استاندارد BRC-20 چیست؟ راهنمای کامل توکن BRC20 شبکه بیت کوین

بیت کوین اولین و قدیمی‌ترین ارز دیجیتال دنیا است، اما همچنان تغییرات زیادی را در پروتکل و بلاک چین خود تجربه می‌کند که یکی از آن‌ها، استاندارد BRC-20 معرفی‌کننده گونه‌ای جدید از توکن‌های رمزنگاری‌شده در این شبکه است. استاندارد BRC-20 در شبکه بیت کوین باعث شده کاربران بتوانند فعالیت‌های جدیدی را در این بلاک چین انجام دهند که در عین تشابه اسمی با توکن‌های ERC-20 اتریوم، تفاوت‌هایی بنیادی با آن دارد.

پادکست استاندارد BRC-20

استاندارد BRC-20 بیت کوین باعث شده بتوان توکن‌های مثلی (Fungible) را در این شبکه طراحی و ساخت که می‌توانند کاربردهای مختلفی داشته باشند. به‌طور کل توکن‌های مثلی با ارزش برابر و قابلیت جایگزینی آن‌ها با یکدیگر، محبوبیت بسیار زیادی را در صنعت رمزارزها پیدا کرده‌اند. معرفی استاندارد BRC-20، تحولات زیادی در پیشرفت و توسعه بلاک چین بیت کوین رقم زد که یکی از آن‌ها، توکن‌سازی و ساخت دارایی‌های دیجیتال بوده که در نتیجه آن، قابلیت‌های بیت کوین از صرفاً یک ارز دیجیتال فراتر رفت.

در این مقاله از صرافی ارز دیجیتال او ام پی فینکس، ابتدا بررسی می‌کنیم که استاندارد BRC-20 بیت کوین چیست و سپس، به شرح مزایا، معایب و آینده استاندارد توکن BRC20 می‌پردازیم.

استاندارد BRC-20 چیست؟

استاندارد BRC-20 در واقع یک فریم‌وُرک (Framework) آزمایشی جهت ساخت توکن‌ در بلاک چین بیت کوین است. این طرح توسط دومو (Domo) یکی از توسعه‌دهندگان ناشناس و کارشناسان بلاک چین در مارس ۲۰۲۳ (اسفند ۱۴۰۱) اجرا شد که قابلیت ساخت و انتقال توکن‌ها در پروتکل اردینالز (Ordinals) بیت کوین را به‌وجود آورده است. برخی از توکن‌های دارای استاندارد BRC-20 بیت کوین، اُردی (ORDI)، وی‌ام‌پی‌اکس (VMPX) و پپه (PEPEBRC) هستند.

اردینالز پروتکل ساخت توکن‌های NFT در شبکه بیت کوین است که تحت عنوان اینسکریپشن (Inscription) شناخته می‌شوند و از ژانویه ۲۰۲۳ (دی ۱۴۰۱) به این بلاک چین معرفی شده‌اند. در این پروتکل می‌توان توکن‌هایی را ساخت که اطلاعات مختلف را در خود ذخیره می‌کنند و با شبکه بیت کوین سازگار هستند. این قابلیت جدید در بلاک چین بیت کوین، باعث شد کاربران بتوانند داده‌هایی را مانند کدهای JSON و همچنین تصاویر و متون مختلف را بر روی هر یک واحد ساتوشی (Satoshi / SAT) بیت کوین نوشته و ثبت کنند و آن ساتوشی را به یک NFT اردینالز تبدیل کنند.

همان‌طور که می‌دانید هر یک واحد بیت کوین از ۱۰۰ میلیون ساتوشی تشکیل شده و از این رو، استاندارد BRC-20 ساز و کار متفاوتی را نسب به استاندارهای وابسته به قرارداد هوشمند یعنی ERC-20، TRC-20 و BEP-20 دارد. به این ترتیب، هر ساتوشی بیت کوین را می‌توان به یک توکن غیرمثلی و منحصربه‌فرد در پروتکل اردینالز تبدیل کرد و با استفاده از استاندارد BRC-20 این پروتکل، توکن‌های مثلی مانند پپه و اُردی را ساخت.

توکن‌های دارای استاندارد BRC-20 بیت کوین با گذشت کمتر از یک سال از فعالیت آن‌ها، توانسته‌اند تحولات زیادی را در این بلاک چین رقم زنند. این توکن‌ها که می‌توانند داده‌های مختلفی را در خود ذخیره کنند، فضای بیشتری را از یک بلوک اشغال کرده که این مسئله، اعتراض برخی کاربران فعال مبنی بر کاهش سرعت شبکه بیت کوین را در پی داشته است.

مثلاً در ۸ می ۲۰۲۳ (۱۸ اردیبهشت) کاربران با تراکم در شبکه مواجه شدند و مشخص شد که ۴۱۵,۰۰۰ تراکنش به‌دلیل وجود داده‌های زیاد، در صف انتظار باقی مانده‌اند. این حجم از داده‌ها برای پردازش، سطح کارمزدهای شبکه بیت کوین را افزایش داد و کاربران مجبور به پرداخت ۳۰ دلار کارمزد برای پردازش تراکنش‌های خود شدند.

البته استاندارد BRC-20 برای بلاک چین بیت کوین کاربردهای زیادی را به‌وجود آورده و این شبکه را وارد عصر جدیدی از تاریخچه خود کرده است که در ادامه، به بررسی این نکات مثبت می‌پردازیم.

مزایای استاندارد BRC-20 بیت کوین

استاندارد BRC-20 در شبکه بیت کوین، تحولات و اثرات مثبت زیادی را رقم زده و توانسته به‌سرعت محبوبیت و برتری ویژه‌ای را برای نخستین بلاک چین جهان به ارمغان آورد که در ادامه این بخش، به بررسی این موارد می‌پردازیم.

سازگاری با شبکه بیت کوین: توکن‌ها و استاندارد BRC20 تنها با شبکه بیت کوین سازگار بوده که یک مزیت و برتری خاص برای آن‌ها محسوب می‌شود و قابلیت ساخت و انتقال روان این توکن‌ها را در بلاک چین بیت کوین به‌وجود آورده است. از طرفی قدرت و پایداری شبکه و پذیرش گسترده بیت کوین در دنیا، باعث شده که این فریم وُرک، خیلی راحت و سریع توسعه و ارتقا پیدا کند. استاندارد BRC-20 بیت کوین با بهره‌گیری از زیرساخت این شبکه، کیف پول‌ها و صرافی‌های خرید بیت کوین، موفق شد خیلی سریع میان اعضای جامعه این رمزارز پذیرفته شود.

مکانیزم ساده: استاندارد BRC-20 یک مکانیزم توکن‌سازی ساده داشته و توسعه‌دهندگان از طریق آن، فرآیندهای مربوطه را به‌راحتی پیش می‌برند. این استاندارد با همتاهای خود در بلاک چین‌های دیگر که وابسته به قراردادهای هوشمند کار می‌کنند، تفاوت‌هایی اساسی دارد و پیچیدگی پیکربندی در قراردادهای هوشمند را حذف کرده است. این یعنی که کابران و توسعه‌دهندگان بدون نیاز به دانش و تجربه فنی، می‌توانند به ساخت توکن با استاندارد BRC-20 بپردازند.

امنیت: دارایی‌های مبتنی بر استاندارد BRC20 بیت کوین، از امنیت بسیار بالایی برخوردارند و این امنیت را مدیون پایداری و قدرت ذاتی بلاک چین بیت کوین هستند. این بلاک چین از مکانیزم‌های مختلف و الگوریتم اجماع اثبات کار (Proof-of-Work / PoW) برای تامین امنیت خود استفاده می‌کند. از این رو مکانیزم امنیتی توکن‌های ساخته‌شده طبق این استاندارد، همان مکانیزم موجود در بلاک چین بیت کوین است.

پتانسیل رشد: با ساخت پروژه‌ها و رمزارزهای بیشتر از طریق استاندارد BRC-20، بدون شک نوآوری‌ها و کاربردهای بیشتری در این اکوسیستم ظهور می‌کنند. این فعالیت‌ها در کنار تعداد زیاد کاربران شبکه و سرمایه‌گذاران بیت کوین، طی گذر زمان منجر به جذب توسعه‌دهندگان و سازمان‌های بیشتر به این شبکه و بلوغ اکوسیستم و استاندارد BRC20 خواهد شد.

معایب استاندارد BRC-20 بیت کوین

با وجود مزایای قابل توجهی که استاندارد BRC-20 بیت کوین دارد، باید در ذهن داشته باشید که مانند هر نوع فناوری، این راه‌کار نیز معایب و محدودیت‌های ویژه خود را دارد که در ادامه به شرح آن‌ها می‌پردازیم.

عدم پشتیبانی از قراردادهای هوشمند: استاندارد توکن BRC20، مشابه با همتای خود در بلاک چین اتریوم یعنی استاندارد ERC20 یا دیگر استانداردها در شبکه‌های ترون (TRC20)، بایننس (BEP20) و . . . ، قابلیت اجرای قراردادهای هوشمند را ندارد. فناوری قرارداد هوشمند توانسته مقایس فعالیت‌ها و قابلیت‌های این شبکه‌ها را گسترده‌تر کند. دلیل هم این‌جا است که قراردادهای هوشمند در زمینه‌های اتوماسیون، شفافیت، امنیت و مدیریت سرمایه بهبودهای قابل توجهی را ایجاد کرده‌اند. به این ترتیب، می‌توان گفت استاندارد BRC-20 بیت کوین از این حیث با محدودیت‌هایی مواجه است.

تاثیرپذیری از بلاک چین بیت کوین: استاندارد BRC-20 تنها در شبکه بیت کوین قابل اجرا است. به‌دلیل خصوصیات و محدودیت‌های ویژه این بلاک چین نظیر مقیاس‌پذیری ضعیف‌تر و سرعت پایین انجام تراکنش‌ها، توکن‌های BRC20 نیز با افزایش سرمایه‌گذاران، کاربران و پروژه‌ها، با این محدودیت‌ها و شاید تراکم در شبکه مواجه شوند.

با ظهور پروتکل اردینالز و استاندارد BRC-20 در شبکه بیت کوین، تراکم ترافیک اطلاعات در این بلاک چین بیشتر شده و تنها طی یک الی دو ماه، شاهد ساخت میلیون‌ها اینسکریپشن بوده‌ایم که همچنان ادامه دارد. این تحولات باعث شده مدت‌زمان پردازش تراکنش‌ها طولانی‌تر شود و متعاقباً، کارمزدهای این شبکه افزایش قابل توجهی داشته باشند. به این ترتیب، سودآوری و کارآمدی کلی توکن‌های BRC20 از تداوم این شرایط اثرات منفی می‌گیرند.

تعامل‌پذیری محدود: همان‌طور که در بالا به آن اشاره شد، استاندارد BRC-20 تنها در بلاک چین و اکوسیستم بیت کوین قابل اجرا است؛ به این معنی که این فریم ورک با چالش تعامل‌پذیری (Interoperability) مواجه است و کاربرانی نمی‌توانند از این توکن‌ها و قابلیت‌ها در بلاک چین‌های دیگر استفاده کنند. این محدودیت در واقع یکی از ویژگی‌های اصلی شبکه بیت کوین است. تعامل‌پذیری بلاک چین‌ها اهمیت زیادی دارد، چرا که فرآیند انتقال دارایی‌ها میان شبکه‌های مختلف تسهیل شده و به کاربر اجازه داده که ارزان‌تر و بهینه‌تر در بلاک چین‌ها فعالیت داشته باشد.

کاربردهای محدود: هدف اولیه از طراحی استاندارد BRC-20، ساخت توکن‌های مثلی بوده که یعنی نمی‌توان توکن‌هایی شبیه به NFT ها را طبق این استاندارد ساخت یا ویژگی‌هایی منحصربه‌فرد نظیر حق مالکیت یا مقررات انتقال برای آن‌‌ها تعیین کرد. از این رو، پروژه‌هایی که قابلیت‌هایی ویژه برای توکن‌های خود نیاز دارند، از استاندارد BRC-20 استفاده نکرده و به‌دنبال مکانیزم‌هایی غنی‌تر می‌روند.

جامعه کوچک توسعه‌دهندگان: استاندارد توکن BRC20 بیت کوین نسبت به همتاهای خود مانند ERC20 اتریوم، تعداد کمتری توسعه‌دهنده دارد. این مسئله باعث می‌شود روند رشد و توسعه این استاندارد، با سرعت کمتری پیش‌روی کند.

مقایسه استاندارد توکن BRC-20 با ERC-20

شباهت اسامی این دو استاندارد توکن و طراحی آن‌ها در دو بلاک چین برتر دنیا، باعت شده کاربران و کارشناسان به بررسی و مقایسه این استانداردها بپردازند و در مورد آن‌ها کنجکاو باشند. هر دوی این استانداردها ویژه ساخت توکن‌های مثلی و انتقال آن‌ها در بلاک چین‌های خود هستند. در واقع توسعه‌دهندگان می‌توانند از طریق این فریم ورک‌ها، پروژه‌های خود را با بهره‌گیری از امنیت و ویژگی‌های این بلاک چین‌ها طراحی و اجرا کنند.

اما جدای از شباهت‌های استاندارد BRC-20 بیت کوین و ERC-20 اتریوم، تفاوت‌هایی اساسی میان آن‌ها نیز مشاهده می‌شوند. مهم‌ترین وجه تمایز این استانداردها، استفاده از قراردادهای هوشمند در ERC20 اتریوم بوده که در BRC20 بیت کوین وجود ندارد. اما اطلاعات گوناگونی را می‌توان در توکن‌های BRC-20 از طریق سیستم اینسکریپش‌های اردینالز ذخیره کرد که این قابلیت در توکن‌های ERC20 وجود ندارد.

مطالعه بیشتر: آشنایی با قرارداد هوشمند بیت کوین

به‌علاوه، فعالان صنعت رمزارزها باید توجه داشته باشند که توکن‌های ERC-20 شناخته‌شده‌تر از توکن‌های BRC-20 بوده و جامعه کاربری بزرگ‌تری دارند و سال‌ها است که در اکوسیستم اتریوم فعالیت می‌کنند. تا کنون از طریق این استاندارد شبکه اتریوم، اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (DApps) و رمزارزهای زیادی توسعه یافته‌اند که یک برتری قابل توجه محسوب می‌شود و در عوض، توکن‌ها و استاندارد BRC-20 بیت کوین جدید بوده و همچنان در مرحله آزمایشی و آزمون و خطا قرار دارند. از این رو، کاربران و توسعه‌دهندگان هنوز مشغول درک این مفهوم و شناخت کاربردهای آن هستند.

آینده برای استاندارد BRC-20 بیت کوین چگونه است؟

پیش‌بینی آینده توکن های BRC20 بیت کوین کمی دشوار است و حتی برخی از کاربران جامعه بیت کوین نیز، دیدگاهی منفی در برابر استاندارد BRC-20 دارند. دومو که توسعه‌دهنده اصلی این فریم ورک بوده، نگرانی خود را در مورد نحوه استفاده کاربران از این استاندارد بیان کرده و تاکید کرد که این استاندارد و توکن‌ها آزمایشی بوده و نباید در قالب یک «بمب جدید سودده» در بازار ارزهای دیجیتال در نظر گرفته شود.

از این رو، می‌توان گفت که احتمال سقوط این استاندارد و ریزش قیمت توکن‌های آن نیز وجود دارد؛ چرا که در حال حاضر مشکلاتی را برای پروتکل اصلی بیت کوین به‌وجود آورده که جامعه این فناوری را نیز درمانده کرده است. از طرفی، استاندارد BRC-20 بیت کوین تا به امروز، اغلب برای ساخت میم کوین (Memecoin) استفاده شده که احتمال ریزش قیمت آن‌ها در آینده و ضربه‌زدن به سرمایه‌گذاران نیز وجود دارد.

البته که ریسک‌های بالقوه این توکن‌ها، از محبوبیت بسیار زیاد آن‌ها چیزی کم نکرده و هنوز شاهد ورود سرمایه و سرمایه‌گذاران جدید به بازار آن‌ها هستیم. برای مثال، مارکت کپ (ارزش بازار / Market Capitalization) توکن پپه (PEPEBRC)، طی ماه‌های اخیر رشد چشم‌گیری داشته که یک سرمایه‌گذار باهوش با به‌کارگیری یک استراتژی معاملاتی پرریسک اما کوتاه‌مدت، می‌تواند سودهای زیادی از آن و سایر توکن‌های BRC20 به‌دست آورد.

از سویی دیگر، احتمال توسعه بیشتر و بهبود استاندارد BRC-20 بیت کوین حتی فراتر از انتظارات نیز وجود دارد. توکن‌های مبتنی بر این استاندارد، کاربردهای ویژه‌ای را در بلاک چین بیت کوین ایجاد کرده‌اند و از جایی که می‌توان در آن‌ها اطلاعات ذخیره کرد، ممکن است برای توکنیزه کردن سایر دارایی‌های جهانی نیز مورد استفاده قرار بگیرند. حتی پروژه‌های دیفای (DeFi) نیز می‌توانند از استاندارد BRC-20، برای ساخت توکن‌ بازی‌های بلاک چینی و پرداخت‌های ویژه خود نیز استفاده کنند و از جایی که شبکه و پروتکل بیت کوین محبوبیت بسیار بالایی داشته، احتمال فعالیت توسعه‌دهندگان بیشتر بر روی استاندارد BRC-20 نیز وجود دارد.

با توجه به موارد فوق، باید گفت که شرایط فعلی توکن‌ها و استاندارد BRC-20 بیت کوین، نشان می‌دهد که هنوز راه زیادی را برای شناخته‌شدن و رقابت با همتاهای قدرتمند خود نظیر ERC20 اتریوم پیش رو دارند. به‌دلیل این‌که استاندارد BRC-20 هنوز در وضعیت آزمایشی در نظر گرفته می‌شود، سرمایه‌گذاری در توکن‌های آن خیلی منطقی و اصولی نخواهد بود و با وجود این‌که این توکن‌ها و پروژه‌ها امیدوارکننده به‌نظر می‌رسند و عملکرد خارق‌العاده‌ای در بازار ارز دیجیتال داشته‌اند، باید با احتیاط بالا و تحقیقات کامل به سرمایه‌گذاری در آن‌ها پرداخت.

در این مقاله از صرافی ارز دیجیتال او ام پی فینکس، به معرفی استاندارد BRC-20 بیت کوین و ویژگی‌های آن پرداختیم. در صورتی که پیرامون این متن سوال، پیشنهاد و یا انتقادی داشتید، خواهشمندیم با ثبت نظر خود با ما در ارتباط باشید.

سوالات پرتکرار در مورد استاندارد BRC-20