رمزارز بیت کوین مانند تمامی داراییها در حال نوسان است. اما ماهیت اصلی رمزارزها باعث میشود که ارزشگذاری توسط گروه یا نهاد خاصی انجام نشود. عرضه و تقاضا این رمزارز باعث افزایش یا کاهش قیمت بیت کوین میشود.
اصلیترین کاربرد بیت کوین، عملکرد بهعنوان یک ارز دیجیتال و منبع ذخیره ارزش است. در برخی نقاط دنیا میتوان برای خرید کالا و خدمات، بهجای ارزهای سنتی کوین پرداخت کرد. هر شخصی با داشتن اینترنت میتواند بیت کوین را ارسال و یا دریافت کند و ماهیت دیجیتال این ارز، باعث شده که بتوان بیت کوین را به هر فردی در هر نقطه از دنیا انتقال داد. هرچه سطح استفاده از این رمزارز بیشتر شود، ارزش و قیمت بیت کوین نیز بالاتر میرود. برخی افراد این رمزارز را بهمنظور یک سرمایهگذاری بلندمدت میخرند و صبر میکنند تا قیمت بیت کوین رشد پیدا کند. بیت کوین مشابه با طلا و کالاها بهصورت محدود در بازارها عرضه شده و با ویژگی غیرمتمرکز خود، به یکی از داراییهای محبوب فعالان بازارهای مالی تبدیل شد. مسئلهای که تاثیر مستقیم بر قیمت بیت کوین گذاشته است.
عرضه کل ارز دیجیتال بیت کوین 21 میلیون واحد تنظیم و در پروتکل این رمزارز کدنویسی شده است؛ این یعنی که هرگز بیشتر از 21 میلیون واحد BTC به گردش در بازار ارزهای دیجیتال در نمیآید که رابطه مستقیم با جلوگیری از تورم این رمزارز دارد. هر یک بیت کوین را میتوان به واحدهای کوچکتری بهنام ساتوشی (Satoshi) تقسیم کرد و ارزش هر یک ساتوشی برابر با 100 میلیونم یک بیت کوین است؛ اگر قیمت یک واحد بیت کوین برای فردی زیاد باشد، میتواند بخشهای کوچکتری از این رمزارز را بخرد و یا برای کاربری دیگر ارسال کند. این ویژگی باعث شده تقریباً همه مردم جهان حتی با سرمایه کم بتوانند به بیت کوین دسترسی پیدا کنند و تراکنشهای کوچکتر از یک واحد بیت کوین امکانپذیر باشد. یکی از نقاط قوت قیمت ارز دیجیتال بیت کوین، دسترسی آسان به این دارایی در عین کمیاببودن است.
با افزایش محبوبیت بیت کوین، سرمایهگذاران و معاملهگران بسیاری توجهشان به این رمزارز جلب شد؛ بهطوری که بین سالهای 2009 تا 2017، صرافیهای ارز دیجیتال متعددی در سراسر دنیا پدید آمدند و امکان خرید و فروش بیت کوین را برای کاربران خود ایجاد کردند. طی همین سالها بود که قیمت ارز بیت کوین روند رو به رشد خود را آغاز و در سال 2017 از مرز 1,000 دلار عبور کرد. بسیاری از مردم پیشبینی کردند که قیمت بیت کوین مرتباً افزایش خواهد یافت و در نتیجه، به خرید بیت کوین و نگهداری آن روی آوردند. معاملهگران نیز در صرافیها شروع به خرید و فروش بیت کوین در بازههای کوتاهمدت کردند و در نهایت، بازار بیت کوین به شکوفایی رسید.
درست مثل هر کالا یا ارزی، قیمت لحظه ای بیت کوین تحت تاثیر قانون عرضه و تقاضا قرار دارد. هرچه افراد بیشتری تراکنشهای مالی خود را از طریق بیت کوین انجام دهند یا در این رمزارز سرمایهگذاری کنند، تقاضا برای ارز دیجیتال BTC بیشتر شده که رابطه مستقیم با نرخ لحظه ای بیت کوین به دلار دارد. به همین شکل، در صورتی که بیت کوین با کاهش تقاضا در بازار روبرو شود، قیمت نیز دچار کاهش میشود.
همانطور که در بالا به آن اشاره شد، کل بیت کوینهای موجود در بازار به حداکثر 21 میلیون واحد خواهد رسید که یعنی عرضه رمز ارز BTC محدود است. مسئولیت تولید و استخراج بیت کوین های جدید تا سقف 21 میلیون واحد بر عهده ماینرهای این بلاک چین (Blockchain) است و رفته رفته، فرآیند تولید کوینهای جدید در شبکه سختتر میشود. بیت کوین در برنامه خود یک رویداد تحت عنوان هاوینگ (Halving) دارد که هر چهار سال یکبار اتفاق میافتد و طی این رویداد، نرخ تولید بیت کوین های جدید تا 50 درصد کاهش و نصف میشود. این مسئله رابطه مستقیم با عرضه رمز ارز بیت کوین در بازارها دارد و متعاقباً، قیمت لحظه ای بیت کوین را تحت تاثیر مثبت خود قرار میدهد.
انتشار اخبار و اظهارات کارشناسان حوزه رمزارزها و اقتصاد کلان، تا حد زیادی بر ذهنیت و تمایلات سرمایهگذاران اثر گذاشته و قیمت بیت کوین به دلار را نیز دچار نوسان میکند. برای مثال، انتشار اخبار مثبت نظیر خرید بیت کوین توسط سازمانهای بزرگ یا قانونگذاریهای مطلوب بر صنعت رمزارزها، میتوانند به رشد قیمت لحظه ای ارز دیجیتال بیت کوین کمک کنند؛ از طرفی دیگر، اخبار منفی مثل کلاهبرداری، هک بلاک چین یا قوانین محدودکننده ممکن است منجر به فروش دستهجمعی سرمایهگذاران شود و قیمت لحظه ای بیت کوین را پایین بیاورند.
احساسات معاملهگران و سرمایهگذاران نیز، یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر قیمت ارز بیت کوین است؛ از بین این احساسات، ترس و طمع میتوانند واکنش افراطی فعالان بازار را در پی داشته باشند و در نمودار لحظه ای قیمت بیت کوین، نوسانات شدیدی را رقم زنند. زمانی که بازار با خوشبینی و طمع سرمایهگذاران همراه باشد، مردم بیت کوین بیشتری را میخرند و قیمت ارز دیجیتال BTC افزایش پیدا میکند؛ اما هنگام بدبینی و ترس، سرمایهگذاران برای فروش بیت کوین هجوم آورده و قیمت بیت کوین به دلار در بازارهای جهانی، دچار کاهشی شدید و ناگهانی میشود. سازمانهای بزرگ مانند بانکها، صندوقهای معاملهگری و سایر سازمانهای مالی نیز میتوانند با فعالیتهای خود تاثیر قابل توجهی بر قیمت لحظه ای بیت کوین بگذارند. هرچه سازمانهای بیشتری به خرید بیت کوین روی آورند، سطح تقاضا و اعتبار این رمزارز بهعنوان یک دارایی بالاتر رفته و در نهایت، قیمت در نمودار بیت کوین مسیری صعودی را طی میکند.
دولتها و آژانسهای قانونی و نظارتی نیز، نقش تایینکنندهای در آینده بیت کوین و قیمت این رمزارز ایفا میکنند. قانونگذاریهای مثبت، تنظیم صحیح بازار ارز دیجیتال یا تصویب BTC بهعنوان ارز قانونی، منجر به پذیرش گسترده این دارایی و رشد قیمت آنلاین بیت کوین میشود. از سویی دیگر، تعیین قوانین سختگیرانه یا ممنوعیت ارزهای دیجیتال در کشورها، روند رشد را متوقف کرده و اثر منفی بر قیمت لحظه ای بیت کوین میگذارند. تحولات ژئوپلیتیکی، بحرانهای مالی و سیاسی یا تنشهای جهانی نیز از دیگر عوامل تاثیرگذار بر قیمت ارز دیجیتال بیتکوین بهشمار میآیند؛ سرمایهگذاران در شرایط آشفته ممکن است بهمنظور پوشش در برابر ریسکهای موجود، خرید بیت کوین را در دستور کار خود قرار دهند و بالعکس، رویدادهای مرتبط با اقتصاد در سطح کلان و جهانی، میتوانند داراییهای پرریسک مانند رمزارزها را تحت فشار قرار دهند.
یکی از چالشهایی که بلاک چین بیت کوین با آن روبرو است، عملکرد خوب شبکه هنگام افزایش تعداد تراکنشها است. در اینجا، راهکارهای مقیاسپذیری (Scalability) مانند شبکه لایتنینگ بیت کوین (Bitcoin Lightning Network)، میتوانند تراکنشهای بیشتری را با سرعت بالاتر پردازش کنند. با رشد و تکامل این راهکارها، میزان استفاده کاربران از این بلاک چین و رمزارز بیشتر شده که مستقیاً بر قیمت لحظه ای بیت کوین تاثیر مثبت میگذارد. اقدامات امنیتی و بهبود فناوری بیت کوین، سطح اعتماد و اعتبار این رمزارز را بالا برده که باعث افزایش تقاضا و رشد قیمت بیت کوین میشود.
لازم به ذکر است شما کاربران عزیز در بالای همین صفحه، نمودار قیمت لحظه ای بیت کوین به دلار را در اختیار دارید. همچنین با مراجعه به صفحه «معامله» BTC از بخش «بازارها»، میتوانید علاوه بر نمودار لحظه ای قیمت بیت کوین در تایم فریم های 1 روزه، ساعتی، هفتگی و . . .، به ابزارهای تحلیل تکنیکال بیت کوین و انواع سفارش خرید و فروش بیت کوین دسترسی داشته باشید.
در صورتی که استخراج بیت کوین در برنامه مالی شما نیست، میتوانید از طریق یک صرافی ارز دیجیتال اقدام به خرید بیت کوین کنید. اکثر سرمایهگذاران بهدلیل بالا بودن قیمت ارز بیت کوین، توانایی خرید یک واحد کامل آن را ندارند و از طریق صرافیها، بخشی از یک واحد را خریداری میکنند. صرافیهای بسیار زیادی در سراسر دنیا برای خرید بیت کوین وجود دارند که برای ورود به بازار بهعنوان یک تازهکار، بهتر است پلتفرمی را انتخاب کنید که ویژگیهای اولیه نظیر راحتی استفاده، کارمزدهای کم و امنیت و اعتبار خوبی را دارند. صرافی خرید بیت کوین در واقع یک بازار دیجیتال بوده که سرمایهگذاران در آن به خرید و فروش بیت کوین و آلت کوینها (ارزهای دیجیتال به غیر از بیت کوین) با استفاده از ارزهای فیات (دلار، یورو، تومان و . . .) میپردازند. صرافی ارز دیجیتال مانند پلی است که نقش واسطه میان خریداران و فروشندگان ارزهای دیجیتال را ایفا میکند.
سرمایهگذاران برای خرید بیت کوین از صرافی ها میتوانند سفارشهای مختلفی را نیز ثبت کنند. برای شروع، کاربر باید در یک صرافی ثبت نام و فرآیند احراز هویت را طی کند که با ارائه اطلاعات و کارت شناسایی صورت میگیرد. در صورت تایید اطلاعات، کاربر برای خرید بیت کوین باید حساب صرافی خود را با ارزهایی مانند دلار، تتر (USDT) یا تومان شارژ کند و سپس برای خرید ارز دیجیتال اقدام کند.
نکتهای که شامل حال کاربران ارز دیجیتال در ایران میشود، استفاده از صرافیهای خارجی جهت خرید بیت کوین یا سایر رمزارزها است؛ کاربران ایرانی هنگام خرید و فروش بیت کوین از طریق صرافیهای خارجی، ممکن است دچار چالشهایی نظیر زبان انگلیسی پلتفرم، پیچیدگی برخی فرآیندها، محدودیت در پرداختها و از همه مهمتر، تحریمهای بینالمللی شوند. از این رو، پیشنهاد میشود ابتدا در مورد صرافی های ارز دیجیتال ایرانی تحقیقات خود را کامل کنید و در یک پلتفرم ایرانی معتبر جهت خرید بیت کوین ثبت نام کنید. لازم به ذکر است کارشناسان واحد پشتیبانی صرافی ارز دیجیتال او ام پی فینکس، بهصورت 24 ساعته از طریق چت آنلاین و تماس تلفنی، پاسخگوی سوالات شما در رابطه موارد فوق هستند.
چنانچه قصد خرید ارزان بیت کوین را دارید، توصیه میشود به تحلیل تکنیکال ارز بیت کوین و بررسی عوامل فاندامنتال مربوطه بپردازید تا بتوانید بهترین نقطه ورود در قیمت BTC را پیدا کنید. کاربران در صرافی او ام پی فینکس، ابزارهای معاملاتی مهم، انواع سفارشگذاری و نمودار بیت کوین را در اختیار دارند تا بتوانند پس از انجام تحلیل و بررسی، به خرید ارزان بیت کوین طبق صلاحدید و در سطح قیمت دلخواه خود بپردازند.
پس از ایجاد حساب کاربری و تکمیل احراز هویت، امکان خرید و فروش بیت کوین با کمترین مبلغ برای شما امکانپذیر خواهد بود. همچنین در تایم فریمهای مختلف، قیمت بیت کوین با معادل تومان و تتری آن قابل مشاهده بوده و از طریق هر یک از ارزهای مذکور، امکان خرید بیت کوین برای شما فراهم شده است.
برای خرید بیت کوین در او ام پی فینکس، باید یک حساب کاربری ساخته و مراحل احراز هویت را تکمیل کنید. حساب کاربری شما تنها با یک شماره همراه ایجاد شده و فرآیند احراز هویت نیز، در کمتر از چند دقیقه با آپلود یک کارت شناسایی و با حضور کارشناسان او ام پی فینکس انجام میشود. به این ترتیب، حساب کاربری شما برای خرید بیت کوین در او ام پی فینکس آماده خواهد شد. در مرحله بعدی، حساب کاربری نیاز به شارژ خواهد داشت که میتوانید با پرداخت تومان از درگاههای بانکی و یا ارسال رمزارزهایی مانند تتر (USDT) به کیف پول خود در پلتفرم، این عملیات را انجام دهید. سپس برای خرید بیت کوین در او ام پی فینکس، میتوانید یکی از روشهای زیر را به صلاحدید خود انتخاب کنید:
معامله سریع: چنانچه نیازی به تحلیل تکنیکال و استفاده از نمودار قیمت بیت کوین برای معامله خرید ندارید، میتوانید در صفحه «داشبورد» به بخش «معامله سریع» رفته و با انتخاب تومان یا تتر در فیلد ارز پرداختی و BTC برای ارز دریافتی، مقادیر لازم را جهت خرید وارد کنید. سپس تنها کافی است تا روی دکمه «تبدیل» زده تا سفارش خرید بیت کوین با قیمت لحظه ای بازار و بهصورت آنی تکمیل شود.
معامله در بازار: در صورتی که قصد تحلیل تکنیکال بیت کوین و پیدا کردن نقطه ورود دقیق برای خرید BTC را دارید، پیشنهاد میشود به بخش «معامله» این رمزارز از صفحه «بازارها» رجوع کنید. در صفحه معامله، نمودار لحظه ای قیمت بیت کوین برای شما نمایش داده شده و میتوانید از طریق ثبت سفارش بازار (Market)، سفارش محدود (Limit)، سفارش با حد ضرر (Stop Limit) و سفارش حد ضرر با قیمت بازار (Stop Market)، به خرید بیت کوین در او ام پی فینکس بپردازید. در صورت داشتن هرگونه سوال میتوانید با واحد پشتیبانی تماس برقرار کنید.
فروش بیت کوین در صرافی او ام پی فینکس، تفاوتی با عملیات خرید این رمزارز ندارد؛ به این معنی که شما میتوانید از طریق «معامله سریع» یا «معامله در بازارها»، برای فروش بیت کوین سفارش بگذارید. در بخش معامله سریع، ارز پرداختی را BTC و ارز دریافتی را تومان یا تتر (UDST) انتخاب کرده و پس از واردکردن مقادیر مد نظر، دکمه «تبدیل» را زده تا سفارش فروش بیت کوین با قیمت لحظه ای بازار تکمیل شود.
به همین ترتیب، میتوانید در صفحه «معامله» این رمزارز از طریق سفارشهای بازار، سفارش محدود، سفارش با حد ضرر و سفارش حد ضرر با قیمت بازار، فروش بیت کوین را با قیمت مد نظر خود انجام دهید.
کیف پول ارز دیجیتال بیت کوین یک نرمافزار یا دستگاه دیجیتال است که موجودی بیت کوین یا هر ارز دیجیتال شما را ذخیره میکند. این کیف پول دیجیتال در واقع کلیدهای رمزنگاریشده حساب بیت کوین شما را ذخیره میکند که از طریق آنها به موجودی خود دسترسی پیدا میکنید و عملیات ارسال یا دریافت بیت کوین را انجام میدهید. بهطور دقیق باید گفت کیف پول ارز دیجیتال بیت کوین در پنج نوع موبایلی، تحت وب، دسکتاپ، دستگاه سختافزاری و کاغذی موجود است؛ اما در کل، کیف پولهای کریپتویی در دوسته سختافزاری یا سرد (Hardware / Cold Wallet) و نرمافزاری یا گرم (Software / Hot Wallet) قرار میگیرند.
کیف پول بیت کوین علاوهبر ذخیره ارز دیجیتال شما، از طریق یک رمز منحصربهفرد که تحت عنوان کلید خصوصی (Private Key) شناخته میشود، امنیت کیف پول را شما را تامین میکند. کلید خصوصی تنها در اختیار مالک کیف پول قرار دارد و بدون داشتن آن، دسترسی به بیت کوینها امکانپذیر نخواهد بود. از برخی کیف پولها فقط میتوان برای ارسال و دریافت بیت کوین استفاده کرد و برخی دیگر، قابلیت استفاده از اپلیکیشنهای بلاک چینی مختلف را در خود تعبیه کردهاند.
هنگام ساخت کیف پول ارز دیجیتال بیت کوین، یک کلید خصوصی و یک کلید عمومی (Public Key) در اختیار شما قرار میگیرد. کلید عمومی مشابه با شماره کارت یا حساب بانکی شما بوده که برای دریافت بیت کوین آن را با دیگران به اشتراک میگذارید؛ اما کلید خصوصی، حکم رمز شماره کارت بانکی شما را دارد که بههیچ عنوان نباید آن را با دیگران به اشتراک بگذارید و حتماً باید از آن نسخه پشتیبان تهیه کنید. چنانچه کلید خصوص کیف پول بیت کوین شما در اختیار فرد دیگری قرار گیرد، دسترسی کامل به کیف پول شما پیدا خواهد کرد. همچنین، درصورتی که کلید خصوصی کیف پول خود را گم کنید، هیچ روشی برای بازیابی آن وجود ندارد و سرمایه ارز دیجیتال شما برای همیشه از دست میرود.
بیت کوین نخستین و برترین رمزارز دنیا است و به همین دلیل، پیداکردن کیف پول ارز دیجیتال بیت کوین کار دشواری نخواهد بود. کیف پولهای سختافزاری که بهترین نمونههای فعلی آن برندهای لجر (Ledger) و ترزور (Trezor) هستند، بهدلیل قابلیت عملکرد آنها بهصورت آفلاین، بالاترین سطح امنیت را دارند و در طراحی آنها، از استانداردهای امنیتی نظامی استفاده میشود. اما برای داشتن آنها باید هزینه مربوطه را پیش از خرید در نظر گیرید و یک تجربه نسبی در بازار ارزهای دیجیتال داشته باشید. کیف پول ارز دیجیتال بیت کوین از نوع سرد یا سختافزاری، برای افراد با تجربه، سرمایههای سنگین و نگهداری بیت کوین در بلندمدت مناسب است.
اما گزینه آسانتر و عموماً رایگان برای کاربران کمتجربه، کیف پولهای نرمافزاری هستند. این نرمافزارها قابلیت دانلود و نصب رایگان بر روی گوشیهای هوشمند و کامپیوتر را دارند و از میان برترین نمونههای آن، میتوان به تراست ولت (Trust Wallet) و اکسودوس (Exodus) اشاره کرد. در این نوع کیف پول ارز دیجیتال بیت کوین، رابط کاربری و فرآیند ارسال و دریافت رمزارز راحتتر بوده و ویژگیهایی نظیر صرافی غیرمتمرکز (DEX) را در خود دارند؛ اما در مقایسه با کیف پولهای سرد، بهدلیل اتصال آنلاین به اینترنت امنیت کمتری دارند و مناسب افراد کمتجربه با سرمایه کمتر و نگهداری در کوتاهمدت هستند. تقریباً تمام کیف پول های ارز دیجیتال از بیت کوین پشتیبانی میکنند، اما بدون شک انتخاب از میان آنها نیاز به تحقیقات کامل دارد و توصیه میشود از هر کیف پولی برای نگهداری بیت کوین خود استفاده نکنید.
کارمزد خرید و فروش بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال در او ام پی فینکس، بر اساس سطح کاربری شما تعیین میشود. برای مثال در سطح کاربری «آبی»، خرید بیت کوین با کمترین کارمزد در سطح 0.0035 درصد از حجم سفارش شما انجام میشود.
لازم به ذکر است کارمزد خرید و فروش بیت کوین از طریق ربات معامله گر او ام پی فینکس، 0.1 درصد در نظر گرفته میشود و فعالسازی ربات معاملهگر شامل هیچ هزینهای نمیشود. با مراجعه به صفحه «کارمزدها»، میتوانید کارمزد خرید و فروش بیت کوین در تمام سطوح کاربری و همچنین کارمزد انتقال این رمزارز از طریق شبکههای مختلف را مشاهده فرمایید.
بیت کوین یک رمزارز یا ارز دیجیتال با نماد اختصاری BTC است که طوری طراحی شده تا بدون نیاز به مدیریت شخص یا نهادی، بهعنوان پول و یک روش پرداختی استفاده شود و برای انجام تراکنشهای مالی نیازی به یک واسطه شخص ثالث نداشته باشد. ارز دیجیتال بیت کوین در سال 2008 توسط شخص یا گروهی ناشناس با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) معرفی شد و کار خود را بهعنوان اولین و برترین رمزارز دنیا آغاز کرد. محبوبیت بسیار زیاد بیت کوین باعث شد که هزاران ارز دیجیتال دیگر به تقلید و با هدف بهبود بیت کوین وارد بازار ارزهای دیجیتال شوند و عنوان آلت کوین (Altcoin) را بهخود گیرند.
با استفاده از بیت کوین میتوان بهصورت دیجیتال (اینترنتی) پول را ارسال و دریافت کرد. مهمترین ویژگیهایی که محبوبیت بالای بیت کوین را رقم زدهاند، عدم امکان سانسورکردن تراکنشهای این ارز (محدودکردن دسترسی کاربر)، عدم توانایی در دوبار خرج کردن آن (Double-Spending) و انجام تراکنش بیت کوین در هر زمان و مکانی است. در ادامه ویژگیهایی که معیارهای اصلی ارزشمندی بیت کوین محسوب میشوند را بررسی میکنیم.
تمرکززدایی (Decentralization): برنامه، نرم افزار یا پروتکل بیت کوین بر روی یک بلاک چین عمومی (Public Blockchain) اجرا شده که بلاک چین، در واقع یک نوع پایگاه داده (Database) دیجیتال و غیرمتمرکز است؛ به این معنی که هیچ نهاد یا دفتر مرکزی برای مدیریت آن وجود ندارد و بهصورت خودکار فعالیت میکند. در عوض، شبکهای گسترده از کامپیوترها تحت عنوان نود (Node) در این بلاک چین فعالیت میکنند که وظیفه آنها پردازش و تایید تراکنشهای بیت کوین است. هر فردی اجازه فعالیت بهعنوان نود در شبکه بیت کوین را دارد.
بدون نیاز به مجوز (Permissionless): این ویژگی بیت کوین یعنی هر کسی بدون نیاز به دریافت مجوز از یک دفتر مرکزی و تنها با اتصال به اینترنت، میتواند در این شبکه فعالیت داشته باشد و از بیت کوین استفاده کند. کاربران با خرید بیت کوین یا استخراج آن میتوانند به هر فردی که میخواهند، ارز دیجیتال BTC را ارسال یا آن را دریافت کنند و انجام این فعالیتها به هویت یا ملیت طرفین تراکنش محدود نمیشود. این ویژگی باعث شده ارز بیت کوین در مناطقی که دسترسی آنها به سیستمهای مالی و بانکی امکانپذیر نبوده یا محدود است، محبوبیت بسیار زیادی پیدا کند.
عرضه محدود (Limited Supply): از ارز دیجیتال بیت کوین تنها 21 میلیون واحد در بازارها وجود دارد و این میزان هرگز افزایش نخواهد یافت و بیت کوین دچار تورم نخواهد شد. این ویژگی رابطه مستقیم با کمیاببودن یک دارایی و متعاقباً بالارفتن ارزش و قیمت آن دارد. تا واسط سال 2023، نزدیک به 8 درصد یا 1.5 میلیون واحد بیت کوین هنوز به گردش در بازارها در نیامده است.
شفافیت امور (Transparency): تمام تراکنشهای بیت کوین در یک دفتر کل عمومی (Public Ledger) که همان بلاک چین بیت کوین باشد، ثبت میشوند و تمام کاربران در سراسر دنیا میتوانند از طریق پلتفرمی که بهعنوان مرورگر بلاک چین (Blockchain Explorer) شناخته میشود، این تراکنشها و جزئیات آنها را مشاهده کنند. در مرورگر بلاک چین بیت کوین مواردی نظیر تراکنشهای انجامشده، حجم بیت کوین در هر تراکنش و آدرس حساب فرستنده و گیرنده قابل مشاهده هستند. در دنیای امور مالی سنتی، تراکنشهای مردم توسط بانکها و موسسات مالی ثبت میشوند و اطلاعات آنها در دسترس عموم قرار ندارد. در عوض، مردم به این نهادها اعتماد کرده تا یک تاریخچه دقیق از تراکنشها را ذخیره کنند.
قابلیت تقسیم هر واحد و انجام تراکنشهای خرد (Divisibility): هر یک بیت کوین به واحدهای کوچکتری بهنام ساتوشی (Satoshi) قابل تقسیم است و هر ساتوشی 0.000000001 بیت کوین قیمت دارد. این یعنی که با وجود قیمت بالای بیت کوین، مردم باز هم میتواند به خرید و فروش آن و انجام تراکنشهای بیت کوین در مقادیر بسیار کم بپردازند. این ویژگی باعث شده افرادی که توان مالی خوبی نیز ندارند، بتوانند به نوآورانهترین فناوری حال حاضر دنیا دسترسی آسان داشته باشند.
به بیان ساده ماهیت یک تراکنش بیت کوین به این شکل است؛ فرض کنیم علی یک تراکنش بیت کوین را با بابک انجام میدهد. فرآیند انتقال پول در اینجا مشابه با کارت به کارت الکترونیکی بین حسابهای بانکی نیست؛ بیشتر شبیه به این است که علی روی یک برگ کاغذ (قابل مشاهده برای عموم) نوشته که «من یک بیت کوین به بابک دادم». زمانی که بابک بخواهد این یک بیت کوین را مثلاً به پوریا ارسال کند، پوریا میتواند از روی کاغذ نوشتهشده قبلی ببیند که بابک این وجه یا بیت کوین را در اختیار دارد. این کاغذها در واقع همان پایگاه داده و محل ثبت اطلاعات بهنام بلاک چین است. به این شکل، تمام تراکنشها و نقل و انتقالات بیت کوین در بلاک چین ثبت شده و نودها که مسئول پردازش، تایید و ثبت تراکنشهای بیت کوین هستند، هرکدام یک نسخه مشابه از بلاک چین را در کامپیوترهای خود دانلود و ذخیره کردهاند و فعالیت و همکاری مشترک نودها با یکدیگر، با همگامسازی (Synchronization) اطلاعات فعلی بلاک چین صورت میگیرد.
هر بلاک چین از جمله بیت کوین، تکنیکی ویژه جهت برقراری امنیت و یکپارچگی شبکه برای خود دارد که تحت عنوان مکانیزم یا الگوریتم اجماع (Consensus Algorithm) شناخته میشود. الگوریتم اجماع بیت کوین اثبات کار (Proof of Work) یا به اختصار “PoW” نام دارد. هنگامی که کاربر یک پرداخت یا تراکنش را در شبکه انجام میدهد، اطلاعات تراکنش میان نودها منتشر میشود و نودهایی که مسئولیت تایید تراکنشها را برعهده دارند، تحت عنوان ماینر (Miner) بهمعنی «استخراجکننده» شناخته میشوند. ماینرهای بلاک چین با استفاده از پردازندههای کامپیوتری قدرتمند خود، برای حل یک سری معادلات ریاضی پیچیده با یکدیگر رقابت میکنند تا بتوانند جواب معادلات که به هش هدف (Target Hash) معروف است را هرچه سریعتر بهدست آورنده و برنده این رقابت شوند. ماینر برنده اجازه دارد تا یک بلوک (Block) جدید را جهت ذخیره تراکنشها در آن، به بلاک چین اضافه کند و مجموع این فرآیندها، اثبات کار نام دارد.
جهت ایجاد انگیزه بهمنظور فعالیت صحیح هر ماینر در بلاک چین، یک پاداش مالی در قالب ارز دیجیتال بیت کوین برای ماینر برنده در نظر گرفته میشود. این پاداش که به پاداش بلوک (Block Reward) معروف است شامل دو بخش میشود: کارمزدها تراکنشهایی که در بلوک جدید ذخیره میشوند و پاداش تولید بلوک جدید یا همان پیداکردن هش هدف. با ساخت یا استخراج هر بلوک، بیت کوینهای جدید آزاده شده، به ماینر مربوطه تعلق گرفته و در واقع به عرضه در گردش بازار اضافه میشوند. مکانیزم اثبات کار بیت کوین طوری طراحی شده تا استخراج یک بلوک جدید گرانقیمت، اما هزینه تایید آن ارزان باشد. از این طریق، درصورتی که یک ماینر قصد تقلب و ایجاد یک بلوک نامعتبر را داشته باشد، سایر ماینرهای شبکه بهراحتی و بهسرعت عدم اعتبار بلوک را تشخیص داده و فعالیت ماینر و بلوک آن در شبکه ثبت نمیشود و در نتیجه، ماینر متقلب پولی بهدست نمیآورد.
در ژانویه 2009 (دی 1387) و با راهاندازی پروتکل و بلاک چین بیت کوین، نخستین تراکنش این ارز دیجیتال بین ساتوشی ناکاموتو و یکی از برجستهترین برنامهنویسان تاریخ بهنام هال فینی (Hal Finney) انجام شد. طی این تراکنش 10 واحد بیت کوین از ناکاموتو به فینی ارسال شد. بعد از این تراکنش افراد بیشتری با بیت کوین آشنا شدند و در این بلاک چین شروع به فعالیت کردند. در ابتدا بیت کوین میان جوامع علاقهمند به فناوریهای جدید محبوبیت خود را پیدا کرد که نقطه قوت آن، عدم کنترل توسط دولتها یا هر نهاد دیگری بود. هویت واقعی گروه یا شخص ساتوشی ناکاموتو تا به امروز ناشناخته باقی مانده است. این نام اصلیت ژاپنی دارد، اما مهارت ساتوشی ناکاموتو در استفاده از زبان انگلیسی باعث شده که خیلی از مردم این فرد یا گروه را متولد یک کشور انگلیسیزبان بدانند.
در رابطه با عرضه محدود 21 میلیون واحدی بیت کوین و 8 درصد باقیمانده این رمزارز برای ورود به بازار، بهتر است بدانید که بیش از 100 سال دیگر زمان لازم است تا تمام بیت کوینها به گردش در بازار درآیند. این مسئله بهدلیل وجود رویدادی تحت عنوان هاوینگ (Halving) است که طی هر رویداد، پاداش بلوک بیت کوین نصف میشود. در هر رویداد هاوینگ بیت کوین، تعداد کوینهای جدیدی که از فرآیند استخراج تولید میشوند نصف شده و با توجه به اینکه هر بلوک در بلاک چین بیت کوین تقریباً هر 10 دقیقه ساخته میشود، رویدادهای هاوینگ هر 4 سال یکبار رخ میدهند و طبق محاسبات، پیشبینی شده سال 2140 میلادی استخراج بیت کوین به پایان برسد.
هاوینگ بعدی بیت کوین قرار است در سال 2024 انجام شود و رویداد قبلی آن در می 2020 (اردیبهشت 1399) بود. در حال حاضر، پاداش استخراج هر بلوک 6.25 واحد بیت کوین است. هاوینگ بیت کوین هسته مرکزی مدل اقتصادی این ارز دیجیتال را تشکیل میدهد و طبق آن، اطمینان حاصل میشود که کوینهای جدید BTC طی یک روند پایدار و مشخص صادر شده و دریافت آنها با یک نرخ قابل پیشبینی، رفته رفته سختتر میشود. این مکانیزم کنترل نرخ تورم بیت کوین، یکی از مشخصههای اصلی این ارز دیجیتال در برابر ارزهای سنتی است که اساساً عرضه نامحدود دارند.
مسئله مهم دیگر در رابطه با بیت کوین، شبکه لایتنینگ (Lightning Network) است. لایتنینگ در واقع یک راهکار جهت تقویت مقیاس عملکرد و توان عملیاتی شبکه بیت کوین (مقیاسپذیری) است. این نوع شبکهها در دنیای بلاک چین و ارز دیجیتال، اصطلاحاً بلاک چین لایه 2 (Layer-2) یا سایدچین (زنجیره فرعی / Sidechain) نامیده شده و بر روی لایه اصلی یک بلاک چین پیادهسازی میشوند. لایتنینگ بیت کوین یک راهکار مقیاسپذیری آفچین (Off-Chain) است؛ به این معنی که بخشی از بار عملیاتی شبکه و پردازش اطلاعات را از لایه اصلی خارج کرده و پس از پردازش و تایید آنها، به آن برمیگرداند. شبکه لایتنینگ بیت کوین قابلیت اجرای قراردادهای هوشمند (Smart Contract) را دارد و از این طریق، سطح تمرکززدایی و مقیاسپذیری خود را تقویت کرده است.
لایتنینگ دارای چندین کانال ویژه پرداختها است که برای طرفین یک تراکنش باز و بسته میشوند و سپس تراکنش مربوطه را در شبکه اصلی ثبت میکنند. البته زمانی که یک کانال برای دو کاربر باز میشود، با توجه به میزان بیت کوینی که در آن کانال واریز شده، میتوانند به هر تعداد دلخواه بهصورت خصوصی و خارج از بلاک چین اصلی بیت کوین تراکنش انجام دهند. از این رو، شبکه لایتنینگ مناسب ریزپرداختها و تراکنشها پرتکرار بیت کوین بوده و لایه اصلی شبکه بیت کوین، با سرعت و کارمزد کمتر برای نقل و انتقالات سنگین بیت کوین مورد استفاده قرار میگیرد که نسبت به شبکههای پرداختی سنتی، بهمراتب کمهزینهتر و سریعتر است.