راهنمای کامل NFT ؛ آشنایی با نحوه ساخت و کاربردهای آن

اگر با دنیای رمزارزها و بلاک‌ چین آشنایی دارید، بدون شک عبارت NFT (Non-fungible Token) یا همان توکن‌ غیرمثلی یا غیرقابل معاوضه بارها و بارها به گوشتان خورده است.

تا مدت زیادی توکن‌های غیرمثلی بخش کوچکی از خانواده خود یعنی ارزهای دیجیتال را تشکیل می‌دادند، اما در سال‌های اخیر سر و صدای زیادی به پا کرده‌اند و تقاضا برای آن‌ها به‌شدت افزایش یافته است.

روزانه مبالغ سنگینی در این بازار جا‌به‌جا می‌شود و انجمن‌ها و کلکسیونرهایی معتبر پیرامون آن‌ها درحال پیدایش هستند. افراد مشهور و هنرمندان در حال ساخت و خرید و فروش این توکن‌ها بوده و مردم عادی نیز مشغول معامله NFT ها هستند تا شاید یک‌شبه میلیونر شوند. از کارت‌های معامله مجازی مانند کریپتوپانک‌ها (CryptoPunks) گرفته تا زمین‌های مجازی در متاورس، NFT ها به معنای واقعی کلمه خفن هستند.

اگر بگوییم که این روزها بحث داغ بین همه مردم همین توکن‌های غیرمثلی شده‌ دروغ نگفته‌ایم؛ اما با این‌که در هر نقطه از اینترنت عبارت NFT به چشم می‌خورد، تعاریف و توضیحات زیادی راجع به آن‌ها پیدا نمی‌شود.

برخی افراد به آن‌ها دارایی دیجیتال گفته و بعضی نیز آن‌ها را به‌عنوان اقلام کلکسیونی می‌شناسند. به‌هرحال، باز هم از این تعاریف درک NFT ها، نحوه عملکرد آن‌ها و هدف اصلی از ایجاد آن‌ها اصلاً مشخص نیست.

NFT چیست؟

NFT مخفف عبارت “Non-fungible Token” و به‌معنای یک توکن غیرمثلی یا غیرقابل تعویض بوده و یک دارایی دیجیتال است که به‌عنوان یک رمزارز و همچنین یک قطعه هنری یا فرهنگی دارای ارزش است. NFT ها همانند یک اثر هنری همیشه ارزشمند هستند؛ گرچه برخلاف یک کوین استاندارد مانند بیت کوین یا اتریوم، توکن‌های غیرمثلی قابلیت تعویض و جایگزینی ندارند، یعنی در دنیای رمزارزها فقط یک عدد از هرکدام موجود است.

همان‌طور که از نام آن‌ها پیدا است، هیچ توکن غیرمثلی را نمی‌توان با آیتم دیگری جایگزین کرد. یعنی هنگامی که یک NFT ساخته می‌شود یک هویت منحصر‌به‌فرد دیجیتالی برای آن ایجاد می‌شود. برخلاف دیگر تولیدات محبوب فناوری بلاک‌ چین در قالب رمزارزها، این توکن‌ها را نمی‌توان با نسخه‌ای کپی‌شده یا المثنی در همان شکل و قیمت تعویض کرد. این مسئله موجب کمیاب‌شدن و تقاضای بالا و همین‌طور کاربردهای بسیار زیاد برای آن‌ها شده است.

NFT ها انواع گوناگونی دارند که از بین آن‌ها می‌توان فایل‌های موسیقی MP3، هنرهای دیجیتالی با فرمت JPG، ویدیو، عکس‌های متحرک (GIF) و بازی‌ها را نام برد. اصولاً NFT شکل یا نمود ظاهری یک دارایی به‌صورت دیجیتال بوده که دارای ارزش و قیمت است.

شما با داشتن NFT، به‌جای اینکه یک شئ فیزیکی گران‌قیمت داشته باشید، یک فایل کامپیوتری با فرمت JPG یا PDF در اختیار خواهید داشت. علاوه‌بر این، قیمت این کالا‌ها از طریق سطح تقاضا و بازار تعیین می‌شود. چنانچه برایتان سوال است باید بگوییم که بله، نسخه‌های کپی از NFT ها نیز در بازار موجود است که مشخصاً قیمت کمتری نسبت به نمونه اصلی خود دارند.

تنوع دارایی‌ها و قابلیت تبادل مالکیت آن‌ها یکی از اصلی‌ترین دلایلی است که بسیاری از افراد مشتاق یادگیری ساخت و فروش NFT ها هستند و این درحالی است که افراد هم هستند که با دیدن یک NFT از آن خوششان می‌آید و به‌سرعت به فکر خرید آن می‌افتند.

فرقی ندارد که شما جزء کدام گروه باشید، مهم این است که بدانید یک NFT دقیقاً چیست و چطور می‌توان از طریق آن کسب درآمد کرد.

نحوه عملکرد NFT

معتبرترین و رایج‌ترین بستر برای ساخت NFT ها بلاک چین اتریوم است. NFT ها توکن‌هایی ویژه هستند که اطلاعاتی را در خود ذخیره کرده‌اند. این اطلاعات می‌توانند در قالب قطعه هنری، عکس متحرک، ویدیو، گزیده‌ رویدادهای ورزشی، موسیقی، آواتارهای دیجیتالی و . . . باشند.

به‌دلیل ارزش بالای توکن‌های غیر قابل تعویض می‌توان آن‌ها را مانند دیگر اثرات هنری خریداری کرد و مانند قطعه‌های هنری در دنیای واقعی، ارزش آن‌ها بر اساس بازار و تقاضا محاسبه می‌شود.

البته فقط یک نسخه از هر NFT در بازار وجود ندارد و نسخه‌های کپی از آن، قسمتی از یک بلاک‌چین را به‌صورت قانونی اشغال می‌کنند و درست مانند پرینت‌های چاپ شده از یک اثر هنری، استفاده و خرید و فروش می‌شوند که قیمت نسخه اصلی را ندارند.

به‌علاوه، مالکان NFT ها حقوق مالکیت اختصاصی آن‌ها را خواهند داشت. داده‌های منحصر‌به‌فرد هر NFT مالکیت آن را تایید کرده و قابلیت انتقال توکن‌ها را بین مالکان ایجاد می‌کند. مالک یا خالق یک NFT قادر است اطلاعات موجود در آن را تغییر دهد. مثلاً هنرمندان می‌توانند امضای خود را در قسمت ابرداده (Metadata) یک NFT وارد کنند.

هنگام تولید، پیوند NFT با یک دارایی خاص در ویژگی‌های آن لحاظ می‌شود. می‌توان این ویژگی را به‌عنوان یک گواهی‌نامه برای هر NFT در نظر گرفت که برای هر یک از این توکن‌های غیرمثلی منحصر‌به‌فرد است. این باعث شده که NFT ها به نمود دیجیتالی یا سند مالکیت دارایی‌های گوناگون تبدیل شوند.

از جایی که فناوری بلاک‌چین به‌دلیل ثبت اطلاعات به‌صورت نفوذناپذیر و شفافیت در آن‌ها شناخته شده است، ارائه دارایی‌های دیجیتال در قالب NFT تماماً شامل این ویژگی‌ها می‌شود. بنابراین، هر شخصی با خرید NFT یک دارایی واقعی یا دیجیتال، خیالش راحت است که مالکیت تام آن دارایی را داشته و در بلاک‌چین جایگاهش مستحکم است.

شما می‌توانید اقلام مختلفی را در قالب NFT و در بلاک چین‌های مختلف داشته باشید. یکی از محبوب‌ترین و پرتقاضا‌ترین این پلتفرم‌ها اتریوم بوده، اما بلاک‌چین‌های زیادی برای این منظور وجود دارند. از میان آن‌ها می‌توان به بایننس اسمارت چین (BSC)، ترون و پولکادات نیز اشاره کرد.

زمانی که یک NFT را از طریق این پلتفرم‌ها ساختید، می‌توانید آن را در بازار لیست کنید و یا تا زمانی که قصد فروش آن را ندارید، نزد خود نگه دارید. ناگفته نماند که یک سری مسائل مهم پیرامون فروش NFT ها وجود دارند که بهتر است آن‌ها را در نظر گیرید. با توجه به این نکات می‌توانید پیچیدگی‌های دنیای NFT ها را با موفقیت پشت سر بگذارید.

کاربردهای NFT

هنر: تا کنون رایج‌ترین روش استفاده از فناوری توکن‌ غیرمثلی در دنیای هنر بوده است. هنرمندان در حال توکن‌سازی یک به یک برای اثرات هنری هستند و تیم‌های توسعه نیز به‌سرعت بر روی پروژه‌های مختلف این توکن‌ها با عکس‌های پروفایل مخصوص خود فعالیت دارند.

این نحوه استفاده درست مانند تولید اثرات هنری در دنیای واقعی است؛ یک قطعه هنری که توسط شخصی خریداری شده و به‌ به شکل دلخواه خود آن را به‌فروش می‌رساند. تفاوت در اینجا است که تراکنش فروش بر پایه رمزارزها بوده و حق مالکیت آن در بلاک‌چین منتقل می‌شود و ماهیت این مالکیت دیگر فیزیکی نبوده و بلکه دیجیتالی است.

علاوه بر این‌ها،‌ هنرمندان می‌توانند با ایجاد یک ویژگی حق امتیاز و سهم خود را از خرید و فروش آثارشان دریافت کنند. این یک ویژگی عالی برای هنرمندان است، چرا که آن‌ها پس از اولین فروش اثر خود، دیگر درآمدی از طریق آن نخواهند داشت. در کنار اثرات هنری راه‌های زیادی برای کسب درآمد از طریق توکن‌های غیرمثلی وجود دارند.

مثلاً شرکت‌هایی مانند “Charmin” و “Taco Bell” اثرات NFT خود را به مزایده گزاشته که شرکت اولی “NFTP” (دستمال کاغذی غیرمثلی) و دیگری اثرات هنری NFT متعلق به “Taco Bell” را برای جمع‌آوری سرمایه و اهدا به خیریه ارائه کرده‌اند.

مثالی دیگر، گربه رنگین‌کمانی یا همان “Rainbow Cat” است که یک عکس متحرک از یک گربه با بدنه‌ای از برند “Pop-Tart” بوده که تقریباً به مبلغ ۶۹۰،۰۰۰ دلار از طریق شرکت “NyanCat” به فروش رسید. پلتفرم “NBA Top Shot” نیز در اواخر مارس (فروردین) سال گذشته توانست از طریق فروش‌های خود ۵۰۰ میلیون دلار درآمد کسب کند. یکی از NFT های لبرون جمیز نیز با مبلغی بیش از ۲۰۰،۰۰۰ دلار به فروش رسید.

موسیقی: موسیقی هم مانند هنر، دنیای پر فراز و نشیب خود را دارد. انتشار موسیقی و نحوه صحیح انجام آن می‌تواند چالش‌های بزرگی برایتان داشته باشد. اما حالا توکن‌های غیر قابل تعویض درهای جدیدی را برای موسیقی‌دان‌ها باز کرده و آن‌ها به‌راحتی می‌توانند موزیک خود را منتشر و تبلیغ کنند و بیشتر حق انتشار آن را برای خود داشته باشند.

از این طریق، هنرمندان حوزه موسیقی موفق شدند کنترل تمام امور آثار هنری خود را به‌دست گیرند؛ مسئله‌‌ای که تا به‌حال در دنیای موسیقی وجود نداشته است.

بازی‌ها: ورود توکن‌های غیرمثلی به دنیای بازی‌ها نیز قابل توجه بوده است. اکنون کاربران می‌توانند در محیط بازی‌ها آیتم‌های مختلفی را خریده تا بعداً دوباره آن را به بازیکنان دیگر بفروشند. آیتم‌های NFT در بازی‌ها شامل مواردی همچون اسلحه‌های خاص، لباس، پوسته و آواتارها می‌شوند.

فناوری بلاک‌ چین گیمر‌ها را قادر ساخته تا همزمان با انجام کاری که عاشق آن هستند، کسب درآمد هم بکنند و سطح جدید برای خود پیدا کنند. برخی از این دارایی‌های خاص را می‌توان به مزایده گذاشت و خرید و فروش کرد.

بازار بازی‌های بلاک‌ چین هنوز در مراحل اولیه خود قرار دارد و به‌دلیل مسائل مربوط به رمزارز مورد استفاده در آن‌ها هنوز به اوج خود نرسیده است؛ اما سرمایه‌گذاران نباید از این بخض غافل شوند، چرا که رشد و پیشرفت آن تقریباً حتمی است.

خرید و فروش ملک: درست مانند بازار املاک در دنیای واقعی، یک بازار املاک مجازی نیز به‌صورت آنلاین وجود دارد. وقتی بحث خرید فروش زمین‌های دیجیتالی می‌شود، انتخاب‌های زیادی پیش رویتان قرار می‌گیرد. شبیه به مواردی که تا این‌جا گفتیم، NFT برای یک قطعه زمین مجازی منحصر‌به‌فرد همانند یک سند مالکیت عمل می‌کند.

دو نمونه معروف از این بازارها سندباکس (The Sanbox) و دیسنترالند (Decentraland) هستند. دنیای زمین‌های مجازی از آن‌چه که فکر می‌کنید پیچیده و گسترده‌تر است. تقریباً شش سال پیش بود که دیسنترالند توانست با ارائه این ایده ۲۶ میلیون دلار سرمایه جذب کند؛ یک دنیای دیجیتالی که می‌توان در آن زمین خرید و حتی شروع به ساخت و ساز کرد. تا به امروز، دیسنترالند و سندباکس پیشرفت خیره‌کننده‌ای داشته‌اند و اکنون در آن بازی‌های مجازی، گالری‌های هنری و فروشگاه‌های مد روز افتتاح شده‌اند.

اکنون کسب و کارها می‌توانند از طریق تراکنش‌های دنیای مجازی، پول واقعی به‌دست آورند. با توجه به افزایش چشم‌گیر تقاضا برای زمین‌های مجازی، دیگر پلتفرم‌ها نیز با طرح‌هایی مشابه پا به عرصه گذاشته‌اند.

هر قطعه زمین یک NFT بوده که قیمت آن به‌طور مداوم با توجه به شرایط بازار در حال نوسان است. علاوه بر این، قیمت زمین‌های مجازی به موقعیت مکانی، شلوغی و وسعت آن‌ها نیز بستگی دارد. این ویژگی‌ها را تمام افراد هنگام خرید زمین در نظر می‌گیرند.

NFT ها در تقاطع خلاقیت و برنامه‌نویسی غوغایی به‌پا کرده‌اند، البته تمام هنرهای رمزنگاری از طریق کامپیوتر تولید نشده‌اند. یک نقاشی که در آی‌پد کشیده شده، یا اسکن یک اثر که با رنگ و مداد و قلم کشیده شده است را هم می‌توان تبدیل به یک NFT کرد؛ حتی عکس‌ها را نیز می‌توان به شکل NFT درآورد.

هنرهای دیجیتالی بازارهای عمومی و خصوصی زیادی دارند. مالکانی که واقعا به یک پروژه اعتقاد دارند یا می‌خواهند قطعه‌ای را برای بلند‌مدت و به‌دست آوردن حداکثر سود نگه دارند، می‌توانند دارایی‌های خود را در بازار لیست نکنند. مانند هر بازاری، کمیاب بودن یک دارایی ارزشمند بوده و در نتیجه قیمت زیادی برای آن در نظر گرفته می‌شود.

هر هنرمند NFT می‌تواند چندین نسخه از اثر خود را بسازد که هرکدام توکن مخصوص خود را داشته باشد. این‌طور فرض کنید که یک نسخه چاپ‌شده از یک اثر هنری فیزیکی که تولید آن به‌صورت محدود بوده و سند مالکیت دارد. یک هنرمند کریپتویی به‌نام “XCOPY” از این روش به‌خوبی استفاده کرده و مالکیت را بین طرفداران خود پخش کرده است. در مجموعه “Afterburn” این هنرمند، ۸۷۰ نسخه را برای ۸۷۰ کلکسیونر ضرب یا مینت (Mint) کرده است.

از کجا NFT بخریم؟

شروع کار با توکن‌های غیرمثلی بدون داشتن تجربه در حوزه رمزارزها می‌تواند مشکل‌ساز باشد. اگر هیچ ارز دیجیتالی ندارید می‌توانید آن‌ها را از صرافی‌ها خریداری کنید. مرحله بعدی ساخت کیف پول است تا رمزارزها را به آن انتقال دهید.

در ابتدا باید یک کیف پول ارز دیجیتال ساخته تا بتوانید NFT ها و رمزارزها را در آن ذخیره کنید. با توجه به ارزی که ارائه‌دهنده NFT از آن پشتیبانی می‌کند، برای مثال اتریوم، ابتدا باید مقداری از آن را خریداری کنید و سپس می‌توانید آن را به کیف پول خود انتقال دهید. هنگام خرید ارزهای دیجیتال به کارمزدها دقت داشته باشید، زیرا اکثر صرافی‌ها درصدی را به‌عنوان کارمزد دریافت می‌کنند.

هنگامی که کیف پولتان با سرمایه مورد نظر آماده شد، می‌توانید برای خرید NFT اقدام کنید. در اینجا چند بازار NFT محبوب را برای شما آورده‌ایم:

OpenSea.io: می‌توان گفت که این بازار همتا به همتا (P2P) پرچمدار آیتم‌های دیجیتالی و کلکسیونی کمیاب است. برای ورود به اوپن‌سی تنها لازم است یک حساب کاربری ساخته و شروع به جست‌و‌جوی NFT ها در آن کنید. همچنین می‌توانید بر اساس تعداد فروش هر مجموعه، با هنرمندهای جدید در آن پلتفرم آشنا شوید.

Rarible: رِریبِل نیز مانند اوپن‌سی یک پلتفرم آزاد بوده و به هنرمندان اجازه ثبت و فروش آثار خود را می‌دهد. کاربران می‌توانند از طریق توکن اختصاصی این پلتفرم (RARI) روی مواردی همچون کارمزدها و قوانین انجمن رأی دهند.

Foundation: در پلتفرم فَوندیشِن هنرمندان ابتدا باید رأی موافق داشته باشند و یا از دیگر اعضای آن دعوت‌نامه دریافت کنند تا بتوانند کارهای خود را در این پلتفرم ثبت کنند. به‌دلیل انحصاری بودن و هزینه بالای عضویت (هنرمندان باید برای مینت NFT خود هزینه گس (Gas Fee) بپردازند)، پیش‌بینی می‌شود اثرات با کیفیت‌تری در آن‌جا وجود داشته باشند.

کریس تورِس بنیان‌گذار پلتفرم NyanCat، اثر خود را در این پلتفرم به‌فروش رساند. شاید به‌نظر قیمت‌ها در اینجا بالاتر باشند، اما این مسئله‌ای نیست که برای هنرمندان و کلکسیونرها نگرانی به‌جود آورد؛ چرا که اگر تقاضا برای NFT ها تغییر عجیبی نکند که احتمالاً در آینده بیشتر هم می‌شود، باز هم سود مد نظر را کسب خواهند کرد.

با این که این وبسایت‌ها و دیگر پلتفرم‌ها مکان اصلی تجمع تولید‌کنندگان و کلکسیونرهای توکن‌های غیر قابل تعویض هستند، شما همچنان بایستی قبل از خرید تحقیقات کافی را انجام دهید. برخی افراد با هویت‌های جعلی اقدام به کلاهبرداری کرده و آثار آن‌ها را بدون اجازه صاحب اثر، لیست و به‌فروش می‌رسانند. همچنین، شیوه‌های احراز هویت برای تولید‌کنندگان و لیست کردن NFT در هر پلتفرم متفاوت بوده و بعضی‌ پلتفرم‌ها روش‌های سفت و سخت‌تری را در دستور کار خود قرار داده‌اند.

کارمزد تراکنش‌ های NFT

شما با انجام هر تراکنش در یک بلاک‌چین، از انرژی آن استفاده می‌کنید. هنگام مینت کردن و خرید و فروش NFT ها در بستر اتریوم، نودهای بلاک‌چین تلاش می‌کنند تا در حل کردن الگوریتم اثبات کار اولین باشند تا بتوانند تراکنش شما را پردازش کنند، زیرا انجام این کار برای آن‌ها پاداشی مالی در پی دارد. ماینرهای اتریوم (نودهایی که الگوریتم اثبات کار را اجرا می‌کنند) در مجموع برای هر بلوک کامل، ۲ واحد اتریوم پاداش دریافت می‌کنند.

کارمزد تراکنش‌ها برای جلوگیری از سوء‌استفاده در بلاک‌چین ضروری هستند. اگر این عملیات رایگان بود، شبکه به‌سرعت و با ایجاد بی‌نهایت درخواست شلوغ و در نهایت قفل می‌شود، در نتیجه خرید و فروش NFT غیرممکن خواهد شد. برای حل این موضوع، در هر تراکنش که شامل اجرای یک قرارداد هوشمند نیز می‌شود، باید یک هزینه گَس پرداخت شود.

این هزینه شامل عملیات مینت و معامله یک NFT می‌شود. البته بازخوانی اطلاعات بلاک‌چین هزینه‌ای ندارد؛ مثلاً، بررسی NFT های یک هنرمند در وبسایت اوپن‌سی شامل پرداخت کارمزد نخواهد بود. به این معنی که هر زمان قصد لیست کردن با خرید یک توکن غیرمثلی را داشتید، باید هزینه گس را پرداخت کنید. برای مثال، اگر بخواهید یک NFT با قیمت ۱ واحد اتریوم (ETH) بخرید، شاید لازم باشد ۰.۱ اتریوم اضافی به‌عنوان کارمزد گس پرداخت کنید.

لیست کردن و حتی حذف یک NFT از بازار نیز بدون هزینه نیست و باید قبل از انجام هر عملیاتی درباره آن خوب فکر کرده باشید.

شاید گَس (Gas) پیچیده‌ترین مفهوم پیرامون دنیای NFT ها باشد، اما اطلاع از هزینه‌های مازاد قبل از انجام هر سرمایه‌گذاری امری ضروری است. گس در واحدهایی به‌نام گووِی“Gwei” اندازه‌گیری می‌شود که مقادیر کوچک اتریوم هستند. یک گووی برابر با ۰.۰۰۰۰۰۰۰۰۱ اتریوم است.

مقدار دقیق گس مورد نیاز برای انجام یک تراکنش متغیر است و به عملیات قرارداد هوشمند مربوطه و شلوغی شبکه بستگی دارد. شما تا زمان تکمیل عملیات تراکنش نمی‌دانید که چه میزان گس برای پرداخت لازم است. البته، برخی کیف پول‌ها مانند متامَسک (MetaMask) حداکثر میزان گس مورد نیاز قبل از تایید یک تراکنش را برای شما نمایش می‌دهند.

ممکن است گس در صورت انجام نشدن یک تراکنش نیز از حساب شما کسر شود؛ مثلاً زمانی که می‌خواهید یک NFT را مینت کنید اما عرضه توکن‌های شبکه مورد نظر به اتمام رسیده باشد.

معروف‌ ترین NFT ها

در اوایل سال ۲۰۲۱، افراد کمی در مورد توکن‌های غیرمثلی اطلاع داشتند؛ اما تا اواخر سال به‌قدری محبوب شدند که دیکشنری کالینز کلمه NFT را واژه منتخب سال ۲۰۲۱ قرار داد. به گفته تحلیل‌گران جی‌پی مورگان (J.P.Morgan)، میانگین خرید و فروش ماهانه NFT ها حدود ۲ میلیارد دلار است.

تحلیل‌گران ارزش کل بازار NFT ها را چیزی حدود ۷ میلیارد دلار تخمین زده‌اند. در اینجا شش NFT برتر از لحاظ قیمتی را آورده‌ایم و علاوه‌بر این‌ها، چندین نمونه دیگر نیز وجود دارند که خریداران قیمت‌هایی نجومی برای آن‌ها پرداخت کرده‌اند.

برای مثال اثر کراس‌رود (Crossroad) از Beeple در پلتفرم نیفتی (Nifty) ۶.۶ میلیون دلار به‌فروش رسید و توییت معروف بنیان‌گذار توییتر، جک دورسی، که به‌عنوان اولین توییت ایجاد شده در این پلتفرم شناخته می‌شود با متن “just setting up my twtrr” به مبلغ ۲.۹ میلیون دلار فروخته شد.

اثر هنری پَک (PAK) هنرمند دنیای دیجیتال با نام مِرج (The Merge)، موفق شد در پلتفرم نیفتی با حضور ۲۸،۹۸۳ کلکسیونر تعداد ۳۱۲،۶۸۶ واحدِ جرم، یا همان توکن NFT را جمع‌آوری کند. البته، این امکان تغییر این آمار وجود دارد، چرا که هنوز مشخص نشده اثر مرج قرار است به‌عنوان یک قطعه هنری یا مجموعه‌ای از آثار هنری ثبت شود.

مرج در حالت باز یا آزاد فروخته شده است (که برعکس آن حالت محدود است)؛ خریداران می‌توانستند هر تعداد توکنی که می‌خواهند خریداری کنند و فروش توکن‌ها با قیمت هر واحد ۵۷۵ دلار شروع شد که هر شش ساعت ۲۵ دلار به آن اضافه می‌شد. در نهایت، مجموع توکن‌ها با قیمت ۹۱.۸ میلیون دلار فروخته شدند. پَک، یک هنرمند تقریباً ناشناس (یا یک گروه هنری)، جزء افراد پیشرو در زمینه هنرهای دیجیتالی و رمزارز با بیش از بیست سال سابقه است.

اثر هنری مایک بیپل وینکِلمن یک کُلاژ از تصاویر زندگی روزمره از سال ۲۰۰۷ به بعد بود که تبدیل به یکی از گران‌ترین NFT ها شد. این اثر به‌دلیل آغاز شور و هیجان پیرامون توکن‌های غیرمثلی از اعتبار ویژه‌ای برخوردار است.

اثر “The First 5000 Days” در خانه مزایده کریستی (Christie) در تاریخ ۱۱ مارس ۲۰۲۱ (۲۱ اسفند ۱۳۹۹) به یک سرمایه‌گذار ارزهای دیجیتال اهل سنگاپور فروخته شد و مبلغ آن با اِتر (ETH) پرداخت شد. این اثر، وینکلمن را از یک طراح گرافیک ناشناس در فلوریدا تبدیل به خالق سومین اثر هنری گران‌قیمت در دنیا تبدیل کرد.

وینکِلمن موفق شد مجدداً همه را با اثر خود شگفت‌زده کند و در ماه نوامبر اثر “Human One” را خلق کرد که یک اثر هنری ترکیبی از هنرهای دیجیتال و فیزیکی بود. به این اثر لقب «مجسمه ویدیویی متحرک» داده شده و شامل چهار صفحه نمایش ساخته شده از آلومینیوم صیقل داده‌شده با چهارچوبی از جنس چوب ماهون و دارای سرور پخش رسانه دوقلو است. این قطعه هنری در خانه مزایده کریستی با قیمت ۲۸.۹ میلیون دلار فروخته شد.

کریپتوپانک‌‌ها (Cryptopunks) شخصیت‌های پیکسلی بسیار منحصر‌به‌فرد در بلاک‌چین اتریوم هستند که توسط یک گروه توسعه‌دهنده دونفره کانادایی در استودیو لاروا لبز (Larva Labs) تولید شده‌اند. در سال ۲۰۱۷، تعداد ۱۰،۰۰۰ کریپتوپانک ساخته و یا به‌صورت الگوریتمی همراه با کد تولید شدند.

در حال حاضر گران‌ترین این نمونه‌ها “Cryptopunk #7523” است. این NFT در سال ۲۰۱۷ مینت شد و آن را بیگانه کووید (COVID Alien) نام گذاشتند چون دارای یک ماسک و کلاه جراحی است. این اثر در خانه مزایده ساتِبیز (Sotheby’s) با قیمت ۱۱.۷۵ میلیون دلار فروخته شد.

قیمت‌گذاری این اثر از مرز یک میلیون دلار شروع شد و بیشترِ قیمت آن در دقایق آخر مزایده اضافه شد. این اثر کریپتوپانک توسط فردی با نام شالوم مکنزی، بزرگترین سهام‌دار پلتفرم شرط‌بندی دِرفت‌کینگز (Draftkings) خریداری شد. او پس از خرید این اثر گفت: “با خودم فکر کردم که این می‌تونه یک نماد از پاندمی کرونا و شکوفایی و محبوبیت NFT ها باشه!”.

در حالی که “Cryptpunk #7523” به‌خاطر سمبل یک دوره زمانی خاص توجهات را به‌سمت خود جلب کرد، “Cryptpunk #3100” نیز به‌دلیل پیشانی‌بندی که داشت قیمتی تاریخی پیدا کرد. پیشانی‌بند آبی و سفید این بیگانه برای تولید یک اثر NFT کافی بود و در ۱۱ مارس ۲۰۲۱ (۲۱ اسفند ۱۳۹۹) در پلتفرم اوپن‌سی با قیمت ۷.۶۷ میلیون دلار فروخته شد.

“Cryptopunk #7804” هم یک شخصیت بیگانه با یک کلاه، عینک دودی و پیپ روی لبش است. همین مشخصه‌ها برای خریدار آن کافی بود و در تاریخ ۱۱ مارس ۲۰۲۱ (۲۱ اسفند ۱۳۹۹)، با قیمت ۷.۵۷ میلیون دلار به فروش رسید.

حتی پس از فروش آن در ماه مارس، باز هم چند پیشنهاد دیگر دریافت کرد که بازه قیمتی آن را بسیار بالا برد. در ۶ آگوست ۲۰۲۱ (۱۵ مرداد ۱۴۰۰)، یک آدرس متعلق به بلاک‌چین اتریوم فقط ۶ دلار را برای خرید آن پیشنهاد گذاشت و در ۲۹ اکتبر ۲۰۲۱ (۷ آبان ۱۴۰۰)، فردی دیگر برای همین اثر پیشنهاد ۸۷.۶۴ میلیون دلار را ثبت کرد.

حق مالکیت NFT ها

حالا دیگر می‌دانید که یک NFT چیست و چرا ساخته شده است تا به‌عنوان سند مالکیت برای بعضی دارایی‌های خاص در نظر گرفته شوند. اما پیرامون مباحث نحوه خرید و فروش و ساخت یک توکن غیرقابل تعویض، لازم است بدانید که با انتقال یک NFT به مالک جدید آن، فرد دقیقاً از چه حقوقی برخوردار می‌شود.

این مسئله واضح است که با داشتن یک NFT شما مالکیت آن توکن و همچنین محتوای آن را دارید. با توجه با آن‌چه گفته شد، حق مالکیتی که با انتقال NFT جا‌به‌جا می‌شود به این معنی نیست که خریدار جدید حق انتشار کامل، حذف یا استفاده از دارایی ارائه‌شده در قالب NFT را به‌صورت خودکار به‌دست می‌آورد.

اگر جایی در ویژگی‌ها و یا کد NFT این مسئله لحاظ نشده باشد، فردی که صاحب جدید NFT است صرفاً یک نمودی از آن دارایی در بلاک‌چین را دارد، نه بیشتر و نه کمتر؛ این یعنی که اگر کسی حق انتشار، حذف یا اصلاح محتوای مربوط به NFT را داشته باشد، باید از همان ابتدا در جزئیات NFT این بند نوشته شود.

مثلاً اگر شما NFT یک توییت را خریدید، می‌توانید بگویید که آن پست توییت را خریده‌اید؛ اما اگر حق مالکیت صریح آن حساب توییتر را نداشته باشید نمی‌توانید آن توییت را ادیت و یا حذف کنید.

بهترین مثال برای این مسئله فروش NFT اولین توییت در توییتر توسط مدیرعامل آن، جک دورسی، با قیمت ۲.۹ میلیون دلار است. حتی با این‌که NFT این توییت در ویژگی‌هایش امضای جک دورسی را دارد، این توییت هنوز هم در پلتفرم توییتر به‌عنوان اولین توییت نوشته‌شده وجود دارد. این یعنی که شخصی که این NFT را خریده، توکن متعلق به این توییت را به‌دست آورده، اما به حساب توییتر جک دورسی برای حذف آن دسترسی نخواهد داشت.

این مسئله مالکیت NFT ها را کمی چالش‌برانگیز می‌کند، اما همان‌طور که باید در مورد نحوه خرید و فروش و ساخت توکن‌های غیرمثلی بدانید، هنگام خرید یک NFT این مسئله نیز باید در نظر گرفته شود.

آیا هر کسی می‌تواند NFT بسازد؟

جواب مثبت است؛ بله هر کسی می‌تواند NFT خود را بسازد. هر شخصی با ایجاد اثر هنری خود، می‌تواند آن را در بلاک‌چین تبدیل به یک NFT کند (به این عملیات ضرب یا مینت کردن (mint) می‌گویند)، سپس می‌تواند آن را در بازار به فروش برساند.

حتی می‌توانید در فایل FT خود یک بند برای حق کمیسون فروش در نظر بگیرید که هر زمان اثر شما مجدداً خریداری شد، کمیسیون شما نیز پرداخت شود.

هزینه‌های پشت پرده این فرآیند می‌تواند بیش از حد باشد؛ وبسایت‌ها معمولاً برای هر فروش یک هزینه گَس در نظر می‌گیرند (هزینه انرژی مورد نظر برای انجام تراکنش) و در کنار آن یک کارمزد برای خرید و فروش وجود دارد. همچنین باید مراقب هزینه‌ تبدیل توکن‌ها و تغییرات قیمتی در ساعات مختلف شبانه‌روز باشد.

نحوه ساخت NFT

برای ساخت یک NFT شما باید دانش کافی در مورد نحوه اتصال به شبکه‌های بلاک‌چین و مدیریت ارزهای دیجیتال خود داشته باشید. با این‌که NFT ها رمزارز محسوب نشده و صرفاً شکلی متفاوت از دارایی‌های بلاک‌چینی هستند، همان شیوه انجام تراکنش، ذخیره‌سازی و انتقال رمزارزها را دارند.

در بسیاری از موارد شما فقط می‌توانید با ارزهای دیجیتال یک NFT را بخرید یا بفروشید، در موارد دیگر نیز استفاده از همین ارزهای دیجیتال به‌جای پرداخت با کارت اعتباری یا روشی دیگر به‌مراتب راحت‌تر خواهد بود. زمانی که یک کیف پول دیجیتال، ارز دیجیتال و دانش کافی در مورد دارایی‌ها در دنیای بلاک‌چین را داشتید، می‌توانید برای ساخت یک NFT اقدام کنید.

نکته قبل از ساخت NFT: شما می‌توانید ساخت NFT را در بستر شبکه‌های مختلف مانند اتریوم، زنجیره هوشمند بایننس و ترون انجام دهید. اما باید بدانید که با انتخاب یک پلتفرم فقط می‌توانید از طریق راه‌کارهای مخصوص همان پلتفرم NFT خود را به فروش برسانید.

این موارد شامل کیف پول‌ها، بازارها و روش‌های رسیدن به مشتری در هر پلتفرم است. در نظر داشته باشید که پلتفرمی را انتخاب کنید که با بازار مد نظرتان سازگار باشد؛ در غیر این‌صورت، به یک گره کور برخورد کرده و بلاک‌چین شما با بازار NFT مورد نظرتان هم‌خوانی نخواهد داشت.

این مسئله در فروش NFT شما اهمیت بسیار زیادی دارد. زمانی که اساس کار فراهم شد، ساخت یک توکن غیرمثلی دیگر کاری ندارد. خیلی راحت می‌توانید با پیگیری مراحل زیر NFT خود را بسازید. در مثال پیش رو، نحوه ساخت یک NFT از طریق پلتفرم اوپن‌سی را به شما آموزش می‌دهیم. این پلتفرم یکی از برترین بازارهای شناخته شده NFT تا به امروز بوده است.

• یک حساب کاربری در وبسایت “OpenSea.io” ایجاد کرده و وارد شوید.
• روی دکمه “Create” به معنی ساخت کلیک کنید.
• از گزینه‌های پیش رو کیف پول مورد نظر خود (مثلاً MetaMask) را انتخاب کنید. اگر کیف پول نداشتید باید یکی ایجاد کنید.
• مراحل تایید و راه‌اندازی کیف پول را انجام دهید.
• روی قسمت “Create New Collection” و سپس “Create” کلیک کنید.
• برای مجموعه خود اسم، توضیح (Description) و عکس مورد نظر را وارد کنید.
• روی “Add New Item” کلیک کنید.
• محتوای دیجیتالی خود را آپلود کنید.
• ویژگی‌ها (Attributes) و جزئیات مالکیت (Ownership) را وارد کنید.
• اطلاعات وارد شده NFT خود را تایید (Confirm) کنید.
• NFT خود را بسازید.

در این مرحله NFT شما ساخته شده و در کیف پولتان ذخیره می‌شود، سپس می‌توانید آن را برای فروش در اوپن‌سی قرار دهید. چنانچه خریداری خارج از این پلتفرم برای NFT خود داشتید، می‌توانید با پرداخت کارمزد از طریق رمزارزها یا ارزهای فیات آن را انتقال دهید.

در بسیاری از موارد شما باید فایل‌های اصلی محتوا را به‌صورت جداگانه برای خریدار بفرستید. روش مذکور یک توضیح مختصر از نحوه ساخت و فروش NFT در پلتفرم اوپن‌سی بود و پلتفرم‌های دیگر نیز روش‌هایی مشابه برای انجام این عملیات دارند. به‌دلیل رابط کاربری ساده در پلتفرم اوپن‌سی، یکی از ساده‌ترین روش‌های ساخت NFT از طریق این پلتفرم است و یکی از راحت‌ترین انتخاب‌ها برای افراد مبتدی در این حوزه نیز محسوب می‌شود.

سخن پایانی

توکن‌های غیرمثلی یا غیرقابل تعویض یا همان NFT، دارایی‌های رمزنگاری‌شده در بلاک‌ چین هستند که دارای کدهای شناسایی و ابرداده بوده که آن‌ها را از نمونه‌های دیگر متمایز می‌کند.

برخلاف ارزهای دیجیتال، توکن‌های غیرمثلی را نمی‌توان به‌صورت برابر و یک به یک معامله کرد و با توکن‌های مثلی یا قابل تعویض مانند رمزارزها که هر واحد آن‌ها کاملاً شبیه به‌هم هستند تفاوت داشته و در نتیجه، می‌توان آن‌ها را به‌عنوان وسیله‌ای برای انجام تراکنش‌های تجاری استفاده کرد.

ساختار منحصر‌به‌فرد هر NFT موجب شده کاربردهای متفاوتی برای آن‌ها به‌جود بیاید. برای مثال، آن‌ها وسیله‌ای ایده‌آل برای ارائه دیجیتالی دارایی‌های فیزیکی مانند املاک و آثار هنری هستند. از جایی که NFT ها بر بستر بلاک‌چین قرار دارند، می‌توان از آن‌ها به‌عنوان واسطه‌ای برای برقراری ارتباط مستقیم هنرمندان با مخاطب خود و یا مدیریت هویت‌ استفاده کرد. با استفاده از NFT ها، واسطه‌ها حذف شده، تراکنش‌ها ساده شده و بازارهای جدیدی به‌وجود آمده‌اند.

NFT ها به افراد فوق ثروتمند هویتی جدید داده و اگر شما هم بتوانید نحوه کار با آن‌ها را بلد شوید، درآمد خوبی کسب خواهید کرد. توکن‌های غیرمثلی به هنرهای دیجیتالی مفهومی تازه داده و با توجه به قیمت‌های پیشنهادی در مزایده‌ها، نشان‌دهنده آینده آثار هنری و کلکسیونی هستند.

بعد از این‌که آموختید NFT چیست و چطور خرید و فروش می‌شود، می‌توانید بر چالش‌های این بازار غلبه کنید. اما با در نظر داشتن این که این حوزه هنوز در مراحل تکامل است، باید انتظار برخی پیچیدگی‌ها و نقص‌ها را از آن داشته باشید.

با توجه به آن‌چه گفته شد، توصیه می‌شود در رابطه با تصمیم‌ها، خریدها و تراکنش‌هایتان بسیار آگاهانه عمل کنید.

منابع: Udemy, Unblock, Tomhirst, XQuissive, Cryptodaily, Investopedia, Barron’s