پوشش ریسک چیست؟ اهمیت هجینگ در بازارهای مالی

استراتژی پوشش ریسک یا هجینگ (Hedging)، به بیان ساده روشی است که شما از طریق آن از سرمایه‌گذاری انجام‌شده و سود خود محافظت می‌کنید. این استراتژی، نوعی مدیریت ریسک در بازارهای مالی محسوب می‌شود که به شما کمک کرده سود بالقوه معاملات یا سبد سرمایه خود را در برابر ضررهای احتمالی و تحولات بازار حفظ کنید.

در بازار ارز دیجیتال، هجینگ بیشتر شکل یک استراتژی معاملاتی را به خود می‌گیرد که ریسک ضرر موقعیت‌های باز شما را کاهش می‌دهد.

هجینگ در بازارهای مالی، عمدتاً با استفاده از ابزار مشتقات مثل معاملات فیوچرز و آپشنز صورت می‌گیرد؛ به این ترتیب که خلاف جهت معامله‌ای که قبلاً باز شده، یک معامله جدید باز می‌کنید. پوشش ریسک یکی از مهم‌ترین مواردی است که حتی در صورت عدم پیاده‌سازی، یک فعال در بازارهای مالی باید با مفهوم آن آشنا باشد.

در این مقاله از صرافی ارز دیجیتال او ام پی فینکس، تصمیم گرفتیم ببینیم که پوشش ریسک چیست و چگونه در معاملات استفاده می‌شود و همچنین، نگاهی به نحوه مدیریت این استراژی و ابزارهای آن در بازارهای ایران و جهان خواهیم داشت.

پوشش ریسک چیست؟ سرمایه‌تان را بیمه کنید

بهترین راه درک مفهوم پوشش ریسک یا هجینگ، این است که به این استراتژی در قالب یک بیمه سرمایه‌گذاری نگاه کنید. زمانی که یک معامله‌گر تصمیم به هج‌کردن می‌گیرد، در واقع سرمایه خود را در برابر فاکتورهای منفی موجود محافظت می‌کند. این استراتژی، به این معنی نیست که شما جلوی وقایع و فاکتورهای منفی را می‌گیرید؛ اما با این‌کار می‌توانید اثرات این عوامل منفی را تا حد زیادی کاهش دهید.

کهکشان سلامت او‌ام‌پی فینکس

با نصب اپلیکیشن اوام‌پی فینکس، علاوه بر بهره‌مندی از امکانات متعدد برای خرید و فروش ارز دیجیتال، می‌توانید با قدم زدن، امتیاز باشگاه مشتریان کسب کرده و از جوایز این بخش استفاده کنید.

نصب اپلیکیشن اندروید

اگر کمی دقت کنید، می‌بینید که هجینگ در همه‌جای دنیا اتفاق می‌افتد. مثلاً شما خانه یا اتومبیل خود را بیمه می‌کنید. با این کار، سرمایه و دارایی شما در برابر فاکتورهای غیرقابل پیش‌بینی نظیر آتش‌سوزی یا سرقت ایمن می‌شود.

کمپانی‌های مدیریت سرمایه، شرکت‌های تجاری و سرمایه‌گذاران شخصی، هرکدام تکنیک پوشش ریسک ویژه خود را دارند تا در برابر ریسک‌های مختلف در امان بمانند. البته که مقوله پوشش ریسک در بازارهای مالی، به سادگی خرید بیمه و پرداخت هزینه سالانه نیست.

هجینگ در برابر ریسک‌های متوجه سرمایه، به معنی پیاده‌سازی یک راه‌کار اصولی با استفاده از ابزارهای مالی و استراتژی‌هایی است که ریسک‌های مختلف تاثیرگذار بر قیمت دارایی‌ها را محدود می‌کنند. به عبارتی دیگر، معامله‌گران سرمایه‌گذاری فعلی خود را با انجام معامله در بازار یا دارایی دیگر، تحت پوشش ریسک قرار می‌دهند.

مثلاً در بازار سهام یا فارکس، معامله‌گران برای هجینگ موقعیت جدیدی را در ارز یا سهام دیگری باز می‌کنند، که با معامله فعلی آن‌ها همبستگی معکوس دارد؛ یعنی همیشه مسیر رشد یا افزایش ارزش آن‌ها، برعکس یکدیگر هستند. 

یا مثلاً فرض کنید شما سهام شرکتی را خریداری کرده‌اید و یا در بازار آن موقعیت لانگ (Long) باز کردید؛ در چنین شرایطی، بازکردن یک موقعیت فروش یا پوت (Put) در بازار معاملات آپشنز (Options) یا همان اختیار معامله، از ضرر شما در معامله خرید در صورت کاهش قیمت محافظت خواهد کرد.

فراموش نکنید، زمانی که شما ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش می‌دهید، پتانسیل سوددهی آن را نیز پایین می‌آورید. از این رو، استراتژی پوشش ریسک را می‌توان تکنیکی جهت کاهش ضرر احتمالی و نه به حداکثر رساندن سود بالقوه تعرف کرد. 

چنانچه سرمایه‌ای که شما در برابر آن هج کرده‌اید به ناحیه سود برسد، به‌طور همزمان میزان این سود دریافتی را در موقعیت هج خود کاهش داده‌اید. از طرفی دیگر، اگر در معامله اول خود وارد ضرر شوید، در موقعیتی که به‌عنوان هج باز کرده‌اید، وارد ناحیه سود خواهید شد و به این ترتیب میزان ضرر خود را کاهش داده‌اید.

در بازار رمزارزها، هجینگ نوعی استراتژی معاملاتی و مدیریت ریسک محسوب می‌شود که فعالان بازار با استفاده از آن، بهترین پوشش را در برابر نوسانات شدید و ناگهانی ایجاد می‌کنند. احتمالاً تا الان متوجه شده‌اید که هجینگ یا پوشش ریسک، یعنی سرمایه‌گذاری در موقعیتی که احتمال ضرر در یک معامله دیگر را از بین می‌برد.

رایج‌ترین استراتژی پوشش ریسک در بازار ارز دیجیتال، استفاده از ابزارهای بازار مشتقات مثل آپشنز و فیوچرز (معاملات آتی / Futures) است. در این بازارها، می‌توان استراتژی‌های معاملاتی را پیاده کرد که ضررهای وارده به یک دارایی، از طریق سودآوری معامله‌ای دیگر در بازار مشتقات جبران می‌شوند.

مثلاً فردی یک موقعیت لانگ بلندمدت در بازار فیوچرز بیت کوین باز کرده، اما می‌خواهد در برابر اصلاح‌های کوچک قیمت در بازه کوتاه‌مدت در امان بماند. در چنین شرایطی، می‌توان یک موقعیت شورت (Short) در بازار فیوچرز باز کرد یا یک قرارداد پوت کوتاه‌مدت در بازار آپشنز خرید تا در صورت کاهش قیمت بیت کوین، ضررهای معامله لانگ در موقعیت‌های شورت یا پوت به سود تبدیل شوند.

البته که هجینگ هم بدون عیب و ایراد نیست و بدون شک محدودیت‌های خود را دارد که در ادامه همین مطلب به بررسی این موارد هم خواهیم پرداخت. در صورتی که در نظر دارید چنین استراتژی را پیاده کنید، بهتر است درباره نحوه عملکرد و مزایا و معایب آن آگاهی داشته باشید. پوشش ریسک مناسب افرادی است که می‌خواهند نوسانات بازار رمزارزها را در سطحی عادی‌تر تجربه کنند.

از چه نوع استراتژی پوشش ریسک استفاده کنم؟

در بازار مشتقات، قراردادهای مالی بین معامله‌گر و پلتفرم معاملاتی مربوطه خرید و فروش می‌شوند که ارزش و قیمت آن‌ها، بر اساس نوسانات قیمت دارایی مورد نظر تغییر می‌کنند. معاملات فیوچرز، آپشنز، فوروارد (Forward) و ای‌تی‌اف‌ها (ETF) جزء این‌دست ابزارها در بازار مشتقات هستند.

می‌توان گفت که سطح تاثیرگذاری یک استراتژی هج در بازار مشتقات، بر اساس میزان تغییرات شاخص دلتا (Delta) یا به‌عبارتی نسبت هج (Hedge Ratio) مشخص می‌شود. دلتا، مقدار افزایش یا کاهش قیمت یک معامله در بازار مشتقات به ازای هر ۱ دلار تغییر در قیمت پایه دارایی مربوطه است.

نوع استراتژی پوشش ریسک و همچنین قیمت معامله هج مربوطه، تا حد زیادی به میزان ریسک نوسان قیمت دارایی مورد نظر در خلاف جهت مطلوب معامله‌گر بستگی دارد. به‌طور کل، هرچه احتمال این ریسک بیشتر باشد، قیمت معامله هج هم بالاتر خواهد رفت. در ادامه، ۲ نوع اصلی هجینگ را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

هجینگ مستقیم؛ ساده‌ترین روش پوشش ریسک

هجینگ مستقیم (Direct Hedging) یعنی زمانی که شما ۲ موقعیت متضاد یکدیگر را در بازار یک دارایی یا رمزارز باز می‌کنید. ایده کلی در چنین استراتژی، بازکردن همزمان ۲ معامله لانگ یا خرید و شورت یا فروش است تا بتوانند ضررهای احتمالی یکدیگر را جبران کنند.

مثلاً فرض کنید در بازار فارکس، شما یک موقعیت خرید با حجم ۱ لات (Lot) را در جفت‌ارز یورو به دلار (EURUSD) باز کرده‌اید و پیش‌بینی می‌کنید که ارزش این جفت‌ارز بالا خواهد رفت. اکنون جهت هج‌کردن، باید یک معامله فروش در همین جفت‌ارز و با همین حجم ۱ لات باز کنید. اگر این جفت‌ارز شروع به رشد کند، موقعیت خرید شما وارد ناحیه سود می‌شود در نقطه مقابل، موقعیت فروش وارد ضرر خواهد شد (و بالعکس). 

در دنیای رمزارزها، فرض کنید فردی مدتی است که بیت کوین در بازار اسپات خرید و یا یک موقعیت لانگ در بازار فیوچرز دارد. حال روز سخنرانی رئیس فدرال رزرو آمریکا رسیده و معامله‌گران نگرانند که اظهارات او، قیمت‌ها را تحت فشار قرار دهد. از این رو به‌منظور کاهش ریسک، این معامله‌گر یک موقعیت شورت بیت کوین در قیمت فعلی باز کرده تا در صورت کاهش قیمت، ضررهای موقعیت باز اول خود را پوشش داده باشد.

هجینگ غیرمستقیم؛ پوشش ریسک حرفه‌ای

در هجینگ غیرمستقیم (Correlation Hedging)، معاملات بازشده در ۲ بازار و دارایی هستند که قیمت و ارزش آن‌ها خلاف جهت یکدیگر و یا در جهتی یکسان حرکت می‌کنند. معامله‌گران به‌صورت همزمان در این دارایی‌ها معاملات خود را باز می‌کنند، تا میزان ریسک موجود را کاهش دهند.

مثلا در بازار فارکس، شما یک موقعیت لانگ در جفت‌ارز یورو به دلار (EURUSD) دارید و پیش‌بینی می‌کنید که قیمت رشد خواهد کرد. در این‌جا می‌توانید یک موقعیت شورت در جفت‌ارز پوند به دلار (GBPUSD) هم باز کنید، چراکه این ۲ جفت‌ارز باهم همبستگی مستقیم دارند.

حال اگر جفت‌ارز EURUSD شروع به کاهش کند، احتمالا جفت‌ارز GBPUSD هم شاهد کاهش خواهد بود که یعنی معامله شورت شما وارد سود شده و ضررهای معامله لانگ را پوشش می‌دهد. اما اگر جفت‌ارز EURUSD شروع به رشد کند، در معامله دیگر وارد ضرر خواهید شد ولی معامله اول شما سود خواهد کرد.

در بازار کریپتو، رمزارزی مثل لئو (UNUS SED LEO) معمولاً روندی خلاف جهت قیمت بیت کوین دارد. از این رو، اگر در بازار بیت کوین موقعیت خرید یا فروش دارید، می‌توانید در بازار ارز LEO هم موقعیتی خلاف جهت بازار بیت کوین باز کنید. 

یا حتی می‌توان مثلاً در بازار اسپات بیت کوین خرید انجام داد و در بازار فیوچرز موقعیت شورت باز کرد. 

البته در بازار ارزهای دیجیتال، راه‌کارهای متعدد دیگری وجود دارند که در قالب استراتژی پوشش ریسک در نظر گرفته می‌شوند. از میان این موارد، می‌توان به تبدیل دارایی‌های رمزارزی به استیبل کوین‌ها یا فرآیندهای نوین در حوزه دیفای (DeFi) مثل تامین نقدینگی اشاره کرد که این مورد، ریسک‌های مربوط به فناوری قرارداد هوشمند را نیز شامل می‌شود.

استفاده از صندوق‌های پوشش ریسک؛ انتخابی راحت‌تر

صندوق‌ پوشش ریسک (Hedge Fund) یک استخر سرمایه ایجاد کرده و به‌نوعی مدیریت می‌شود تا نسبت به یک بازار عادی، بازده بهتری ارائه دهد. طبق این نوع مدیریت، برای سرمایه موجود در صندوق مربوطه موقعیت‌های هجینگ مختلفی ایجاد می‌شود تا از نوسانات بازار مربوطه در امان بماند.

این‌کار از طریق تخصیص بخشی از این سرمایه به دارایی‌هایی صورت می‌گیرد که معمولاً خلاف روند دارایی‌های اصلی در صندوق حرکت می‌کنند. به این ترتیب اگر قیمت دارایی‌های اصلی کاهش پیدا کند، موقعیت‌های هج صندوق وارد ناحیه سود می‌شوند و زیان به‌وجودآمده جبران می‌شود.

مثلاً یک صندوق پوشش ریسک که متمرکز بر یک صنعت دوره‌ای (تاثیرپذیر از تحولات اقتصاد کلان) مثل گردشگری عمل می‌کند، ممکن است بخشی از دارایی‌های خود را به صنایع غیردوره‌ای مثل سوخت و انرژی تخصیص دهد تا از سودهای موجود در این بخش، جهت جبران ضررهای احتمالی در دارایی‌های اصلی خود استفاده کند.

صندوق‌های پوشش ریسک از رویکردهای ریسکی، اهرم در معاملات و قراردادهای آپشنز و فیوچرز استفاده می‌کنند. از این رو، سرمایه‌گذاران در این نوع صندوق‌ها عموماً شهرت و اعتبار بالایی دارند. این یعنی که سطح درآمد و سرمایه آن‌ها از حد عادی بالاتر است. سرمایه‌گذاران سازمانی، شرکت‌های بیمه و افراد سرمایه‌دار جزء این دسته هستند.

سرمایه قرار داده‌شده در این صندوق‌ها، به‌عنوان نقدینگی غیرفعال در نظر گرفته می‌شوند؛ علت هم این‌جا است که این سرمایه‌گذاران باید پول خود را حداقل برای ۱ سال در صندوق مربوطه قفل کنند. به‌علاوه، برداشت این سرمایه‌ها هم معمولاً در بازه‌های زمانی تعیین‌شده مثل سه‌ماهه یا دوساله امکان‌پذیر خواهد بود.

در نتیجه، می‌توان گفت صندوق‌های پوشش ریسک برای افرای مناسب هستند که تا حدی ریسک‌پذیری بالایی داشته و نمی‌خواهند خود را به‌طور مستقیم درگیر فشارهای روانی فعالیت در بازارهای مالی کنند. از طرفی، ریسک کاهش ارزش سرمایه در یک صندوق معتبر، به مراتب کمتر خواهد بود.

پوشش ریسک در بازارهای مختلف چگونه انجام می‌شود؟

به‌طور کلی، هجینگ در تمامی بازارهای مالی به معنی کاهش ریسک موقعیت‌های معاملاتی بوده و ابزارهای موجود در این حوزه، برای سرمایه‌گذاران شخصی و سازمان‌ها اهمیت بسیار زیادی پیدا کرده‌اند. 

در بازارهای سنتی مثل بورس و سهام، استراتژی‌های پوشش ریسک نوعی مزیت و برگ برنده دارند که آن هم ذات تکامل‌یافته و بالغ این بازارها در کنار ساختار تنظیم‌شده و قانونی و ابزارها و بخش‌های متنوع در آن‌ها است. سرمایه‌گذاران در این بازارها، به ابزارهایی نظیر معاملات فیوچرز و آپشنز، ای‌تی‌اف‌ها و سواپ‌ها (Swap) دسترسی دارند. 

به‌علاوه، این بازارها عموماً نوسان کمتری را تجربه می‌کنند و به همین دلیل، هجینگ در آن‌ها نوعی مدیریت ریسک به‌صورت سیستماتیک، سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف یا مثلاً پوشش نرخ بهره بانکی برای سرمایه مربوطه در نظر گرفته می‌شود. این نوع پوشش ریسک، اغلب از طریق رویکردهایی ثابت‌شده و پایدار نظیر پخش‌کردن سبد سرمایه، قرادادهای فروش محافظت‌شده یا همان پروتکتیو پوت (Protective Put) و گردش سرمایه در بخش‌های مختلف انجام می‌شود.

اما از طرفی دیگر، بازار ارز دیجیتال هنوز نسبتاً نوپا بوده و نوسانات بسیار شدیدی را تجربه می‌کند. از این رو، استراتژی‌های پوشش ریسک در این بازار باید پویا، منعطف و قابل تغییر باشند. اولویت معامله‌گران در این بازار استفاده از قراردادهای بدون سررسید فیوچرز یا همان پرپچوال (Perpetual)، معاملات آپشنز محدود و برخی ابزارهای حوزه دیفای است. از این طریق، ریسک ذاتی بازار کاهش یافته، در برابر نوسانات پوشش ایجاد شده و یا می‌توان طی دوره‌های خرسی بازار، سرمایه را به استیبل کوین تبدیل کرد.

به‌علاوه، هجینگ در بازار ارز دیجیتال، توجه ویژه‌ای به ریسک‌های موجود نیاز دارد که در بازارهای سنتی آن را نداریم. برخی از این موارد، توقف فعالیت یک پلتفرم معاملاتی در صورت بروز مشکلات امنیتی، نرخ‌های سنگین معاملاتی در قراردادهای فیوچرز و ریسک طرف مقابل معامله (Counterparty) به‌دلیل عدم تنظیم قانونی بازار هستند. 

با این‌که ابزارهای هجینگ در این بازار روز‌به‌روز بهتر شده و ارتقا پیدا می‌کنند، هنوز هم پیاده‌سازی یک استراتژی پوشش ریسک در بازار رمزارزها به تخصص و دانش کافی و بازه کوتاه‌تری در مقایسه با بازارهای سنتی با حضور سازمان‌های مختلف نیاز دارد.

از مزایا و معایب پوشش ریسک چه میدانیم؟

پوشش ریسک یا هجینگ ابزاری است که قدرت خرید و سرمایه شما را حفظ می‌کند، اما مشابه با سایر استراتژی‌ها در بازارهای مالی بدون عیب و نقص هم نیست. از این رو، بهتر است قبل از اجرای چنین استراتژی، ویژگی‌های آن را به‌خوبی بشناسید. در جدول زیر، معایب و مزایای هجینگ را آورده‌ایم.

با توجه به این موارد، می‌توان گفت هجینگ نیاز به کسب تجربه و دانش کافی از رفتار بازار و دارایی مربوطه دارد و فرد سرمایه‌گذار یا معامله‌گر، ابتدا باید توانایی و ترجیح خود برای استفاده از چنین رویکردی را بسنجد. همیشه به خاطر داشته باشید که هر نوع فعالیت در بازارهای مالی، بدون ریسک و چالش نیست.

تفاوت پوشش ریسک با اسپکولیشن (Speculation)

هجینگ و اسپکولیشن هردو رویکردهایی استراتژیک برای یک سرمایه‌گذاری به‌شمار می‌آیند و افرادی که از آن‌ها استفاده می‌کنند، معامله‌گران یا سرمایه‌گذارانی با ویژگی‌ها و سبک خاص خود هستند. با وجود این‌که هردوی این استراتژی‌ها پیچیده هستند، تفاوت‌های بزرگی هم با یکدیگر دارند.

اسپکولیشن یا سفته‌بازی، یعنی معامله یک دارایی بر اساس حد‌س‌و‌گمان که عموماً در بازه کوتاه‌مدت انجام شده و ریسک و پاداش بالایی دارد. در جدول زیر، اصلی‌ترین نقاط تفاوت هجینگ با اسپکولیشن را در قالب یک جدول ارائه کرده‌ایم.

در نهایت باید گفت اگر معامله‌گرانی که از استراتژی هجینگ استفاده می‌کنند را «ریسک‌گریز» بنامیم، افرادی که موقعیت‌های خود را بر اساس حدس‌و‌گمان یا اسپکولیشن باز کرده‌اند، در دسته معامله‌گران «ریسک‌پذیر» قرار می‌گیرند. 

در هجینگ، فرد سعی می‌کند ریسک‌های مرتبط با جنبه‌های نامشخص و مبهم بازار را محدود کند و در اسپکولیشن، معامله‌گر سعی می‌کند موقعیتی را در جهت یا خلاف روند قیمت باز کند تا از این طریق به سود برسد. هردوی این دسته از معامله‌گران ممکن است خلاف رفتار بازار عمل کنند، اما هرکدام انگیزه و هدف ویژه خود را دارند.

مقایسه پوشش ریسک با آربیتراژ (Arbitrage)

هجینگ و آربیتراژ 2 عضو جدانشدنی و فوق‌العاده تاثیرگذار در بازارهای مالی، نظام اقتصادی و سرمایه‌گذاری هستند. با مفهوم هجینگ که تا به این‌جا آشنا شدیم؛ آربیتراژ نوعی استراتژی معاملاتی است که بر اساس آن، معامله‌گر از اختلاف قیمت یک جفت‌ارز بین دو یا چند بازار و پلتفرم معاملاتی کسب سود می‌کند.

بهترین مثال برای آربیتراژ، خرید تتر (USDT) با قیمت پایین‌تر در یک صرافی ایرانی و سپس انتقال آن به یک صرافی دیگر جهت فروش در قیمت بالاتر است. در جدول زیر، استراتژی‌های پوشش ریسک و آربیتراژ را باهم مقایسه کرده‌ایم.

در زمینه استراتژی آربیتراژ، زمانی که فرد به داده‌های روز و پلتفرم‌های پرسرعت دسترسی داشته باشد، می‌تواند سودآوری خوبی داشته باشد. این در حالی است که پیاده‌سازی آربیتراژ در مقایسه با هجینگ سخت‌تر بوده اما همانند آن، در تمامی بازارهای مالی اعم از فارکس، ارز دیجیتال، بورس و . . . قابل اجرا است.

پوشش ریسک در بازارهای ایران چگونه انجام می‌شود؟

در ایران به‌دلیل مواردی مثل تحریم‌های بین‌المللی، مقررات داخلی و بازارهای مشتقات نوظهور و در حال توسعه، میزان دسترسی معامله‌گران و سرمایه‌گذاران به ابزارهای پوشش ریسک کمی محدود است. 

برای مثال، کاربران ایرانی به بازارهای آپشنز، فیوچرز و یا سهام جهانی دسترسی بسیار محدودی داشته و اکثر این ابزارها، به‌صورت محدود تنها در بازار بورس ایران در دسترس هستند؛ یعنی معامله‌گران می‌توانند موقعیت‌های مختلفی را در بازارهایی مثل زعفران یا سکه‌های بهار آزادی پیاده کنند. اکثر این موقعیت‌ها هم، توسط شرکت‌های تولیدکننده و صادراتی انجام شده و معمولاٌ شرکت‌های مدیریت سرمایه یا معامله‌گران شخصی فعالیتی در این زمینه ندارند.

زمانی هم که صحبت از هجینگ در بازارهای ارز و سهام می‌شود، این وضعیت شکلی پیچیده‌تر و محدودتر نیز به خود می‌گیرد. در حال حاضر در ایران، بازار قانونی و تنظیم‌شده‌ای برای فارکس یا سهام جهانی نداریم و به همین دلیل، بسیاری از شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران شخصی، شیوه‌های غیررسمی را برای پوشش ریسک در دستور کار قرار می‌دهند.

مثلاً هر شخص یا سازمانی، جهت جلوگیری از کاهش ارزش ریالی سرمایه یا کالاهای خود، آن‌ها را با ارزهایی مثل دلار یا یورو مبادله کرده و یا به این ارزها تبدیل می‌کنند تا در برابر کاهش ارزش ریال مصون بمانند.

با توجه به این شرایط، بسیاری از فعالان بازارهای مالی در ایران، به بازار رمزارزها رو آورده تا شیوه‌ای مدرن از پوشش ریسک را در اختیار داشته باشند. استیبل کوین‌هایی مثل تتر (USDT) یا یو‌اس‌دی کوین (USDC)، حکم دلار دیجیتال را داشته و پوششی قوی در برابر تورم و کاهش ارزش ارز ملی به‌شمار می‌آیند. 

افرادی که در بازار ارزهای دیجیتال تجربه بیشتری داشته و به آی‌پی‌های خارجی مطمئن دسترسی دارند، از بازار مشتقات جهانی رمزارزها یعنی فیوچرز، پرپچوال و آپشنز در پلتفرم‌هایی نظیر بایننس (Binance) و دریبیت (Deribit) استفاده می‌کنند. البته که این فعالیت‌ها، تحت‌الشعاع ریسک بزرگی قرار دارند که آن هم تحریم‌ها است؛ چنانچه آی‌پی فرد شناسایی شود، احتمالاً دسترسی وی به سرمایه‌اش به‌طور کامل مسدود شود.

ناگفته نماند که طی سال‌های اخیر در ایران، صرافی‌های ارز دیجیتال از جمله او ام پی فینکس، معاملات تعهدی خود را راه‌اندازی کرده که شبیه به معاملات مارجین (Margin) و فیوچرز عمل می‌کنند و باعث شده دسترسی افراد فعال در این حوزه، به ابزارهای پوشش ریسک بهبود پیدا کند.

اما خارج از حوزه ارزهای دیجیتال، سرمایه‌گذاری در بازارهایی مثل طلا و مسکن، همچنان سنتی‌ترین و راحت‌ترین ابزارهای پوشش ریسک در ایران محسوب می‌شوند. در سطح تمامی شهرهای ایران، فروشگاه‌های طلا و سکه وجود دارند و این دارایی هنگام تنش‌های سیاسی و اقتصادی، نقش پوشش خوبی را برای سرمایه ایفا می‌کند. 

بازار مسکن هم با این‌که نوعی سرمایه‌گذاری غیرنقد و غیرفعال به‌شمار می‌آید، بیشتر در دسترس افرادی که سرمایه بیشتری را در اختیار دارند و نوعی پوشش ریسک بلندمدت در برابر تورم و کاهش ارزش تومان به‌شمار می‌آید. این روش‌ها با این‌که پیچیده هم نیستند، همان نقش استراتژی پوشش ریسک را در نبود بازارهای رسمی جهانی ایفا می‌کنند. 

به‌طور کل، باید گفت هجینگ در ایران بیشتر به‌دلیل لزوم استفاده مردم و بداهه‌کاری آن‌ها در بازارها شکل گرفته و خبری از یک ساختار دقیق و منظم اقتصادی در این زمینه نیست.

با توجه به این‌که ابزارهای شناخته‌شده و بین‌المللی هجینگ در این ایران غیر قابل دسترس هستند، اشخاص و سازمان‌ها تلفیقی از دارایی‌های فیزیکی، ارزهای دیجیتال و استراتژی‌های کاربردی را کنار هم قرار داده تا بتوانند از سرمایه خود در برابر نوسانات، تورم و کاهش ارزش ارز ملی محافظت کنند.

نکات پایانی درباره استراتژی پوشش ریسک

اکثریت فعالان بازارهای مالی به‌ویژه ارزهای دیجیتال، هرگز وارد بازار مشتقات نمی‌شوند و بیشتر در نقش هولدرهایی عمل می‌کنند که به نوسانات کوتاه‌مدت بازار اهمیتی نمی‌دهند. هجینگ برای این دسته از سرمایه‌گذاران ارزشی نداشته و اجازه می‌دهند سرمایه آن‌ها طی روند کلی و بلندمدت بازار رشد داشته باشد؛ پس چرا باید درباره هجینگ یا پوشش ریسک بدانند؟

بسیاری از کمپانی‌ها بزرگ و صندوق‌های سرمایه‌گذاری به‌نوعی یک استراتژی پوشش ریسک برای خود دارند. برای مثال، شرکت‌های نفتی ممکن است موقعیتی متفاوت در نقش پوشش ریسک در قیمت نفت باز کنند. یا مثلاً یک صندوق سرمایه‌گذاری مشترک (Mutual Fund)، می‌تواند جهت پوشش نرخ‌های بازار فارکس موقعیتی را جهت هج باز کند. 

آشنایی با مفهوم و اصول هجینگ، به شما کمک می‌کند درک بهتری از سرمایه‌گذاری خود و رفتار و فعالیت در بازارهای مالی پیدا کنید. 

هجینگ روشی حرفه‌ای جهت کاهش ریسک و جلوگیری از ضررهای سنگین محسوب می‌شود. اما با این‌که در بازارهای پرریسک نظیر رمزارزها می‌تواند بسیار مفید واقع شود، نباید از هزینه‌ها و ریسک‌های مرتبط با آن غافل شد.

در نهایت، به‌عنوان یک سرمایه‌گذار، تصمیم آخر جهت مدیریت ریسک سرمایه‌تان بر عهده شخص شما است و در این بین، مهم نیست که از استراتژی‌های حرفه‌ای هجینگ استفاده می‌کنید و یا تصمیم می‌گیرید با ریسک کمتر، برای برداشت سود خود در بلندمدت صبر کنید؛ مهم رفتار اصولی و صحیح است.

در این مقاله از صرافی او ام پی فینکس، فهمیدیم که پوشش ریسک چیست و چگونه در معاملات استفاده می‌شود. چنانچه پیرامون این مطلب سوال، انتقاد و یا پیشنهادی دارید، خواهشمندیم دیدگاه خود را با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول راجع به پوشش ریسک