تفاوت APY و APR چیست؟ نرخ درصدی سالانه و درصد بازده سالانه

درک تفاوت APY و APR حتی با وجود شباهت‌هایی که با یکدیگر دارند، در سرمایه‌گذاری بلندمدت ارزهای دیجیتال می‌تواند تاثیرگذار باشد. در دنیای دیفای (DeFi)، این اصطلاحات رایج بوده و آگاهی از تفاوت APY و APR می‌تواند در نوع و انتخاب سرمایه‌گذاری شما تاثیر به‌سزایی داشته باشد. به همین منظور در این مقاله از صرافی ارز دیجیتال او ام پی فینکس، به بررسی تفاوت APY و APR پرداخته‌ایم.

پادکست مقاله تفاوت APY و APR

یکی از خدمات رایجی که پلتفرم‌های دیفای ارائه می‌دهند، سپرده‌گذاری یا استیکینگ (Staking) است که امکان کسب سود را از سپرده‌گذاری ارزهای دیجیتال برای کاربران این پلتفرم‌ها فراهم کرده است. البته به یاد داشته باشید که میزان سود در این روش به قیمت ارز دیجیتال سپرده‌گذاری‌شده نیز بستگی دارد. بدیهی است که میزان سود دریافتی از این سپرده‌گذاری برای کاربران بسیار حائز اهمیت خواهد بود. دو اصطلاح رایج در رابطه با بازده سرمایه‌گذاری، APY و APR هستند که در ظاهر شبیه اما در کارکرد با یکدیگر تفاوت دارند.

احتمالاً هنگام سپرده‌گذاری رمزارز در پلتفرم‌های دیفای، با این عبارت مواجه شده‌اید که یک استخر استیکینگ APY بهتری نسبت به سایر استخرها دارد. شاید هم شنیده‌اید که APR یک استخر، نسبت به رقبا برتری دارد. به همین دلیل، آگاهی از تفاوت APY و APR در تصمیم‌گیری کاربران دیفای در سرمایه‌گذاری اهمیت زیادی داشته، چرا که این مفاهیم رابطه‌ای مستقیم با سود حاصل از سپرده‌گذاری دارند. در ادامه این مقاله، به بررسی این مفاهیم و تفاوت APY و APR خواهیم پرداخت.

APR مخفف چیست؟

درک مفهوم APR کار دشواری نیست؛ APR مخفف “Annual Percentage Rate” بوده که بیانگر «نرخ درصدی سالانه» است. برای مثال، اگر در بانک مبلغ ۱۰۰ هزار تومان را برای دریافت سود قرار دهید و نرخ درصدی سالانه بانک ۵ درصد باشد، در پایان سال ۱۰۰ هزار تومان سرمایه اولیه خود را در کنار ۵ هزار تومان سود دریافت خواهید کرد.

این شرایط برای اخذ وام نیز به همین شکل است. با توجه به مثال فوق، اگر نرخ درصدی سالانه بانک ۵ درصد باشد و شما ۱۰۰ هزار تومان به عنوان وام دریافت کرده باشید، در پایان سال موظف هستید که ۱۰۵ هزار تومان به بانک بازگردانید. در روش APR، فرض بر آن است که سرمایه‌گذار اجازه برداشت سود کسب‌شده را دارد و قصد استفاده از آن را برای کسب بهره بر سرمایه اولیه خود ندارد. به همین دلیل از APR، به عنوان بهره سالانه ساده نیز نام برده می‌شود.

APR در ارز دیجیتال به همین شکل است؛ برای مثال، کاربری ۱۰۰ کوین‌ خود را با نرخ ۱۰ درصد و به روش APR سرمایه‌گذاری می‌کند. در انتهای سال، کاربر ذکر شده تعداد ۱۱۰ کوین را خواهد داشت. همانطور که بالاتر بیان کردیم، APR روشی است که در آن سود به‌دست‌آمده فقط شامل اصل سرمایه بوده و با آن ترکیب نمی‌شود. در روش APR سیر سوددهی همواره ثابت بوده و با درصدی مشخص بهره یک وام دریافت می‌شود. از مزایای APR می‌توان به محاسبات ساده‌تر آن نسبت به روش‌های دیگر اشاره کرد.

فرض کنید در یک استخر نقدینگی (Liquidity Pool) یا وام‌دهی یک پلتفرم دیفای، ۱ واحد اتریوم واریز کرده‌اید و میزان APR در این استخر ۲۴ درصد ذکر شده است. حال چنانچه شما ۱ واحد اتریوم خود را به‌مدت یک سال در این استخر قفل کنید، پس از پایان این دوره ۰.۲۴ واحد اتریوم به شما سود تعلق می‌گیرد و سرمایه شما از ۱ واحد اتریوم به ۱.۲۴ واحد افزایش پیدا می‌کند. چنانچه شما اتریوم خود را برای سه ماه یا یک‌چهارم سال در پلتفرم مربوطه قفل کنید، APR شما به همین نسبت کاهش یافته و ۰.۰۶ واحد اتریوم پس از سه ماه دریافت خواهید کرد.

APR در ارز دیجیتال طبق فرمول زیر محاسبه می‌شود که در آن، حرف “A” مبلغ نهایی سرمایه بوده، “P” سرمایه اصلی و اولیه، “R” نرخ بهره و “T” مدت‌زمان سپرده‌گذاری به سال هستند:

A = [P × (۱ + R × T)]

APY چیست؟

APY که مخفف عبارت “Annual Percentage Yield” است، درصد بازده سالانه یک سپرده را نشان می‌دهد. APY درواقع درصد واقعی بازده سرمایه‌ سپرده‌گذاری‌شده در یک سال در کنار سود مرکب (Compound Interest) است. سود مرکب بهره‌ای است که پس از مدتی به اصل سرمایه اضافه شده و خود نیز شامل سود می‌شود.

برای مثال، فرض کنید مبلغ ۱۰ میلیون تومان را در بانک با درصد بازده سالانه ۱۲ درصد قرار داده‌اید. یعنی شما در پایان سال، بهره ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار تومانی را بر سرمایه خود خواهید داشت. حال با یک محاسبه ساده، ماهیانه ۱ درصد سود را به عنوان سود مرکب بر اصل سرمایه دریافت خواهید کرد؛ به این معنا که هر ماه مقدار ۱۲۰ هزار تومان به سرمایه شما اضافه شده و بهره ماه بعد دیگر بر اساس ۱۰ میلیون تومان نخواهد بود، بلکه سود سرمایه شما روی ۱۰ میلیون و ۱۲۰ هزار تومان محاسبه خواهد شد.

در دنیای کریپتو این نوع سپرده‌گذاری و کسب سود در پلتفرم‌های استیکینگ و ییلد فارمینگ (کشت سود / Yield Farming) رایج است. در استیکینگ کاربران با هدف تامین نقدینگی یا وام‌دهی، رمزارزهای خود را در اختیار استخرهای سپرده‌گذاری قرار می‌دهند و در ازای آن سود دریافت می‌کنند و انتخاب نحوه دریافت این سود بر عهده خود کاربران است. اما به‌طور کل به دلیل وجود سود مرکب در روش APY، این نوع نرخ بهره محبوب‌تر و به‌صرفه‌تر به‌نظر می‌رسد.

با توجه به گفته‌های فوق، APY می‌تواند روشی جذاب‌تر برای سرمایه‌گذاری تلقی شود؛ زیرا طی دوره یک‌ساله‌ای که سرمایه‌ خود را سپرده‌گذاری کرده‌اید، نه تنها برای اصل سرمایه خود سود دریافت خواهید کرد، بلکه بهره دریافتی هر ماه به اصل سرمایه اضافه شده و سود «بر اساس ترکیب بهره و اصل سرمایه در هر ماه» محاسبه می‌شود.

برای مثال اگر کاربری ۱۰ میلیون تومان را به روش APY با درصد بازده سالیانه ۱۲ درصد سپرده‌گذاری کند، در پایان ماه اول مبلغ ۱۰۰ هزار تومان سود نصیب او خواهد شد. اما سود ماه بعد بر اساس مجموع اصل سرمایه و سود ماه قبل محاسبه خواهد شد؛ یعنی سود بر اساس ۱۰ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان حساب می‌شود. از این رو، نرخ سود سالانه به روش APY به دلیل استفاده از سود ترکیبی، همواره صعودی خواهد بود.

به عقیده بسیاری از سرمایه‌گذاران استفاده از روش APY به مراتب بهتر و سودده‌تر خواهد بود. بسیاری از صرافی‌ها و کیف پول‌های ارز دیجیتال و پروتکل‌های دیفای، قابلیت دریافت APY از طریق هولد بیت کوین، استیک اتریوم و سایر رمزارزها را برای کاربران خود ایجاد کرده‌اند. فرمول محاسبه APY در ارز دیجیتال به‌شکل زیر است که در آن “A” مقدار نهایی سرمایه، “R” نرخ بهره و “N” تعداد سودهای مرکب هستند:

A = (1 + R/N)^N – ۱

تفاوت APY و APR در چیست؟

به طور کل، هر دو مفهوم فوق به عنوان سود سرمایه و سپرده‌گذاری شما و بهره یک وام شناخته می‌شوند؛ اما هر کدام از این مفاهیم برای افراد مختلف مزایای خاصی ارائه می‌کنند. همانطور که گفته شد، APR نرخ درصدی سالانه به شکلی ساده است که فقط بر اساس اصل سرمایه محاسبه می‌شود. برای مثال اگر فردی ۵ میلیون تومان را با نرخ بهره ۱۰ درصد و به روش APR در بانک قرار دهد، در پایان سال مبلغ ۵ میلیون ۵۰۰ هزار تومان را دریافت خواهد کرد.

از طرفی دیگر اگر همان فرد با همین مقدار و به روش APY اقدام به سپرده‌گذاری کند، به دلیل اضافه‌شدن سود مرکب ماهانه به اصل سرمایه، در پایان سال مبلغ بیشتری دریافت خواهد کرد. به همین دلیل، روش APR به دلیل عدم استفاده از سود مرکب مزایای بیشتری برای وام‌گیرندگان خواهد داشت، زیرا در پایان سال فقط مبلغ سودی را پرداخت خواهند کرد که محاسبات پیچیده نداشته و بر اساس درصد نرخ سود تعیین می‌شود.

اما سپرده‌گذاران برای دریافت سود بیشتر از روش APY استفاده می‌کنند؛ زیرا همانطور که گفته شد، این روش با استفاده از سود مرکب، مبلغ سود را ماهیانه به سرمایه اصلی اضافه می‌کند و در نهایت سود بیشتری را در پایان سال نصیب سپرده‌گذاران خواهد کرد. اینجا است که تفاوت APY و APR مشخص می‌شود!

مفاهیم بیان‌شده در این مطلب در دنیای امور مالی غیرمتمرکز یا همان دیفای کاربرد دارند. یکی از روش‌های کسب سود از ارزهای دیجیتال، استیک‌کردن است که طی آن با سپرده‌گذاری مقداری ارز دیجیتال، می‌توان سود کسب کرد. اغلب پلتفرم‌های دیفای از روش APR در استیکینگ استفاده می‌کنند و کاربران برای استفاده از روش APY، می‌توانند به‌طور دلخواه سود دریافتی را با سرمایه‌ اولیه ترکیب کرده و سپس از مجموع آن‌ها بهره دریافت کنند.

به بیان ساده، شما APY یا درصد بازده سالانه را به‌مرور و طی یک سال دریافت می‌کنید، اما APR مبلغ یا بهره‌ای است که پس از یک سال و با یک عدد مشخص، به سپرده مربوطه تعلق می‌گیرد. از این رو در مبحث تفاوت APY و APR، تمامی فاکتورهای موجود از قبیل سرمایه اصلی (Principal)، نرخ بهره (Interest Rate)، و مدت‌زمان سرمایه‌گذاری مشابه هستند و تنها سود مرکب است که بین این دو مفهوم تمایز ایجاد می‌کند. همچنین، وجود این سود مرکب باعث شده سرمایه نهایی در APY همیشه از APR بالاتر باشد و بالارفتن مدت‌زمان سپرده‌گذاری در APY، سود بیشتری را به‌همراه خواهد داشت.

APY یا APR ؛ کدام بهتر است؟

سپرده‌گذاری با APY، به شما تصویری کلی از پتانسیل سوددهی سرمایه‌تان نشان می‌دهد و APR به شما می‌گوید که پس از یک سال، دقیقاً چه سودی را باید دریافت کنید. هر دوی این روش‌ها در بازه‌های یک‌ساله محاسبه می‌شوند و با توجه به این موضوع، APR برای متقاضیان وام‌های کریپتویی گزینه مناسبی به‌شمار می‌آید و بهتر از خرید و هولد یک رمزارز به امید سودآوری و رشد قیمت آن است.

اما از جایی که APY یک نرخ سالانه همراه با سود مرکب است، انتخاب بسیار خوبی برای سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال و سپرده‌گذاری و استیکینگ محسوب می‌شود؛ چرا که میزان سودآوری سرمایه با حضور سود مرکب در این روش بیشتر خواهد بود. هنگام سرمایه‌گذاری یا وام‌گرفتن، بهتر است به نحوه دریافت سود و پرداخت هزینه‌ها در APY و APR دقت زیادی کنید.

نرخ‌های APY و APR بر اساس شرایط و ضوابط سپرده‌گذاری یا نوع وام کاربر متغیر هستند. زمانی که این نرخ‌ها ثابت باشند (Fixed Rate)، شما همان میزان سود مشخص‌شده را دریافت می‌کنید یا بهره وام خود را پرداخت خواهید کرد و نوسانات بازار و عملکرد پلتفرم و محصول مربوطه، تغییری در این نرخ‌ها ایجاد نمی‌کنند.

اما نرخ‌های متغیر برای APY و APR، به این معنی که است که سرمایه شما بر اساس تقاضا و نوسانات بازار، APY یا APR متفاوتی را خواهد داشت. سوددهی ارزهای دیجیتال در مقایسه با سرمایه ‌گذاری‌های سنتی بالاتر است، اما در عین حال ریسک‌ این نوع سرمایه گذاری‌ها نیز به همان میزان بالا است.

در کنار بررسی تفاوت APY و APR، هنگام فعالیت در پلتفرم مد نظر خود بهتر است مواردی دیگر نظیر کارمزدها و هزینه‌های فعالیت در آن پلتفرم، ثابت یا متغیربودن نرخ‌ها، پاداش و مزایای دیگر برای سرمایه‌گذاری، عملکرد فعلی و آینده ارز دیجیتال خود و اعتبار پلتفرم مربوطه را مورد ارزیابی قرار دهید.

بازار ارزهای دیجیتال موقعیت‌های گوناگونی را برای سرمایه‌گذاری و وام‌گیری در اختیار کاربران قرار داده که این فعالیت‌ها، بر اساس نرخ‌هایی تحت عنوان APY به معنی «درصد بازده سالانه» و APR به معنی «نرخ درصدی سالانه» صورت می‌گیرند. با توجه به ذات و ماهیت بازار رمزارزها، نرخ‌های APY و APR عموماً بالاتر از بازارهای سنتی هستند که سود‌های بزرگ‌تری را در مقابل کاربران قرار داده و در عین حال، ریسک فعالیت در این بازار نیز به همان اندازه بالا است.

به این ترتیب در صورتی که قصد سپرده‌گذاری ارز دیجیتال یا دریافت وام کریپتویی دارید، حتماً باید تفاوت APY و APR را بدانید و انتخاب کنید که بر اساس کدام نرخ می‌خواهید سود سرمایه دریافت کنید یا بهره یک وام را بپردازید.

در این مقاله از صرافی او ام پی فینکس، به تعریف و بررسی تفاوت APY و APR در ارز دیجیتال پرداختیم. چنانچه پیرامون مطالب فوق سوال، پیشنهاد و یا انتقادی دارید، خواهشمندیم با ثبت نظر خود با ما در ارتباط باشید.

سوالات شما در مورد تفاوت APY و APR