ییلد فارمینگ‌ (Yeild Farming) چیست؟ کسب سود از ارزهای دیجیتال

ییلد فارمینگ یکی از محبوب‌ترین روش‌های کسب سود در بازارهای دیفای (DeFi) جهانی است که به شما این امکان را می‌دهد تا با سپرده‌گذاری ارز دیجیتال در پروتکل‌های ییلد فارمینگ، سودهایی بالاتر از میانگین بازار کسب کنید.

آشنایی با ییلد فارمینگ

ییلد فارمینگ به فرایند سپرده‌گذاری توکن‌ها در یک استخر نقدینگی در یک پروتکل دیفای اطلاق می‌شود، با هدف دریافت پاداش‌هایی که معمولاً به صورت توکن حاکمیتی (governance token) آن پروتکل پرداخت می‌شوند.

روش‌های مختلفی برای انجام ییلد فارمینگ وجود دارد، اما رایج‌ترین آنها شامل سپرده‌گذاری دارایی‌های دیجیتال در استخرهای وام‌دهی یا مبادله غیرمتمرکز به‌منظور فراهم‌کردن نقدینگی است. در ازای تأمین این نقدینگی، کاربران که به آنها “تأمین‌کنندگان نقدینگی” (LPها) گفته می‌شود، درصدی از سود سالیانه (APY) دریافت می‌کنند که معمولاً به‌صورت آنی پرداخت می‌شود.

پروژه‌های دیفای با استفاده از ییلد فارمینگ، کاربران را به استفاده از پلتفرم‌های خود تشویق کرده و به اعضای جامعه برای تأمین نقدینگی پاداش می‌دهند. نقدینگی در واقع ستون فقرات اکثر پلتفرم‌های دیفای به شمار می‌رود.

ییلد فارمینگ چگونه کار میکند؟

در حالی که فرایند ییلد فارمینگ در پروتکل‌های مختلف کمی متفاوت است، اصول کلی آن شامل سپرده‌گذاری توکن‌ها توسط تأمین‌کنندگان نقدینگی (که به آنها ییلد فارمِر نیز گفته می‌شود) در یک اپلیکیشن دیفای است. در ازای این سپرده‌گذاری، کاربران پاداش‌هایی دریافت می‌کنند که معمولاً به‌صورت توکن بومی یا حاکمیتی همان پروتکل پرداخت می‌شود.

پاداش‌های ییلد فارمینگ معمولاً به‌صورت نرخ درصد سود سالیانه (APY) بیان می‌شوند. این توکن‌ها در یک قرارداد هوشمند قفل می‌شوند، که به‌صورت خودکار با تحقق شرایط خاصی، پاداش‌ها را به کاربران تخصیص می‌دهد.

به‌طور کلی، فرایند ییلد فارمینگ به شکل زیر انجام می‌شود:

1. انتخاب یک پروتکل ییلد فارمینگ: به عنوان مثال، از یک بازارساز خودکار (AMM) مانند PancakeSwap استفاده می‌کنیم.
   
2. ورود به بخش نقدینگی (Liquidity): در پلتفرم غیرمتمرکز معاملاتی، روی گزینه “Liquidity” کلیک می‌کنید تا به بخش تأمین نقدینگی دسترسی پیدا کنید.
   
3. انتخاب دارایی‌ها برای سپرده‌گذاری: مثلا می‌توانید توکن‌های BNB و CAKE را در استخر BNB/CAKE سپرده‌گذاری کنید.
   
4. دریافت توکن LP: پس از سپرده‌گذاری این دو دارایی در استخر معاملاتی، توکن LP (تأمین نقدینگی) دریافت می‌کنید.
   
5. سپرده‌گذاری توکن LP در فارم: حالا می‌توانید توکن LP را در بخش “Farms” سپرده‌گذاری کرده و پاداش‌های ییلد فارمینگ خود را دریافت کنید (علاوه بر کارمزدهای معاملاتی که سهم شما از استخر است).
   

بسیاری از پروتکل‌های دیفای، به ییلد فارمِرها توکن‌های حاکمیتی اهدا می‌کنند؛ این توکن‌ها علاوه بر امکان خرید و فروش در صرافی‌ها، برای رأی‌گیری در تصمیمات مدیریتی آن پلتفرم نیز استفاده می‌شوند.

نکات اصلی در Yield Farming

در موضوع ییلد فارمینگ نکاتی وجود دارد که اگر به آن‌ها توجه کنید می‌توانید از این روش سودهای خوبی به دست آورید. برخی از مهم ترین نکات برای کسی درآمد از طریق ییلد فارمینگ به شکل زیر است:

۱. انتخاب پلتفرم معتبر و امن

نصب اپلیکیشن او‌ام‌پی فینکس

با نصب اپ او‌ام‌پی فینکس، به راحتی و با امنیت کامل به بازار ارز دیجیتال دسترسی پیدا کنید و معاملات خود را انجام دهید.

نصب از کافه بازار نصب از مایکت

نخستین و مهم‌ترین گام در ورود به ییلد فارمینگ، انتخاب یک پروتکل دیفای معتبر و دارای امنیت بالا است. کاربران باید همواره سابقه عملکرد پروژه، میزان سرمایه قفل‌شده (TVL)، گزارش‌های امنیتی و رتبه‌بندی‌های مستقل را بررسی کنند. استفاده از منابعی مانند DefiLlama یا DeBank برای ارزیابی سلامت پروتکل توصیه می‌شود. پروتکل‌هایی نظیر Aave، Compound، Curve و Yearn از جمله گزینه‌های شناخته‌شده و قابل اعتماد در این حوزه هستند.

۲. درک سازوکار جفت‌ارزها و نحوه سوددهی

بسیاری از فرصت‌های ییلد فارمینگ بر پایه تأمین نقدینگی برای جفت‌ارزها (Liquidity Pairs) طراحی شده‌اند. کاربران باید علاوه بر توجه به نرخ سود سالانه (APY)، با ساختار دقیق سوددهی، نحوه توزیع پاداش‌ها و ویژگی‌های هر جفت‌ارز آشنا باشند. نوسانات شدید در یکی از رمزارزهای جفت‌شده می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر ارزش سرمایه و سود نهایی داشته باشد.

۳. شناخت ریسک ضرر ناپایدار (Impermanent Loss)

ضرر ناپایدار یکی از مهم‌ترین مفاهیم در ییلد فارمینگ است که معمولاً نادیده گرفته می‌شود. این پدیده زمانی رخ می‌دهد که قیمت یکی از توکن‌های جفت‌ارز نسبت به دیگری دچار نوسان شدید شود. در چنین شرایطی، ارزش دارایی کاربر در مقایسه با نگهداری مستقل آن توکن‌ها کاهش می‌یابد. استفاده از ماشین‌حساب‌های مربوط به IL (مانند ابزار Uniswap یا APY.vision) پیش از سرمایه‌گذاری توصیه می‌شود.

۴. محاسبه دقیق کارمزدها و هزینه‌های شبکه

کارمزدهای مربوط به تراکنش‌ها، برداشت سود، سواپ و تعامل با قراردادهای هوشمند، می‌توانند تأثیر زیادی بر سود نهایی داشته باشند؛ به‌ویژه در شبکه‌هایی با هزینه گس بالا مانند اتریوم. برای کاربرانی که سرمایه محدود دارند، استفاده از شبکه‌هایی با هزینه پایین‌تر مانند Arbitrum، Optimism، Base یا BNB Chain منطقی‌تر است.

۵. تنوع در استراتژی‌های سرمایه‌گذاری

توزیع سرمایه بین فارم‌های متنوع با سطح ریسک و بازدهی متفاوت، یکی از روش‌های مدیریت ریسک در ییلد فارمینگ است. برخی از پلتفرم‌ها امکان بهره‌گیری از ابزارهای Auto-Compound نیز فراهم کرده‌اند که سود حاصل را به‌صورت خودکار دوباره سرمایه‌گذاری کرده و بازدهی مرکب ایجاد می‌کنند. انتخاب ترکیبی از فارم‌های کوتاه‌مدت با سود بالا و فارم‌های بلندمدت با ثبات بیشتر می‌تواند منجر به مدیریت بهینه دارایی شود.

انواع روش های ییلد فارمینگ

وام‌دهی (Lending) – سپرده‌گذاری دارایی‌های رمزنگاری‌شده در یک قرارداد هوشمند که سایر کاربران می‌توانند آن را با نرخ سود مشخصی وام بگیرند.

وام‌گیری (Borrowing) – استفاده از یک دارایی رمزنگاری‌شده به‌عنوان وثیقه برای وام گرفتن دارایی دیگر، و سپس استفاده از دارایی‌های وام‌گرفته‌شده برای ییلد فارمینگ.

استیکینگ (Staking) – سپرده‌گذاری دارایی‌ها در یک شبکه مبتنی بر اثبات سهام (Proof-of-Stake) برای کسب پاداش، یا استیک کردن توکن‌های تأمین نقدینگی که از سپرده‌گذاری در استخر نقدینگی به‌دست آمده‌اند، که در این صورت فرصت سوددهی برای دارایی اولیه دو برابر می‌شود.

تأمین نقدینگی برای استخرهای نقدینگی – مشارکت در استخرهای معاملاتی غیرمتمرکز با سپرده‌گذاری جفت‌ارزها به‌منظور تسهیل تراکنش‌ها و کسب پاداش.

بررسی مزایا و معایب ییلد فارمینگ

ییلد فارمینگ مزایا و معایبی دارد که باعث میشود کاربران با توجه به نیازها و ترجیحات خود از آن استفاده کنند یا سمت آن نروند. در ادامه این مقاله می‌توانید مزایا و معایب ییلد فارمینگ را مشاهده کنید:

مزایای ییلد فارمینگ

درآمد غیرفعال: به جای نگهداری ساده دارایی‌ها، کاربران می‌توانند دارایی‌های خود را به کار بگیرند و از طریق پاداش‌هایی مانند توکن‌های اضافی و درآمد از کارمزدها، بدون نیاز به معامله فعال، کسب درآمد کنند.

ارائه نقدینگی: ییلد فارمینگ امکان معاملات کارآمد را فراهم می‌آورد و لغزش (slippage) در صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) را کاهش می‌دهد. با ارائه نقدینگی، کاربران نقش مهمی در عملکرد اکوسیستم دیفای ایفا می‌کنند.

 بازده بالا: برخی پروژه‌های دیفای بازده‌های جذابی ارائه می‌دهند که از ابزارهای مالی سنتی بیشتر است. بسته به شرایط بازار، کاربران می‌توانند بازده‌های قابل توجهی از سرمایه خود کسب کنند.

ریسک‌های ییلد فارمینگ

زیان موقت: زیان موقت عمدتاً در AMM‌ها (Market Makers خودکار) رخ می‌دهد به دلیل مکانیسمی که برای حفظ تعادل نقدینگی بین توکن‌های موجود در استخر استفاده می‌شود. اگر قیمت توکن‌ها در استخر پس از ارائه نقدینگی تغییرات زیادی کند، سیستم خودکار پلتفرم ممکن است با خرید توکن‌های ارزان‌تر و فروش توکن‌های گران‌تر، استخر را دوباره متعادل کند. این اقدام می‌تواند منجر به زیان برای کشاورزان ییلد شود.

 اشکالات قرارداد هوشمند: پروتکل‌های دیفای بر پایه قراردادهای هوشمند ساخته شده‌اند. هکرها می‌توانند از هر گونه باگ یا آسیب‌پذیری در کد استفاده کنند و باعث از دست رفتن وجوه سپرده‌شده شوند.
نرخ‌های متغیر: بازده‌ها بر اساس دینامیک عرضه و تقاضا تغییر می‌کنند، که پیش‌بینی پاداش‌های آینده را سخت می‌کند. به عنوان مثال، بازده‌ها می‌توانند با افزایش تعداد افرادی که دارایی‌ها را تأمین می‌کنند کاهش یابند.
قیمت‌های نوسانی: قیمت‌های رمزارز می‌توانند بسیار نوسان‌پذیر باشند و بر ارزش پاداش‌ها و دارایی‌های شما که در استخر قرار داده‌اید تأثیر بگذارند. اگر توکنی که پاداش‌های شما در آن دریافت می‌شود، به طور قابل توجهی کاهش یابد، تمام سودهای شما ممکن است از بین برود.

فرق ییلد فارمینگ با استیکینگ

تفاوت اصلی بین «ییلد فارمینگ» (Yield Farming) و «استیکینگ» (Staking) در این است که در ییلد فارمینگ، کاربران باید ارز دیجیتال خود را در پلتفرم‌های دیفای (DeFi) سپرده‌گذاری کنند، در حالی که در استیکینگ، سرمایه‌گذاران ملزم هستند دارایی خود را در بلاک‌چین قرار دهند تا به اعتبارسنجی تراکنش‌ها و بلوک‌ها کمک کنند.

ییلد فارمینگ نیازمند یک استراتژی سرمایه‌گذاری دقیق است. این روش به سادگی استیکینگ نیست، اما می‌تواند سودهای بسیار بالاتری تا حدود ۱۰۰٪ به همراه داشته باشد. استیکینگ دارای پاداشی از پیش تعیین‌شده است که به صورت درصد سود سالیانه (APY) بیان می‌شود. معمولا این درصد حدود ۵٪ است، اما بسته به نوع توکن و روش استیکینگ ممکن است بیشتر هم باشد.

نرخ بازده یا پاداش در ییلد فارمینگ توسط استخر نقدینگی (Liquidity Pool) تعیین می‌شود و این نرخ می‌تواند با تغییر قیمت توکن‌ها تغییر کند. در مقابل، اعتبارسنج‌هایی که در بلاک‌چین به اجماع و ایجاد بلوک‌های جدید کمک می‌کنند، از طریق استیکینگ پاداش دریافت می‌کنند.

ییلد فارمینگ بر پایه پروتکل‌های دیفای و قراردادهای هوشمند استوار است که اگر به‌درستی برنامه‌نویسی نشده باشند، می‌توانند مورد سوءاستفاده هکرها قرار گیرند. در مقابل، استیکینگ توکن‌ها از سیاست‌های سخت‌گیرانه‌تری پیروی می‌کند که مستقیماً با مکانیزم اجماع بلاک‌چین در ارتباط است. افراد خرابکاری که بخواهند سیستم را فریب دهند، ممکن است سرمایه خود را از دست بدهند.

به دلیل نوسانات قیمت دارایی‌های دیجیتال، کاربران ییلد فارمینگ در معرض برخی ریسک‌ها قرار دارند. زمانی که سرمایه‌تان در یک استخر نقدینگی قفل شده است و نسبت توکن‌ها برابر نباشد، دچار زیان موقتی (Impermanent Loss) می‌شوید. به عبارتی، اگر قیمت توکن شما هنگام حضور در استخر تغییر کند، زیان موقتی تجربه خواهید کرد. در حالی که در استیکینگ، چنین زیانی وجود ندارد.

در ییلد فارمینگ، کاربران ملزم به قفل کردن دارایی خود برای مدت زمان مشخصی نیستند. اما در استیکینگ، کاربران باید دارایی خود را برای یک بازه زمانی مشخص در شبکه‌های بلاک‌چینی قرار دهند. در برخی موارد، حتی حداقل میزان مشخصی برای استیک نیز مورد نیاز است.

نحوه برداشت و نقد کردن سود حاصل از ییلد فارمینگ چگونه است؟

فرآیند برداشت سود در ییلد فارمینگ معمولا به‌صورت دستی و از طریق رابط کاربری پلتفرم انجام می‌شود. کاربر می‌تواند با استفاده از گزینه‌هایی مانند «Harvest» یا «Claim»، توکن‌های پاداش خود (نظیر توکن‌های LP یا توکن‌های حاکمیتی) را برداشت کند. پس از برداشت، این توکن‌ها قابل انتقال به کیف پول کاربر خواهند بود.

در مرحله بعد، برای نقد کردن سود، کاربر می‌تواند توکن‌های دریافتی را در صرافی‌های غیرمتمرکز مانند Uniswap، PancakeSwap یا Curve به رمزارزهای پایدار (Stablecoins) یا سایر دارایی‌های موردنظر خود تبدیل کند. لازم به ذکر است که در هنگام نقد کردن، باید به نرخ تبدیل، لغزش قیمتی (Slippage) و کارمزد سواپ نیز توجه شود تا از کاهش ناخواسته سود جلوگیری گردد.

ییلد فارمینگ؛ سودآور اما نیازمند دقت

ییلد فارمینگ یکی از روش‌های محبوب کسب درآمد منفعل در بازار دیفای است، اما همان‌طور که می‌تواند بازدهی بالایی داشته باشد، با ریسک‌های خاص خود نیز همراه است. آشنایی کامل با پلتفرم‌ها، ارزیابی دقیق ریسک‌ها، و درک صحیح از نحوه عملکرد قراردادهای هوشمند، لازمه هر فعالیت موفق در این حوزه است. قبل از ورود، تحقیق کنید، ابزارها را بشناسید و همواره با استراتژی عمل کنید.

سوالات متداول درباره ییلد فارمینگ