استراتژی معامله معکوس (Reversal Trading) چیست؟ ترید خلاف روند بازار

استراتژی معامله معکوس (Reversal Trading) همان‌طور که از نامش پیدا است، تکنیکی است که طبق آن یک معامله‌گر موقعیتی را به امید تغییر مسیر فعلی قیمت یک دارایی باز می‌کند تا از آن سود ببرد. این استراتژی معاملاتی تحت عناوین بازگشت به میانگین (Mean Reversion) یا پول‌بک تریدینگ (Pullback Trading) نیز شناخته می‌شود، زیرا محوریت اصلی آن ترید خلاف جهت بازار به امید تغییر روند قیمت است.

پادکست استراتژی معامله معکوس

استراتژی معامله معکوس در صورت موفقیت، سودهای قابل توجهی را به معامله‌گر می‌دهد؛ گرچه که در دنیای معامله‌گری، بازگشت قیمت هیچ‌وقت تضمین‌شده نیست و در هرگونه سرمایه‌گذاری و معامله‌گری، ریسک‌های ویژه آن وجود خواهند داشت.

اگر دقت کنید، هر روند جدیدی در واقع بازگشت از روند قبلی است و اساس کار کاربرانی که از استراتژی معامله معکوس استفاده می‌کنند و این بازگشت‌ها را زودتر از بقیه تشخیص می‌دهند، همین مسئله است. از این رو، آشنایی با معاملات معکوس و نشانه‌های آن، برای هر معامله‌گری نتایج خوبی را به‌همراه خواهد داشت.

در واقع، طرز فکر اصلی در استراتژی معامله معکوس، خرید یک دارایی در زمانی است که سایر فعالان بازار مشغول فروش آن هستند و یا بالعکس؛ از این طریق می‌توان سریع‌تر بر روی یک تغییر روند سرمایه‌گذاری کرد و از نوسانات بازار سود گرفت. در این مقاله از پلتفرم دانش بنیان معاملات رمز ارز او ام پی فینکس، به بررسی استراتژی معامله معکوس (Reversal Trading) و ویژگی‌ها و ریسک‌های آن می‌پردازیم.

مطالعه بیشتر: آموزش نوسان گیری ارز دیجیتال

بازگشت قیمت در استراتژی معامله معکوس

بازگشت به معنی تغییر مسیر فعلی قیمت ارز دیجیتال، سهام یا هر دارایی قابل معامله بوده و ممکن است به‌سمت بالا یا پایین رخ دهد. این یعنی در یک روند صعودی، بازگشت قیمت به‌صورت نزولی خواهد بود و عکس این اتفاق نیز در یک روند نزولی اتفاق می‌افتد و قیمت به‌سمت بالا شروع به حرکت می‌کند. تشخیص احتمال بازگشت یک قیمت و استفاده از استراتژی معامله معکوس، بر اساس روند کلی قیمت صورت می‌گیرد و صرفاً با مشاهده یک یا دو کندل و دوره خاص، نمی‌توان معاملات معکوس را پیش برد.

در این نوع معاملات، اندیکاتور های تحلیل تکنیکال نظیر میانگین متحرک‌ها، اسیلاتورها و ترسیم کانال‌های قیمت می‌توانند در تشخیص بازگشت‌ها به شما کمک کنند. بازگشت قیمت‌ها معمولاً در بازه‌های روزانه و اغلب خیلی سریع رخ می‌دهند و هر معامله‌گری بر اساس سبک ویژه خود، در تایم فریم‌های مختلف از بازگشت قیمت‌ها سود می‌گیرد. این یعنی که برای سرمایه‌گذاری که به‌دنبال تغییر روند در نمودارهای ۱ روزه یا هفتگی است، بازگشت قیمت در تایم فریم ۵ دقیقه هیچ کاربرد و اهمیتی ندارد. اما معامله‌گری که به‌صورت روزانه در بازار مشغول نوسان گیری است، بازگشت قیمت در تایم فریم ۵ دقیقه‌ای اهمیت زیادی دارد.

یک روند صعودی مجموعه‌ای از سقف‌های بالاتر (Higher High / HH) را تشکیل داده و توسط یک روند نزولی که مجموعه‌ای از سقف‌های پایین‌تر (Lower High / LH) و کف‌های پایین‌تر (Lower Low / LL) است، دچار بازگشت می‌شود. روند نزولی هم با مجموعه‌ای از سقف‌های بالاتر و سقف‌های پایین‌ترِ روند صعودی، بازگشت را تجربه می‌کند. روندها و بازگشت‌های قیمت را می‌توان از بررسی رفتار قیمت (پرایس اکشن / Price Action) دارایی مربوطه تشخیص داد و برخی معامله‌گران نیز، با استفاده از یک یا چند اندیکاتور، استراتژی معامله معکوس خود را طرح‌ریزی می‌کنند.

از میانگین متحرک‌ها می‌توان برای تشخیص روند و احتمال بازگشت قیمت‌ها استفاده کرد؛ زمانی که قیمت بالاتر از یک میانگین متحرک قرار دارد و خط میانگین متحرک نیز به‌سمت بالا در حرکت است، به این معنی است که روند صعودی است و زمانی که قیمت به زیر آن میانگین متحرک کاهش پیدا می‌کند، احتمال بازگشت قیمت به‌وجود خواهد آمد.

خطوط روند نیز در تشخیص بازگشت قیمت و استراتژی معامله معکوس کاربرد دارند؛ از جایی که در یک روند صعودی کف‌های پایین‌تر برای قیمت ایجاد می‌شوند، می‌توان با اتصال نقاط پایینی این کندل‌ها، خط روند فعلی را ترسیم کرد و زمانی که قیمت به زیر این خط روند کاهش داشت، احتمال بازگشت قیمت و روند به‌وجود می‌آید.

گاهی اوقات معامله‌گران پول‌بک و بازگشت را با یکدیگر اشتباه می‌گیرند. بازگشت در واقع تغییر روند قیمت یک دارایی است و پول‌بک یا اصلاح، یک حرکت کوتاه‌مدت ضد روند فعلی قیمت است و در روند اصلی تغییری ایجاد نمی‌کند. این یعنی که برای مثال، پول‌بک در یک روند صعودی به‌شکل یک کف بالاتر ظاهر می‌شود و زمانی این روند صعودی تغییر می‌کند یا دچار بازگشت می‌شود، که شاهد تشکیل یک کف پایین‌تر باشد.

بازگشت‌ها همیشه در ابتدای کار، در قالب یک پول‌بک ظاهر می‌شوند و تشخیص هر یک از این رفتارها در ابتدای حرکت قیمت غیرممکن است. در صورتی که قصد به‌کارگیری استراتژی معامله معکوس را دارید، ابتدا تحقیقات خود را در این زمینه کامل کنید و با تمام چالش‌های مرتبط با این نوع معامله‌گری آشنا شوید. اکثر معامله‌گران به دو دلیل از معاملات معکوس استفاده می‌کنند که یکی پیش‌بینی حرکت بعدی قیمت بوده و دیگری، هج‌کردن (Hedge) و پوشش ضررهای معامله فعلی یا نوسان‌گیری از هر دو حرکت نزولی و صعودی قیمت است.

سیگنال‌های استراتژی معامله معکوس

همان‌طور که در بالا به آن اشاره شد، یکی از دلایل اصلی معامله‌گران در استفاده از استراتژی معامله معکوس، هج کردن پوزیشن‌های فعلی است؛ یعنی این‌که برای مثال، شما پوزیشن لانگ (پیش‌بینی صعود قیمت / Long) یا خرید لونا (LUNA) را باز کردید و به‌طور همزمان، یک موقعیت شورت (پیش‌بینی کاهش قیمت / Short) را نیز باز می‌کنید. با این کار شما برای موقعیت اول خود یعنی خرید، یک نوع پوشش ایجاد می‌کنید تا در صورت کاهش قیمت، با داشتن یک موقعیت فروش سود کسب کنید و تا ضررهای موقعیت خرید جبران شوند.

یکی دیگر از موارد استفاده از استراتژی معامله معکوس، پیش‌بینی مسیر بعدی قیمت یک ارز است. به این صورت که اگر پیش‌بینی می‌کنید روند صعودی قیمت یک رمزارز تغییر پیدا خواهد کرد، یک موقعیت فروش یا شورت را باز می‌کنید که در صورت پیش‌بینی صحیح، شاهد سود خواهید بود. البته که پیش‌بینی عملکرد آینده بازار و قیمت رمزارزها کار ساده‌ای نیست و ریسک‌های ویژه خود را دارد؛ اما اگر تحلیل شما درست باشد، معاملات معکوس به شما پاداش‌های بزرگی خواهند داد.

به‌طور کل تحلیل در بازارهای مالی از دو طریق تحلیل فاندامنتال (Fundamental Analysis) و تحلیل تکنیکال (Technical Analysis) صورت می‌گیرد. تحلیل تکنیکال از طریق بررسی نمودارها، روندها و الگوهای قیمتی انجام می‌شود و تحلیل فاندامنتال، بر اساس فعالیت‌های تجاری و اخبار مرتبط با پروژه است. شما می‌توانید با به‌کارگیری این تحلیل‌ها، سیگنال‌های مربوط به استراتژی معامله معکوس خود در بازه‌های بلندمدت و کوتاه‌مدت را شناسایی کنید. در ادامه، به بررسی پنج نمونه از سیگنال‌های معامله معکوس را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

نواحی اشباع خرید و فروش: یکی از نشانه‌های احتمال بازگشت قیمت و استفاده از استراتژی معامله معکوس، بررسی وضعیت شاخص قدرت نسبی (Relative Strength Index / RSI) یک ارز دیجیتال و قرارگرفتن آن در نواحی اشباع خرید (Overbought) و اشباع فروش (Oversold) است. زمانی که مثلاً میزان خرید فانتوم (FTM) در بازارها به‌سرعت و بیش از حد انجام می‌شود، ممکن است برخی سرمایه‌گذاران به فکر برداشت سود بیفتند و فشار فروش این رمزارز را تشدید کنند که این مسئله طبیعتاً قیمت ارز دیجیتال فانتوم را دچار کاهش خواهد کرد. به همین ترتیب، فروش بیش از حد این ارز دیجیتال می‌تواند منجر به بازگشت صعودی قیمت شود.

سطوح حمایتی و مقاومتی مهم: یکی دیگر از ابزارهای شناسایی بازگشت قیمت، پیداکردن حمایت‌ها و مقاومت‌های قوی و مهم یک ارز دیجیتال در نمودارهای آن است. این سطوح در واقع نواحی هستند که قیمت در گذشته با رسیدن به آن‌ها، تغییر مسیر داده و افزایش یا کاهش پیدا کرده است. به‌علاوه، شکسته‌شدن یک سطح حمایتی مهم می‌تواند کاهش شدید قیمت و شکست یک مقاومت مهم، افزایش قیمت را در پی داشته باشد.

شناسایی واگرایی‌ها: واگرایی (Divergence) به پدیده‌ای گفته می‌شود که طبق آن، دو اندیکاتور مسیری خلاف یکدیگر را طی می‌کنند. برای مثال، زمانی که قیمت یک ارز دیجیتال سقف‌های جدیدی را تشکیل داده اما شاخص RSI از این روند پیروی نمی‌کند، به این معنی است که فشار خرید آن ارز رو به تضعیف بوده و احتمال بازگشت قیمت وجود دارد. عکس این شرایط نیز زمانی است که قیمت کف‌های جدیدی را تشکیل می‌دهد اما در عملکرد شاخص قدرت نسبی چنین چیزی مشاهده نمی‌شود. این شرایط سیگنالی برای کاهش فشار فروش و متعاقباً، احتمال بازگشت صعودی قیمت ارز مربوطه است.

الگوهای کندل استیک: یکی دیگر از ابزارهای پیش‌بینی در استراتژی معامله معکوس، الگوهای قیمت در نمودارهای کندل استیک (Candlestick) هستند. برخی از رایج‌ترین این الگوهای بازگشتی سر و شانه (Head & Shoulders)، کف و سقف دو قلو و الگوهای کُنج هستند که هرکدام نمونه‌های صعودی و نزولی خود را دارند.

سطوح بازگشتی فیبوناچی: فیبوناچی در نمودارهای قیمت، خطوطی افقی را ایجاد می‌کند و سطوح حمایتی و مقاومتی بالقوه را نشان می‌دهد. این ابزار تحلیل تکنیکال که بر اساس دنباله فیبوناچی در علوم ریاضی توسعه یافته، مجموعه‌ای از سطوح یا اعداد را نشان داده که هرکدام، مجموع دو رقم قبلی خود هستند. رایج‌ترین سطوح بازگشتی فیبوناچی ۳۸.۲ درصد، ۵۰ درصد و ۶۱.۸ درصد هستند که به معامله‌گر کمک کرده احتمال بازگشت یا توقف روند فعلی قیمت را تشخیص دهد.

مطالعه بیشتر: آشنایی با ابزار فیبوناچی در تریدینگ ویو

محدودیت‌ها و ریسک های استراتژی معامله معکوس

بازگشت‌ها در بازارهای مالی شبیه زندگی در دنیای واقعی هستند و قیمت هر دارایی در تاریخچه عملکرد خود، فراز و نشیب یا صعود و کاهش‌های متعددی را ثبت کرده است. شما به‌عنوان یک سرمایه‌گذار یا معامله‌گر، باید مراقب بازگشت قیمت‌ها باشید، چرا که عدم توجه به آن‌ها ممکن است ضرر سنگینی را به سرمایه شما وارد کند. استراتژی معامله معکوس مشابه با هر نوع استراتژی معاملاتی، ریسک‌های ویژه خود را دارد که باید پیش از به‌کارگیری این تکنیک، از آن‌ها آگاه باشید.

هنگام ورود به هر معامله، باید مطمئن باشید که بازار چه مسیری را طی می‌کند و چه شرایطی دارد. در استراتژی معامله معکوس، تشخیص نحوه عملکرد آینده بازار دشوار بوده که در صورت اشتباه، ممکن است ضررهای بزرگی برای شما در پی داشته باشد. از جایی که تشخیص مسیر بازگشت یک قیمت همیشه واضح نیست، توصیه می‌شود در معاملات خود از چندین حد ضرر (Stop Loss) در سطوح مختلف قیمت استفاده کنید.

در صورتی که حد ضرر شما به نقطه ورود بیش از حد نزدیک باشد، ممکن است در صورت بسته‌شدن زودهنگام معامله، سود زیادی را از دست دهید و به همین ترتیب، قرار دادن حد ضرر با فاصله زیاد از نقطه ورود، می‌تواند ضرر سنگینی را به سرمایه شما وارد کند و یا سودهای به‌دست آمده را در صورت بازگشت مجدد قیمت از دست دهید.

به‌طور کل چون خلاف روند بازار ترید می‌کنید، در معرض ریسک بیشتری نسبت به معاملات عادی قرار دارید و در صورتی که دید دقیقی به عملکرد بازار مربوطه نداشته باشید، ضررهای احتمالی شما ممکن است سنگین‌تر از چیزی باشد که پیش‌بینی کرده‌اید. در این بین مراقبت سیگنال‌های غیرواقعی، حتی از بهترین اندیکاتورها نیز باشید. این احتمال وجود دارد که عملکرد قیمت با یک اندیکاتور به شما سیگنال بازگشت دهد، اما پس از مدتی قیمت مسیر قبلی خود را پیش گیرد و شما را به‌نوعی به تله بیاندازد. تحلیل قیمت یک ارز دیجیتال، نیازمند بررسی فاکتورهای مختلف تکنیکال و فاندامنتال است.

برآورد ریسک در استراتژی معامله معکوس چگونه است؟

در حقیقت پاسخ مشخصی برای این مسئله وجود ندارد، چرا که رویکردها در برابر چنین معاملاتی، به‌نسبت دارایی و تایم فریم مربوطه متغیر هستند. با این حال، چندین فاکتور هستند که باید هنگام استفاده از استراتژی معامله معکوس در نظر داشته باشید.

یکی از مهم‌ترین مواردی که باید مورد بررسی قرار دهید، شرایط اقتصادی در سطح کلان است؛ این یعنی که بررسی کنید که شرایط اقتصادی کشورها، به‌ویژه در آمریکا و حوزه اروپا چگونه است و سطح عرضه و تقاضای دارایی مد نظر شما، تا چه حد از این شرایط تاثیر گرفته است. همچنین، توصیه می‌شود رویدادهای آینده پروژه مربوطه را بررسی کنید و میزان تاثیر آن‌ها بر قیمت را ارزیابی کنید. تاریخچه عملکرد قیمت ارز، به شما نحوه و میزان نوسانات آن را نشان می‌دهد و می‌توانید حمایت‌ها و مقاومت‌های احتمالی را از آن استخراج کنید.

به‌علاوه، اگر دارایی مربوطه در معاملات معکوس شما از سایر بازارهای مالی تاثیر می‌پذیرد، بهتر است هنگام بازکردن یک معامله معکوس، شرایط بازارها را مورد مقایسه قرار دهید. استراتژی معامله معکوس شما بدون یک نقطه خروج برای برداشت سود یا توقف ضرر، بی‌فایده خواهد بود؛ از این طریق مطمئن می‌شوید که در صورت اشتباه‌بودن تحلیل شما، ضرر زیادی را متحمل نمی‌شوید و یا در صورت قرارگرفتن در ناحیه سود، حتماً آن را برداشت می‌کنید.

جالب است بدانید که بخش بزرگی از معامله‌گران در بازارهای مالی، بیشتر به‌جای کسب سود دچار ضرر می‌شوند. دلایل زیادی برای این حقیقت وجود دارد، اما یکی از اصلی‌ترین آن‌ها، تمایل به خرید در زمانی است که قیمت دارایی مربوطه رشد خود را تجربه کرده است و با امید رشدهای بیشتر، سرمایه‌گذار برای خرید اقدام می‌کند. در این شرایط احتمال تداوم رشد قیمت وجود دارد، اما اصلاح و کاهش قیمت سناریویی محتمل‌تر دیده می‌شود.

در نهایت باید گفت که استفاده از استراتژی معامله معکوس، علاوه بر سود، ریسک زیادی را برای معامله‌گر دارد و تنها به افرادی توصیه می‌شود که تجربه و مهارت خوبی را در حوزه معامله‌گری کسب کرده‌اند. در هر صورت، شما با بررسی تمام عوامل تاثیرگذار بر قیمت دارایی مد نظر، درصد موفقیت خود را بالاتر خواهید برد و با تنظیم نقاط حد ضرر و برداشت سود در معاملات معکوس، ریسک‌های موجود را تا حد زیادی پایین می‌آورید. همچنین، توصیه می‌شود معاملات معکوس خود را ابتدا در یک بازار آزمایشی یا دمو مورد آزمون خطا قرار دهید و سپس با پول واقعی در بازارها معامله کنید.

در این مقاله از پلتفرم دانش بنیان معاملات رمز ارز او ام پی فینکس، سعی کردیم استراتژی معامله معکوس (Reversal Trading) را به شما معرفی کنیم و نکات مرتبط با آن را توضیح دهیم. در صورتی که پیرامون موارد فوق پیشنهاد، انتقاد یا سوال داشتید، خواهشمندیم از طریق ثبت نظر خود با ما در ارتباط باشید.

سوالات پرتکرار در مورد استراتژی معامله معکوس (Reversal Trading)