هد فیک چیست؟ تشخیص هد فیک (Head Fake) در معاملات ارز دیجیتال

آیا تا به حال شده رمزارزی را بخرید که فکر می‌کنید در یک روند صعودی قرار دارد و پس از خرید، ناگهان دچار ریزش قیمت شود؟ یا مثلاً طی یک ریزش ناگهانی در بازار از روی ترس ارزهای دیجیتال خود را فروخته، اما بعد می‌بینید که مجدداً قیمت ارز دیجیتال شما رشد کرده و حتی به سطوح بالاتر رسیده است؟ در صورتی که قبلاً چنین تجربه‌هایی داشتید، یعنی دچار پدیده‌ای تحت عنوان هد فیک (Head Fake) یا فریب سر شده‌اید.

پادکست مقاله هد فیک

هد فیک زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت ارز دیجیتال یا هر دارایی دیگری وارد یک مسیر صعودی یا نزولی جدید می‌شود و زمانی که توجه معامله‌گران را جلب می‌کند و موقعیت‌های معاملاتی خود را باز می‌کنند، ناگهان قیمت تغییر مسیر داده و به‌نوعی معامله‌گران را به تله می‌اندازد.

در صورتی که شما هم مشغول معامله‌گری در بازار ارز دیجیتال هستید، باید با هد فیک های آن آشنایی داشته باشید. بسیاری از افرادی که از طریق هد فیک دچار ضرر می‌شوند، به‌درستی از اندیکاتور یا ابزارهای تحلیل تکنیکال استفاده نکرده که باعث می‌شود در شناخت هد فیک ها موفق نباشند. البته که رسیدن به چنین مهارتی، نیاز به بررسی و زمان کافی برای تحلیل بازار و شناسایی این الگوها دارد که در صورت موفقیت، حتی می‌توانید از هد فیک به‌عنوان یک استراتژی معاملاتی استفاده کنید.

در این مقاله از صرافی ارز دیجیتال او ام پی فینکس، ابتدا بررسی می‌کنیم که هد فیک (Head Fake) چیست و سپس به انواع Head Fake و نحوه شناسایی این رفتار در بازار می‌پردازیم.

هد فیک چیست؟

همان‌طور که در بالا به آن اشاره شد، یک معامله زمانی دچار هد فیک می‌شود که پس از شروع یک حرکت جدید توسط قیمت، ناگهان بازگشت داشته و مسیر عکس حرکت قبلی را پیش می‌گیرد که باعث می‌شود معامله مربوطه دچار ضرر شود.

عنوان “Head Fake” از یک تاکتیک در رشته‌های ورزشی مختلف نظیر بسکتبال، فوتبال و . . . گرفته شده که در آن، بازیکن سر خود را به یک طرف چرخانده تا وانمود کند مسیر و هدف او به آن سمت است، اما ناگهان در مسیر دیگری حرکت کرده تا حریف خود را فریب دهد. هد فیک در ارز دیجیتال یا هر بازار مالی، اغلب در نزدیکی نقاط شکست قیمت مانند سطوح مهم حمایتی و مقاومتی یا میانگین متحرک‌های ساده (SMAs) 50 روزه و ۲۰۰ روزه اتفاق می‌افتد.

شرایطی را در بازار یک رمزارز تصور کنید که یکی از شاخص‌های اصلی آن بازار به سقف‌های جدید رسیده و در عین حال، وضعیت اقتصادی از لحاظ فاندامنتال رو به وخامت است. در این‌جا معامله‌گرانی که قصد فروش رمزارز یا بازکردن یک موقعیت فروش را دارند، به‌دقت سطوح تکنیکال مهم مربوطه را بررسی کرده تا ببینند این رشد دچار شکست نزولی می‌شود یا خیر.

فرض کنید که روند رشد متوفق شده و رفته‌رفته شروع به کاهش می‌کند و به زیر یکی از میانگین متحرک‌های مهم در تایم فریم‌های کوتاه‌مدت می‌رسد. در چنین مواقعی، عموماً فروشندگان بازار بر اساس مشاهدات خود و شروع حرکت نزولی بازار مربوطه، برای بازکردن موقعیت‌های فروش به بازار هجوم می‌آورند. حال اگر در این‌جا قیمت یک بازگشت صعودی داشته باشد و مسیر خود را عوض کند، یک رویداد هد فیک اتفاق افتاده است.

معامله‌گرانی که از استراتژی معامله معکوس (Reversal Trading) استفاده می‌کنند، اغلب در شناخت هد فیک ها موفق بوده و از آن‌ها کسب سود می‌کنند، چرا که رویکرد کلی آن‌ها ترید خلاف جهت فعلی بازار است. این دسته از فعالان بازار معتقدند سرمایه‌گذاران و معامله‌گران سازمان‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری، قیمت‌ها را از سطوح مهم حمایتی و مقاومتی زیر نظر معامله‌گران کوچک‌تر عبور داده تا نقدینگی لازم برای پرکردن سفارش‌های بزرگ‌تر در قیمت‌های بهتر را برای مشتریان خود به‌دست آورند.

افرادی که در معاملات و سرمایه‌گذاری‌های خود دچار هد فیک می‌شوند، پیش از آغاز تشکیل روند بزرگ جدید برعکس روند فعلی، وارد بازار می‌شوند و ممکن است هد فیک، ضررهای بسیار سنگینی به سرمایه آن‌ها وارد کند. یکی از دلایل اهمیت فوق‌العاده بالای استفاده از حد ضرر (Stop Loss) در معاملات، همین مسئله است.

معمولاً پس از شکست صعودی یک ارز دیجیتال، قیمت تا سطحی یک پول‌بک (PullBack) یا اصلاح را رقم می‌زند و زمانی که قیمت به سطح شکسته‌شده یا پایین‌تر از آن باز می‌گردد، معامله‌گران مردد می‌شوند که این کاهش قیمت یک هد فیک، شکست جعلی (فیک‌اوت / Fakeout) یا صرفاً یک حرکت موقتی است و بازار به‌زودی به روند اصلی خود بر می‌گردد. در صورتی که اتفاق آخر بیفتد، معامله‌گر یک شانس مجدد برای ورود به بازار در پول‌بک پیدا خواهد کرد تا از شکست صعودی به‌وجود آمده سود ببرد.

هد فیک را می‌توان نوعی استراتژی معاملاتی نیز در نظر گرفت؛ به این صورت که معامله‌گر در صورتی که تشخیص داده روند یا الگوی فعلی قیمت سیگنال اشتباه می‌دهد، یک معامله خلاف آن باز کرده تا هنگام وقوع هد فیک وارد سود شود. استراتژی هد فیک نیازمند دانش تحلیل تکنیکال برای شناخت الگوهای قیمتی و روندهای بازار بوده در صورت زمان‌بندی اشتباه، ممکن است معامله مربوطه دچار ضرر شود.

به‌علاوه، معامله با استراتژی هد فیک نیازمند مدیریت ریسک دقیق بوده تا کمترین ضرر هنگام سیگنال‌های اشتباه دریافت شود و از این رو، نسبت ریسک به پاداش (Risk/Reward) چنین استراتژی بسیار بالا است. سرمایه‌گذاران باید درک کاملی از رفتار بازار و اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال داشته باشند تا بتوانند چنین معاملاتی را با موفقیت انجام دهند.

انواع هد فیک در ارز دیجیتال

در بازار ارزهای دیجیتال، هد فیک معمولاً به دو شکل ظاهر می‌شود و تحت عناوین هد فیک صعودی (Bullish Head Fake) و هد فیک نزولی (Bearish Head Fake) شناخته می‌شود. در صورتی که این دو الگو و سناریو به اشتباه تشخیص داده شوند، ممکن است ضررهای سنگینی را به سرمایه شما وارد کنند. در ادامه، انواع هد فیک ارز دیجیتال را با مثال‌هایی از بازار بیت کوین توضیح می‌دهیم.

هد فیک صعودی: در تصویر زیر از نمودار قیمت بیت کوین، می‌توان یکی از آخرین هد فیک های صعودی را مشاهده کرد که در تایم فریم ۱ روزه ایجاد شده است.

با توجه به تصویر بالا، بیت کوین مدتی را بین محدوده ۳۵,۰۰۰ دلار تا ۴۰,۰۰۰ دلار مشغول رنج‌زنی بوده که در نهایت در ماه آوریل، یک شکست صعودی را در سطح ۴۸,۰۰۰ دلار رقم زده است؛ اما می‌بینیم که قیمت پس از چند ماه یک ریزش بزرگ را تجربه کرده است. هنگامی که قیمت از سطوح مقاومتی پیش رو عبور کرد، معامله‌گرانی که پیش‌بینی می‌کردند روند صعودی ادامه پیدا می‌کند، در واقع توسط یک شکست جعلی به تله افتادند که در همان زمان قیمت مسیر خود را عوض کرد و دچار کاهش شد.

هد فیک نزولی: بهترین نمونه از یک هد فیک نزولی را می‌توان در ریزش‌های ناگهانی بازارها مشاهده کرد. به‌طور کل بیت کوین و آلت کوین‌ها، تا به‌حال چندین بار دچار چنین ریزش‌هایی شده‌اند که در هرکدام از آن‌ها، قیمت رمزارز مربوطه تنها در یک روز بیش از ۴۰ درصد کاهش قیمت داشته است. شاید آخرین هد فیک نزولی بیت کوین مربوط به مارس ۲۰۲۰ (اسفند ۱۳۹۸) و آغاز پاندمی کرونا باشد که در آن، قیمت بیت کوین در یک روز از ۹,۲۰۰ دلار به ۵,۱۰۰ دلار ریزش داشت. این اتفاق منجر به ضرر برای ۵۰ درصد از سرمایه‌گذاران بیت کوین شد.

در این بحبوحه، خیلی از افراد به این باور رسیدند که قیمت بیت کوین به صفر می‌رسد و از روی ترس، دارایی‌های خود را فروختند؛ اما قیمت طی چند روز آتی به‌سرعت بهبود یافت و شاهد رشد بود. شدوی کندل دوم در قسمت مشخص‌شده نمودار، نشان می‌دهد که قیمت بیت کوین حتی در همان ۲۴ ساعت ابتدایی شاهد بهبود بوده و سرمایه‌گذارانی که دارایی‌های خود را فروخته، فریب یک هد فیک نزولی را خورده‌اند.

چگونه یک هد فیک را تشخیص دهیم؟

شناسایی هد فیک شاید دشوارترین کار برای یک معامله‌گر باشد، چرا که به پشتکار، تلاش و تجربه زیادی نیاز دارد. در این‌جا تجربه مهم‌ترین نقش را ایفا می‌کند، زیرا معامله‌گر باتجربه رفتار بازار را شناخته و با بررسی تاریخچه بازار، راحت‌تر می‌تواند هد فیک را در یک نمودار شناسایی کند.

هد فیک‌ها عموماً در بازه زمانی کوتاهی اتفاق می‌افتند. در صورتی که حرکت قیمت با شکست یک سطح تکنیکال مهم همراه باشد و سپس به این سطح بازگشت داشته باشد، احتمالاً یک هد فیک را تجربه کرده است. در چنین سناریویی، استفاده از حد ضرر در معاملات فوق‌العاده حائز اهمیت خواهد بود تا به تله هد فیک نیفتید و همچنین، کسب سود از ادامه روند قبلی را از دست ندهید. در ادامه ۳ تکنیک رایج برای شناخت هد فیک ها را بررسی می‌کنیم.

بررسی منشاً نوسانات قیمت

استراتژی معاملاتی هد فیک زمانی موفق است که بدانید قیمت ارز دیجیتال شما دقیقاً از چه عواملی تاثیر می‌گیرد. رمزارزها به یک صنعت تریلیون دلاری تبدیل شده که بخشی از عملکرد آن، وابسته به بازار جهانی سهام است. از این رو، در صورتی که شرایط اقتصادی کشورها وضعیت خوبی نداشته باشد، اثرات منفی آن را بر قیمت ارزهای دیجیتال نیز می‌بینیم.

بیت کوین که رمزارز برتر بازار از لحاظ مارکت کپ (ارزش بازار / Market Capitalization) است، در بازار وال‌استریت (WallStreet) و توسط بانک‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری بزرگ دنیا نیز معامله می‌شود. هر یک از این نهادها، تریلیون‌ها دلار سرمایه تحت مدیریت خود دارند که در صورت رکود بازارهای جهانی، به‌منظور کاهش ضررها اقدام به فروش رمزارزهای خود می‌کنند.

بیت کوین به‌نوعی رهبر ارزهای دیجیتال محسوب می‌شود و تغییرات قیمت آن، اثراتی مشابه بر تمام ارزهای بازار می‌گذارد. تغییرات قیمت بیت کوین تصادفی نبوده و عواملی نظیر ثبات اقتصاد جهانی، تورم و تغییرات نرخ بهره فدرال رزرو، ابتدا بازار سهام را دچار نوسانات کرده و سپس این تحولات، وارد بازار رمزارزها نیز می‌شوند. به همین‌ترتیب، در صورتی که بازار سهام یک دوره صعودی را تجربه کند، معمولاً بازار ارزهای دیجیتال نیز عملکردی مشابه از خود نشان می‌دهد.

بازار رمزارزها بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۲ یک دوره صعودی را تجربه کرد که همزمان با بزرگ‌ترین بازار گاوی (Bull Market) در تاریخچه سهام بود و زمانی که قیمت‌ها در این بازار شروع به اصلاح کردند، قیمت ارزهای دیجیتال نیز از این عملکرد پیروی کردند. برای معامله‌گران تازه‌کار، بهتر است ابتدا شرایط اقتصادی در سطح جهان و اثرات آن بر بازار رمزارزها را بشناسند تا این‌که بخواهند نحوه کار با ۱۰۰۰ اندیکاتور تکنیکال جهت تحلیل قیمت‌ها را آموزش ببینند.

به‌علاوه، قیمت آلت کوین‌ها که اغلب از روند قیمت بیت کوین پیروی می‌کنند، در صورت انتشار اخباری نظیر سرمایه‌گذاری مهم در پروژه آن‌ها یا یک نفوذ امنیتی و هک پروتکل، ممکن است دچار صعود یا ریزش شوند.

اندیکاتورهای بلندمدت

اندیکاتورهای تکنیکال بلندمدت به معامله‌گر کمک کرده تا سطوح حمایتی و مقاومتی مهم در یک نمودار را شناسایی کند. علاوه‌بر آگاهی در مورد اقتصاد جهانی، فرد باید از اندیکاتورهای بلندمدت و داده‌های مربوطه استفاده کند تا سطوح قیمتی مهم که ممکن است دچار هد فیک شوند را بشناسد.

در این‌جا، استفاده از نمودارهای ۱ روزه و هفتگی و بررسی عملکرد گذشته قیمت جهت پیش‌بینی حرکت بعدی آن توصیه می‌شود. برخی از اندیکاتورهای کاربردی در این تایم فریم‌ها به‌شرح زیر هستند:

• میانگین متحرک ساده (Simple Moving Average / SMA)
• شاخص قدرت نسبی (Relative Strength Index / RSI)
• همگرایی واگرایی میانگین متحرک یا مکدی (Moving Average Convergence Divergence / MACD)
• باندهای بولینگر (Bollinger Bands)
• منحنی کاپاک (Coppock Curve / CC)
• شاخص جریان پول (Money Flow Index / MFI)
• حجم تعادلی (On-Balance Volume / OBV)
• میانگین قیمت با وزن حجم (Volume Weighted Average Price / VWAP)
• محدوده درصد ویلیامز (Williams %R / %R)

این اندیکاتورها به شما کمک کرده تا تشخیص دهید که قیمت فعلی ارز مورد نظر، منطقی است یا خیر؛ به این معنی که مثلاً قیمت بیت کوین بیش از حد پایین آمده و ممکن است یک بازگشت صعودی داشته باشد یا بالعکس.

شناخت روند کلی بازار

معامله در بازارهایی که در یک روند تاییدشده و شناخته‌شده قرار دارند، به معامله‌گر کمک کرده تا در تله یک هد فیک نیفتد، چرا که روند کلی قیمت مشخص است. یعنی در یک روند و بازار صعودی، قیمت علی‌رغم ریزش‌ها و اصلاحات موقتی، در نهایت به مسیر صعودی خود ادامه خواهد داد و به همین شکل، قیمت‌ها در دوره‌ها و روندهای نزولی بازار، مسیری رو به پایین را ادامه می‌دهند.

برای شناخت روند کلی یک بازار می‌توانید در کنار اندیکاتورهای بالا، از اندیکاتورهایی مانند اسیلاتور کلینگر (Klinger Oscillator / KO) و شاخص قدرت واقعی (True Strength Index / TSI) استفاده کنید که مستقیماً، قدرت روند فعلی را نشان می‌دهند.

مزایای استراتژی هد فیک

استراتژی هد فیک یکی از شیوه‌های معامله‌گری است که نسبت ریسک به پاداش بالایی دارد و از همین رو، می‌تواند برای معامله‌گر مزایای زیر را به‌همراه داشته باشد:

• در صورت تشخیص و پیاده‌سازی صحیح معامله در یک هد فیک، معامله سود زیادی را به فرد می‌رساند.

• معاملات مبتنی بر هد فیک، به شناخت تحولات غیرعادی و سیگنال‌های اشتباه قیمت‌ها بستگی دارد که موقعیت مناسبی برای کسب سود در بازه‌ای کوتاه به‌وجود می‌آورد.

• اجرای معاملات در یک هد فیک به مهارت بالا در تحلیل تکنیکال، مدیریت ریسک و توانایی تصمیم‌گیری دارد. تمرین و آزمون و خطای این استراتژی، به معامله‌گر کمک کرده روندها و الگوهای بازار را راحت‌تر شناسایی کند.

در بخش پایانی این مطلب در مورد هد فیک، باید گفت که این الگو یا پدیده در بازارهای مالی را می‌توان در قالب یک شکست جعلی از یک سطح تکنیکال مهم در نظر گرفت؛ به این شکل که مثلاً در یک روند صعودی، هد فیک زمانی رخ می‌دهد که قیمت دچار کاهش به زیر یک حمایت مهم می‌شود و سرمایه‌گذاران فعال در بازار را غافل‌گیر می‌کند و سپس، رشدهای قابل توجهی را با عبور از سطح تکنیکال شکسته‌شده ثبت می‌کند. هد فیک در پرایس اکشن (Price Action)، یک اتفاق رایج در بازارهای مالی است که یک شکست برخلاف روند فعلی، اغلب در یک سطح تکنیکال مهم ایجاد می‌کند.

نکته مهمی که باید در تصمیم‌گیری برای معامله در جهت شکست قیمت یا یک هد فیک در نظر بگیرید، این است که سطح شکسته‌شده قیمت قرار است چقدر ادامه پیدا کند. خرید و فروش ارز دیجیتال در یک سطح تکنیکال یا شکسته‌شده مهم، باید با تعیین یک حد ضرر صورت گیرد، چرا که ممکن است قیمت با فعال‌کردن حد ضرر شما در همان ناحیه باقی بماند یا همان مسیر را ادامه دهد.

همچنین، انتشار اخبار جدید ممکن است یک شکست واقعی و نه یک هد فیک را در نمودار قیمت ایجاد کند و از این رو، اطلاعات از اخبار بازار که پتانسیل چنین تغییری را داشته باشد، اهمیت زیادی دارد. در صورتی که اخباری منتشر نشده یا اهمیت زیادی ندارد، شکست نزولی یا صعودی قیمت می‌تواند یک هد فیک باشد.

در این مقاله از صرافی ارز دیجیتال او ام پی فینکس، بررسی کردیم که پدیده هد فیک در ارز دیجیتال چیست و چگونه می‌توان آن را شناخت. چنانچه پیرامون این مطلب سوال، انتقاد و یا پیشنهادی داشتید، می‌توانید با ثبت نظر خود با ما در ارتباط باشید.

پاسخ به سوالات شما در مورد هد فیک