توکن حاکمیتی چیست؟ معرفی بهترین Governance Token

طراحی و ساخت ارزهای دیجیتال در قالب توکن حاکمیتی (Governance Token) شرایطی را ایجاد کرد که سازمان‌های خودمختار غیرمتمرکز یا همان دائوها (Decentralized Autonomous Organization / DAO)، سازمان‌های سایبرنتیک (علم ارتباطات و سیستم‌های کنترل خودکار / Cybernetics) و دیگر مدل‌های کسب و کار دیجیتال بتوانند در سطوح عالی فعالیت کنند و در زمینه سازمان‌دهی فردی، انجام وظایف، جذب سرمایه یا ایجاد جوامع گوناگون، انقلابی را رقم زنند. از میان توکن های حاکمیتی که امکان خرید و فروش آن‌ها در صرافی ارز دیجیتال او ام پی فینکس نیز موجود است، می‌توان به رمزارزهای یونی سواپ (UNI) و میکر (MKR) اشاره کرد.

پادکست توکن حاکمیتی

تعریف ویژگی‌های این مدل نوظهور از مدیریت (Governance) چالش برانگیز است؛ چراکه وجود ساختارها و برنامه‌نویسی‌‌‎های متنوع در طرح این‌گونه سازمان‌ها و پروژه‌ها و نیاز آن‌ها به تمهیدات امنیتی مختص خود است.

سازمان‌ها و موسسات سنتی عموماً ساختاری متمرکز داشته که در آن، افرادی به‌عنوان مدیر یا اعضای هیئت مدیره در مورد آینده شرکت تصمیم‌گیری می‌کنند. این یعنی قدرت انجام امور در اختیار یک نفر یا گروهی از افراد است که حرف نهایی را در تمام تصمیمات شرکت می‌زنند. این ساختار تابه‌امروز کارآمد ظاهر شده؛ اما مشکل این‌جا است که سرمایه‌گذاران شخصی، کاربران مربوط و سایر سهام‌داران هیچ حرف یا تاثیری در آینده شرکت خود ندارند.
در این مقاله از صرافی رمزارزی او ام پی فینکس به ماهیت توکن حاکمیتی در دنیای ارزهای دیجیتال و کاربردهای آن خواهیم پرداخت.

توکن حاکمیتی چیست؟

در وهله اول، بهتر است بدانید که واژه “Governance” در توکن های حاکمیتی به‌معنی «مدیریت» و «حاکمیت» است. توکن حاکمیتی که نوعی رمزارز در دنیای کریپتو است، شیوه‌ای متفاوت از مدیریت در یک سازمان را تعریف و اجرا می‌کند. مدل مدیریتی که توکن حاکمیتی به سازمان‌های خودمختار غیرمتمرکز و حوزه دیفای (امور مالی غیرمتمرکز / DeFi) معرفی می‌کند، نسبت به شیوه‌های سنتی عادلانه‌تر، غیرمتمرکز و شفاف است. در اکثر موارد، هر توکن حاکمیتی برابر با ۱ حق رأی است.

این توکن‌ها طوری طراحی شده‌اند که بتوان از طریق آن‌ها جوامعی را تشکیل داد تا روند توسعه پروژه‌های مبتنی بر بلاکچین سالم‌تر و موثرتر پیش رود.

مطالعه بیشتر: آشنایی با دیفای و امور مالی غیرمتمرکز

توکن های حاکمیتی محوریت اصلی مدیریت غیرمتمرکز در دائوها، حوزه دیفای و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (DApps) را تشکیل می‌دهند. اغلب این توکن‌ها به کاربران فعال به‌دلیل وفاداری و همکاری آن‌ها با جامعه پروژه مربوط تعلق می‌گیرند. به این ترتیب، دارندگان این توکن‌ها در راستای اطمینان از روند قوی توسعه پروژه، بر سر موضوعات مهم اقدام به رأی‌گیری می‌کنند.

معمولاً این رأی‌گیری‌ها از طریق یک قرارداد هوشمند (Smart Contract) انجام شده و نتایج حاصله به‌صورت خودکار پیاده‌سازی می‌شوند.

یکی از نخستین نمونه‌ها از توکن حاکمیتی توسط سازمان خودمختار غیرمتمرکز میکر یا MakerDAO صادر شد. این دائو که مبتنی بر بلاک چین اتریوم ایجاد شده به‌عنوان پشتوانه و وثیقه استیبل کوین دای (DAI) نیز فعالیت می‌کند. پروتکل میکر توسط دارندگان توکن حاکمیتی آن یعنی ارز دیجیتال میکر (Maker / MKR) مدیریت می‌شود.

هر واحد از رمزارز MKR برابر با یک حق رأی است و تصمیمی که بیشترین رأی را می‌آورد، پذیرفته و انجام می‌شود. هولدرهای این توکن بر سر مواردی گوناگون از قبیل انتصاب اعضای تیم، تنظیم کارمزدها و اجرای مقررات جدید رأی‌گیری می‌کنند. هدف اصلی در این سازمان، اطمینان از ثبات، شفافیت و کارایی استیبل کوین پلتفرم میکر دائو است.

یکی دیگر از نمونه‌های توکن حاکمیتی، ارز بومی پروتکل وام‌دهی کامپوند (Compound / COMP) است. این پلتفرم با صدور توکن حاکمیتی COMP به جامعه کاربران خود اجازه داده تا در مورد تصمیمات مهم پلتفرم رأی بدهند. این توکن‌ها‌ به نسبت میزان فعالیتِ درون‌شبکه کاربران به آن‌ها تعلق می‌گیرند. به عبارتی دیگر، هرچه بیشتر در این پلتفرم به وام‌دهی و وام‌گیری بپردازید، تعداد بیشتری از توکن COMP را دریافت خواهید کرد.

• دسترسی سریع: خرید بیت کوین

هر پروژه‌ای پیرامون نحوه عملکرد توکن حاکمیتی خود، قوانین و مقررات مختص خود را طرح می‌کند. این توکن‌ها طبق شیوه‌های محاسباتی مختلف بین سهام‌داران پروژه، از جمله تیم‌توسعه و بنیان‌گذاران، سرمایه‌گذاران و کاربران آن توزیع می‌شوند. برخی توکن‌های حاکمیتی تنها بر مجموعه‌ای خاص از امور مدیریتی، فرآیند رأی‌گیری را انجام می‌دهند و برخی دیگر، موارد بیشتری را پوشش می‌دهند. به‌علاوه، بعضی از توکن های حاکمیتی برای هولدرهای خود سود و بهره نیز به‌همراه دارند.

مطالعه بیشتر: تفاوت APY و APR در ارز دیجیتال چیست؟

مزایا و معایب توکن حاکمیتی

از مزایای توکن حاکمیتی می‌توان به از بین‌بردن تضاد منافع و اختلاف نظرات اشاره کرد که در سازمان‌های متمرکز رایج هستند. مدیریت غیرمتمرکز که از طریق توکن حاکمیتی اجرا می‌شود، قدرت مدیریت پروژه را بین جامعه‌ای گسترده از سهام‌داران پخش می‌کند و منافع و دیدگاه‌های آن‌ها را به یک نقطه مشترک می‌رساند.

یکی دیگر از مزایای توکن حاکمیتی قابلیت ایجاد جوامع پر جنب و جوش، تعاملی و دوستانه است. هولدرهای توکن حاکمیتی در جهت بهبود پروژه انگیزه یا پاداشی برای رأی‌دادن خواهند داشت و از آن جایی که اغلب یک توکن برابر یا یک حق رأی است، فرآیند تصمیم‌گیری کاملاً عادلانه صورت می‌گیرد. هر یک از هولدرها قادرند پروپوزالی را برای رأی‌دهی ارائه کنند و جزئیات رأی‌ها برای تمام افراد قابل مشاهده بوده که احتمال تقلب را نیز کاهش می‌دهد.

از بزرگترین چالش‌ها و معایب توکن حاکمیتی، مسئله وجود نهنگ‌ها است. نهنگ در دنیای ارز دیجیتال به سرمایه‌گذارانی گفته می‌شود که تعداد بسیار زیادی از یک رمزارز را در اختیار دارند. اگر نهنگ‌های یک پروژه کریپتویی بخش بزرگی از عرضه توکن حاکمیتی پروژه را داشته باشند، می‌توانند فرآیند رأی‌گیری را به‌نفع خود تغییر دهند. به این ترتیب، پروژه‌های دارای توکن حاکمیتی باید اطمینان حاصل کنند که مالکیت توکن‌ها کاملاً غیرمتمرکز و با مساوات توزیع شده باشد.

اما حتی زمانی که توکن حاکمیتی به‌صورت عادلانه و غیرمتمرکز توزیع شده باشد، ضمانتی وجود نخواهد داشت که تصمیم‌ اکثریت افراد همیشه بهترین تصمیم برای پروژه باشد. در تاریخچه سیستم‌های انتخاباتی که برای هر نفر فقط یک حق رأی وجود دارد، از این موارد به چشم می‌خورد. در رأی‌گیری‌ها از طریق توکن های حاکمیتی نیز، دیده شده که در برخی موارد به هزینه اکثریت جامعه مربوط، تصمیم نهایی در راستای منفعت تیم بنیان‌گذار پروژه و سرمایه‌گذاران بزرگ آن گرفته شده است.

بهترین توکن حاکمیتی

رمزارزهای بسیار زیادی در قالب توکن حاکمیتی در بازار ارزهای دیجیتال مشغول فعالیت هستند که نمی‌توان همه آن‌ها را در این مقاله مورد بررسی قرار داد. به این ترتیب، تصمیم گرفتیم سه مورد از بهترین توکن های حاکمیتی را به شما معرفی کنیم که پروتکل‌های آن‌ها در صنعت ارزهای دیجیتال شناخته‌شده و معتبر هستند.

میکر (Maker / MKR) – همان‌طور که پیش‌تر به آن اشاره شد، ارز دیجیتال MKR توکن حاکمیتی میکر دائو (MakerDAO) است. میکر دائو بزرگترین پروتکل وام‌دهی کریپتویی در دنیای وب ۳ است و از برترین پلتفرم‌های حوزه دیفای به‌شمار می‌آید. هولدرهای توکن MKR می‌توانند بر سر مواردی چون مقررات اقتصادی پلتفرم رأی بدهند. جزئیات پروژه میکر را می‌توانید در صفحه خرید میکر بررسی کنید.

یونی سوآپ (Uniswap / UNI) – صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ، ارز دیجیتال UNI را به‌عنوان توکن حاکمیتی خود مورد استفاده قرار می‌دهد. یونی سواپ بزرگترین صرافی غیرمتمرکز (DEX) در شبکه اتریوم بوده و به‌تازگی با شبکه بایننس نیز یک پل ارتباطی ایجاد کرده است. هولدرهای توکن حاکمیتی UNI می‌توانند پرپوزال‌هایی را برای تصمیم در مورد آینده این پلتفرم طرح و برای آن‌ها رأی بگیرند. ناگفته نماند که توسعه‌دهندگان این پروژه همچنان تاثیر به‌سزایی در روند پیشرفت یونی سواپ دارند که تا حدی این پلتفرم را متمرکزتر می‌کند. برای اطلاعات بیشتر در مورد یونی سواپ، می‌توانید جزئیات پروژه را در صفحه خرید یونی سواپ مطالعه کنید.

آوه (Aave / AAVE) – از بین موارد عنوان‌شده، هولدرهای توکن حاکمیتی AAVE ریسک‌های این پروتکل را پذیرفته و مشارکت عمیق‌تری در این پروتکل دارند. این افراد در مواردی از قبیل نحوه عملکرد و رفتار پروتکل و همچنین امنیت آن فعالیت داشته و از این طریق اقدام به کسب منافع می‌کنند. آوه مانند میکر یکی از پروتکل‌های بزرگ وام‌دهی و استقراض در صنعت ارزهای دیجیتال است. برای مشاهده جزئیات این پروژه، می‌توانید به صفحه خرید آوه رجوع کنید.

• دسترسی سریع: خرید تتر

اهمیت توکن حاکمیتی

توکن حاکمیتی که یک نوآوری منحصربه‌فرد در صنعت رمزارزها محسوب می‌شود، می‌تواند در آینده کاربردهای بیشتری در دیگر بخش‌ها و صنعت‌ها پیدا کند. از اهمیت توکن حاکمیتی می‌توان به تشکیل یک فضا و شبکه غیرمتمرکز در وب ۳ اشاره کرد. با پیشرفت و توسعه دائوها و حوزه دیفای، دیگر صنایع نظیر بازی‌های کامپیوتری نیز می‌توانند از مدل‌سازی توکن های حاکمیتی استفاده کنند.

توکن های حاکمیتی یک حوزه در حال پیشرفت بوده و در همین راستا، برای مشکلات به‌وجود آمده راه‌کار ارائه خواهند کرد. در ادامه احتمالاً شاهد مکانیزم‌های جدید جهت رفع مشکل نهنگ‌ها و تقویت فرآیندهای رأی‌گیری خواهیم بود و ممکن است شیوه‌هایی بدیع در تفویض آرا پدیدار شوند. به‌طور کل، این حوزه احتمالاً با ظهور نوآوری‌های جدید پیچیده‌تر می‌شود.

یکی از مهم‌ترین مسائل پیرامون اهمیت توکن حاکمیتی و آینده این رمزارزها، اعمال مقررات جدید از سوی نهادهای نظارتی است. برخی دولت‌ها ممکن است این دارایی‌ها را در قالب اوراق بهادار (Securities) بشناسند که در این صورت، قوانین سخت‌تری بر آن‌ها اعمال می‌شود که بر نحوه عملکرد آن‌ها تاثیر خواهد گذاشت.

در نهایت باید گفت که توکن های حاکمیتی هنوز در مراحل ابتدایی روند توسعه خود به‌سر می‌برند. این توکن‌ها رشد پروژه‌های دیفای و دائوها را تقویت کرده‌اند. رأی‌گیری‌ها از طریق توکن حاکمیتی در راستای مدیریت یک پروژه صورت می‌گیرند و این دسته از ارزهای دیجیتال، به‌نوعی اساس تمرکززدایی (Decentralization) در این حوزه هستند. چنانچه در مورد توکن‌های حاکمیتی تجربه شخصی، سوال، پیشنهادی و یا انتقادی داشتید، لطفا در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.

سوالات شما در مورد توکن حاکمیتی