بلاکچین اتریوم چیست و چگونه کار می کند؟

وقتی صحبت از بلاکچین می‌شود، اغلب ذهن‌ها به‌سرعت به سمت بیت‌کوین می‌رود؛ اما اگر کمی عمیق‌تر نگاه کنیم، اتریوم را می‌توان نقطه عطفی در تحول دنیای بلاکچین دانست. اتریوم یک پلتفرم غیرمتمرکز برای اجرای قراردادهای هوشمند و برنامه‌های کاربردی بدون واسطه است که به کاربران امکان می‌دهد سیستم‌هایی مستقل، شفاف و امن بسازند. از اجرای قراردادهای هوشمند گرفته تا برنامه‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi) اتریوم ستون فقرات بسیاری از نوآوری‌های بلاکچینی امروزی است؛ اما بلاکچین اتریوم چیست؟ چه تفاوت‌هایی با بیت‌کوین دارد؟ و چرا تا این اندازه محبوب و مهم شده است؟

معرفی شبکه اتریوم

اتریوم یک پلتفرم بلاکچین متن‌باز و غیرمتمرکز است که در سال ۲۰۱۵ توسط ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) و تیمی از توسعه‌دهندگان بلاکچین راه‌اندازی شد؛ اما هدف بلاکچین اتریوم چیست؟ فراتر رفتن از نقش صرف ارز دیجیتال و فراهم‌کردن بستری برای ایجاد و اجرای قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApps) هدف مهمی بود که باعث ایجاد بلاکچین اتریوم شد؛ چیزی که در بلاکچین بیت‌کوین وجود نداشت.

اتریوم به‌گونه‌ای طراحی‌شده که مقیاس‌پذیر، قابل برنامه‌ریزی، ایمن و غیرمتمرکز باشد. اتریوم با زبان برنامه‌نویسی مخصوص خود به نام سولیدیتی (Solidity)، به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد که قراردادهایی طراحی کنند که بدون نیاز به واسطه‌ها اجرا شوند و نتیجه آن‌ها تضمین‌شده باشد. این ویژگی باعث شده‌است تا اتریوم به ستون اصلی بسیاری از پروژه‌های نوآورانه در حوزه بلاکچین تبدیل شود.

در بلاکچین اتریوم، ارز دیجیتال اتریوم (ETH) به‌عنوان واحد پولی داخل بلاکچین استفاده می‌شود و کاربران می‌توانند با آن کارمزدها و هزینه‌های قرارداد هوشمند را پرداخت کنند.

چه لزومی به ایجاد شبکه اتریوم بود؟ تاریخچه بلاکچین اتریوم

پیدایش اتریوم نتیجه‌ی یک سوال ساده اما بنیادین بود؛ آیا بلاکچین می‌تواند کاری فراتر از انتقال پول انجام دهد؟ در حالی که بیت‌کوین توانست مفهوم انتقال ارزش به‌صورت غیرمتمرکز را به دنیا معرفی کند، محدودیت‌هایی در قابلیت برنامه‌نویسی و ساخت ابزارهای پیچیده‌تر بر بستر آن وجود داشت که همین موضوع الهام‌بخش توسعه اتریوم شد.

کهکشان سلامت او‌ام‌پی فینکس

با نصب اپلیکیشن اوام‌پی فینکس، علاوه بر بهره‌مندی از امکانات متعدد برای خرید و فروش ارز دیجیتال، می‌توانید با قدم زدن، امتیاز باشگاه مشتریان کسب کرده و از جوایز این بخش استفاده کنید.

نصب اپلیکیشن اندروید

در سال ۲۰۱۳، ویتالیک بوترین یک برنامه‌نویس روس‌تبار، مقاله‌ای منتشر کرد که در آن ایده ایجاد یک پلتفرم بلاکچین با قابلیت پشتیبانی از قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز را مطرح شد. در واقع، بنیانگذاران اتریوم جزو اولین کسانی بودند که پتانسیل کامل فناوری بلاکچین را فراتر از فعال کردن یک روش پرداخت مجازی امن در نظر گرفتند. به‌این ترتیب بود که اتریوم با ایده نوآورانه خود توانست بیش از ۱۸ میلیون سرمایه اولیه جمع‌آوری کند و شبکه اصلی اتریوم نیز در جولای ۲۰۱۵ راه‌اندازی شد.

در واقع، اگر بیت‌کوین را اینترنت پول در نظر بگیریم، اتریوم به‌عنوان اینترنت داده‌ها وارد عمل شد و همین موضوع باعث شد اتریوم خیلی زود مورد توجه توسعه‌دهندگان قرار گیرد.

DAPP چیست و ارتباط آن با بلاکچین اتریوم چیست؟

DApp  یا اپلیکیشن غیرمتمرکز (Decentralized Application)، برنامه‌ای است که به‌جای اجرا روی یک سرور مرکزی، بر بستر یک شبکه‌ی بلاکچین مانند اتریوم اجرا می‌شود. این اپلیکشن‌ها معمولاً از قراردادهای هوشمند (Smart Contracts)  برای مدیریت اطلاعات داخلی خود استفاده می‌کنند و داده‌های آن‌ها در بلاکچین ذخیره می‌شود.

در شبکه‌های سنتی، اپلیکیشن‌ها روی سرورهای متمرکز اجرا می‌شوند؛ یعنی یک نهاد خاص بر اطلاعات و عملکرد برنامه کنترل کاملی دارد. اما در DAppها، کنترل از حالت متمرکز خارج می‌شود و کاربران به‌طور مستقیم با کد برنامه (قرارداد هوشمند) تعامل می‌کنند تا شفافیت و امنیت بیشتری به‌وجود آید واسطه‌ها از میان برداشته‌ شوند.

بلاکچین اتریوم به دلیل قابلیت پشتیبانی از قراردادهای هوشمند، محیطی ایده‌آل برای ساخت و اجرای DAppها فراهم کرده‌است. در واقع، بخش بزرگی از نوآوری‌ها در فضای وب۳، امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)، بازی‌های بلاکچینی، NFTها و رای‌گیری‌های غیرمتمرکز، همه و همه بر پایه DAppهایی ساخته‌شده روی اتریوم بنا شده‌اند.

لایه های بلاکچین اتریوم

بلاکچین اتریوم برای عملکرد بهینه و مقیاس‌پذیری بهتر، از معماری چندلایه‌ای استفاده می‌کند. هر لایه مسئول انجام وظایف خاصی است و با هماهنگی میان این لایه‌ها، اتریوم می‌تواند خدمات غیرمتمرکز، قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های بلاکچینی را مدیریت کند.

معماری بلاک چین اتریوم از لایه ۱ (بلاکچین اصلی اتریوم) و لایه ۲ (راه حل های ساخته شده در بالای لایه ۱ برای افزایش مقیاس پذیری و کارایی) تشکیل شده‌است. حال بیاید تا بررسی کنیم لایه‌های بلاکچین اتریوم چیست؟

لایه ۱ (Main Layer)

لایه۱، زیرساخت اصلی شبکه اتریوم است که  تراکنش‌ها و قراردادهای هوشمند روی آن ثبت و پردازش می‌شوند. این لایه همچنین یکپارچگی و امنیت کل اکوسیستم را تضمین می‌کند. در این لایه، مکانیزم اجماع بر پایه اثبات سهام یا Proof of Stake فعالیت می‌کند و اعتبارسنج‌ها (validators) با قفل‌کردن مقداری اتر، در فرآیند تایید تراکنش‌ها مشارکت می‌کنند و امنیت شبکه را تأمین می‌کنند.

لایه ۱ خود شامل دو زیر لایه دیگر می‌شود که عبارتند از:

• لایه اجرا ((Execution Layer: در این لایه، کدهای قراردادهای هوشمند اجرا می‌شوند و تراکنش‌ها تفسیر و پردازش می‌گردند. EVM یا «ماشین مجازی اتریوم» نیز در همین لایه قرار دارد. این ماشین، محیطی است که در آن کدهای برنامه‌نویسی‌شده به زبان Solidity یا سایر زبان‌های سازگار با اتریوم، اجرا می‌شوند.
• لایه داده  (Data Layer): داده‌های مربوط به تراکنش‌ها، آدرس‌ها، قراردادها و وضعیت کلی شبکه در این لایه ذخیره می‌شوند. هر تغییر در وضعیت شبکه (مثلاً انتقال یک توکن) در این لایه ثبت می‌شود تا قابلیت پیگیری و شفافیت کامل حفظ شود.

لایه ۲ (راه‌حل مقیاس‌پذیری)

لایه دو در واقع چهارچوب‌های ثانویه‌ای به‌شمار می‌رود که بر روی بلاکچین اصلی اتریوم (لایه ۱) ساخته شده تا توان عملیاتی آن را افزایش داده و هزینه های تراکنش را کاهش دهند. این لایه زمانی ایجاد شد که با افزایش تعداد کاربران، لایه پایه نتوانست پاسخگوی همه نیازها باشد.

لایه ۲ شامل راه‌حل‌هایی است که به  بلاکچین اتریوم اجازه می‌دهند تراکنش‌ها را خارج از زنجیره پردازش و سپس نتیجه نهایی را به لایه ۱ ارسال کند. به‌این ترتیب مقیاس‌پذیری بلاکچین اتریوم به‌طور چشمگیری افزایش می‌یابد. در ادامه، بررسی می‌کنیم راهکارهای لایه دوم بلاکچین اتریوم چیست.

راهکار لایه دوم بلاکچین اتریوم

با افزایش تعداد کاربران بلاکچین اتریوم، نه‌تنها سرعت اجرای تراکنش‌ها به‌طرز چشمگیری کاهش یافت بلکه کارمزد اجرای تراکنش‌ها نیز سربه‌فلک کشیدند. برای حل این مشکلات، راهکارهایی تحت عنوان لایه دوم (Layer 2) توسعه یافته‌اند. این راهکارها به صورت مکمل لایه اصلی (Layer 1) عمل کرده و بار ترافیکی را کاهش می‌دهند. در ادامه، مهم‌ترین راهکارهای لایه دو را بررسی می‌کنیم:

آپتمیسم (Optimistic Rollups)

Optimistic Rollups  تراکنش‌ها را خارج از زنجیره اصلی پردازش کرده و فقط خلاصه‌ای از داده‌ها را روی لایه اول ثبت می‌کنند. این راهکار فرض می‌کند که همه تراکنش‌ها صحیح‌اند مگر این که خلافش ثابت شود. Optimism و Arbitrum از مهم‌ترین پروژه‌های مبتنی بر این فناوری هستند.

ZK-Rollups

ZK-Rollups (Zero-Knowledge Rollups) نیز مانند Optimistic Rollups داده‌ها را در خارج از زنجیره پردازش می‌کنند، اما تفاوت اصلی آن‌ها در استفاده از اثبات رمزنگاری‌شده (ZK Proof) است. این اثبات‌ها نشان می‌دهند که همه تراکنش‌ها، بدون نیاز به ارسال تمام داده‌ها معتبر بوده‌اند. این روش امن‌تر و سریع‌تر است.

Validium

Validium  مشابه ZK-Rollups عمل می‌کند با این تفاوت که در این راه‌حل، داده‌ها خارج از زنجیره اصلی ذخیره می‌شوند. این باعث می‌شود Validium از نظر مقیاس‌پذیری قوی‌تر اما از نظر امنیت، کمی ضعیف‌تر باشد.

Plasma

Plasma  راهکاری است که زنجیره‌های فرعی (Child Chains) را به شبکه اتریوم متصل می‌کند. این زنجیره‌ها تراکنش‌ها را پردازش کرده و فقط داده‌های نهایی را به زنجیره اصلی می‌فرستند. با وجود اینکه Plasma زمانی محبوب بود، امروزه کمتر از سایر روش‌ها استفاده می‌شود چون محدودیت‌هایی در پشتیبانی از قراردادهای هوشمند پیچیده دارد.

Channels

Payment Channels یا State Channels به کاربران اجازه می‌دهند تعداد زیادی تراکنش را خارج از زنجیره اصلی انجام دهند و فقط نتیجه نهایی را به زنجیره اصلی بفرستند. این روش برای پرداخت‌های مکرر بین دو کاربر ایده‌آل است اما برای استفاده عمومی و قراردادهای پیچیده محدودیت دارد.

کاربردهای شبکه اتریوم  و ارتباط آن با اتر

همانطور که گفتیم، اتریوم برای چیزی بیشتر از انتقال پول دیجیتال وارد بازار ارزهای دیجیتال شد. بلاکچین اتریوم، بستری امن و سریع برای اجرای برنامه‌های غیرمتمرکز ایجاد می‌کند و این موضوع آن را به یک پلتفرم پرکاربرد در حوزه‌های مختلف تبدیل می‌کند؛ اما مهم‌ترین کاربردهای بلاکچین اتریوم چیست و در چه حوزه‌هایی می‌توان از آن استفاده کرد؟

• اجرای قراردادهای هوشمند: اتریوم بستری برای ساخت قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) فراهم می‌کند که به‌صورت خودکار اجرا می‌شوند. قراردادهای هوشمند برای ساخت اپلیکیشن‌های مالی، بیمه، رای‌گیری، گیمینگ و ده‌ها مورد دیگر کاربرد دارند.
• اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (DApps): اتریوم میزبان هزاران اپلیکیشن غیرمتمرکز است که بدون کنترل نهاد خاصی کار می‌کنند. این اپ‌ها در حوزه‌هایی مثل دیفای (DeFi)، بازی‌های بلاکچینی (GameFiو  بازارهای NFT  دیجیتال به‌کار می‌روند.
• دیفای  (DeFi) : اتریوم بستر اصلی پروژه‌های مالی غیرمتمرکز است. در این پروژه‌ها کاربران می‌توانند بدون نیاز به بانک، فعالیت‌هایی مثل وام‌گیری، پس‌انداز، خرید و فروش دارایی‌های دیجیتال و کسب سود از استیکینگ را انجام دهند.
• توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT): بسیاری از پروژه‌های NFT مثل OpenSea، CryptoPunks یا Bored Apes روی شبکه اتریوم ساخته شده‌اند. NFTها نوعی دارایی دیجیتال منحصربه‌فرد هستند که در هنر دیجیتال، گیمینگ، موسیقی و کلکسیون‌ها کاربرد دارند.

برای انجام تمامی این فعالیت‌ها، کاربران به ارز دیجیتال بومی بلاکچین اتریوم، یعنی ETH نیاز دارند. رمزارز اتر (ETH) سوخت اصلی شبکه اتریوم است و هر عملیاتی در این شبکه مثل اجرای قرارداد، ارسال تراکنش یا تعامل با یک  Dapp نیاز به پرداخت کارمزدی به‌صورت ETH دارد. این کارمزدها به عنوان «گس» (Gas) شناخته می‌شوند. به همین دلیل ETH نه تنها یک دارایی سرمایه‌ای، بلکه یک ابزار کاربردی برای استفاده از خدمات شبکه اتریوم است.

مهم ترین اجزا شبکه اتریوم

شبکه اتریوم برای اجرای قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز، از چند جزء کلیدی تشکیل‌شده که هرکدام نقشی حیاتی در عملکرد این اکوسیستم ایفا می‌کنند. مهم‌ترین اجزای شبکه اتریوم که معماری این شبکه را می‌سازد عبارتند از:

 ماشین مجازی اتریوم  (EVM)

ماشین مجازی اتریوم یا EVM  هسته مرکزی اتریوم است که قراردادهای هوشمند را اجرا می‌کند. این ماشین یک محیط اجرایی کامل و ایزوله است که بدون توجه به نوع سخت‌افزار، کدها را با دقت بالا اجرا می‌کند. به عبارتی، EVM  همان جایی است که دستورهای قراردادهای هوشمند به اجرا درمی‌آید.

قراردادهای هوشمند  (Smart Contracts)

قراردادهای هوشمند برنامه‌هایی خودکار هستند که روی بلاکچین اتریوم اجرا می‌شوند. این قراردادها، قوانین و منطق یک تراکنش را به‌صورت کد در بلاکچین ذخیره می‌کنند و بدون نیاز به واسطه، قابل اجرا هستند. از پرداخت ساده گرفته تا اجرای پروتکل‌های مالی پیچیده، همه می‌توانند در قالب یک قرارداد هوشمند پیاده‌سازی شوند.

گره‌ها  (Nodes)

گره‌ها کامپیوترهایی هستند که به شبکه اتریوم متصل‌اند و نسخه‌ای کامل از بلاکچین را ذخیره می‌کنند. این گره‌ها اطلاعات تراکنش‌ها را تأیید و بلاک‌ها را به‌روزرسانی می‌کنند. گره‌ها بسته به نوع‌ آن‌ها می‌توانند فقط اطلاعات را دریافت کنند یا در اجماع شبکه مشارکت داشته باشند.

ماینرها و اعتبارسنج‌ها  (Validators)

تا قبل از مرج (The Merge)، اتریوم از الگوریتم اجماع اثبات کار (PoW) استفاده می‌کرد و ماینرها مسئول ساخت بلاک بودند. اما حالا با مهاجرت به اثبات سهام  (PoS)، این وظیفه برعهده اعتبارسنج‌ها قرار گرفته‌است. آن‌ها با قفل کردن اتر (ETH) به‌عنوان وثیقه، بلاک‌های جدید را پیشنهاد و تایید می‌کنند.

ارز دیجیتال اتر  (ETH)

اتر (ETH) رمزارز بومی شبکه اتریوم است و برای پرداخت کارمزد تراکنش‌ها و تعامل با قراردادهای هوشمند استفاده می‌شود. اتر همچنین برای شرکت در فرآیند اعتبارسنجی و تأمین امنیت شبکه ضروری است.

نقشه راه شبکه اتریوم در سال ۲۰۲۵

نقشه راه اتریوم در سال ۲۰۲۵ بر بهینه‌سازی پروتکل فورک‌های سریع تر، سیستم‌های هوشمندتر و مقیاس‌پذیری بهبود‌یافته تمرکز دارد. درواقع، سال ۲۰۲۵ را می‌توان یکی از سال‌های کلیدی برای تحقق اهداف بلندمدت اتریوم دانست؛ اهدافی که در قالب فازهای مختلفی پیگیری می‌شوند:

ارتقاء پکترا (۷می ۲۰۲۵)

این یک ارتقاء بزرگ برای اتریوم است که ارتقاء پراگ (لایه اجرا) و الکترا (لایه اجماع) را ترکیب می‌کند. هدف آن بهبود عملکرد، انعطاف‌پذیری و تجربه کاربر است.

Surge: افزایش مقیاس‌پذیری با رول‌آپ‌ها

در این فاز، تمرکز اصلی بر پیاده‌سازی و بهبود راهکارهای رول‌آپ (Rollups) مانند Optimism و zkSync است. این راهکارها به اتریوم کمک می‌کنند تا هزاران تراکنش در ثانیه را با هزینه کمتر پردازش کند، بدون آن که امنیت شبکه اصلی به خطر بیفتد. توسعه‌های بیشتر روی پروتکل Proto-Danksharding نیز برای پشتیبانی از رول‌آپ‌ها در اولویت است.

 Scourge  مقابله با سانسور و افزایش تمرکززدایی

یکی از چالش‌های مهم پس از مرج، بحث سانسور تراکنش‌ها توسط اعتبارسنج‌ها و افزایش اتکای شبکه به MEV است. در فاز Scourge تلاش می‌شود تا با معرفی مکانیزم‌های عادلانه‌تر در استخراج و اولویت‌بندی تراکنش‌ها، تمرکززدایی شبکه حفظ‌شده و از سانسور جلوگیری شود.

 Verge: ساده‌سازی اعتبارسنجی‌ها

در این مرحله، هدف ارتقاء ساختار درخت‌های مرکل (Merkle Trees) به درخت‌های ورکل (Verkle Trees) است. این تغییر ساختاری به گره‌های شبکه کمک می‌کند تا اطلاعات را با مصرف کمتر حافظه ذخیره کنند و فرآیند اعتبارسنجی آسان‌تر شود. در نتیجه، مشارکت در اعتبارسنجی برای کاربران عادی نیز در دسترس‌تر خواهد بود.

 Purge: کاهش بار داده‌ها و بهینه‌سازی شبکه

با اجرای فاز Purge، داده‌های اضافی از زنجیره حذف‌شده و نیاز به ذخیره‌سازی کامل داده‌ها کاهش می‌یابد. این موضوع باعث سبک‌تر شدن گره‌ها، تسریع همگام‌سازی و کاهش پیچیدگی فنی توسعه در شبکه می‌شود.

مزایا و معایب شبکه اتریوم

اتریوم یکی از پیشروترین پلتفرم‌های بلاکچینی دنیاست، اما مانند هر فناوری دیگری، مزایا و معایب خاص خودش را دارد. در ادامه نگاهی به مهم‌ترین نقاط قوت و چالش‌های این شبکه خواهیم داشت.

مزایای شبکه اتریوم

• پشتیبانی از قراردادهای هوشمند: اتریوم اولین شبکه‌ای بود که قراردادهای هوشمند را به‌صورت گسترده و کاربردی پیاده‌سازی کرد. این ویژگی امکان ساخت اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApps) را فراهم می‌کند.
• اکوسیستم گسترده: هزاران پروژه، توکن و اپلیکیشن بر بستر اتریوم ساخته شده‌اند. این گستردگی باعث شده اتریوم به هاب اصلی فناوری‌های دیفای، NFT و گیم‌فای تبدیل شود.
• تمرکز بر ارتقاء مداوم: نقشه راه اتریوم نشان می‌دهد این شبکه همواره در مسیر توسعه، بهبود امنیت، مقیاس‌پذیری و کاهش کارمزد حرکت می‌کند.
• پشتیبانی از استیکینگ: با پیاده‌سازی الگوریتم اثبات سهام، کاربران می‌توانند با سپرده‌گذاری ETH در اعتبارسنجی‌ها مشارکت کرده و پاداش بگیرند.

معایب شبکه اتریوم

• کارمزد بالا: علی‌رغم به‌روزرسانی‌ها، در زمان‌های پرترافیک، هزینه تراکنش در اتریوم همچنان می‌تواند بسیار بالا باشد.
• کندی پردازش در شبکه اصلی: نسبت به برخی بلاکچین‌های جدیدتر، سرعت پردازش تراکنش‌ها در لایه اول اتریوم پایین‌تر است.
• پیچیدگی برای تازه‌واردها: تعامل با قراردادهای هوشمند یا استفاده از کیف پول‌ها و ابزارهای مختلف در اکوسیستم اتریوم ممکن است برای کاربران مبتدی دشوار باشد.
• چالش تمرکز در استیکینگ: پس از مهاجرت به اثبات سهام، برخی تحلیلگران نگران تمرکز اعتبارسنجی‌ها در اختیار تعداد محدودی از نهادهای بزرگ هستند.

گس و ارتباط آن با اتریوم

در بلاکچین اتریوم، گس در واقع هزینه‌ای است که کاربران برای انجام عملیات مختلف در شبکه، مانند ارسال اتر، تعامل با قراردادهای هوشمند یا استفاده از اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApp)، پرداخت می‌کنند. این مفهوم کمک می‌کند تا از شلوغی بیش از حد شبکه جلوگیری شود و همچنین انگیزه‌ای برای اعتبارسنج‌ها ایجاد گردد تا تراکنش‌ها را پردازش کنند.

گس از دو بخش اصلی تشکیل شده‌است:

• Gas Price (قیمت هر واحد گس که معمولا بر حسب Gwei محاسبه می‌شود)
• Gas Limit (حداکثر مقداری از گس که کاربر حاضر است برای انجام تراکنش صرف کند)

هزینه کل یک تراکنش برابر است با حاصل‌ضرب این دو مقدار. این ساختار باعث می‌شود کاربرانی که کارمزد بیشتری پیشنهاد می‌دهند، تراکنش‌هایشان سریع‌تر پردازش شود. از آن‌جا که کارمزد گس می‌تواند در زمان‌هایی که شبکه شلوغ است افزایش یابد، اتریوم با استفاده از راهکارهای لایه دوم مانند آربیتروم، آپتیمیسم و zkSync به دنبال کاهش این هزینه‌ها و افزایش سرعت پردازش تراکنش‌ها است.

اتریوم و سرویس‌های نیمه متمرکز

یکی از جذاب‌ترین جنبه‌های اکوسیستم اتریوم، پشتیبانی آن از پروژه‌ها و سرویس‌های نیمه‌متمرکز (Semi-Decentralized Services) است. این دسته از خدمات، ترکیبی از ویژگی‌های سیستم‌های متمرکز و غیرمتمرکز را ارائه می‌دهند و به‌نوعی میانبری میان امنیت و کارایی محسوب می‌شوند.

در این سرویس‌ها، داده‌ها و عملیات‌های اصلی روی شبکه غیرمتمرکز اتریوم انجام می‌شوند، اما بخشی از کنترل یا تصمیم‌گیری‌ها ممکن است توسط نهادها یا ساختارهای مدیریتی خاصی هدایت شود. برای مثال، برخی از صرافی‌های غیرمتمرکز (DEXها) یا پلتفرم‌های وام‌دهی مانند Aave یا Compound، دارای سازوکارهای حاکمیتی هستند که توسط دارندگان توکن اداره می‌شوند؛ با این حال ممکن است در برخی سطوح، نظارت یا کنترل متمرکز محدودی وجود داشته‌باشد.

مزیت این مدل، ایجاد تعادل میان امنیت و تجربه کاربری روان است. از یک سو کاربران از شفافیت و عدم نیاز به اعتماد کامل بهره‌مند می‌شوند و از سوی دیگر، پروژه‌ها می‌توانند سریع‌تر تصمیم‌گیری کنند یا به‌روزرسانی‌های لازم را اجرا کنند. اتریوم به‌عنوان بستری مقیاس‌پذیر و توسعه‌پذیر، فضای مناسبی برای رشد این نوع پروژه‌ها فراهم کرده و نقش مهمی در گسترش آن‌ها دارد.

اتریوم، فراتر از یک شبکه بلاکچین

اتریوم تنها یک رمزارز یا پلتفرم نیست، بلکه زیرساختی پویا برای آینده‌ی اقتصاد دیجیتال و خدمات غیرمتمرکز به‌شمار می‌رود. با وجود اجزای کلیدی مانند قراردادهای هوشمند، ماشین مجازی اتریوم و ساختار مبتنی بر گس، این شبکه توانسته میزبان پروژه‌های خلاقانه‌ای در حوزه‌های دیفای، NFT و حتی سرویس‌های نیمه‌متمرکز باشد. نقشه راه ۲۰۲۵ نیز نویدبخش بهبود مقیاس‌پذیری، کاهش هزینه‌ها و امنیت بالاتر برای کاربران است. در مجموع، شناخت دقیق از ساختار و قابلیت‌های اتریوم می‌تواند به فعالان بازار کمک کند تا تصمیمات آگاهانه‌تری برای مشارکت و سرمایه‌گذاری بگیرند.

سوالات متداول درباره بلاکچین اتریوم