ارتباط ترون و بیت تورنت: هم‌افزایی در مسیر اینترنت غیرمتمرکز

در عصر دیجیتال کنونی، مفهوم تمرکززدایی به‌عنوان ستون اصلی آینده اینترنت در دنیای وب ۳ (Web3) معرفی می‌شود. در این چشم‌انداز، دو پروژه برجسته، یعنی ترون (TRON) و بیت تورنت (BitTorrent)، با هم‌افزایی بی‌نظیری که دارند، یک اکوسیستم غیرمتمرکز منحصربه‌فرد را شکل می‌دهند. ترون، به‌عنوان یک پلتفرم بلاکچینی قدرتمند برای برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) و بیت تورنت به‌عنوان پیشگام در اشتراک‌گذاری فایل‌ها به‌صورت همتابه‌همتا (P2P)، به‌نوبه‌خود در مسیر تمرکززدایی پیشگام بوده‌اند. ادغام استراتژیک این دو نهاد، گامی مهم در تحقق رویای اینترنتی بازتر، شفاف‌تر و کاربرمحور محسوب می‌شود.

در این مطلب از بلاگ صرافی ارز دیجیتال او ام پی فینکس، به بررسی ارتباط ترون و بیت تورنت و موشکافی عمیق ماهیت هر یک از این پروژه‌ها و چگونگی ایجاد یک هم‌افزایی قدرتمند بین آن‌ها می‌پردازیم.

فایل صوتی مقاله را اینجا گوش کنید:

ترون (TRX) چیست؟

ترون (Tron) یک پلتفرم بلاکچین غیرمتمرکز است که در سال ۲۰۱۷ توسط جاستین سان (Justin Sun) راه‌اندازی شد. هدف اولیه این پروژه، ایجاد انقلابی در صنعت سرگرمی بود. ترون در اصل به دنبال توانمندسازی تولیدکنندگان محتوا بود تا با حذف واسطه‌های متمرکز مانند یوتیوب یا اسپاتیفای، به آن‌ها امکان دهد مستقیماً آثار خود را منتشر و با حفظ مالکیت، از آن کسب درآمد کنند.

در ابتدا، سازمان غیرانتفاعی بنیاد ترون (Tron Foundation)، واقع در سنگاپور، مسئولیت توسعه فنی و رشد جامعه ترون را بر عهده داشت. در اواخر سال ۲۰۲۱، بنیاد ترون رسماً منحل و مسئولیت‌های حاکمیتی به سازمان خودمختار غیرمتمرکز ترون یا همان ترون دائو (Tron DAO) منتقل شد. این سازمان توسط هولدرهای توکن بومی شبکه اداره می‌شود. سرمایه‌گذاران با خرید ترون و استیک‌کردن آن، حق رای مشارکت در شبکه را به‌دست می‌آورند.

پل کهکشانی او ام پی فینکس

دیگه نیازی نیست رمزارزهات رو نقد کنی! پل کهکشانی اوام‌پی فینکس، از رمزارزات کم می‌کنه و تراکنش ریالی انجام می‌ده

همین حالا سفارش بده

با گذشت سال‌ها، ترون از تمرکز اولیه خود بر صنعت سرگرمی فراتر رفته و زیرساخت‌های خود را برای پشتیبانی از حوزه‌های متنوعی از جمله امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)، توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT)، بازی‌های مبتنی بر مدل بازی برای کسب درآمد (Play-to-Earn) و خدمات هویت دیجیتال گسترش داده‌است.

ترون (TRON) یک پلتفرم بلاکچین با معماری مقیاس‌پذیر و مبتنی بر مکانیسم اجماع اثبات سهام نمایندگی‌شده (DPoS) است. در این سیستم، دارندگان TRX با فریزکردن توکن‌های خود، ۲۷ نماینده فوق‌العاده (SRs) را انتخاب می‌کنند که مسئولیت تولید بلاک و اعتبارسنجی تراکنش‌ها را برعهده خواهند داشت. این طراحی به ترون امکان پردازش بیش از ۲۰۰۰ تراکنش در ثانیه (TPS) با کارمزد ناچیز را می‌دهد.

بیت تورنت چیست؟

بیت تورنت یک پروتکل ارتباطی برای اشتراک‌گذاری فایل همتابه‌همتا (P2P) است که به کاربران امکان می‌دهد داده‌ها و فایل‌های الکترونیکی را به‌صورت غیرمتمرکز از طریق اینترنت توزیع کنند. این پروتکل در آوریل ۲۰۰۱ توسط برنامه‌نویسی به نام برام کوهن (Bram Cohen) طراحی و برای اولین بار در جولای ۲۰۰۱ منتشر شد. کوهن و اشوین ناوین (Ashwin Navin) بعدها شرکت بیت تورنت (BitTorrent, Inc) را تأسیس کردند تا این فناوری را بیشتر توسعه دهند.

پروتکل بیت تورنت به‌طور قابل‌توجهی بار روی سرورهای مرکزی را کاهش می‌دهد. این کار از طریق فراهم‌کردن امکان پیوستن کاربران به یک گروه (swarm) از میزبان‌ها انجام می‌شود که به‌طور همزمان بخش‌هایی از فایل را از یکدیگر آپلود و دانلود می‌کنند. هر قطعه فایل توسط یک هش رمزنگاری‌شده محافظت می‌شود که یکپارچگی داده‌ها را تضمین کرده و از هرگونه تغییر تصادفی یا مخرب جلوگیری می‌کند.

این ماهیت توزیع‌شده به انتشار سریع و سیل‌آسای فایل‌ها در میان گره‌های همتا منجر می‌شود و هزینه‌های سخت‌افزاری و پهنای باند را برای ارائه‌دهندگان محتوا در مقایسه با مدل‌های سنتی سرور-کلاینت به‌طور قابل‌توجهی کاهش می‌دهد. 

به مرور زمان، بیت تورنت به یکی از رایج‌ترین پروتکل‌ها برای انتقال فایل‌های بزرگ مانند ویدئویی و صوتی دیجیتال تبدیل شد. در سال ۲۰۰۴، این پروتکل یک سوم کل ترافیک اینترنت را به خود اختصاص داد و همچنان توسط پروژه‌های متن‌باز، توسعه‌دهندگان بازی (مانند Blizzard Entertainment و Wargaming) و حتی غول‌های فناوری مانند فیس‌بوک و توییتر برای به‌روزرسانی‌های داخلی استفاده می‌شود.

طی این سال‌ها، بیت تورنت تکامل یافت تا اینکه در سال ۲۰۱۷، پروتکل بیت تورنت نسخه ۲ (BitTorrent v2) را منتشر کرد که امنیت را با هشینگ SHA-256 و بررسی‌های بهبودیافته یکپارچگی فایل افزایش داد. از نسخه ۶.۰، کلاینت رسمی بیت تورنت به نسخه‌ای با نام تجاری μTorrent تبدیل شده و دیگر متن‌باز نیست. گفتنی است که توکن بومی پلتفرم با نام بیت تورنت (BTT) برای تبادل و استفاده از خدمات این پلتفرم طراحی شده‌است.

بررسی ارتباط ترون و بیت تورنت

در یک اقدام مهم، جاستین سان، بنیانگذار ترون، شرکت بیت تورنت (که بعدها به Rainberry Inc. تغییر نام داد) را در ژوئن ۲۰۱۸ با مبلغ تقریبی ۱۴۰ میلیون دلار خریداری کرد. این اقدام، رویداد قابل‌توجهی بود که پایگاه کاربری عظیم بیت تورنت (بیش از ۱۰۰ میلیون کاربر فعال در آن زمان) را وارد اکوسیستم ترون کرد. 

به‌عبارت دیگر، به‌جای ساختن یک پایگاه کاربری از مراحل ابتدایی، ترون پلتفرمی را به‌دست‌آورد که کاربران آن از قبل با اشتراک‌گذاری فایل غیرمتمرکز آشنا بودند. برای پروژه‌های بلاک‌چین، دستیابی به پایگاه‌های کاربری موجود، به‌ویژه آنهایی که از نظر فلسفی با تمرکززدایی همسو هستند، می‌تواند به‌عنوان یک «مسیر ورود» بسیار کارآمد و پذیرش در جریان اصلی عمل کند و اصطکاک معمول مرتبط با ورود کاربران جدید به فناوری‌های وب ۳ را به‌طور قابل‌توجهی کاهش دهد. 

این خرید پس از دوره‌ای صورت گرفت که بیت تورنت از نظر مالی با مشکل مواجه بود و از سال ۲۰۰۸ هیچ سرمایه‌ای جذب نکرده و تغییراتی در رهبری آن ایجاد نشده‌بود. علاقه ترون به این معامله حتی قبل از نهایی‌شدن آن نیز مشهود بود. جالب است بدانید در وایت‌پیپر ترون هشت بار به بیت تورنت اشاره شده‌است!

منطق اصلی استراتژیک پشت این اکتساب، ادغام شبکه پیشگام اشتراک‌گذاری فایل P2P بیت تورنت با فناوری بلاک‌چین ترون برای ساخت بزرگترین اکوسیستم غیرمتمرکز در جهان بود. جاستین سان این چشم‌انداز را به‌عنوان تلاشی برای «آزادسازی اینترنت از چنگال شرکت‌های بزرگ، بازگرداندن حقوق داده‌ها به افراد و احیای چشم‌انداز قرن ۲۱ از یک شبکه آزاد، شفاف و غیرمتمرکز برای اتصال جهانی» توصیف کرد.

چالش اصلی در پروتکل اصلی بیت تورنت، «تراژدی منابع مشترک» بود؛ یعنی کاربران پس از اتمام دانلود، از سید‌کردن فایل‌ها دست می‌کشیدند. حرکت استراتژیک ترون، ادغام انگیزه‌های توکن‌محور مبتنی بر بلاک‌چین (توکن BTT) برای حل این نقص ذاتی بود. درحقیقت ترون با پاداش‌دادن توکن‌های BTT به کاربران در ازای سید‌کردن و اشتراک‌گذاری پهنای باند، انگیزه‌ای اقتصادی برای مشارکت پایدار ایجاد کرد که منجر به بهبود سلامت شبکه، افزایش سرعت دانلود و افزایش طول عمر فایل‌ها شد.

نکته: سیدکردن فایل‌ها در شبکهٔ بیت تورنت به‌معنای بارگذاری و به‌اشتراک‌گذاشتن یک فایل دانلودشده، با دیگر کاربران است. در واقع، زمانی‌که شما یک فایل را از تورنت دانلود می‌کنید و آن فایل را در نرم‌افزار کلاینت (client) خود نگه می‌دارید، به‌عنوان یک «سید» (Seeder) عمل می‌کنید. سیدها با به‌اشتراک‌گذاشتن فایل‌های خود، به دیگر کاربران اجازه می‌دهند تا با سرعت بیشتری آن را دانلود کنند.

ادغام ترون و بیت تورنت نشان‌دهنده همگرایی قابل‌توجهی از دو پارادایم غیرمتمرکز متمایز است: معماری P2P بیت تورنت قبل از بلاک‌چین و پلتفرم قرارداد هوشمند مبتنی بر بلاک‌چین ترون. این امر نشان می‌دهد که آینده اینترنت غیرمتمرکز ممکن است صرفاً با ساخت فناوری‌های بلاک‌چین جدید از پایه شکل نگیرد، بلکه با ارتقاء زیرساخت‌های غیرمتمرکز موجود و اثبات‌شده و ادغام آن با قابلیت‌های اقتصادی و برنامه‌ریزی بلاک‌چین محقق شود. این رویکرد یک مدل ترکیبی قدرتمند ایجاد می‌کند که می‌تواند پذیرش و کاربرد را تسریع بخشد.

عرضه پروتکل BTTC

پس از خرید بیت تورنت توسط ترون، توکن بیت تورنت (BTT) در فوریه ۲۰۱۹ راه‌اندازی شد. در ابتدا، BTT یک توکن TRC-10 بود که بر بستر بلاک‌چین ترون کار می‌کرد. هدف اصلی آن، معرفی یک لایه انگیزشی اقتصادی به پروتکل بیت تورنت بود. کاربران می‌توانستند با سیدکردن فایل‌ها و اشتراک‌گذاری پهنای باند، BTT کسب کنند و در مقابل، با پرداخت BTT، سرعت دانلود سریع‌تری را از طریق «BitTorrent Speed» دریافت کنند. 

در ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۱ (۲۴ شهریور ۱۴۰۰)، بیت تورنت چین (BTTC) به‌عنوان یک پروژه مشترک بین ترون دائو و بیت تورنت راه‌اندازی شد. این پروتکل به‌عنوان یک راه‌حل مقیاس‌پذیری لایه ۲ برای افزایش کارایی و مقیاس‌پذیری شبکه‌های بلاک‌چین عمل می‌کند. 

در ژانویه ۲۰۲۲، شاهد تحول عمیقی بودیم که با تغییر ارزش توکن BTT با نسبت ۱:۱۰۰۰ رخ داد. توکن‌های قدیمی BTT به BTTOLD تغییر نام یافتند و توکن‌های جدید نماد BTTC را پذیرفتند. این تغییر ارزش با هدف افزایش عرضه در گردش و احتمالاً دسترسی‌پذیری بیشتر توکن برای ریزتراکنش‌ها انجام شد. تکامل از یک توکن ساده TRC-10 به یک پروتکل کامل لایه ۲ بین زنجیره‌ای (BTTC)، نشان‌دهنده استراتژی مقیاس‌پذیری پیچیده و آینده‌نگر است. 

توان عملیاتی بالای تراکنش و کارمزدهای پایین BTTC، همراه با پل بین زنجیره‌ای آن، این پروتکل را به یک راه‌حل جذاب برای توسعه‌دهندگانی تبدیل می‌کند که برنامه‌های غیرمتمرکز چندزنجیره‌ای می‌سازند. کاربرانی که به دنبال انتقال کارآمد دارایی‌ها هستند نیز توجه خاصی به آن دارند. این تعهد، اکوسیستم ترون را در خط مقدم قابلیت همکاری بلاک‌چین قرار می‌دهد.

قابلیت‌های فنی و کاربردها

بیت تورنت چین (BTTC) یک پروتکل بین زنجیره‌ای است که انتقال یکپارچه داده‌ها و دارایی‌ها را بین ترون، اتریوم و زنجیره هوشمند بایننس BNB (زنجیره‌های مبتنی بر EVM) امکان‌پذیر می‌سازد. این پروتکل از یک مدل «لاک اند مینت» (lock-and-mint) برای این انتقال‌ها و یک سرویس رله برای برداشت‌های سریع‌تر استفاده می‌کند. این پروتکل با بهره‌گیری از مکانیسم اجماع اثبات سهام (PoS)، به توان عملیاتی پردازش تراکنش بالا (تقریباً ۷۰۰۰ TPS) با میانگین کارمزدهای گس پایین (کمتر از ۰.۰۱ دلار) و زمان بلاک سه ثانیه دست یافته‌است.

در ادامه، جدول مقایسه مشخصات فنی ترون (TRX) و بیت تورنت چین (BTTC) و همچنین موارد استفاده و کاربرد توکن BTTC/BTT ارائه شده است: 

دو غول فناوری، یک مأموریت: رابطه ترون و بیت‌تورنت در مسیر غیرمتمرکزسازی

همکاری استراتژیک و رابطه ترون و بیت تورنت با ایجاد بیت‌تورنت چین (BTTC) نشان داد چگونه می‌توان فناوری‌های وب۲ را با موفقیت به عصر وب۳ منتقل کرد. این ادغام هوشمندانه با ترکیب زیرساخت بلاکچین پرسرعت ترون و شبکه P2P قدرتمند بیت‌تورنت، یک اکوسیستم اقتصادی پایدار ایجاد کرده‌است. با معرفی انگیزه‌های توکن‌محور (BTTC)، این همکاری علاوه‌بر اشتراک فایل، ذخیره‌سازی غیرمتمرکز (BTFS)، توزیع محتوا و توسعه dAppها را نیز متحول ساخته‌است. به‌عبارت دیگر، پروتکل BTTC با قابلیت‌های لایه۲ و چندزنجیره‌ای خود، نقشی کلیدی در شکل‌دهی به آینده‌ای غیرمتمرکز، کاربرمحور و به هم پیوسته از اینترنت ایفا می‌کند.

سوالات متداول درباره ارتباط ترون و بیت تورنت