حمله فینی چیست؟ چگونه از ارزهای خود در مقابل این حمله محافظت کنیم؟
حمله فینی (Finney Attack) نوعی حمله مختص شبکههای بلاکچینی مانند بیت کوین است که از مکانیسم اجماع اثبات کار (Proof-of-Work) بهره میبرند. در حمله فینی، از تاخیر زمانی بین پخش یک تراکنش و قرار گرفتن آن در یک بلاک سواستفاده میشود تا سودی از این حمله به دست آید. در این مقاله از وبلاگ صرافی ارز دیجیتال او ام پی فینکس به صورت جامع نحوه کار حمله Finney و چگونگی مقابله با آن را بررسی میکنیم.
حمله فینی چگونه نامگذاری شده است و اولین بار چه زمانی رخ داد؟
حمله فینی (Finney Attack) به افتخار هال فینی (Hal Finney)، یکی از نخستین مشارکتکنندگان و توسعهدهندگان بیتکوین، نامگذاری شده است. هال فینی نهتنها اولین فردی بود که یک تراکنش بیتکوین را مستقیماً از ساتوشی ناکاموتو دریافت کرد، بلکه در همان روزهای آغازین بیتکوین بهعنوان یک برنامهنویس با تجربه، به تحلیل مشکلات احتمالی این فناوری پرداخت.
او با بررسی سازوکار بیتکوین و نحوه عملکرد مکانیسم اجماع، امکان یک حمله خاص را کشف کرد که به واسطه تأخیر در انتشار تراکنشها و ایجاد طرح دو بار خرج کردن (Double-Spending) قابل انجام بود. این ایده که بهصورت نظری توسط او مطرح شد، بعدها «حمله فینی» نام گرفت.
اگرچه این حمله در زمان مطرح شدن بیشتر بهعنوان یک هشدار برای بهبود امنیت شبکه بود و کمتر بهصورت عملی رخ داد، اما اهمیت آن در تاریخ توسعه بیتکوین بسیار زیاد است و از آن بهعنوان یکی از اولین موارد شناسایی آسیبپذیری در سیستمهای بلاکچین یاد میشود.
نحوه اجرای حمله فینی به صورت گام به گام
حمله فینی شاید در نگاه اول برای مجرمان سایبری بسیار وسوسهانگیز به نظر برسد اما واقعیت این است که اجرای این حمله به هیچ وجه ساده نیست و برای انجام آن وجود دو شرط زیر برقرار باشد:
- ماینر بودن حملهکننده: فرد مهاجم باید یک ماینر باشد که توانایی استخراج بلاکهایی را دارد که تراکنشهای او در آن گنجانده شود و به تأیید برسد.
- پذیرش تراکنش بدون تأیید توسط معاملهگر: معاملهگری که در طرف دیگر تراکنش قرار دارد باید آن را بدون هیچ تأییدی از شبکه بپذیرد، امری که به ندرت در دنیای واقعی رخ میدهد.
این دو شرط به قدری سخت و چالشبرانگیز هستند که امکان اجرای حمله فینی در عمل را بسیار محدود میکنند. اگرچه از لحاظ تئوری این حمله حتی با کمتر از ۵۱ درصد از توان هش شبکه قابل اجراست اما به دلیل پیچیدگیها و موانع عملی، پیادهسازی آن بسیار دشوار میشود. در ادامه نحوه اجرای این حمله را به صورت گام به گام مشاهده میکنید:
مرحله اول: ایجاد تراکنش اولیه
در گام نخست، مهاجم یک تراکنش ایجاد میکند که طی آن داراییهای دیجیتال خود را به یک آدرس تحت کنترل خودش ارسال میکند. سپس بلافاصله شروع به استخراج یک بلاک معتبر میکند که این تراکنش در آن گنجانده شده باشد.
مرحله دوم: ایجاد تراکنش دوم و خرید
پس از ایجاد بلاک، مهاجم آن را به شبکه ارسال نمیکند. در عوض، با همان داراییهای استفاده شده در تراکنش اول، اقدام به خرید کالا یا خدمات از یک معاملهگر میکند. هدف این است که معاملهگر تراکنش را بدون هیچ تأییدی از شبکه بپذیرد.
مرحله سوم: انتشار بلاک معتبر و بیاعتبار کردن تراکنش دوم
پس از انجام خرید و پذیرش تراکنش توسط معاملهگر، مهاجم بلاکی که قبلا استخراج کرده بود را به شبکه منتشر میکند. با این کار، شبکه بلاک جدید را معتبر شناخته و بلاکی که تراکنش خرید در آن وجود داشت، بیاعتبار میشود. در نتیجه، مهاجم موفق به دریافت کالا یا خدمات بدون پرداخت واقعی میشود.
این روش به دلیل نیاز به کنترل بالا بر فرآیند استخراج و همچنین پذیرش تراکنش بدون تأیید توسط معاملهگر، به ندرت در دنیای واقعی دیده میشود، اما همچنان به عنوان یکی از تهدیدات بالقوه در شبکههای بلاکچینی مطرح است.
چرا ماینرها در این حمله نقش کلیدی دارند؟
ماینرها در حمله فینی نقشی کلیدی ایفا میکنند، زیرا موفقیت این حمله به توان پردازشی ماینر (نرخ هش) مهاجم و سرعت او در استخراج بلاک بستگی دارد. در این حمله، مهاجم باید پیش از آنکه سایر ماینرها بلاک جدیدی پیدا کرده و به شبکه اضافه کنند، موفق به استخراج بلاک مورد نظر خود شود. اگر در این فاصله ماینر دیگری بلاک معتبری استخراج و به شبکه اضافه کند، حمله شکست میخورد و مهاجم نمیتواند تراکنش اولیه را دور بزند یا دو بار خرج کردن انجام دهد.
هرچه تعداد ماینرهای فعال و قدرت پردازشی شبکه بیشتر باشد، احتمال موفقیت مهاجم در این حمله کاهش مییابد. این امر نشان میدهد که وجود تعداد بالای ماینرها نهتنها برای ایمنی شبکه بلاکچین ضروری است، بلکه باعث میشود انجام چنین حملاتی بسیار دشوار و پرهزینه باشد.
بنابراین، هنگام خرید بیت کوین، اطمینان از انجام تراکنشهای تأییدشده و وجود تأییدیههای کافی از شبکه به جلوگیری از وقوع حملات احتمالی، مانند حمله فینی، کمک میکند. هرچه تراکنشها تأییدهای بیشتری دریافت کنند، امنیت آنها بالاتر خواهد بود و احتمال سوءاستفاده کاهش مییابد.
تفاوت ها و شباهت های حمله فینی با حمله دابل اسپند و ریت
برای این که بتوانید تفاوتها و شباهتهای حمله فینی با حمله دابل اسپند و ریت را بهتر درک کنید یک بار به صورت مجزا هر یک را تعریف میکنیم.
۱. حمله دابل اسپند (Double Spending Attack)
این نوع حمله زمانی رخ میدهد که یک کاربر در شبکه بلاکچین سعی میکند یک دارایی دیجیتال را بهصورت همزمان در دو تراکنش مختلف خرج کند. هدف این حمله دور زدن سیستم اعتبارسنجی بلاکچین و دوباره خرج کردن یک دارایی است.
۲. حمله ریت (Rate Attack)
حمله ریت به استراتژی مخرب در بازار ارز دیجیتال اشاره دارد که طی آن مهاجم به سرعت مقادیر زیادی از یک ارز دیجیتال را خریداری میکند تا قیمت آن را به طور مصنوعی بالا ببرد. سپس با فروش سریع دارایی، باعث افت ناگهانی قیمت میشود که معمولا برای کسب سود یا ایجاد ترس در بازار صورت میگیرد.
۳. حمله فینی (Finney Attack)
در حمله فینی، مهاجم باید یک ماینر باشد و بلاکی را استخراج کند که شامل تراکنشی است که به آدرس تحت کنترل خودش ارسال شده است. سپس با انجام یک تراکنش دیگر در خارج از شبکه و تأیید آن توسط معاملهگر، بلاک اصلی را منتشر کرده و باعث بیاعتباری تراکنش به معاملهگر میشود.
این سه نوع حمله هر کدام از روشهای متفاوتی برای سوءاستفاده از شبکههای بلاکچین بهره میبرند، اما هدف نهایی آنها یکسان است: کسب سود غیرقانونی از ضعفهای موجود در سیستمهای غیرمتمرکز.
تاثیر این حملات بر امنیت بلاکچین
حملات فینی، دابل اسپند و ریت تهدیدهای متفاوتی برای امنیت شبکههای بلاکچین به شمار میروند، اما همه آنها در یک نکته مشترک هستند: آسیب به اعتماد و اعتبار شبکه. این حملات میتوانند منجر به نقض امنیت تراکنشها، ایجاد نوسانات مصنوعی در قیمتها و ضعف در فرآیندهای اعتبارسنجی شوند. در نهایت، این تهدیدها خطراتی جدی برای حفظ حریم خصوصی و امنیت اطلاعات کاربران به همراه دارند و اعتماد به سیستمهای غیرمتمرکز را تحت تاثیر قرار میدهند.
راهکارهای مقابله با حمله فینی
حملات فینی نسبت به سایر انواع حملات رواج کمتری دارند، اما همچنان میتوانند نگرانیهایی ایجاد کنند. در ادامه چند راهکار برای کاهش حملات فینی آورده شده است:
استفاده از تاییدیههای بیشتر
یکی از موثرترین راهها برای کاهش حملات فینی این است که قبل از نهایی در نظر گرفتن یک تراکنش، تعداد بیشتری از تاییدیههای بلوک را منتظر بمانید. در بیت کوین، معمولا حداقل شش تاییدیه منتظر میمانند. هر چه بیشتر منتظر تاییدیهها بمانید، تراکنش امنتر میشود، زیرا هزینه و دشواری اجرای حمله فینی با هر تاییدیه افزایش مییابد.
پروتکلهای پرداخت
از پروتکلهای پرداخت یا فناوریهایی مانند شبکه لایتنینگ بیت کوین برای تراکنشهای کوچکتر و سریعتر استفاده کنید. این راهحلهای خارج از زنجیره میتوانند تاییدیههای سریعتری ارائه دهند و خطر حملات فینی را برای تراکنشهای روزمره کاهش دهند.
ارزیابی ریسک
بر اساس ارزش هر تراکنش، ریسک مربوط به آن را ارزیابی کنید. برای تراکنشهای با ارزش کم، انتظار برای یک یا دو تاییدیه کافی است اما برای تراکنشهای با ارزش بالا، یک دوره تایید طولانیتر توصیه میشود.
سیستمهای نظارت و هشدار
سیستمهای نظارت و هشدار در زمان واقعی را پیادهسازی کنید تا فعالیتهای غیرمعمول یا مشکوک در بلاکچین را شناسایی کنید. این کار میتواند به شناسایی زودهنگام حملات فینی کمک کرده و امکان اقدام فوری را فراهم کند.
کیفپولهای چندامضایی
کیفپولهای چندامضایی با نیاز به تأیید چندین کلید خصوصی برای هر تراکنش، امنیت بالاتری ایجاد میکنند. این ویژگی باعث میشود حمله فینی دشوارتر شود، زیرا هیچ امضایی بهتنهایی کافی نیست و همه امضاها باید جمعآوری شوند. این راهکار احتمال موفقیت حملات مخرب را به حداقل میرساند.
جایگزینی تراکنش با کارمزد (RBF)
اگر بلاکچین شما از RBF پشتیبانی میکند، این قابلیت را برای تراکنشهای خود فعال کنید. RBF به شما اجازه میدهد که یک تراکنش تایید نشده را با یک تراکنش جدید که کارمزد بیشتری دارد، جایگزین کنید. این کار احتمال اینکه تراکنش اولیه در یک بلوک گنجانده شود را کاهش میدهد.
تاثیر حمله فینی بر کاربران عادی و صرافیهای آنلاین
حمله فینی میتواند تاثیرات زیادی بر کاربران عادی و صرافیهای آنلاین داشته باشد. کاربران ممکن است با استفاده از تراکنشهای تقلبی و دو بار خرج کردن مواجه شوند، که این امر میتواند منجر به از دست دادن پول یا مشکلات در خرید و فروش تتر و سایر ارزهای دیجیتال شود. برای صرافیهای آنلاین، این حمله میتواند به کاهش اعتبار و اعتماد کاربران منجر شود، زیرا صرافیها باید توانایی شناسایی و جلوگیری از چنین حملاتی را داشته باشند تا معاملات امن و معتبر را تضمین کنند. در نتیجه، صرافیها نیاز به بهبود سیستمهای امنیتی خود و نظارت دقیقتر بر تراکنشها دارند.
روشهای شناسایی حمله فینی در بلاکچین
شناسایی حمله فینی در بلاکچین به بررسی دقیق تراکنشها و بلاکهای استخراجشده بستگی دارد. یکی از روشهای معمول، نظارت بر تأخیر بین ارسال تراکنش و تایید آن است. اگر یک تراکنش به سرعت تأیید نمیشود و در عین حال مهاجم سعی در استخراج بلاکی بهصورت جداگانه دارد، احتمال وقوع حمله فینی وجود دارد. همچنین، مقایسه زنجیرههای بلاک مختلف و شناسایی بلاکهایی که توسط یک ماینر خاص استخراج شدهاند، میتواند به شناسایی چنین حملاتی کمک کند. ابزارهای تحلیلی و نظارتی بلاکچین میتوانند برای کشف فعالیتهای مشکوک و جلوگیری از اینگونه حملات موثر واقع شوند.
پرسشهای پر تکرار در مورد حمله فینی (Finney Attack)
- فینی در بلاک چین چیست؟
حمله فینی (Finney Attack) نوعی حمله مختص شبکههای بلاکچینی مانند بیت کوین است که از مکانیسم اجماع اثبات کار (Proof-of-Work) بهره میبرند.
- آیا میتوان از حمله فینی جلوگیری کرد؟
بله. توصیه میشود برای اطمینان از ایمنی و غیرقابل برگشت بودن یک تراکنش در شبکه بیت کوین، حداقل ۶ تاییدیه از شبکه دریافت کنید. همچنین بهتر است تعداد تاییدات مورد نیاز را با توجه به مقدار پولی که قصد معامله آن را دارید، تعیین کنید.
- حمله ۵۱ درصدی همان فینی چیست؟
خیر. حمله ۵۱ درصدی که توسط یک موجودیت یا گروهی که بیش از ۵۰ درصد از شبکه را کنترل میکند ،میگویند. مهاجمان با کنترل اکثریت شبکه میتوانند ضبط بلاکهای جدید را با جلوگیری از تکمیل بلاکهای دیگر ماینرها قطع کنند.
