
ورود به بازار رمزارزها بدون شناخت زبان و اصطلاحات رایج آن، شباهت زیادی به معامله در بازاری دارد که قواعدش را نمیشناسید. کافی است چند تحلیل قیمتی بخوانید یا گفتوگویی میان تریدرها را دنبال کنید تا با انبوهی از واژهها و مفاهیم تخصصی مواجه شوید؛ اصطلاحاتی که اگر معنای دقیق آنها را ندانید، بخش مهمی از پیام بازار برایتان مبهم باقی میماند. به همین دلیل، یادگیری اصطلاحات ترید نه یک انتخاب جانبی، بلکه یک ضرورت برای فعالیت آگاهانه و حرفهای در این حوزه است.
در این مقاله از صرافی ارز دیجیتال او ام پی فینکس، چند اصطلاح کلیدی و پرکاربرد بازار ارزهای دیجیتال را به زبانی ساده، شفاف و کاربردی بررسی کردهایم تا مسیر درک مفاهیم این بازار برای شما هموارتر شود.
شروع با اصطلاحات و مفاهیم پایه ارز دیجیتال

طبیعتاً برای ورود به هر حوزه و تخصصی، ابتدا باید مفاهیم پایه و تئوری اصل کار را یابد بگیرید تا بهنوعی سنگبنای اول دنیای ارز دیجیتال خود را به بهترین شکل ممکن بنا کنید. فراموش نکنید که ما در دنیای فناوری و دیجیتال قدم برداشتهایم، پس به این اصطلاحات ارز دیجیتال با دیدگاهی غیرفیزیکی نگاه کنید.
۱. کریپتوکارنسی
واژههای کریپتوکارنسی (Cryptocurrency) یا رمزارز، کریپتو (Crypto) و ارز دیجیتال همگی یک معنا دارند که با تولد بیت کوین (Bitcoin) به دنیا شناسانده شدند. تمامی رمزارزها در شبکهای دیجیتال تحت عنوان بلاکچین قابلاستفاده بوده و بهنوعی ابزار اصلی انجام تمامی فرآیندها و پول قابلاستفاده در هر بلاکچین هستند.
۲. بلاکچین
بلاک چین (Blockchain) نام فناوری زیرساخت تمامی ارزهای دیجیتال دنیا است که همزمان با بیت کوین به جهان معرفی شد. این فناوری، درواقع یک نرمافزار جامع و شبکه تبادل اطلاعات در قالبی شبیه به یک پایگاه داده دیجیتال است که ثبت هر اطلاعات در آن بهعنوان یک تراکنش (Transaction) انجام میشود که قابلیت هیچ تغییر یا دستکاری را ندارند؛ مسئول انجام این تراکنشها، نهادهایی بهنام نود هستند.
۳. نود
نود یا گره (Node)، افرادی هستند که روی کامپیوترهای خود نرمافزار یک بلاکچین را نصب کرده و وظیفه اعتبارسنجی و تایید صحت هر تراکنش و تبادل اطلاعات در شبکه مربوطه را دارند. نودها در ازای انجام صحیح وظایف خود، ارز دیجیتال همان بلاکچین را بهعنوان پاداش دریافت میکنند.
۴. کیف پول ارز دیجیتال
کیف پولهای ارز دیجیتال (Cryptocurrency Wallets) در ۲ نوع کلی سختافزاری و نرمافزاری وجود دارند که موجودی حساب رمزارزهای شما را در یک شبکه بلاکچین نشان میدهند و با استفاده از آنها، میتوان عملیات ارسال و دریافت رمزارزها را انجام داد.
۵. کوین و توکن
تمامی بلاکچینهای دنیا، علاوهبر عرضه رمزارز بومی خود، قابلیت ساخت تعداد بیشماری رمزارز غیربومی را نیز دارند. برای مثال، ارز دیجیتال بیت کوین (BTC) و اتریوم (ETH)، رمزارز بومی شبکه بلاکچین خود هستند که برچسب «کوین» (Coin) به آنها تعلق میگیرد. اما هر رمزارز دیگری که در شبکه آنها راهاندازی میشود، مثل شیبا (Shiba Inu) در شبکه اتریوم یا نات کوین (Notcoin) در شبکه تون، «توکن» (Token) هستند.
۶. هولد
این کلمه کوچکشده عبارت “Hold On for Dear Life” بهمعنی «دودستی چسبیدن» بوده که بهجای کلمه “Hold” بهمعنی «نگهداشتن»، به یکی از رایجترین اصطلاحات ارز دیجیتال تبدیل شده است. «هولدکردن» یک ارز دیجیتال بهمعنی نگهداری و عدم فروش آن است.
۷. ایتیاچ
سقف تاریخی (All Time High) یا بهاختصار ATH همانطور که از نامش پیداست، به بالاترین قیمت ثبتشده در بازار یک ارز دیجیتال گفته میشود. به همین ترتیب، “ATL” یا “All Time Low” هم پایینترین قیمت ثبتشده یک رمزارز است.
۸. مارکت کپ
ارزش بازار یا مارکت کپ (Market Capitalization)، به میزان سرمایه موجود در بازار یک رمزارز گفته میشود. این شاخص که بر اساس آن ارزهای دیجیتال در جهان رتبهبندی میشوند، از طریق حاصلضرب تعداد واحدهای در گردش بازار یک رمزارز در قیمت لحظهای آن محاسبه میگردد.
۹. بازار گاوی
بازار گاوی یا بولیش (Bullish Market)، به دورهای از بازار یک رمزارز یا تمامی ارزهای دیجیتال گفته میشود که در آن روند قیمتها بهطور کلی صعودی بوده و دیدگاه همه تحلیلگران و سرمایهگذاران راجع به آینده قیمت ارزهای دیجیتال مثبت است.
۱۰. بازار خرسی
بازار خرسی یا بریش (Bearish Market)، برعکس بازار گاوی بوده و طی آن روند قیمتها بهطور کل نزولی و رو به پایین است و کسی انتظار رشد قیمتها را ندارد.
۱۱. پامپ و دامپ
اصطلاح پامپ (Pump) به زمانی گفته میشود که قیمت یک ارز دیجیتال بهطور ناگهانی افزایش قابلتوجهی پیدا میکند که همزمان با خریدهای سنگین سرمایهگذاران این اتفاق میفتد. برعکس، دامپ (Dump) یک رمزارز هم زمانی است که قیمت آن ریزشی شدید و ناگهانی داشته و تعداد فروشندگان در بازار مربوطه بالا میرود.
۱۲. هاوینگ
هاوینگ (Halving) در لغت بهمعنی «نصفشدن» است و در دنیای بلاکچین، به نصفشدن پاداش نودهای شبکه و ماینرها (استخراجکنندگان) گفته میشود. این مکانیزم، جهت تنظیم نرخ عرضه یک رمزارز در بازارها و حفظ سطح کمیابی آن صورت میگیرد و در بلاکچینهایی کاربرد دارد که از الگوریتم اجماع اثبات کار (PoW) استفاده میکنند. معروفترین و تاثیرگذارترین مورد در این زمینه، هاوینگ بیت کوین است که نقش بسزایی در عملکرد شبکه و قیمت این رمزارز و بهتبع آن کل بازار ارز دیجیتال دارد.
۱۳. عرضه اولیه
عرضه اولیه کوین یا سکه (ICO)، نوعی رویداد پیشفروش ویژه بازار رمزارزها بوده که تیم توسعهدهنده پروژه تصمیم میگیرد بدون دخالت واسطه یا یک صرافی، رمزارز خود را به سرمایهگذاران علاقهمند به فروش برساند. هدف از اینکار، بازاریابی و تشکیل جامعهای از سرمایهگذاران اولیه است.
۱۴. ایردراپ
ایردراپ (Airdrop) نوعی روش توزیع رایگان و گاهی غیررایگان رمزارز یک پروژه است. شرکتکنندگان میتوانند با انجام فعالیتهای مشخصشده از سوی تیم توسعهدهنده پروژه، همزمان با عرضه رمزارز در صرافیها، پاداش فعالیت خود را بهصورت رایگان دریافت کنند.
۱۵. نهنگ
نهنگ (Whale) به سرمایهگذاری گفته میشود که مقدار زیادی از یک ارز دیجیتال را خریداری کرده و در کیف پول خود دارد. ارزش داراییهای نهنگها بهقدری بالاست که خرید و فروشهای آنها، بر قیمت ارز دیجیتال مربوطه و ذهنیت سایر سرمایهگذاران تاثیر میگذارد.
اصطلاحات ترید ارز دیجیتال؛ دنیای جذاب کریپتو
اکنون نوبت به یکی از بخشهای جذاب دنیای رمزارزها رسیده که به آن ترید (Trade) یا معامله میگویند. ابتدا باید بدانید که هر رمزارزی، ارزش و قیمت خود را بهدلیل ایجاد کاربردی خاص در شبکه یا دنیای واقعی بهدست میآورد و عامل اصلی نوسانات قیمتها، مکانیزم معروف عرضه و تقاضا است. در صورتی که به معاملهگری ارزهای دیجیتال علاقهمندید، ابتدا مقاله «ترید چیست» را مطالعه کنید.

۱۶. بازار اسپات
بازار اسپات یا نقدی (Spot Market) از رایجترین اصطلاحات ترید بهشمار میرود که به اصلیترین محیط ترید ارزهای دیجیتال اشاره دارد. معمولاً صرافیهای متمرکز و غیرمتمرکز (بهصورت دیجیتال و غیرحضوری) میزبان اصلی بازارهای اسپات هستند. در این بازار، شما میتوانید رمزارزهای مختلف را با ارزهایی مثل تومان/دلار/تتر بخرید (Buy) و یا بفروشید (Sell) و داراییهای خود را در کیف پول شخصی یا داخل صرافی نگه دارید.
۱۷. بازار فیوچرز
در بازار فیوچرز یا آتی (Futures Market)، خریداران یا فروشندگان اصل دارایی رمزارز را خریدوفروش نکرده و در عوض پیشبینی میکنند که قیمت یک رمزارز، رشد یا کاهش خواهد داشت. در صورت پیشبینی صحیح، اصطلاحا معامله آنها وارد سود خواهد شد و از این طریق کسب درآمد میکنند.
۱۸. پوزیشن
پوزیشن (Position) از دیگر اصطلاحات ترید است که در بازارهای مالی به یک «موقعیت معاملاتی» اشاره دارد که هم میتواند خرید یک دارایی در بازار اسپات و هم بازکردن معامله در بازار فیوچرز باشد.
۱۹. لانگ و شورت
اصطلاحات ترید لانگ (Long) و شورت (Short) فقط ویژه بازار فیوچرز هستند. زمانی که یک معاملهگر پیشبینی میکند قیمت یک رمزارز رشد خواهد داشت، معاملهای که باز میکند «لانگ» نام دارد. بالعکس، در صورت پیشبینی کاهش قیمت یک رمزارز، معامله فرد از نوع «شورت» است.
۲۰. لیکویید
لیکوییدی یا لیکویید شدن یا لیکوییدیشن (Liquidation) همگی به یک معنا هستند و به زمانی گفته میشود که مثلا یک پوزیشن لانگ که پیشبینی صعود قیمت را داشته، به حداکثر ضرر ممکن میرسد و معامله مربوطه بسته میشود. این اتفاق زمانی میفتد که مثلا یک معاملهگر پیشبینی کرده قیمت یک رمزارز رشد دارد، اما روند بازار نزولی میشود و به حدی میرسد که صرافی معامله را بسته و اصطلاحا آن فرد یا معامله او «لیکویید» میشوند. معاملهگر در چنین شرایطی تمام سرمایه تخصیصدادهشده به معامله را از دست میدهد.
۲۱. عرضه و تقاضا
عرضه و تقاضا هسته اصلی رفتار قیمت در بازارهای مالی، از جمله کریپتوکارنسی است. هر زمان میزان تقاضا برای یک دارایی بیشتر از عرضه آن باشد، قیمت تمایل به افزایش دارد و برعکس، بیشتر شدن عرضه نسبت به تقاضا، معمولاً باعث کاهش قیمت میشود. تمام نوسانات قیمتی، چه در کوتاهمدت و چه در بلندمدت، در نهایت بازتابی از برهمکنش میان این دو نیرو هستند.
۲۲. کندل استیک
کندل استیک (Candlestick) یکی از رایجترین اصطلاحات ترید برای نمایش حرکت قیمت در نمودار است که اطلاعات چهارگانه قیمت باز شدن، بسته شدن، بیشترین و کمترین قیمت را در یک بازه زمانی مشخص نشان میدهد. شکل و ترکیب کندلها میتواند نشانههایی از قدرت خریداران و فروشندگان، تغییر روند یا ادامه حرکت قیمت در اختیار تحلیلگران قرار دهد.
۲۳. سفارش خرید و فروش
سفارش خرید و فروش (Buy/Sell Order) دستوری است که معاملهگر برای خرید یا فروش یک دارایی در قیمت مشخص یا قیمت لحظهای بازار ثبت میکند. این سفارشها میتوانند به روشهای مختلف مثل مارکت، لیمیت یا استاپ تعریف شوند و نقش اصلی را در اجرای استراتژیهای معاملاتی و مدیریت ریسک ایفا میکنند.
۲۴. لوریج
یکی دیگر از اصطلاحات ترید که میان معاملهگران حرفهای زیاد استفاده میشود، لوریج یا اهرم (Leverage) نام دارد. لوریج ابزاری است که به معاملهگر اجازه میدهد با سرمایهای بیش از موجودی واقعی خود معامله کند. استفاده از لوریج میتواند سود بالقوه را افزایش دهد، اما به همان نسبت ریسک زیان را نیز بالا میبرد و در صورت حرکت نامطلوب قیمت، احتمال ازدسترفتن سریع سرمایه را افزایش میدهد.
۲۵. مارجین
مارجین (Margin) به مقدار سرمایهای گفته میشود که معاملهگر بهعنوان وثیقه برای بازکردن یک معامله اهرمی در اختیار صرافی قرار میدهد. این مبلغ تضمینکننده تعهد معاملهگر است و در صورت افزایش زیان، بخشی یا تمام آن ممکن است برای پوشش ضرر استفاده شود.
۲۶. تحلیل تکنیکال
تحلیل تکنیکال (Technical Analysis) روشی برای پیشبینی حرکت قیمت بر اساس بررسی نمودارها، الگوهای قیمتی، حجم معاملات و اندیکاتورها است. در این نوع تحلیل فرض بر این است که تمام اطلاعات بازار در قیمت منعکس شده و تاریخچه قیمت میتواند سرنخهایی از رفتار آینده بازار ارائه دهد.
۲۷. تحلیل بنیادی
تحلیل بنیادی (Fundamental Analysis) از دیگر اصطلاحات ترید در میان معاملهگران است که به بررسی ارزش ذاتی یک دارایی بر اساس عوامل اقتصادی، مالی و پروژهای میپردازد. در بازار کریپتو، این تحلیل شامل ارزیابی تیم توسعهدهنده، کاربرد پروژه، توکنومیکس، میزان پذیرش و شرایط کلی بازار میشود و بیشتر برای تصمیمگیریهای میانمدت و بلندمدت کاربرد دارد.
با اصطلاحات مهم ارز دیجیتال هنگام کار با صرافی نیز آشنا شوید
زمانی که شما با اصطلاحات رایج ارزهای دیجیتال آشنا میشوید و تصمیم میگیرید برای سرمایهگذاری یا ترید اقدام کنید، به یک صرافی ارز دیجیتال مثل او ام پی فینکس نیاز خواهید داشت تا پس از واریز پول به حساب خود در صرافی، به خرید یا معامله رمزارزها بپردازید.
اما پیش از شروع به کار، بهتر است برخی اصطلاحات مهم در صفحه معامله کریپتو در صرافیها را بشناسید تا با آگاهی بیشتری در این مسیر قدم بردارید.

۲۸. اردر بوک
اردر بوک (Order Book) همان تابلو یا دفتر سفارشات ثبتشده کاربران در بازار یک رمزارز در صرافی است که تمامی سفارشهای خرید (عموما به رنگ سبز) و سفارشهای فروش (به رنگ قرمز) را در لحظه نمایش میدهد.
۲۹. حجم معامله
حجم معاملات (Trading Volume) یک ارز دیجیتال، مجموع سرمایه جابجا شده میان خریداران و فروشندگان را در یک بازه زمانی مشخص نشان میدهد که معیار مهمی هم در زمینه تحلیل ارز دیجیتال بهشمار میآید.
۳۰. صرافی متمرکز
صرافی متمرکز (Centralized Exchange) یا به اختصار CEX، به صرافیهای ارز دیجیتالی گفته میشود که مجموعهای از بازار چندین ارز دیجیتال را در اختیار کاربران قرار داده و خدمات خرید و فروش را به آنها ارائه میدهد. کاربران با ثبت نام، ساخت حساب کاربری و احراز هویت در این صرافیها شروع به فعالیت کرده و داراییهای همه کاربران در اختیار و خزانه صرافی قرار دارند.
۳۱. صرافی غیرمتمرکز
صرافی غیرمتمرکز (Decentralized Exchange) یا DEX سازوکاری متفاوت نسبت به نمونههای متمرکز داشته و از طریق قراردادهای هوشمند ساختهشده روی یک بلاکچین کار میکنند. معاملات خرید و فروش در این صرافیها بهصورت مستقیم بین کاربران انجام شده (P2P) و کاربران بدون ثبت نام و احراز هویت و فقط با اتصال کیف پول ارز دیجیتال شخصی خود، اختیار تام داراییهایشان را داشته و به فعالیت در صرافی میپردازند.
۳۲. واریز و برداشت
«واریز» (Deposit) در هر پلتفرم معاملاتی به معنی انتقال سرمایه شما به حسابتان در پلتفرم مربوطه است. به همین شکل، زمانی که میخواهید هر ارزی را از صرافی به حساب یا کیف پول شخصی خود منتقل کنید، باید به بخش «برداشت» (Withdraw) بروید.
| اصطلاح | تعریف |
| وایتپیپر (Whitepaper) | سندی که توسم تیم پروژه یک ارز دیجیتال منتشر میشود و جزئیات عملکرد، کاربردها و برنامههای آینده در آن مشخص شدهاند. |
| جفتارز (Cryptocurrency Pair) | ارزهای دیجیتال در صرافیها با داراییهای مثل تومان، تتر و . . . معامله میشوند و از اینرو به آنها جفتارز گفته میشود. مثل بیت کوین/تتر یا BTC/USDT |
| کلید خصوصی (Private Key) | شناسه منحصربهفرد هر کیف پول ارز دیجیتال که نقش سند مالکیت کیف پول و موجودی آن را دارد. |
| کلید عمومی (Public Key) | آدرس کیف پول هر ارز دیجیتال که جهت عملیات انتقال به اشتراک گذاشته میشود. |
| دیفای (DeFi) | کوچکشده عبارت “Decentralized Finance” به معنی «امور مالی غیرمتمرکز» که به اکوسیستمی متشکل از هزاران اپلیکیشن مالی غیرمتمرکز (مثل وامدهی و سپردهگذاری) بر بستر بلاکچین اشاره دارد. |
| انافتی (NFT) | کوچکشده عبارت “Non-Fungible Token” به معنی توکن غیرقابل تعویض یا غیرمثلی که نوع ویژهای از ارزهای دیجیتال هستند که تنها ۱ واحد یا مجموعهای بخشبندیشده از آنها در هر بلاکچین موجود است. |
| استیبلکوین (Stablecoin) | استیبلکوین به رمزارزهایی گفته میشود که قیمت آنها همیشه برابر با یک دارایی دیگر (مثلا طلا یا دلار) بوده و هرگز رشد یا کاهش ندارند. |
| قرارداد هوشمند (Smart Contract) | برنامهای خوداجرا که در یک بلاکچین طراحی شده و تنها در صورت تحقق شرایط تعریفشده در آن اجرا میشود. اپلیکیشنهای دیفای، توکنها و صرافیهای غیرمتمرکز همگی تحت فناوری قرارداد هوشمند کار میکنند. |
| استخراج ارز دیجیتال (Mining) | به فرآیند اعتبارسنجی تراکنشها و دریافت پاداش در قالب رمزارز بلاکچین مربوطه استخراج گفته میشود. |
| استیکینگ (Staking) | به عملیات سپردهگذاری ارز دیجیتال در یک بلاکچین یا اپلیکیشن دیفای و دریافت سود سپرده، استیکینگ گفته میشود. |
در نهایت، باید گفت که اصطلاحات مهم ارز دیجیتال تنها به موارد این مقاله ختم نمیشوند و این عبارات و کلمات، شبیه به یک دریای بیپایان هستند؛ چراکه این بازار و فناوری نوظهور، هر روز در حال پیشرفت و تکامل است.
توصیه میشود قبل از سرمایهگذاری در ارزهای دیجیتال، این اصطلاحات و سایر موارد مرتبط مثل مقالههای آموزش ارز دیجیتال و اخبار ارز دیجیتال را مطالعه کنید تا بتوانید با دیدی جامع و شفاف برای سرمایه خود تصمیم بگیرید.
پاسخ به سوالات شما درباره اصطلاحات رایج ارز دیجیتال
- چرا باید اصطلاح های رایج ارز دیجیتال و بلاک چین را بلد باشم؟
یادگیری اصطلاح های مهم کریپتو و بلاکچین به شما کمک میکند تصمیمهای دقیقتر و آگاهانهتری برای سرمایهتان بگیرید و بهراحتی اشتباه نکنید.
- ساده ترین راه یادگیری اصطلاح های ارز دیجیتال چیست؟
پیشنهاد میشود ابتدا با مواردی شروع کنید که بیشتر به گوشتان آشنا هستند. مثلا اصطلاحهایی مثل کیف پول، بلاک چین و هولد را در محتوایی که میخوانید در ذهن داشته باشید و تکرار کنید تا به آنها مسلط شوید.
- آیا اصطلاح های رایج ارز دیجیتال در همهجا یکسان هستند؟
بله. البته گاهی ممکن است در ترجمه وبسایتهای مختلف، با اختلافی جزئی، شکلی متفاوت از یک اصطلاح را ببینید و یا مثلا بین شبکههای بلاکچین، عنوان مکانیزمها در عین تشابه عملکرد متفاوت باشند.
- آیا باید همه این اصطلاحات را یاد بگیرم؟
خیر. اما جهت فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال، یادگیری موارد ضروری مثل کیف پول، صرافی، و اطلاعات درباره کارمزدها از ضررهای سنگینی برای شما جلوگیری خواهد کرد.





مفاهیم ICO و IEO را که نوشتید لطفا اصطلاح کامل را نیز داخل پرانتز قرار دهید با تشکر .