اپیزود هجدهم کریپتوکست – مروری بر سیر تکامل اندیشههای اقتصادی
در اپیزود هجدهم از کریپتوکست صرافی ارز دیجیتال او ام پی فینکس سیر تکامل علم اقتصاد (قسمت سوم) را بررسی میکنیم. در دو قسمت قبلی در مورد تولد انسان اقتصادی و اندیشههای آدام اسمیت مفصل صحبت کردیم.
گفتیم که انسان اقتصادی امروزی بخش بزرگی از ذهنش را تفکرات سودجویانه احاطه کرده، از مکتب مرکانتیلیسم هم صحبت کردیم و گفتیم تفکری بود که به ثروتاندوزی از طریق ذخیره کردن طلا اعتقاد داشت. این نظام فکری در اقتصاد باعث شد جرقههای استعمار روشن شود. تا رسیدیم به قرن ۱۸ انگلستان و کتاب “ثروت ملل” آدام اسمیت که میگوید ثروت واقعی یعنی یک کشور سعی کند تولید خود را افزایش بدهد.
مالتوس پسر یکی از اشراف انگلیس بود که استاد دانشگاه شد. ضربه اول به دست نامرئی آدام اسمیت را مالتوس زد و گفت الگویی پیدا کرده که نشان میدهد رشد جمعیت نسبت به رشد زمین زمینهای کشاورزی با سرعت خیلی کمتری اتفاق میافتد.
مالتوس خطر رشد جمعیت را دیده بود و برای کنترل کردن آن عقایدی داشت که این عقاید مالتوس را به یک آدم منفور و بیرحم در جامعه تبدیل کرد. بعد مالتوس، دیوید ریکاردو بود که ضربه دوم را به اندیشههای ادام اسمیت زد و رقابت اقتصادی بین آدمها را به شکلی متفاوت از دنیای اسمیت به تصویر کشید. ریکاردو با الگوی بمب جمعیتی مالتوس موافق بود و میگفت در رقابت اقتصادی بین آدمها، هیچ کس برادرانه رقابت نمیکند.
در جهان امروز، روند رشد جمعیت در کشورهای توسعه یافته متوقف شده ولی کشورهای در حال توسعه، استراتژیهای افزایش جمعیت را پیادهسازی میکنند. در دنیای واقعی سرعت رشد جمعیت با سرعت افزایش منابع تناسب ندارد. پیشرفت تکنولوژی مشکل کمبود غذا را برطرف کرده اما منظور از منابع فقط غذا نیست.
بعد از مالتوس و ریکاردو نوبت به سوسیالیستها رسید که با ترسیم یک بهشت انتزاعی برای طبقه کارگر، مسیر تاریخ را به کل تغییر بدهند. در اپیزود بعدی کریپتوکست، مفصل در مورد اندیشههای اقتصادی سوسیالیسمها صحبت میکنیم.