شاخص ترس و طمع بیت کوین چیست؟ معرفی ۳ استراتژی‌ برنده

در دنیای پرنوسان و هیجان‌انگیز بازار ارزهای دیجیتال، شاخص ترس و طمع بیت کوین (Fear and Greed Index) به عنوان یک ابزار کلیدی برای تحلیل رفتار سرمایه‌گذاران و پیش‌بینی روندهای بازار بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال شناخته می‌شود. این شاخص که توسط پلتفرم آلترناتیو به صورت روزانه براساس معیارهایی مثل نوسانات قیمت و احساسات در رسانه‌های اجتماعی و ترندهای گوگل محاسبه می‌شود، علاوه‌بر ارزیابی احساسات عمومی حاکم بر بازار، به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تصمیمات آگاهانه‌تری در خصوص خرید و فروش دارایی‌های خود اتخاذ کنند.

در این مقاله از صرافی ارز دیجیتال او ام پی فینکس، به بررسی عمیق‌تر شاخص ترس و طمع بیت کوین، نحوه عملکرد و اهمیت آن در تحلیل بازار کریپتو خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید تا بفهمیم چگونه می‌توانیم از این ابزار برای بهبود استراتژی‌های سرمایه‌گذاری خودمان بهره ببریم.

شاخص ترس و طمع بیت کوین چیست؟

شاخص ترس و طمع در بازار ارزهای دیجیتال از سیگنال‌های اجتماعی و روندهای بازار برای تعیین احساسات حاکم بر فضای کریپتو استفاده می‌کند. شاخص ترس و طمع بیت کوین احساسات بازار را نشان داده و قیمت ارز دیجیتال بیت‌کوین و دیگر رمزارزها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این معیار به این دلیل یک شاخص درنظر گرفته می‌شود که با جمع‌آوری و ترکیب چندین منبع داده مختلف، اطلاعات نهایی را در قالب یک عدد واحد نمایش می‌دهد. به طور کلی، مقدار بین ۰ تا ۱۰۰ شاخص ترس و طمع به چهار محدوده زیر تقسیم می‌شود که هر محدوده بیانگر احساسات غالب بر بازار رمزارزها در آن دوره خاص خواهد بود.

• ۰ تا ۲۴: ترس شدید (محدوده نارنجی رنگ)
• ۲۵ تا ۴۹: ترس (محدوده زرد رنگ)
• ۵۰ تا ۷۴: طمع (محدوده سبز کم‌ رنگ)
• ۷۵ تا ۱۰۰: طمع شدید (محدوده سبز رنگ)

تفاوت شاخص ترس و طمع در بازار بیت‌کوین با سایر بازارهای سنتی

بازار بیت‌کوین و ارزهای دیجیتال، به دلیل ماهیت غیرمتمرکز و نوسانات شدید، با بازارهای سنتی مانند سهام یا اوراق قرضه تفاوت‌های قابل توجهی دارند.

شدت نوسانات

شاخص ترس و طمع بیت‌کوین به دلیل نوسانات بیشتر و لحظه‌ای بودن معاملات، نسبت به بازارهای سنتی سریع‌تر تغییر می‌کند. این در حالی است که این شاخص در بازارهای سهام به عوامل بلندمدت‌تری مانند داده‌های اقتصادی یا سیاست‌های مالی وابسته است.

تأثیر اخبار و شبکه‌های اجتماعی 

بیت‌کوین و ارزهای دیجیتال به شدت تحت تأثیر اخبار لحظه‌ای قرار می‌گیرند. یک توییت از سوی چهره‌های مطرح یا یک خبر مثبت یا منفی می‌تواند شاخص را تغییر دهد. در بازارهای سنتی، این تغییرات معمولا آهسته‌تر و مبتنی بر گزارش‌های دوره‌ای یا تغییرات کلان اقتصادی است.

میزان وابستگی به احساسات کاربران

شاخص ترس و طمع بیت‌کوین به دلیل مشارکت بیشتر افراد غیرحرفه‌ای و تازه‌واردان در بازار، بیشتر تحت تأثیر احساسات جامعه قرار می‌گیرد. درحالی‌که بازارهای سنتی معمولاً توسط مؤسسات مالی با تحلیل‌های تخصصی کنترل می‌شوند و احساسات کاربران در آن نقش محدودتری دارد.

رابطه شاخص ترس و طمع بیت کوین با داده‌های واقعی بازار

شاخص ترس و طمع به دلیل ترکیب داده‌های واقعی و روانشناسی، می‌تواند نقاط عطف مهمی را برای تصمیم‌گیری ارائه دهد. در شرایط ترس شدید (عدد کمتر از ۲۴)، معمولاً قیمت‌ها کاهش یافته و به زیر ارزش واقعی می‌رسند که می‌تواند فرصت مناسبی برای خرید باشد. از سوی دیگر، در محدوده طمع شدید (عدد بالای ۷۵)، قیمت‌ها به طور مصنوعی بالا رفته و احتمال ریزش وجود دارد، که این شرایط ممکن است سیگنال فروش باشد.

این شاخص توسط وب‌سایت Alternate.me با استفاده از منابع مختلفی مثل نوسانات، حرکت بازار و حجم معاملات، شبکه‌های اجتماعی، دامیننس بیت‌کوین و روندهای جستجو محاسبه می‌شود که در ادامه بیشتر درباره آن‌ها توضیح خواهیم داد:

• نوسانات: افزایش نوسانات به‌عنوان نشانه‌ای از بازاری شامل ترس تعبیر می‌شود.
• حرکت بازار/حجم معاملات: مقایسه حرکت کنونی بازار با حجم معاملات فعلی انجام می‌شود. اگر حجم خریدها از حرکت بلندمدت بازار پیشی بگیرد، شاخص ترس و طمع بیت کوین، طمع زیاد در بازار را نشان می‌دهد.
• شبکه‌های اجتماعی: با استفاده از ابزار تحلیل احساسات در توییتر، نرخ تعاملات غیرمعمول برای شناسایی رفتارهای طمع‌آمیز در بازار به کار می‌رود.
• تسلط بیت‌کوین: افزایش تسلط یا دامیننس بیت‌کوین نشانه‌ای از بازاری شامل ترس است که به سمت دارایی‌های امن‌تر حرکت می‌کند. در مقابل، کاهش تسلط بیت‌کوین نشان‌دهنده طمع بازار است که به سمت آلت‌کوین‌های پرریسک‌تر متمایل می‌شود.
• روندها: داده‌های گوگل ترندز برای تحلیل تعداد جستجوهای مرتبط با بیت‌کوین استفاده می‌شود. افزایش جستجوهایی مانند «دستکاری قیمت بیت‌کوین» به‌عنوان نشانه‌ای از ترس تعبیر می‌شود؛ درحالی‌که جستجوهایی مانند «پیش‌بینی قیمت بیت‌کوین» بیانگر خوش‌بینی و طمع در بازار است.

مثال‌هایی از بازار که شاخص ترس و طمع بیت کوین در تصمیم‌گیری‌ها تأثیرگذار بوده‌است

• رکود ۲۰۲۰ بیت کوین: در مارس ۲۰۲۰، بازارهای جهانی به دلیل شیوع ویروس کرونا سقوط کردند. در آن زمان، شاخص ترس و طمع بیت کوین به پایین‌ترین سطح رسید، زیرا سرمایه‌گذاران به شدت نگران وضعیت اقتصادی بودند. این شرایط فرصتی عالی برای ورود سرمایه‌گذاران بلندمدت و بهره‌مندی از قیمت‌های پایین بازار فراهم کرد.

• رالی ۲۰۲۱ بیت کوین: در اوج بازار صعودی سال ۲۰۲۱، زمانی که بیت کوین به مرز ۶۵,۰۰۰ دلار رسید، شاخص ترس و طمع بیت کوین در محدوده طمع شدید قرار داشت. در این زمان، بسیاری از سرمایه‌گذاران جدید بدون توجه به تحلیل بنیادی وارد بازار شدند که در نهایت به اصلاح شدید قیمت منجر شد.

• افت سال ۲۰۲۲: در طول سقوط بازار کریپتو، شاخص بار دیگر به محدوده ترس شدید رسید. این حالت منعکس‌کننده خروج سرمایه‌گذاران و نقد کردن دارایی‌ها در زمان بحران بود.

• در زمان نگارش این مقاله نیز شاخص ترس و طمع بیت کوین امروز با نزدیک شدن قیمت به ۱۰۰ هزار دلار به عدد ۸۷ رسیده است که طمع شدید را نشان می‌دهد.

تأثیر اخبار و رویدادهای مهم بر شاخص ترس و طمع

اخبار اقتصادی و رویدادهای مهم جهانی، ازجمله عواملی هستند که تأثیر مستقیمی بر شاخص ترس و طمع بیت کوین دارند. برای مثال:

• اخبار منفی: انتشار خبرهایی مانند ورشکستگی صرافی‌ها، حملات سایبری یا تغییرات ناگهانی در مقررات و قوانین، شاخص را به محدوده ترس سوق می‌دهد. این شرایط اغلب با کاهش قیمت و حجم معاملات همراه است.

• اخبار مثبت: اعلام حمایت سازمان‌های بزرگ یا پذیرش بیت کوین توسط شرکت‌های مطرح می‌تواند شاخص را به سمت طمع شدید حرکت دهد. مثلاً خبر خرید بیت کوین توسط شرکت تسلا در سال ۲۰۲۱ باعث افزایش شدید قیمت و شاخص ترس و طمع بیت کوین شد.

• رویدادهای جهانی: تصمیمات فدرال رزرو درباره نرخ بهره یا تحولات ژئوپلیتیک، می‌توانند رفتار سرمایه‌گذاران را به شدت تغییر داده و بر شاخص تأثیر بگذارند.

چگونگی تأثیر احساسات کاربران بر بازار

همانطور که گفتیم، احساسات کاربران یکی از محرک‌های کلیدی بازارهای مالی، به‌ویژه در حوزه ارزهای دیجیتال است. دو احساس عمده‌ای که بر رفتار کاربران و نوسانات بازار تأثیر می‌گذارند، ترس (Fear) و طمع (Greed) هستند.

۱. ترس (Fear)

   زمانی که قیمت بیت‌کوین یا سایر ارزهای دیجیتال کاهش می‌یابد، ترس به‌طور قابل‌توجهی در بازار افزایش پیدا می‌کند. این حالت می‌تواند به فروش بی‌رویه دارایی‌ها و افت بیشتر قیمت منجر شود. به عنوان مثال، در زمان بحران‌های اقتصادی یا اخبار منفی مانند ممنوعیت ارزهای دیجیتال در کشورها، سرمایه‌گذاران تمایل دارند دارایی‌های خود را به سرعت نقد کنند که این رفتار ترس را تقویت می‌کند.

۲. طمع (Greed) 

   در مقابل، هنگامی که قیمت بیت‌کوین به سرعت افزایش می‌یابد، احساس طمع در بازار غالب می‌شود. این احساس باعث می‌شود سرمایه‌گذاران بیشتر به خرید روی بیاورند، حتی اگر قیمت‌ها بیش‌ازحد بالا رفته باشند. طمع معمولاً در دوره‌هایی از بازار مشاهده می‌شود که همه به سوددهی خوش‌بین هستند و احساس می‌کنند فرصت‌های سوددهی را از دست خواهند داد.

اثر روان‌شناختی شبکه‌های اجتماعی 

 شبکه‌های اجتماعی نقش مهمی در شکل‌گیری احساسات دارند. مثلاً حجم بالای توییت‌های مثبت درباره بیت‌کوین یا تحلیل‌های خوش‌بینانه توسط اینفلوئنسرها می‌تواند احساس طمع را در بازار تشدید کند. در مقابل، اخبار منفی و هشدارهای مرتبط با هک یا کاهش ارزش دارایی‌ها، حس ترس را القا می‌کند.

احساسات جمعی باعث ایجاد الگوهای رفتاری می‌شود که اغلب در نمودار ترس و طمع بیت کوین منعکس می‌گردد. بررسی این شاخص می‌تواند برای درک شرایط روحی حاکم بر بازار و تنظیم استراتژی‌های معاملاتی بسیار مفید باشد.

چگونه از شاخص ترس و طمع بیت کوین استفاده کنیم؟

اگر حتی برای مدت کوتاهی در بازار ارزهای دیجیتال فعالیت داشته باشید، احتمالا به خوبی می‌دانید که این بازار اغلب اوقات نوسانات زیادی دارد؛ این موضوع تا حد زیادی به دلیل واکنش سرمایه‌گذاران هیجانی به بازار است. مردم زمانی که قیمت بیت کوین در حال افزایش است، FOMO (ترس از دست دادن) را احساس می‌کنند و حریص می‌شوند. آن‌ها همچنین در هنگام سقوط بازار می‌ترسند و سریع اقدام به فروش می‌کنند.

بسیاری از معامله‌گران از شاخص ترس و طمع بیت کوین به عنوان یک شاخص کاربردی برای معاملات خود استفاده می‌کنند؛ ابزاری که به آن‌ها اطلاعاتی در مورد بازار می‌دهد و به آن‌ها کمک می‌کند معاملات هوشمندانه‌تری داشته باشند. تجزیه و تحلیل احساسات کلی و احساسات محرک بازار به بسیاری از معامله‌گران کمک کرده تا در این بازار پرنوسان بهتر عمل کنند. در ادامه، چگونگی استفاده از شاخص ترس و طمع بیت کوین به نقل از سازندگان این شاخص ارائه شده است:

• محدوه ترس شدید می‌تواند یک فرصت برای خرید بیت کوین باشد؛ زیرا سرمایه‌گذاران بیش از حد نگران هستند.
• محدوده طمع شدید می‌تواند به این معنی باشد که سرمایه‌گذاران بیش از حد حریص هستند و بازار به زودی باید اصلاح کند؛ پس این موقعیت می‌تواند فرصتی برای فروش باشد.
• محدوده زرد و سبز کم‌رنگ به معنی دوره خنثی بازار است که خریداران و فروشندگان قدرت تقریبا برابری در کنترل بازار دارند.

۳ شاخص مهم جهت سرمایه گذاری در بیت کوین

شاخص ترس و طمع بیت کوین کوتاه‌مدت است یا بلندمدت؟

با توجه به گذشته بازار ارزهای دیجیتال و روند معیار شاخص ترس و طمع بیت کوین، می‌توان گفت این شاخص دوره‌های بلندمدت مطابقت زیادی ندارد؛ بلکه بیشتر به رویدادهای خبری و تغییرات کوتاه مدت در بازار ارزهای دیجیتال واکنش نشان می‌دهد. به این دلایل، بسیاری از معامله‌گران عمدتا از این شاخص به عنوان یک شاخص کوتاه‌مدت استفاده می‌کنند. در نتیجه، این شاخص به ویژه در بین معامله‌گران روزانه ارزهای دیجیتال از محبوبیت زیادی برخوردار بوده و افراد اغلب به صورت روزانه آن را بررسی و تحلیل می‌کنند.

مشاهده قیمت لحظه ای اتریوم، فروش و خرید اتریوم

استراتژی‌های مبتنی بر شاخص ترس و طمع بیت کوین

با نگاهی به شاخص ترس و طمع بیت کوین، می‌توان دید که بازار در کوتاه‌مدت چگونه رفتار می‌کند. به عنوان یک سرمایه‌گذار، شما باید از خود بپرسید که چگونه می‌توانم احساساتم را کنترل کنم و اجازه ندهم که طمع یا ترس تصمیماتم را هدایت کند.

در ادامه به استراتژی‌هایی می‌پردازیم که بسیاری از معامله‌گران برای مدیریت احساسات خود حین تصمیم‌گیری استفاده می‌کنند:

• بترسید وقتی دیگران حریص هستند، حریص باشید وقتی دیگران می‌ترسند

بسیاری از معامله‌گران از شاخص ترس و طمع بیت کوین به‌عنوان یک روش برای پیروی از گفته مشهور وارن بافت مبنی بر «حریص بودن وقتی دیگران می‌ترسند و ترسیدن وقتی دیگران حریص هستند» استفاده می‌کنند؛ بنابراین به شاخص ترس و طمع بیت‌کوین توجه کنید تا دریابید که آیا درگیر احساسات بازار ارزهای دیجیتال هستید یا خیر. در این باره، شرکت برتر خدمات مالی آمریکایی، مورگان استنلی نیز همواره به معامله‌گران توصیه می‌کند:

«هر نوع اطلاعات و اخبار نامربوط را (در بازارهای مالی) دنبال کنید؛ اما در برابر اصرار به دنبال کردن عموم جمعیت مقاومت کنید.»

• از استراتژی سرمایه‌گذاری DCA استفاده کنید

استراتژی میانگین هزینه دلاری (Dollar Cost Averaging) یک استراتژی سرمایه‌گذاری محبوب در صنعت ارزهای دیجیتال است؛ زیرا به حذف احساسات معامله‌گر در سرمایه‌گذاری‌های او کمک می‌کند. این استراتژی به جای تلاش در تعیین یک زمان خاص برای ورود سرمایه‌ای زیاد در یک دارایی، پیشنهاد می‌کند که به صورت مداوم (مثلاً انتهای هر هفته، هر ماه یا هر فصل) مقداری از پس‌انداز خود را صرف خرید دارایی منتخب خود مثلا بیت‌کوین کنید.

مشاهده قیمت لحظه ای تتر، فروش و خرید تتر

• به سبد سرمایه‌گذاری خود تنوع دهید

تحلیلگران بانک سرمایه‌گذاری مورگان استنلی به سرمایه‌گذاران توصیه می‌کنند که: «یک استراتژی‌ ایجاد کنند که سرمایه‌گذاری‌های آن‌ها را در طبقات مختلف دارایی و ابزارهای سرمایه‌گذاری متنوع کند تا ریسک سیستماتیک و خاص یک دارایی را به حداقل برساند.» در واقع، تحلیلگران این راه‌حل را روشی برای کمک به مدیریت واکنش احساسی شما در طول نوسانات بازار می‌دانند.

از کجا می‌توانم به نمودار شاخص ترس و طمع بیت کوین دسترسی داشته باشم؟

بسیاری از معامله‌گران روزانه این شاخص را بررسی می‌کنند؛ زیرا به آن‌ها درک سریعی از احساسات حاکم بر بازار ارزهای دیجیتال می‌دهد. هنگامی که به حرص و طمع زیاد یا ترس شدید برخورد می‌کنند، کارشناسان اغلب آن را به عنوان ابزاری برای نگاه دقیق‌تر به همه ابزارها و اخبار معاملاتی دیگر در نظر می‌گیرند. آن‌ها اکثر معیارهای مالی مانند عرضه و تقاضا یا ارزش بازار را بررسی می‌کنند و گاهی اوقات با بررسی شاخص‌های آنچین، به طور عمیق‌تری بازار را تحلیل می‌کنند.

در ادامه، فهرستی از پلتفرم‌هایی آمده است که به صورت روزانه مقدار شاخص ترس و طمع را در اختیار معامله‌گران رمزارزها قرار می‌دهند:

• سایت اصلی شاخص ترس و طمع بیتکوین Alternate.me هر روز مقدار این شاخص را نشان می‌دهد. لازم به ذکر است که این سایت مقادیر این شاخص را با روز، هفته و ماه گذشته نیز مقایسه می‌کند.
• برای مشاهده شاخص ترس و طمع، می‌توانید حساب توییتر ترس و طمع بیت‌کوین را به آدرس https://twitter.com/BitcoinFear نیز دنبال کنید.
• معامله‌گران ایرانی همچنین برای بررسی شاخص ترس و طمع به صورت روزانه می‌توانند، شبکه‌های اجتماعی صرافی ارز دیجیتال او ام پی فینکس را دنبال کرده و هر روز صبح، مقادیر شاخص ترس و طمع را در روز جاری، روز قبل، هفته و ماه گذشته را بررسی کنند.

تحت چه شرایطی ممکن است شاخص ترس و طمع گمراه‌کننده باشد

با اینکه شاخص ترس و طمع بیت کوین می‌تواند در موارد بسیاری کارگشا باشد، این احتمال هم وجود دارد که تحت شرایطی خاص گمراه‌کننده باشد. این عوامل عمدتاً به ساختار و محدودیت‌های این شاخص و همچنین ماهیت بازارهای مالی مربوط می‌شوند:

حجم پایین معاملات

در مواقعی که حجم معاملات در بازار کم باشد، شاخص ممکن است سیگنال‌های اشتباهی ارسال کند. به عنوان مثال، در بازارهایی که نقدینگی پایین است، تغییرات کوچک در احساسات یا قیمت‌ها می‌تواند تأثیر زیادی بر شاخص داشته باشد و وضعیت بازار را به اشتباه ترسیم کند. این امر به ویژه در ساعات کم‌معامله یا روزهایی که فعالیت بازار محدود است، مشهود است.

دستکاری بازار

در بازارهایی مثل ارزهای دیجیتال، پتانسیل دستکاری قیمت بالاست؛ چراکه نهنگ‌ها (سرمایه‌گذاران بزرگ) می‌توانند با حرکت دادن مقادیر بزرگ از سرمایه، احساسات بازار را تغییر دهند. این تغییرات ممکن است باعث تغییر ناگهانی شاخص شود. این تغییر نه‌تنها نشانگر وضعیت واقعی بازار نیست، بلکه نتیجه‌ای از یک مداخله عمدی است که ضعف این بازار را نشان می‌دهد.

شامل نشدن داده‌های جامع

شاخص ترس و طمع به طور معمول بر معیارهای خاصی نظیر نوسانات، حجم معاملات و داده‌های اجتماعی متکی است. اگر این داده‌ها نماینده کافی از کل بازار نباشند، شاخص نمی‌تواند تصویر دقیقی از وضعیت کلی ارائه دهد.

مبالغه در تأثیر احساسات کوتاه‌مدت

گاهی اوقات بازارها تحت تأثیر اخبار لحظه‌ای قرار می‌گیرند. این نوع از اخبار ممکن است احساسات را به طور موقت تغییر دهد درحالی‌که این تغییرات ممکن است ناپایدار یا بی‌پایه باشد.

توصیه‌هایی برای افراد مبتدی و حرفه‌ای جهت استفاده ترکیبی از شاخص‌ها

برای به‌کارگیری بهینه شاخص ترس و طمع بیت کوین و کاهش خطرات ناشی از محدودیت‌های آن، معامله‌گران می‌توانند از راهکارهای زیر استفاده کنند:

استفاده ترکیبی از شاخص‌ها

به جای اتکا به یک شاخص، بهتر است تحلیل‌گران از چندین شاخص مختلف استفاده کنند. ترکیب شاخص‌هایی نظیر RSI (شاخص قدرت نسبی) یا میانگین متحرک و دیگر ابزار فاندامنتال و تکنیکال با شاخص ترس و طمع بیت کوین می‌تواند دید جامع‌تری ارائه دهد و از سیگنال‌های اشتباه جلوگیری کند.

تکیه بر تحلیل فاندامنتال و تکنیکال

معامله‌گران مبتدی باید یاد بگیرند که از تحلیل تکنیکال و بنیادی در کنار شاخص ترس و طمع بیت کوین استفاده کنند. تحلیل بنیادی به درک بهتر ارزش ذاتی دارایی کمک می‌کند، درحالی‌که تحلیل تکنیکال ابزارهای پیش‌بینی حرکت قیمت را ارائه می‌دهد.

مدیریت ریسک برای مبتدی‌ها

توصیه می‌شود معامله‌گران تازه‌کار، هنگام استفاده از شاخص ترس و طمع بیت کوین، از استراتژی‌هایی مثل تعیین حد ضرر و تنوع‌بخشی به پرتفوی خود بهره ببرند. این اقدامات می‌تواند ضررهای احتمالی ناشی از سیگنال‌های اشتباه را کاهش دهد.

شبیه‌سازی و تست برای حرفه‌ای‌ها

معامله‌گران حرفه‌ای می‌توانند از محیط‌های شبیه‌سازی یا تست‌ها برای بررسی صحت و دقت سیگنال‌های شاخص ترس و طمع استفاده کنند. این کار به آن‌ها کمک می‌کند تا به جای واکنش به تغییرات لحظه‌ای، استراتژی‌های بهتری طراحی کنند.

درک تأثیر اخبار و رویدادها

از آنجایی که اخبار می‌توانند تأثیر زیادی بر احساسات بازار داشته باشند، معامله‌گران باید از منابع معتبر خبری و تحلیل‌های جامع بهره بگیرند و تغییرات شاخص ترس و طمع بیت کوین را با توجه به رویدادهای جاری ارزیابی کنند.

سوالات متداول درباره شاخص ترس و طمع بیت کوین