معرفی جامع شبکه کازماس (Cosmos): اینترنت بلاکچینها و آینده تعاملپذیری

گسترش بلاکچینهای متنوع با معماریها و پروتکلهای ناهمگون، فضای رمزارزها را به مجموعهای از اکوسیستمهای مجزا تبدیل کرده که اغلب امکان تعامل موثر با یکدیگر را ندارند. در چنین فضایی، نیاز به یک چارچوب میانزنجیرهای که بتواند این جزایر بلاکچینی را به یک شبکه یکپارچه متصل کند، بیش از پیش احساس میشود. شبکه کازماس (Cosmos) با رویکردی ماژولار و پروتکل اختصاصی IBC، پاسخی مهندسیشده به این چالش بنیادی است.این شبکه با بهرهگیری از ابزارهایی نظیر Tendermint Core و Cosmos SDK، به دنبال ایجاد زیربنایی است که در آن زنجیرههای مختلف بتوانند مانند قطعاتی هماهنگ از یک سیستم کلنگر عمل کنند.
این مقاله از بلاگ صرافی ارز دیجیتال او ام پی فینکس، ضمن معرفی شبکه کازماس، نگاهی موشکافانه خواهدداشت به فلسفه شکلگیری، ساختار فنی، نقش اقتصادی توکن ATOM در شبکه و جایگاه این پروژه در آیندهای که بلاکچینها با یکدیگر تعاملی موثر دارند.
شبکه کازماس چیست؟
شبکه کازماس (Cosmos) یک اکوسیستم غیرمتمرکز و متشکل از بلاکچینهای مستقل و درعینحال قابلتعامل است. هدف اصلی این شبکه، ایجاد بستری است که در آن بلاکچینهای مختلف بتوانند بهصورت روان، امن و مقیاسپذیر با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و داده و ارزش را مبادله کنند. برخلاف بسیاری از پروژههای نسل اول و دوم بلاکچین که بهصورت شبکههای ایزوله فعالیت میکنند، بلاکچین کازماس به دنبال ساختن شبکهای از شبکههاست؛ یک اینترنت که در آن هر بلاکچین، یک وبسایت مستقل با حاکمیت و کارکردهای خاص خود است، درحالیکه همگی از طریق یک پروتکل استاندارد به هم متصل هستند.
این رویکرد نوآورانه، به توسعهدهندگان اجازه میدهد تا بهجای ساختن برنامههای غیرمتمرکز (dApps) بر روی یک بلاکچین واحد و محدود، بلاکچینهای کاملاً سفارشی و بهینهسازیشده برای کاربردهای خاص (Application-Specific Blockchains) را ایجاد کنند. این بلاکچینها میتوانند قوانین، توکنها و مدل حاکمیتی خود را داشتهباشند و درعینحال از امنیت و قابلیت همکاری در سراسر اکوسیستم کازماس بهرهمند شوند.
تاریخچه راهاندازی اکوسیستم Cosmos

ایده اولیه کازماس در سال ۲۰۱۴ با خلق تندرمینت (Tendermint) توسط جی کوان (Jae Kwon) شکل گرفت. تندرمینت یک الگوریتم اجماع پیشگام بود که مشکل تحمل خطای بیزانس (Byzantine Fault Tolerance) را به روشی کارآمد حل میکرد. در سال ۲۰۱۶، جی کوان بههمراه ایتن بوکمن (Ethan Buchman)، وایتپیپر کازماس را منتشر و چشمانداز خود را برای «اینترنت بلاکچینها» تشریح نمودند.
بنیاد اینترچین فاندیشن (Interchain Foundation) یا (ICF)، یک سازمان غیرانتفاعی سوئیسی است که با هدف حمایت مالی و پیشبرد توسعه اکوسیستم کازماس تأسیس شد. در آوریل ۲۰۱۷، عرضه اولیه سکه (ICO) برای توکن ATOM با موفقیت چشمگیری برگزار شد و در کمتر از ۳۰ دقیقه، بیش از ۱۷ میلیون دلار سرمایه جذب کرد. سرانجام در مارس ۲۰۱۹، شبکه اصلی کازماس (Cosmos Hub) بهطور رسمی راهاندازی و فصلی نو در حوزه تعاملپذیری بلاکچینها آغاز شد.
لایههای مختلف شبکه کازماس
بهمنظور فراهمساختن حداکثر انعطافپذیری و کارایی، معماری کازماس بهصورت لایهای و ماژولار طراحی شدهاست. این معماری بهطورکلی به سه لایه اصلی تقسیم میشود:
- لایه برنامه (Application Layer): این بالاترین لایه، مسئول پردازش تراکنشها و بهروزرسانی وضعیت (State) شبکه است. در واقع، منطق اصلی برنامه یا همان ماشین وضعیت (State Machine) بلاکچین در این لایه قرار دارد.
- لایه شبکه (Networking Layer): این لایه وظیفه برقراری ارتباط و تبادل پیام (شامل تراکنشها و پیامهای اجماع) میان نودهای مختلف شبکه را بر عهده دارد.
- لایه اجماع (Consensus Layer): این لایه قلب تپنده هر بلاکچین بوده و وظیفه آن ایجاد توافق میان نودهای شبکه بر سر ترتیب صحیح تراکنشها و افزودن بلاکهای جدید به زنجیره است. کازماس از یک موتور اجماع نوآورانه به نام Tendermint BFT برای این لایه استفاده میکند.
این جداسازی لایهها به توسعهدهندگان اجازه میدهد تا بدون درگیرشدن با پیچیدگیهای لایههای زیرین (شبکه و اجماع)، بر روی توسعه منطق برنامه خود در لایه کاربردی تمرکز کنند.
بررسی لایه پایینی شبکه کازماس و اجماع Tendermint BFT

همانطور که اشاره شد، سنگ بنای شبکه کازماس، موتور اجماع Tendermint BFT است. این الگوریتم، ترکیبی از الگوریتم اثبات سهام نیابتی (Delegated Proof-of-Stake) و تحمل خطای بیزانس (BFT) است که تمام کامپیوترهای متصل به کازماس هاب را با یکدیگر هماهنگ میکند. در سیستمهای BFT، شبکه میتواند به فعالیت خود ادامه دهد حتی اگر تا یکسوم از اعتبارسنجها (Validators) بهصورت مخرب عمل کنند یا آفلاین شوند.
تندرمینت این فرآیند را در دو لایه اصلی پیاده میکند:

نصب اپلیکیشن اوامپی فینکس
با نصب اپ اوامپی فینکس، به راحتی و با امنیت کامل به بازار ارز دیجیتال دسترسی پیدا کنید و معاملات خود را انجام دهید.
- Tendermint Core: این هسته اصلی، یک نرمافزار مستقل است که لایههای شبکه و اجماع را مدیریت میکند. وظیفه این لایه این است که مطمئن شود تمام تراکنشها به ترتیب یکسانی در همه ماشینها ثبت شوند.
- Application Blockchain Interface یا (ABCI): این رابط، یک پل ارتباطی میان Tendermint Core و لایه کاربردی بلاکچین است. ABCI به توسعهدهندگان اجازه میدهد تا منطق برنامه خود را با هر زبان برنامهنویسی که مایل هستند بنویسند و آن را به موتور اجماع متصل کنند. این انعطافپذیری، یکی از بزرگترین مزایای کازماس است، زیرا توسعهدهندگان را به یک زبان خاص مانند سالیدیتی (Solidity) در اتریوم محدود نمیکند.
به لطف Tendermint BFT، بلاکچینهای ساخته شده در اکوسیستم کازماس از ویژگیهای زیر بهرهمند میشوند:
- نهاییشدن آنی (Instant Finality): پس از تایید یک بلاک توسط اعتبارسنجها، دیگر امکان بازگشت یا تغییر آن وجود ندارد و تراکنشها بهصورت قطعی نهایی میشوند.
- امنیت بالا: مدل BFT امنیت قدرتمندی را در برابر حملات و رفتارهای مخرب فراهم میکند.
- مقیاسپذیری: تندرمینت قادر به پردازش هزاران تراکنش در ثانیه است که بسیار بالاتر از بلاکچینهای مبتنی بر اثبات کار (Proof-of-Work) مانند بیتکوین و اتریوم است.
معرفی لایه دوم شبکه کازماس: Cosmos SDK

اگر Tendermint Core را اسکلت شبکه کازماس درنظر بگیریم، Cosmos SDK که سرواژه Software Development Kit است، میتواند بدنه اصلی آن باشد. Cosmos SDK یک چارچوب توسعه نرمافزار متنباز و ماژولار است که فرآیند ساخت بلاکچینهای سفارشی و امن را بهشدت ساده میکند. یعنی توسعهدهندگان به جای اینکه مجبور باشند تمام کدهای یک بلاکچین را از ابتدا بنویسند، میتوانند از ماژولهای ازپیشساختهشده Cosmos SDK برای عملکردهای رایج بلاکچین استفاده کنند.
این کیت توسعه به توسعهدهندگان اجازه میدهد:
- بلاکچینهای سفارشی بسازند: با استفاده از قالبهای آماده و ماژولار، میتوان بلاکچینهای مخصوص یک کاربرد خاص (Application-Specific) را بهسرعت طراحی و پیادهسازی کرد.
- به شبکه متصل شوند: بلاکچینهای ساخته شده با Cosmos SDK میتوانند بهراحتی از طریق پروتکل IBC به شبکه کازماس متصل شده و از نقدینگی و تعاملپذیری اکوسیستم بهرهمند شوند.
- در زمان و هزینه صرفهجویی کنند: Cosmos SDK پیچیدگیهای ساخت بلاکچین را بهحداقل میرساند و به تیمها اجازه میدهد تا بر نوآوری و منطق اصلی برنامه خود تمرکز کنند.
معرفی بخش ماژولار اکوسیستم کازماس
ویژگی برجسته Cosmos SDK در ماهیت ماژولار آن نهفته است. هر قطعه از عملکرد یک بلاکچین (مانند حسابها، حاکمیت، استیکینگ، توکنها و غیره) میتواند بهعنوان یک ماژول (Module) مستقل پیادهسازی شود. توسعهدهندگان میتوانند این ماژولهای ازپیشساختهشده را مانند قطعات لگو به هم متصل کرده و بلاکچین مورد نظر خود را بسازند.
برخی از مهمترین ماژولهای استاندارد در Cosmos SDK عبارتند از:
- Auth: مدیریت حسابها و امضاها
- Bank: فعالسازی قابلیت انتقال توکن بین حسابها
- Staking: پیادهسازی مکانیزم اثبات سهام
- Governance: ایجاد یک سیستم حاکمیتی درونزنجیرهای برای رایگیری و تصویب پیشنهادات
- IBC: پیادهسازی پروتکل ارتباط بین بلاکچینی
علاوهبراین، توسعهدهندگان این اختیار را دارند که ماژولهای کاملاً سفارشی خود را برای افزودن ویژگیهای منحصربهفرد به بلاکچین خود ایجاد کنند. این رویکرد ماژولار، نوآوری و انعطافپذیری بینظیری را برای اکوسیستم کازماس به ارمغان آوردهاست.
معرفی ارز دیجیتال اتم (ATOM): توکن بومی کازماس

اتم (ATOM) توکن بومی و اصلی شبکه کازماس است که نقشی حیاتی در امنیت و حاکمیت کازماس هاب (Cosmos Hub) ایفا میکند. کازماس هاب اولین و مهمترین بلاکچین در اکوسیستم کازماس است که بهعنوان یک مرکز ارتباطی برای سایر بلاکچینها عمل میکند.
کاربردهای اصلی کازماس (ATOM) عبارتند از:
- استیکینگ (Staking): دارندگان ATOM میتوانند توکنهای خود را بهعنوان وثیقه در شبکه قفل کنند تا با شرکت در فرآیند اعتبارسنجی تراکنشها و تولید بلاکهای جدید در کازماس هاب پاداش دریافت کنند. این فرآیند به تأمین امنیت شبکه کمک میکند.
- حاکمیت (Governance): دارندگان ATOM حق رای در مورد پیشنهادات مربوط به آینده شبکه را دارند. این پیشنهادات میتواند شامل بهروزرسانیهای نرمافزاری، تغییر پارامترهای شبکه یا تصمیمگیری در مورد نحوه تخصیص بودجه جامعه باشد.
- کارمزد تراکنش (Transaction Fees): اگرچه کارمزدها در شبکه کازماس میتوانند با توکنهای مختلفی پرداخت شوند، ATOM بهعنوان یک مکانیزم ضد اسپم برای جلوگیری از ازدحام شبکه عمل میکند.
اقتصاد توکنی در کازماس؛ توکن ATOM چگونه کار میکند؟
برخلاف بیتکوین که عرضه محدودی دارد، عرضه توکن ATOM بهصورت تورمی طراحی شدهاست. یعنی توکنهای جدید بهطور مستمر برای پاداشدادن به اعتبارسنجها و استیککنندگانی که امنیت شبکه را تامین میکنند، ایجاد میشوند. نرخ تورم بهصورت پویا و بر اساس درصدی از کل توکنهای ATOM که استیک شدهاند، تنظیم میشود.
- اگر مقدار ATOM استیک شده کمتر از دو سوم کل عرضه باشد، نرخ تورم بهتدریج افزایش مییابد (تا سقف ۲۰٪) تا دارندگان توکن را به استیککردن تشویق کند.
- اگر مقدار ATOM استیک شده بیشتر از دو سوم باشد، نرخ تورم بهتدریج کاهش مییابد (تا کف ۷٪).
این مکانیزم اقتصادی، انگیزههای لازم را برای مشارکت فعال در تأمین امنیت شبکه فراهم نموده و تضمین میکند که همواره تعداد کافی اعتبارسنج فعال در شبکه وجود داشتهباشد.
معماری Hubs & Zones در شبکه کازماس؛ بلاکچینها چگونه به یکدیگر متصل میشوند؟

معماری شبکه کازماس بر پایه یک مدل دو سطحی به نام Hubs & Zones (هابها و زونها) بنا شدهاست:
- زونها (Zones): زونها بلاکچینهای مستقل و ناهمگون هستند. هر زون میتواند ویژگیها، توکنها، مکانیسم اجماع و حاکمیت خاص خود را داشتهباشد. آنها مسئولیت مدیریت حسابها، تراکنشها و اجرای منطق برنامه خود را بر عهده دارند.
- هابها (Hubs): هابها بلاکچینهای ویژهای هستند که برای اتصال زونها به یکدیگر طراحی شدهاند. وقتی یک زون به یک هاب متصل میشود، بهطور خودکار به تمام زونهای دیگری که به آن هاب متصل هستند، دسترسی پیدا میکند. کازماس هاب (Cosmos Hub) اولین و اصلیترین هاب در این شبکه است.
این معماری از ایجاد تعداد زیادی اتصال مستقیم و پیچیده بین هر دو بلاکچین جلوگیری میکند. به جای آن، هر زون تنها نیاز دارد یک اتصال با یک هاب برقرار کند. درحقیقت، هاب مسئولیت ردیابی وضعیت هر زون و تسهیل انتقال امن توکنها بین آنها را بر عهده میگیرد. این ساختار، مقیاسپذیری و سازماندهی کل اکوسیستم را بهشدت بهبود میبخشد.
معرفی و بررسی پروژههای شبکه کازماس

قدرت واقعی کازماس در اکوسیستم روبهرشد پروژههایی است که بر بستر آن ساخته شدهاند. به لطف Cosmos SDK و پروتکل IBC، تاکنون صدها پروژه نوآورانه در حوزههای مختلف از جمله دیفای (DeFi)،توکنهای غیرمثلی (NFT)، وب ۳.۰ و زیرساخت، کازماس را بهعنوان خانه خود انتخاب کردهاند. در ادامه به معرفی چند نمونه برجسته میپردازیم:
پروژه Secret Network
Secret Network اولین بلاکچین با قراردادهای هوشمند حافظ حریم خصوصی (Privacy-Preserving Smart Contracts) است. این پروژه با استفاده از محاسبات امن چندجانبه (Secure Multi-Party Computation) و محیطهای اجرای قابلاعتماد (Trusted Execution Environments)، به کاربران و برنامهها اجازه میدهد تا از دادههای حساس خود در یک محیط غیرمتمرکز محافظت کنند. ورودیها، خروجیها و وضعیت قراردادهای هوشمند در Secret Network بهصورت پیشفرض رمزنگاریشده و حتی برای نودهای شبکه نیز قابلمشاهده نیستند.
پروژه کاوا (Kava)
کاوا (Kava) یک پلتفرم وامدهی غیرمتمرکز (DeFi) چندزنجیرهای است که بر بستر کازماس ساخته شدهاست. این پروژه به کاربران اجازه میدهد تا با وثیقهگذاری داراییهای دیجیتال مختلف (مانند BTC, BNB, XRP و …) استیبلکوین USDX را وام بگیرند. معماری کازماس به کاوا اجازه میدهد تا با بلاکچینهای مختلف تعامل داشته و داراییها را از اکوسیستمهای گوناگون به پلتفرم خود بیاورد.
پروژه Injective Protocol
Injective Protocol یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) لایه دوم است که برای ارائه معاملات پیشرفته و بدون محدودیت طراحی شدهاست. این پروتکل امکان معامله در بازارهای اسپات، فیوچرز و مشتقات را بهصورت کاملاً غیرمتمرکز فراهم میکند. به لطف ساختار شبکه کازماس، اینجکتیو (Injective) از ویژگیهایی نظیر سرعت بالا، کارمزد نزدیک به صفر و مقاومت در برابر سانسور بهره میبرد و به کاربران اجازه میدهد هر نوع بازار مالی را ایجاد و در آن معامله کنند.
پروژه Band Protocol
Band Protocol یک اوراکل داده کراسچین (Cross-Chain Data Oracle) است که دادههای دنیای واقعی را بهصورت امن و قابلاعتماد برای قراردادهای هوشمند فراهم میکند. اوراکلها پل ارتباطی میان دنیای بلاکچین و دنیای خارج هستند. Band Protocol با معماری کازماس سازگار است و میتواند دادههای مورد نیاز را برای برنامههای غیرمتمرکز در بلاکچینهای مختلف تأمین کند. این قابلیت برای عملکرد صحیح بسیاری از برنامههای حوزه دیفای حیاتی است.
پروژه Oasis Network
Oasis Network یک بلاکچین لایه یک با تمرکز بر حریم خصوصی و مقیاسپذیری است که برای نسل بعدی وب (Web3) و اقتصاد داده باز (Open Data Economy) طراحی شدهاست. این شبکه با جداکردن لایه اجماع از لایه اجرا (که آن را ParaTime مینامد)، به چندین محیط اجرایی موازی اجازه میدهد تا بهطور همزمان تراکنشها را پردازش کنند. این معماری، مقیاسپذیری بالایی را فراهم نموده و از برنامههای کاربردی پیچیده با حفظ حریم خصوصی پشتیبانی میکند.
IBC در برابر سایر راهکارهای ارتباط بین بلاکچینی؛ تفاوتها و مزایا
هسته مرکزی عنصر تعاملپذیری در کازماس، پروتکل ارتباط بین بلاکچینی (Inter-Blockchain Communication Protocol) یا بهاختصار IBC است. IBC یک استاندارد قابلاعتماد، امن و بدون نیاز به مجوز برای ارسال داده و ارزش (توکن) بین بلاکچینهای مستقل است.
این پروتکل در مقایسه با سایر راهکارهای تعاملپذیری مانند پلهای متمرکز (Centralized Bridges) یا زنجیرههای جانبی (Sidechains)، چندین مزیت کلیدی دارد:
- عدم نیاز به اعتماد (Trustlessness): برخلاف پلهای متمرکز که کاربران باید به یک نهاد واسط اعتماد کنند، امنیت IBC توسط اعتبارسنجهای دو بلاکچین درگیر در ارتباط تأمین میشود. ارتباط بهصورت مستقیم و بدون واسطه انجام میگیرد.
- انعطافپذیری و عمومیت: IBC تنها برای انتقال توکن طراحی نشدهاست. بلکه یک پروتکل عمومی برای ارسال هر نوع داده بین بلاکچینهاست که امکان ایجاد برنامههای چندزنجیرهای پیچیده (مانند حسابهای بینزنجیرهای یا قراردادهای هوشمند چندزنجیرهای) را فراهم میکند.
- سازگاری: هر بلاکچینی که از یک موتور اجماع با نهاییشدن سریع (Fast Finality) مانند تندرمینت استفاده کند، میتواند با پیادهسازی استاندارد IBC، به شبکه متصل شود.
- امنیت: امنیت انتقال داراییها در IBC به امنیت اقتصادی زنجیرههای مبدا و مقصد گره خوردهاست و به یک مجموعه کوچک از امضاکنندگان شخص ثالث وابسته نیست.
چالشهای فنی و محدودیتهای شبکه کازماس
با وجود تمام نوآوریها، شبکه کازماس با چالشها و محدودیتهایی نیز روبرو است:
- امنیت اشتراکی (Shared Security): در مدل استاندارد کازماس، هر زون مسئول امنیت خود است. این بدان معناست که بلاکچینهای جدید و کوچکتر باید مجموعه اعتبارسنجهای خود را جذب و مدیریت کنند که میتواند چالشبرانگیز باشد. البته راهکارهایی مانند «امنیت بینزنجیرهای» (Interchain Security) در حال توسعه هستند تا به زونها اجازه دهند امنیت خود را از کازماس هاب تامین کنند.
- تجربه کاربری پیچیده: ماهیت چندزنجیرهای اکوسیستم میتواند برای کاربران جدید کمی پیچیده باشد. مدیریت داراییها در زنجیرههای مختلف و درک فرآیندهای IBC نیازمند دانش فنی بیشتری نسبت به کار با یک بلاکچین واحد است.
- رقابت: کازماس در زمینه تعاملپذیری با پروژههای قدرتمند دیگری مانند پولکادات (Polkadot) و آوالانچ (Avalanche) رقابت میکند که هر کدام رویکردها و مزایای خاص خود را دارند.
کاربردهای عملی شبکه کازماس در دنیای بلاکچین
معماری انعطافپذیر کازماس، درهای جدیدی را به روی کاربردهای نوآورانه باز کردهاست:
- امور مالی غیرمتمرکز (DeFi): ایجاد صرافیهای غیرمتمرکز چندزنجیرهای، پلتفرمهای وامدهی با پشتیبانی از داراییهای مختلف و بازارهای مشتقات پیچیده.
- بازیهای بلاکچینی (Gaming): ساخت بازیهایی با بلاکچین اختصاصی خود برای مدیریت منطق بازی و داراییهای درون بازی (NFTs) با عملکرد بالا و کارمزد پایین.
- سازمانهای خودگردان غیرمتمرکز (DAOs): ایجاد DAOهایی با حاکمیت پیچیده و خزانههای چندزنجیرهای.
- شبکههای اجتماعی غیرمتمرکز: ساخت پلتفرمهای رسانه اجتماعی که در آن کاربران کنترل کامل بر دادهها و هویت خود دارند.
- زیرساخت وب ۳.۰: ارائه راهکارهایی برای هویت دیجیتال غیرمتمرکز، ذخیرهسازی داده و محاسبات امن.
چگونه در اکوسیستم کازماس یک بلاکچین بسازیم

به لطف Cosmos SDK، فرآیند ساخت یک بلاکچین در اکوسیستم کازماس به طرز چشمگیری ساده شدهاست. مراحل کلی به شرح زیر است:
- تعریف نیازها: مشخص کنید که بلاکچین شما چه کاری باید انجام دهد و به چه ویژگیهایی نیاز دارد.
- طراحی ماژولهای سفارشی: منطق اصلی برنامه خود را در قالب ماژولهای سفارشی با زبان برنامهنویسی Go پیادهسازی کنید.
- ترکیب ماژولها: ماژولهای سفارشی خود را با ماژولهای استاندارد Cosmos SDK (مانند Bank, Staking, Gov) ترکیب کرده و برنامه بلاکچین خود را بسازید.
- راهاندازی شبکه آزمایشی (Testnet): بلاکچین خود را در یک محیط آزمایشی راهاندازی کنید تا عملکرد آن را تست کرده و باگها را برطرف نمایید.
- راهاندازی شبکه اصلی (Mainnet): پس از اطمینان از پایداری و امنیت، شبکه اصلی خود را با جذب اعتبارسنجها راهاندازی کنید.
- اتصال به IBC: با فعالکردن ماژول IBC، بلاکچین خود را به کازماس هاب و سایر زنجیرههای اکوسیستم متصل کنید.
کازماس، پلی به آیندهای یکپارچه و قابلتعامل
شبکه کازماس با ارائه یک چشمانداز قدرتمند برای «اینترنت بلاکچینها»، جایگاه خود را بهعنوان یکی از مهمترین پروژهها در حوزه زیرساخت بلاکچین تثبیت کردهاست. با تمرکز بر حاکمیت مستقل، تعاملپذیری و سهولت توسعه از طریق ابزارهایی مانند Tendermint BFT و Cosmos SDK، این اکوسیستم بستری حاصلخیز برای نوآوری فراهم آوردهاست. بلاکچین کازماس تنها یک پروژه نیست؛ بلکه یک فلسفه طراحی است که بهجای رقابت، بر همکاری و اتصال شبکههای مستقل تاکید دارد. با رشد روزافزون اکوسیستم و پذیرش گستردهتر پروتکل IBC، به نظر میرسد کازماس نقشی کلیدی در شکلدهی به آینده چندزنجیرهای وب ۳.۰ ایفا خواهدکرد.
سوالات متداول درباره شبکه کازماس
- تفاوت اصلی شبکه کازماس و اتریوم چیست؟
اتریوم یک بلاکچین واحد است که همه برنامهها (dApps) بر روی آن اجرا میشوند و از منابع و امنیت مشترک استفاده میکنند. کازماس یک اکوسیستم است که به توسعهدهندگان اجازه میدهد بلاکچینهای مستقل و سفارشی خود را با حاکمیت مجزا بسازند و آنها را از طریق پروتکل IBC به هم متصل کنند.
- آیا برای استفاده از اکوسیستم کازماس حتما باید توکن ATOM داشته باشم؟
خیر. هر بلاکچین (Zone) در اکوسیستم کازماس میتواند توکن بومی خود را برای پرداخت کارمزدها و کاربردهای دیگر داشته باشد.
- آیا ساخت بلاکچین با Cosmos SDK دشوار است؟
Cosmos SDK فرآیند ساخت بلاکچین را بهشدت ساده میکند. با ارائه ماژولهای ازپیشساختهشده برای عملکردهای رایج، این کیت توسعه به توسعهدهندگان اجازه میدهد تا با تمرکز بر منطق برنامه خود، بلاکچینهای قدرتمندی را ایجاد کنند.
- امنیت در اکوسیستم کازماس چگونه تأمین میشود؟
در مدل پایه کازماس، هر بلاکچین (Zone) مسئول تامین امنیت از طریق مجموعه اعتبارسنجهای خود است. با معرفی راهکار «امنیت بینزنجیرهای»، زونهای جدیدتر میتوانند امنیت خود را از اعتبارسنجهای کازماس هاب «اجاره» کنند و از امنیت اقتصادی بالای آن بهرهمند شوند.