Fair Launch چیست؟ همه چیز درباره Fair Launch ارز دیجیتال

فِر لانچ (Fair Launch) در لغت به‌معنی «راه‌اندازی منصفانه» است و در دنیای ارزهای دیجیتال، به رویدادی اشاره دارد که طی آن، توکن‌های یک پروژه کریپتویی به‌صورت مساوی و عادلانه بین سرمایه‌گذاران توزیع و فروخته می‌شوند؛ به این معنی که تمامی سرمایه‌گذاران به یک میزان می‌توانند در این پروژه شرکت داشته باشند و خبری از معاملات نهانی (Insider Trading) یا دست‌کاری قیمت ارز دیجیتال در آن نیست.

پادکست مقاله Fair Launch چیست

Fair Launch فرآیندی است که در آن کوین یا توکن‌های جدید یک پروژه ارز دیجیتال، بدون در نظر گرفتن نفع گروهی مشخص از سرمایه‌گذاران به گردش درآمده و کسی به این پروژه زودتر از بقیه دسترسی پیدا نمی‌کند. راه‌اندازی یک پروژه ارز دیجیتال اهمیت زیادی دارد، چرا که موقعیت‌های سرمایه‌گذاری مختلفی را در اختیار افراد علاقه‌مند قرار می‌دهد؛ اما در یک Fair Launch، موفقیت پروژه تضمین‌شده است و آینده آن روشن دیده می‌شود.

در دنیای پرتحول و دائماً در حال تکامل رمزارزها، مفهوم “Fair Launch” یا همان راه‌اندازی منصفانه توجه افراد زیادی را به خود جلب کرده است و با رشد و توسعه اکوسیستم ارزهای دیجیتال، سرمایه‌گذاران رفته‌رفته آگاهی و حساسیت بیشتری نسبت به پروژه‌های مد نظر خود پیدا می‌کنند. Fair Launch اغلب به‌عنوان نمودی از شفافیت، تمرکززدایی (Decentralization)، و توسعه جامعه-محور یک پروژه در نظر گرفته می‌شود.

از این رو تصمیم گرفتیم در این مقاله از صرافی ارز دیجیتال او ام پی فینکس، ابتدا بپردازیم که Fair Launch چیست و سپس نحوه عملکرد این پروژه و مزایا و معایب Fair Launch را مورد بررسی قرار دهیم.

Fair Launch چیست؟

طی فرآیند یک پروژه Fair Launch اطمینان حاصل می‌شود که پیش از راه‌اندازی پروژه، تعداد توکن‌های پخش‌شده میان سرمایه‌گذاران به یک اندازه باشد. اکثر ارزهای دیجیتال برتر بازار بخش بزرگی از کوین‌های خود را برای تیم توسعه، بنیان‌گذاران پروژه و سرمایه‌گذارانی که زودتر برای خرید اقدام کرده‌اند (Early Investors) کنار گذاشته‌اند. از این رو، شیوه Fair Launch معرفی شد تا این ناعدالتی‌ها کنار گذاشته شوند.

توکن‌های کریپتویی با هدف ایجاد یک موقعیت سرمایه‌گذاری خوب، برای افرادی توسعه پیدا می‌کنند که به موفقیت پروژه مربوطه ایمان دارند؛ اما توسعه‌دهندگان پروژه، توکن‌ها را به‌صورت عادلانه توزیع نمی‌کنند و ترجیح می‌دهند که ابتدا خودشان ارز دیجیتال مربوطه را دریافت کنند و بعد آن را در اختیار عموم قرار دهند. اما پروژه‌ای که با رویکرد راه‌اندازی منصفانه پیش می‌رود، بدون هیچ مرحله پیش‌فروش یا استخراج برای گروهی مشخصی از افراد، توکن‌های خود را به‌طور مساوی و عادلانه میان سرمایه‌گذاران توزیع می‌کند.

Fair Launch در واقع توانایی توسعه‌دهندگان و سرمایه‌گذاران را در راه‌اندازی یک پروژه ارز دیجیتال جدید و توزیع توکن‌های آن به‌صورت مساوی میان شرکت‌کنندگان و بدون برگزاری رویدادهای پیش‌فروش، استخراج یا دسترسی زودرس نشان می‌دهد. طی یک دوره فِر لانچ، تمامی سرمایه‌گذاران در یک زمان مشخص پیش از راه‌اندازی پروژه به توکن‌های خود دسترسی پیدا می‌کنند. در شبکه‌های غیرمتمرکز، استفاده از رویکرد Fair Launch باعث شده که سرمایه‌گذاران توکن‌های خود را صرف نظر از تعداد مساوی، در یک قیمت مشخص و برابر خریداری کنند.

Fair Launch مفهومی است که کاربرد بسیار ویژه‌ای در حوزه دیفای (DeFi) رمزارزها دارد؛ چرا که نشان می‌دهد پروژه‌هایی که در پلتفرم‌های دیفای توسعه یافته‌اند، تمرکز ویژه‌ای بر شفافیت امور، تمرکززدایی و دموکراسی قرار داده‌اند و از این رو، از خطراتی نظیر معاملاتی نهانی و دست‌کاری قیمت‌ها در امان هستند.

مراحل اجرای یک Fair Launch چیست؟

Fair Launch نشان داده که بهترین روش راه‌اندازی پروژه و توزیع توکن‌های ارز دیجیتال است و از این رو، چند مرحله مختلف برای آن تعریف شده است. مراحل زیر در واقع نشان می‌دهند که چگونه توکن‌های یک پروژه کریپتویی به‌صورت عادلانه توزیع می‌شوند.

فروش توکن: این نخستین مرحله در فرآیند Fair Launch است که هر پروژه‌ای آن را طی می‌کند. هدف اصلی در این مرحله، جذب سرمایه به میزانی است که هزینه کافی برای تبلیغات و مارکتینگ پروژه به‌دست آید. سرمایه‌گذاران نیز در این مرحله، توکن‌های پروژه را در یک قیمت مشخص و ثابت خریداری می‌کنند و هیچ شرایط و مزایای خاصی برای گروهی در نظر گرفته نمی‌شود.

توسعه‌دهندگان پروژه در مرحله فروش یک Fair Launch، اهداف مشخصی را تعیین و دنبال می‌کنند و مطمئن می‌شوند که سرمایه کافی برای انجام امور مربوطه به‌دست آمده است. برای این سرمایه یک حداقل و حداکثر در نظر گرفته می‌شود که در صورت عدم رسیدن سرمایه به مقدار مورد نظر، پول اختصاص داده‌‌شده به سرمایه‌گذاران بازگشت داده شده و پروژه لغو می‌شود. چنانچه سرمایه مورد نظر از حداکثر تعیین‌شده عبور کند، این پول مازاد صرف توسعه پروژه می‌شود.

لیست‌شدن در صرافی: مرحله بعد از فروش توکن‌ها، لیست‌شدن ارز دیجیتال پروژه در صرافی‌ها است که باعث شده سرمایه‌گذاران به نقدینگی مورد نیاز جهت خرید و فروش این رمزارز جدید دسترسی پیدا کنند. طی این دوره، عموماً این خرید و فروش‌ها باعث شده که قیمت ارز دیجیتال مربوطه رشد پیدا کند و به‌طور کل لیست‌شدن یک ارز در صرافی‌ها، اعتبار و شناخته‌شدن پروژه را به‌همراه دارد.

مزایای Fair Launch چیست؟

مزایای یک پروژه Fair Launch از صرفاً توزیع اولیه یک رمزارز بیشتر بوده و پروژه مربوطه را در مسیر موفقیت و پایداری قرار می‌دهد. در ادامه به جنبه‌های مختلف راه‌اندازی یک پروژه ارز دیجیتال به‌صورت Fair Launch یا منصفانه می‌پردازیم.

فرصت‌سازی یکسان: از اصول اولیه و مهم یک Fair Launch، ایجاد فرصت یکسان و برابر برای مشارکت همه سرمایه‌گذاران است؛ به این معنی که هیچ گروه یا شخصی، مزایا یا قابلیت خاصی را در سرمایه‌گذاری در پروژه و توزیع توکن‌ها در اختیار نخواهد داشت.

شفافیت: تعاملات آزادانه و راحت، یکی دیگر از اصول مهم یک Fair Launch است. تمامی اطلاعات مهم پروژه اعم از اهداف آن، ساختار توکن پروژه و نحوه توزیع توکن‌ها باید بدون محدودیت در جامعه کاربران و سرمایه‌گذاران مربوطه به اشتراک گذاشته شوند. چنین شفافیتی باعث شده که سرمایه‌گذاران بتوانند تصمیم بهتر و آگاهانه‌تری برای سرمایه خود بگیرند.

مشارکت اعضای جامعه پروژه: توکن‌هایی که به‌صورت فِر لانچ راه‌اندازی می‌شوند، حضور و تعامل جامعه کاربران و سرمایه‌گذاران در تصمیم گیری‌های مربوط به پروژه را در اولویت قرار می‌دهند. یعنی به‌جای این‌که یک نهاد مشخص و مرکزی برای پروژه تصمیم بگیرد، اعضای جامعه به‌صورت جمعی در رابطه با مواردی چون روند توسعه پروژه، تغییرات پروتکل و سایر موارد حیاتی آن مشورت کرده و تصمیم می‌گیرند.

بدون رزرو یا استخراج قبل از راه‌اندازی: پروژه‌های Fair Launch عموماً از روش‌هایی نظیر استخراج رمزارز قبل از راه‌اندازی (Pre-Mining) یا اختصاص بخشی از توکن‌ها به تیم توسعه‌دهنده یا سرمایه‌گذاران خاص استفاده نمی‌کنند. این یعنی که فرآیند توزیع توکن‌ها به‌طور عمومی و عادلانه صورت خواهد گرفت.

تعامل و اعتماد اعضای جامعه: در یک پروژه Fair Launch جامعه کاربران و سرمایه‌گذاران با توجه به موقعیت مشترک و عادلانه‌ای که دارند، به پروژه اعتماد کرده و به تعامل در آن ترغیب می‌شوند که این شرایط، در نهایت منجر به تکامل و موفقیت پروژه می‌شود.

پایداری پروژه در درازمدت: رشد و توسعه سالم و طبیعی پروژه، یکی از نشانه‌های Fair Launch است؛ چرا که در آن‌ها خبری از گروه‌های سرمایه‌گذار یا دوره‌های جذب سرمایه بزرگ نیست. این‌که یک پروژه دوره پیش‌فروش ویژه سرمایه‌گذاران سازمانی برگزار نمی‌کند، باعث شده ریسک فروش کلی و دسته‌جمعی سرمایه‌گذاران کاهش پیدا کند و پایداری پروژه در بلندمدت تضمین شود.

معایب و ریسک های Fair Launch چیست؟

این مسئله را به‌خاطر داشته باشید که حتی پروژه‌های Fair Launch هم بدون عیب و ریسک نیستند که در ادامه، به بررسی این موارد می‌پردازیم.

نبود سرمایه اولیه: زمانی که یک پروژه به‌صورت Fair Launch کار خود را آغاز می‌کند، به این معنی است که در فرآیند راه‌اندازی ارز دیجیتال مربوطه خبری از دوره‌های پیش فروش، استخراج یا تخصیص توکن به‌منظور توسعه و بازاریابی نیست. از این رو، این نبود سرمایه باعث شده چالش‌هایی برای روند اولیه توسعه پروژه، تبلیغات و تعامل با کاربران به‌وجود آورد. به این ترتیب چنین پروژه‌هایی جهت جبران نبود سرمایه اولیه، به فعالیت کاربران و جامعه خود وابسته شده و همچنین به‌منظور تامین منابع مورد نیاز، با کمپانی‌ها و پلتفرم‌های دیگر وارد مشارکت می‌شوند.

شروع به‌کار نه‌چندان قوی: پروژه‌های Fair Launch ممکن است برای آغاز به کار خود قدرت کافی را نداشته باشند و میزان پذیرش مد نظر از سوی کاربران را دریافت نکنند. این مسئله هنگام رقابت با پروژه‌هایی که بودجه مارکتینگ بالایی دارند، سخت‌تر هم می‌شود. این شروع‌های نسبتاً ضعیف، باعث شده نقدینگی مورد نیاز پروژه تامین نشود و سرمایه‌گذاران کمتری به بازار ارز دیجیتال مربوطه جذب شوند. این چالش را می‌توان با فعالیت‌هایی از قبیل اولویت قراردادن کاربران و جامعه پروژه، به‌کارگیری استراتژی‌های مارکتینگ خلاقانه و منحصربه‌فرد و مکانیزم‌های مرحله‌ای برای توزیع توکن‌ها برطرف کرد.

چالش‌های مرتبط با قانون‌گذاری‌ها: یک پروژه Fair Launch معمولاً در محیطی تنظیم‌شده و قانونی شروع به کار می‌کند که قانون‌گذاری بر سر رمزارزها، مسئله‌ای است که چندین سال است روند تکامل خود را سپری می‌کند. از این رو، پیروی از مقررات و برآورده‌کردن شرایط مورد نیاز در یک حوزه قضایی مشخص، ممکن است برای یک پروژه و سرمایه‌گذاران آن چالش‌برانگیز و وقت‌گیر باشد. بنابراین بهتر است به‌عنوان یک سرمایه‌گذار، از شرایط قانونی مربوط به پروژه مطلع شوید و سپس برای سرمایه‌گذاری خود تصمیم بگیرید.

چگونه یک پروژه Fair Launch را تشخیص دهیم؟

حال که از نحوه عملکرد پروژه های Fair Launch و مزایا و معایب آن‌ها آگاه شدید، بهتر است با چگونگی شناسایی این پروژه‌ها در سطح اکوسیستم ارزهای دیجیتال نیز آشنا شوید. با استفاده از نکات زیر، می‌توانید یک پروژه ارز دیجیتال Fair Launch را شناسایی کنید.

تحلیل توکنومیک: اقتصاد توکنی یا توکنومیک (Tokenomics) یک پروژه که شامل اطلاعاتی نظیر عرضه کل رمزارز پروژه، برنامه توزیع آن‌ها و هرگونه سرمایه‌گذاری مرتبط می‌شود، به شما کمک کرده که نظام اقتصادی پروژه را به‌صورت شفاف ارزیابی کنید و دریابید که یک Fair Launch است یا خیر.

حضور اعضای جامعه پروژه: میزان مشارکت و تعامل پروژه با جامعه کاربران و سرمایه‌گذاران آن را در پلتفرم‌هایی مانند دیسکورد (Discord)، تلگرام (Telegram) و سایر شبکه‌های اجتماعی ارزیابی کنید. تعاملات قوی کاربران یک پروژه در شبکه‌های اجتماعی، اغلب نشان از تمرکززدایی و جامعه-محور بودن آن دارد.

گزارش‌های حساب‌رسی: بهتر است بررسی کنید که پروژه مد نظر شما تابه‌حال حساب‌رسی (Audit) امنیتی توسط شرکت‌های معتبر داشته یا خیر؛ با وجود این‌که این گزارشات اعتبار و امنیت یک پروژه را به‌طور قطعی تضمین نمی‌کنند، باز هم یک حساب‌رسی کامل، سطح اطمینان و امنیت برنامه‌نویسی پروژه را بالا می‌برد.

ارزیابی وایت پیپر پروژه: وایت پیپر (Whitepaper) پروژه مد نظر خود را با دقت زیاد و تمرکز بر اهداف پروژه، فناوری زیرساخت و طرح توزیع توکن‌های آن مورد موشکافی قرار دهید. خصوصاً در بخش توزیع توکن‌ها (Token Distribution)، دقت کنید که آیا طرح پروژه با رویکرد Fair Launch هم‌خوانی دارد یا خیر.

شفاف‌بودن تیم توسعه‌دهنده: در مورد اعضای تیم توسعه‌دهنده پروژه جست‌و‌جو کنید. پروژه‌هایی که به‌صورت شفاف فعالیت‌های خود را پیش می‌برند، معمولاً تیمی دارند که در شبکه‌های اجتماعی با چهره و نام واقعی خودشان فعالیت می‌کنند و با کاربران در تعامل هستند و به پرسش‌های آن‌ها پاسخ می‌دهند.

نبود رویداد پیش‌فروش یا فروش خصوصی: بررسی کنید که آیا پروژه مورد نظر رویداد پیش‌فروش (Pre-sale) یا دوره فروش خصوصی (Private Sale) داشته یا خیر؛ چرا که عموماً در پروژه‌های Fair launch چنین رویدادهای برگزار نمی‌شوند تا اطمینان حاصل شود که توکن‌های پروژه، به‌طور مساوی در اختیار هر سرمایه‌گذار قرار می‌گیرد.

در نهایت باید گفت که Fair Launch مفهومی ویژه راه‌اندازی پروژه‌های ارز دیجیتال و معرفی آن‌ها به بازار است و ثابت شده که رمزارز این پروژه‌ها، به‌صورت مساوی و عادلانه میان شرکت‌کنندگان تقسیم می‌شود. در فِر لانچ‌ها، قدرت یک نهاد مرکزی گرفته شده، تمرکززدایی حمایت می‌شود و میان سرمایه‌گذاران عدالت و شفافیت وجود دارد.

در این مقاله از صرافی ارز دیجیتال او ام پی فینکس، سعی کردیم توضیح دهیم که Fair Launch چیست و چگونه کار می کند و چه مزایا و معایبی دارد. حال در صورتی که پیرامون این مقاله سوال، پیشنهاد و یا انتقادی دارید، خواهشمندیم با ثبت نظر خود با ما در ارتباط باشید.

سوالات شما از مقاله Fair Launch چیست