پل بلاکچین چیست و چگونه کار می‌کند؟

یکی از اساسی‌ترین قابلیت‌هایی که برای صنعت کریپتو ضروری محسوب می‌شود، ایجاد راهکاری برای تعامل بلاک‌ چین‌های مختلف با یکدیگر است. پل‌های بلاکچینی (Blockchain Bridge) نرم‌افزارهایی هستند که برای انتقال توکن‌ها از یک بلاکچین به بلاکچین دیگر ایجاد شده‌اند. در این مقاله از صرافی ارز دیجیتال او ام پی فینکس علاوه بر ارائه توضیحاتی درباره چیستی پل بلاکچین، به کارکرد، مزیت‌ها و دسته‌بندی‌های آن خواهیم پرداخت.

پادکست پل بلاکچین چیست

در گذشته، یکی از بزرگترین مشکلات بلاک چین، نبود راهی برای ایجاد ارتباط با یکدیگر بود. با وجود اینکه این زنجیره‌های بلوکی به‌عنوان موجودیت‌های منفرد، سیال و تا حدودی کارآمد هستند؛ اما باز هم هر بلاک چین فقط در دامنه خودش محصور بود. به عبارت دیگر، با وجود کارآمدی درون شبکه‌ای، این ابزارها هیچ ارتباطی با یکدیگر نداشتند. این موضوع باعث هزینه‌های بالای تراکنش و ازدحام در شبکه می‌شد.

به این ترتیب، توسعه دهندگان پس از درک این نقص در پی ایجاد راهکار برآمدند؛ موضوعی که باعث ایجاد پل‌های بلاکچین شد. این پل‌ها، با فعال کردن راهکاری برای انتقال توکن، قراردادهای هوشمند و تبادل داده و دیگر بازخوردها و دستورالعمل‌ها بین دو پلتفرم مستقل، این مشکل را حل کردند.

هر بلاکچین‌ رمزارزهای مختلفی را پشتیبانی و بر اساس مجموعه قوانین متفاوتی عمل می‌کند. پل به عنوان یک محیط خنثی، باعث می‌شود کاربران بتوانند به راحتی بین بلاکچین‌های مختلف جابه‌جا شوند. به این ترتیب، دسترسی به چندین بلاک چین از طریق یک شبکه به نام پل، فضای استفاده از ارزهای دیجیتال را گسترش داد.

همان طور که گفته شد، پل‌های بلاکچینی برای انتقال توکن‌ها از یک بلاکچین به بلاکچین دیگر ایجاد شده‌اند. با استفاده از این نرم‌افزارها، کاربران می‌توانند فرایند صدور و انتقال توکن‌ها را به طور همزمان انجام دهند. به این ترتیب، هنگامی که یک کاربر تصمیم می‌گیرد رمزارزهای خود را بین دو شبکه جابه‌جا کند، بریج آن‌ها را در شبکه اصلی انتخاب کرده و به شبکه مورد نظر خود انتقال می‌دهد. به عنوان مثال، اگر بیت کوین دارید اما می‌خواهید آن را به رمزارز دیگری مثل اتریوم تبدیل کنید، می‌توانید این کار را از طریق پل انجام دهید.

تفاوت‌ها و شباهت‌های پل بلاکچین و راه‌حل‌های لایه ۲

مفهوم پل بلاکچین شباهت زیادی به راه‌حل‌های لایه ۲ دارد؛ البته این دو سیستم اهداف متفاوتی را دنبال می‌کنند. لایه ۲ روی یک بلاک چین موجود ساخته شده‌است. بنابراین، با اینکه سرعت عملکرد شبکه را بهبود می‌بخشد؛ اما عدم قابلیت همکاری با دیگر بلاکچین‌ها همچنان به‌عنوان مشکل اصلی باقی می‌ماند. از طرفی، پل‌های زنجیره‌ای موجودیت‌های مستقلی هستند که به هیچ بلاک چینی تعلق ندارند.

مشاهده قیمت لحظه ای بیت کوین

مشاهده قیمت لحظه ای اتریوم

مشاهده قیمت لحظه ای تتر

پل های بلاک چین چگونه کار می‌کنند؟

پل های بلاک چین می‌توانند کارهای جالب زیادی مانند ارتباط بین قراردادهای هوشمند و ارسال داده انجام دهند؛ اما رایج‌ترین اقدامی که برای آن ساخته شده‌اند، انتقال رمزارز بین بلاکچین‌ها است. به عنوان مثال، بیت کوین و اتریوم دو شبکه بزرگ ارزهای دیجیتال هستند و قوانین و پروتکل‌های بسیار متفاوتی دارند. از طریق پل بلاک چین، کاربران بیت کوین می‌توانند ارزدیجیتال خود را به اتریوم منتقل کنند؛ اقدامی که بدون این راهکارها، امکان انجام آن وجود نداشت.

به بیان دیگر، اگر شما بیت کوین داشته‌باشید و بخواهید مقداری از آن را به اتریوم منتقل کنید، پل بلاکچین کوین‌های شما را نگه می‌دارد و معادل‌هایی از اتریوم برای شما ایجاد می‌کند. هیچ یک از رمزارزهای درگیر عملا به جایی منتقل نمی‌شوند، بلکه مقدار بیت کوینی که می‌خواهید انتقال دهید در یک قرارداد هوشمند قفل می‌شود و در عوض شما به مقداری مساوی ETH دسترسی پیدا می‌کنید. وقتی می‌خواهید اتریوم را دوباره به بیت‌کوین تبدیل کنید، اتریومی که داشتید یا هر چیزی که از آن باقی می‌ماند سوزانده می‌شود و مقدار مساوی از بیت‌کوین به کیف پول شما برمی‌گردد.

اگر این کار را به طور منظم انجام می‌دهید، باید بیت کوین را در یک پلتفرم معاملاتی به ETH تبدیل کنید، آن را به کیف پول منتقل کرده و دوباره در صرافی دیگری سپرده‌گذاری کنید.

برای درک این موضوع، به این فکر کنید که چگونه می‌توانید از ویزاکارت برای پرداخت قبوض مسترکارت خود استفاده کنید. یا اینکه چگونه PayPal می‌تواند برای تمام خریدهای آنلاین شما صرف نظر از اینکه از کجا خرید می‌کنید، پرداخت‌ها را انجام دهد. با درک این مثال می‌بینید با وجود اینکه سیستم‌های مختلف با پروتکل‌های مختلفی در این پرداخت‌ها درگیر هستند؛ اما تراکنش‌ها به سرعت و بدون اتلاف وقت انجام می‌گیرد. این اتفاق به این دلیل است که قابلیت همکاری مدت‌ها قبل از وجود ارزهای دیجیتال در سیستم مالی وجود داشته‌است. با گسترش روزافزون استفاده از فناوری بلاک چین و رمزارزها، راه‌حل‌هایی مانند پل‌های میان زنجیره‌ای گام بزرگی به سمت بهبود ارتباط بین شبکه‌ها هستند و می‌توانند به مرور کاربردی‌تر شوند.

پل‌های بلاکچین مبتنی بر اعتماد و پل‌های غیرقابل اعتماد

پل‎‌های بلاکچین علاوه بر مزیت‌هایی که برای کاربران ایجاد می‌کنند، معایبی نیز دارند. یکی از نکات منفی پل‌های بلاک چین، متمرکزسازی است. یعنی اینکه اگر کاربران بخواهند کوین‌های خود را به ارزهای دیجیتال دیگری تبدیل کنند، باید از کنترل خود روی داراییشان صرف‌نظر کنند و آن را به شخص دیگری واگذار کنند. بریج‌ها بیت کوین را گرفته و پس از قرار دادن آنها در یک قرارداد ۲۰-ERC، اتریوم در اختیار کاربر قرار می‌دهند.

بنابراین، زمانی که می‌خواهید مقدار زیادی رمزارز را انتقال دهید، استفاده از پل‌های مبتنی بر اعتماد یا متمرکز گزینه‌ای سریع و اقتصادی هستند، اما مجموعه پل‌های قابل اعتماد نسبتا کم هستند. سرمایه‌گذاری در حوزه‌های کمتر شناخته شده می‌تواند خطرات را افزایش دهد.  

پل‌های غیرمتمرکز زنجیره بلوکی یا پل‌های بدون اعتماد برای این طراحی شده‌اند که کاربران هنگام انتقال کوین‌های خود احساس امنیت بیشتری کنند. این راه‌حل‌ها درست مانند یک بلاکچین واقعی با شبکه‌های مجزا برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها عمل می‌کنند. اگر نگران این هستید که رمزارزهایتان در اختیار افراد سودجو قرار بگیرد، برای آرامش خاطر بیشتر، از بریج‌های غیر متمرکز استفاده کنید. البته مشکل پل‌های غیرمتمرکز این است که این سرویس مبتنی بر فرد است. به این ترتیب، زمانی که حادثه‌ای اتفاق می‌افتد، تمام مسئولیت‌ها بر عهده خود فرد خواهد بود زیرا این بریج‌ها به درخواست کاربر ایجاد می‌شوند و هیچ تعهدی به معامله‌گران ندارند.

مطالعه بیشتر: مدرخت مرکل در بلاکچین چیست و چه کاربردی دارد؟

مطالعه بیشتر: ممپول (Mempool) چیست؟ بهترین کاربرد ممپول‌‌ها در بلاکچین

مطالعه بیشتر: اجماع هش گراف چیست؟ آیا این فناوری جایگزین بلاکچین می‌شود؟

انواع پل‌های بلاکچین کدامند؟

پل بایننس: این پل غیرمتمرکز یکی از بزرگترین لیست‌های ارزهای دیجیتال قابل مبادله را ارائه می دهد. این بریج از بلاک چین‌های محبوب مانند اتریوم، سولانا، ترون و… پشتیبانی می‌کند.

پل cBridge: در صورتی که نمی‌خواهید از پل اصلی آن استفاده کنید، می‌توانید مستقیما از بایننس به این راه حل دسترسی پیدا کنید. مشابه هر پل غیرقابل اعتماد، انواع مختلفی از بلاک‌چین‌ها و ارزهای دیجیتال وجود دارد که می‌توانید با آنها تعامل داشته باشید. یک مشکل جزئی که ممکن است با cBridge داشته باشید این است که قبل از انجام هر کاری باید یک کیف پول خود را به آن وصل کنید.

پل AnySwap: این پلتفرم به دلیل داشتن ویژگی‌هایی بیش از انتقال رمزارز محبوبیت یافته‌است. پس از اتصال به کیف پول، می توانید تمام موجودی خود را در انواع مختلف کوین مشاهده کنید. شما همچنین می‌توانید آزادانه موجودی را از یک مکان به مکان دیگر انتقال دهید. با این حال، بلاک چین‌های خاصی وجود دارند که اگر بخواهید به آن‌ها نقل و انتقال انجام دهید باید از بریج دیگری استفاده کنید.

پل Terra: این پل از از شبکه‌های اتریوم، بایننس اسمارت چین، هارمونی، سیکرت، اینجکتیو، کازماس، پالیگان، سولانا، آوالانچ، فانتوم، مون بیم و اوسموزیس پشتیبانی می‌کند.

پل Arbitrum: پل آربیتروم به عنوان یک راه حل مقیاس‌پذیری لایه دو اتریوم راه‌اندازی شده‌، به این معنی که به دنبال سریع‌تر و ارزان‌تر کردن تراکنش‌ها در زنجیره اصلی اتریوم است. در آربیتروم، کاربران می‌توانند با برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) و قراردادهای هوشمند به همان روش مورد استفاده در شبکه اتریوم، تعامل داشته باشند. آربیتروم روی بلاکچین اتریوم ساخته شده است و از امنیت آن استفاده می‌کند. هدف آن به عنوان یک راه حل مقیاس‌پذیری، حل هزینه بالای تراکنش‌ها در اتریوم و افزایش سرعت تراکنش است.

پل Polygon: بریج پالیگان روشی برای افزایش سرعت انتقال توکن‌های ERC20 و NFT، به زنجیره جانبی Polygon است. در این روش، اصطلاحا از دو پل با شرایط امنیتی مختلف به نام‌های پل اثبات سهام (PoS) و پل پلاسما، برای انتقال دارایی از اتریوم به Polygon و برعکس استفاده می‌شود. پل PoS، از الگوریتم اجماع اثبات سهام (PoS) برای ایمن‌سازی شبکه خود استفاده می‌کند. پل PoS، برای انتقال اتر و اکثر توکن‌های ERC-20 استفاده می‌شود و کاربران معمولی هم به راحتی می‌توانند از این روش استفاده کنند. اما توسعه‌دهندگانی که به امنیت بیشتری نیاز دارند، باید از پل پلاسما برای انتقال دارایی استفاده کنند. این پل، از انتقال توکن‌های MATIC ،ERC-20 و ERC-721 پشتیبانی می‌کند.

بزرگترین پل های بلاک چین کدامند؟

طبق گزارش دیفای‌لاما، تا مارس ۲۰۲۲، ۲۱.۸ میلیارد دلار ارز دیجیتال در پل‌های بلاکچینی قفل شده‌بود. بزرگترین پل بلاکچین، Wrapped Bitcoin است. این توکن برای این ساخته شد تا همانند یک پل، نقدینگی عظیمی که در بیت‌کوین وجود دارد را به سمت اکوسیستم اتریوم به‌ویژه مبادلات غیرمتمرکز هدایت کند. شما با خرید توکن‌ WBTC، علاوه بر داشتن بیت‌کوین، می‌توانید از تمامی مزایای شبکه اتریوم نیز استفاده کنید، بدون اینکه نیازی به خرید اتر (ETH) داشته‌باشید. Wrapped Bitcoin تقریبا نیمی از ارزش بازار پل را به خود اختصاص داده‌است و ارزش کل آن ۱۰.۲ میلیارد دلار است.

همچنین طبق اطلاعات ارائه شده توسط این وبسایت، پل مولتی چین (Multichain) عنوان بزرگترین پل میان زنجیره ای، با حدود ۷ میلیارد دلار TVL است.

علاوه بر این، طبق اطلاعات سایت Dune Analytics، پل آوالانچ با حدود ۶ میلیارد دلار TVL، بزرگترین پل اتریوم است و پس از آن پالیگان با ۵ میلیارد دلار TVL و پل Fantom Anyswap با ۴.۲ میلیارد دلار TVL در مقام‌های بعدی قرار دارند.

سوالات پرتکرار درباره پل های بلاک چین