لیکویید استیکینگ چیست؟ راهنمای جامع برای مبتدی‌ها و حرفه‌ای‌ها (۲۰۲۵)

لیکویید استیکینگ سیستمی است که به کاربران اجازه می‌دهد ارز دیجیتال خود را در یک بلاکچین اثبات سهام (PoS) استیکینگ کنند و توکنی دریافت کنند که نشان‌دهنده دارایی‌های استیکینگ شده آنهاست و سپس می‌تواند در برنامه‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi) استفاده شود. این امر مزایای پاداش‌های استیکینگ را در عین حفظ نقدینگی و امکان شرکت در سایر فعالیت‌های DeFi برای کاربران فراهم می‌کند. طبق گفته Crypto.com، این راهی برای “آزادسازی ارزش دارایی‌های استیکینگ شده” است و انعطاف‌پذیری بیشتری را برای تخصیص سرمایه ارائه می‌دهد.

لیکویید استیکینگ به زبان ساده

لیکویید استیکینگ یک روش نوآورانه در دنیای ارزهای دیجیتال است که به شما این امکان را می‌دهد هم‌زمان با قفل کردن دارایی‌های خود برای پشتیبانی از شبکه (استیکینگ)، همچنان به نقدینگی آن‌ها دسترسی داشته باشید.

در این فرایند، وقتی توکن‌های خود را استیک می‌کنید، معادل آن‌ها یک سری توکن جدید دریافت می‌کنید که به آن‌ها «توکن‌های استیکینگ نقدی» یا LST گفته می‌شود. این توکن‌ها قابل معامله هستند و می‌توانید از آن‌ها در پروژه‌های مختلف دیفای مثل وام‌دهی، ییلد فارمینگ یا تامین نقدینگی استفاده کنید.

در واقع، لیکویید استیکینگ راهی است برای کسب پاداش استیکینگ بدون از دست دادن قابلیت استفاده از دارایی‌هایتان در سایر بخش‌های بازار ارز دیجیتال. این یعنی هم‌زمان هم از امنیت شبکه حمایت می‌کنید، هم از فرصت‌های مالی بهره می‌برید.

تفاوت لیکویید استیکینگ با استیکینگ سنتی

استیکینگ روشی است که کاربران در آن دارایی‌های رمزنگاری‌شده خود را به یک قرارداد هوشمند اختصاص می‌دهند تا به حفظ امنیت و عملکرد یک بلاک‌چین کمک کنند. این روش مخصوص بلاک‌چین‌هایی است که از الگوریتم اجماع اثبات سهام (PoS) استفاده می‌کنند، مانند اتریوم.

پل کهکشانی او ام پی فینکس

دیگه نیازی نیست رمزارزهات رو نقد کنی! پل کهکشانی اوام‌پی فینکس، از رمزارزات کم می‌کنه و تراکنش ریالی انجام می‌ده

همین حالا سفارش بده

شما می‌توانید به دو روش در استیکینگ سنتی شرکت کنید:

1. راه‌اندازی گره (نود) اعتبارسنج خودتان
   
2. واگذاری دارایی‌ها به یک اعتبارسنج دیگر
   

راه‌اندازی نود نیازمند دانش فنی و منابع زیاد است، در حالی که واگذاری به معنای سپردن دارایی‌هایتان به یک اعتبارسنج شخص ثالث است.

لیکویید استیکینگ (Liquid Staking) چیست؟

لیکویید استیکینگ مفهومی نسبتا جدید است که با هدف فراهم کردن انعطاف‌پذیری بیشتر نسبت به استیکینگ سنتی معرفی شده است. این روش به کاربران اجازه می‌دهد دارایی‌های خود را استیک کنند و در عین حال نقدشوندگی آن‌ها را حفظ نمایند.

این کار از طریق صدور توکن‌های مصنوعی در برابر دارایی‌های استیک‌شده انجام می‌شود. برخلاف استیکینگ سنتی، کاربران همچنان می‌توانند از دارایی‌های استیک‌شده خود در پروژه‌های دیفای (DeFi) استفاده کرده یا آن‌ها را معامله کنند.

مزیت اصلی لیکویید استیکینگ، افزایش انعطاف‌پذیری و کاهش هزینه فرصت است.

استیکینگ استخری (Pool Staking): رویکردی مشارکتی
استیکینگ استخری، روشی است که در آن کاربران منابع خود را برای مشارکت گروهی در فرایند استیکینگ با هم ترکیب می‌کنند. این روش به کاربران امکان می‌دهد بدون نیاز به منابع زیاد اولیه، از پاداش‌های استیکینگ بهره‌مند شوند.

در یک استخر استیکینگ، پاداش‌ها بر اساس میزان مشارکت هر فرد در استخر تقسیم می‌شود. این روش به‌ویژه برای کسانی مفید است که منابع کافی برای استیک مستقل ندارند.

مقایسه سه روش: کدام یک برای شما مناسب است؟
انتخاب بین استیکینگ سنتی، استیکینگ نقدی و استیکینگ استخری به شرایط و اهداف شخصی شما بستگی دارد:

• استیکینگ سنتی برای افرادی مناسب است که منابع زیاد و دانش فنی دارند.
  
• استیکینگ نقدی گزینه‌ای خوب برای کسانی است که به دنبال انعطاف‌پذیری و مشارکت در پروژه‌های دیفای هستند.
  
• استیکینگ استخری برای کسانی مناسب است که منابع محدودی دارند اما همچنان می‌خواهند از استیکینگ درآمد کسب کنند.

چرا لیکویید استیکینگ اهمیت دارد؟

لیکویید استیکینگ یک تغییر اساسی برای تمام کسانی است که در شبکه‌های بلاک‌چینی و فعالیت‌های دیفای حضور دارند. این فقط درباره استیک کردن توکن‌ها نیست، بلکه درباره استیک کردن هوشمندانه است. با فراهم کردن امکان استیک کردن بدون از دست دادن دسترسی به دارایی‌ها، استیکینگ نقدی سطح جدیدی از انعطاف‌پذیری و قابلیت استفاده را معرفی می‌کند—ویژگی‌ای که استیکینگ سنتی قادر به ارائه آن نیست. این نوآوری باعث شده مشارکت در اکوسیستم اثبات سهام (PoS) برای همه آسان‌تر و مؤثرتر شود.

لیکویید استیکینگ چگونه کار می‌کند؟

لیکویید استیکینگ با صدور مشتقات استیکینگ (LST) آغاز می‌شود که نمایانگر رمزارزهای استیک‌شده هستند. کاربر باید به یک پروتکل لیکویید استیکینگ مراجعه کند تا توکن‌های مشتق‌شده‌ای دریافت کند که ارزش رمزارزهای استیک‌شده او را نمایش می‌دهند.

سرمایه‌گذار می‌تواند این توکن‌های مشتق‌شده را در فعالیت‌های مختلف دیفای استفاده کند، در حالی که دارایی اصلی او در فرآیند سنتی استیکینگ قفل باقی می‌ماند. در نتیجه، کاربر از دو مسیریکی از دارایی استیک‌شده و دیگری از سرمایه‌گذاری این توکن‌های مشتق‌شده پاداش دریافت می‌کند. 

راهنمای گام‌به‌گام برای شروع لیکویید استیکینگ:

مرحله ۱: واریز (Deposit)
سرمایه‌گذار رمزارزی مانند اتریوم (ETH) یا سولانا (SOL) را به یک پروتکل لیکویید استیکینگ واریز می‌کند.

مرحله ۲: صدور توکن مشتق‌شده (Token Minting)
پلتفرم، توکن LST را به نسبت ۱:۱ صادر می‌کند؛ مثلاً، در مقابل ETH استیک‌شده، توکن stETH دریافت می‌شود.

مرحله ۳: استیکینگ (Staking)
پلتفرم به نمایندگی از کاربر، دارایی را در بین اعتبارسنج‌ها در شبکه‌های اثبات سهام (PoS) توزیع می‌کند تا ریسک کاهش یابد.

مرحله ۴: دریافت پاداش‌ها (Reward Accrual)
با افزایش پاداش‌ها، کاربر توکن مشتق‌شده‌ای دریافت می‌کند که می‌تواند در دیفای برای معامله، وام‌دهی یا سایر فعالیت‌ها استفاده شود. ارزش LST نیز بازتاب‌دهنده پاداش‌های جمع‌شده خواهد بود.

مرحله ۵: آن‌استیک کردن (Unstaking)
در صورت تمایل به بازیابی دارایی اصلی، کاربر توکن استیک‌شده را بازمی‌گرداند («سوزاندن»)، و معادل رمزارز اولیه به‌همراه پاداش‌های جمع‌شده را دریافت می‌کند.

 نتیجه‌گیری:

با این مکانیسم ساده، سرمایه‌گذاران می‌توانند از رمزارزهای بلااستفاده خود نهایت بهره را ببرند و همزمان نقدینگی خود را حفظ کنند. این مدل، درآمد غیرفعال ایجاد کرده و دروازه‌ای به‌سوی فرصت‌های گسترده در دیفای می‌گشاید.

 برخی از مهم‌ترین جنبه‌های فرآیند استیکینگ که باید به آن‌ها توجه داشته باشید عبارت‌اند از:

ولیدیتورها (Validators)
ولیدیتورها نقش بسیار حیاتی در کل فرآیند استیکینگ ایفا می‌کنند، زیرا امنیت و عملکرد بلاک‌چین‌های مبتنی بر اثبات سهام (PoS) را تضمین می‌کنند. پروتکل‌های استیکینگ نقدشونده با اپراتورهای حرفه‌ای نود همکاری می‌کنند تا امنیت دارایی‌های استیک‌شده حفظ شود.

مکانیسم‌های اجماع (Consensus Mechanisms)
پلتفرم‌های استیکینگ از الگوریتم اجماع اثبات سهام (PoS) استفاده می‌کنند که در آن، ولیدیتورهای منتخب همواره هوشیار باقی می‌مانند تا شبکه غیرمتمرکز و مقاوم در برابر دستکاری باقی بماند.

توکن‌های استیکینگ نقدشونده (Liquid Staking Tokens – LSTs)
توکن‌های LST نمایانگر ارزش دارایی‌های رمزنگاری‌شده‌ی استیک‌شده‌ی شما هستند. کاربران می‌توانند این توکن‌ها را در فعالیت‌های معاملاتی یا وام‌دهی در پلتفرم‌های دیفای و صرافی‌های غیرمتمرکز به کار بگیرند.

مشتقات استیکینگ نقدشونده (Liquid Staking Derivatives – LSDs)
این توکن‌ها از نوع پیشرفته در اکوسیستم استیکینگ هستند که نشان‌دهنده مالکیت جزئی بر پاداش‌های استیک‌شده‌اند و انعطاف‌پذیری بیشتری برای سرمایه‌گذاران باتجربه فراهم می‌کنند.

مزایا و معایب لیکویید استیکینگ

هر مفهومی در کریپتو مزایا و پالش‌هایی را به همراه دارد که باعث می‌شود کاربران با توجه به شرایط و اهداف خود از آن‌ها استفاده کنند یا نه. در ادامه به بررسی مزایا و معایب لیکویید استیکینگ می‌پردازیم.

مزایا برای کاربران عادی و حرفه‌ای

لیکویید استیکینگ نقدی مزایای منحصربه‌فردی دارد که آن را به انتخابی برجسته برای سرمایه‌گذاران مدرن تبدیل می‌کند:

نقدشوندگی آزاد (Unlocked Liquidity)
بر خلاف استیکینگ سنتی، لیکویید استیکینگ اطمینان می‌دهد که دارایی‌های شما در دسترس باقی می‌مانند. شما می‌توانید از توکن‌های استیکینگ نقدی خود برای دسترسی به نقدینگی در پروتکل‌های دیفای استفاده کنید.

ادغام با پروتکل‌های مختلف دیفای
استیکینگ نقدی با بسیاری از پروتکل‌های دیفای یکپارچه شده و فعالیت‌هایی مانند ییلد فارمینگ (yield farming)، وام‌دهی و فراهم کردن نقدینگی در پلتفرم‌هایی مانند Aave یا Uniswap را ممکن می‌سازد.

دریافت پاداش‌های استیکینگ
استیکینگ نقدی این امکان را به دارندگان توکن می‌دهد که بدون از دست دادن دسترسی به دارایی‌های خود، پاداش‌های استیکینگ دریافت کنند. شرکت‌کنندگان می‌توانند به‌طور مداوم از پاداش‌های استیکینگ بهره‌مند شوند و در عین حال از فرصت‌های اضافی در حوزه دیفای نیز استفاده کنند.

ریسک‌ها و چالش‌ها

با وجود تمام مزایایی که استیکینگ نقدی دارد، بررسی جنبه‌های منفی آن برای اتخاذ تصمیمات آگاهانه ضروری است. در ادامه به برخی از معایب مهم اشاره شده است:

اسلشینگ (Slashing)
در صورت عدم فعالیت یا رفتار مخرب اعتبارسنج‌ها، ممکن است جریمه‌هایی برای آن‌ها اعمال شود که می‌تواند به‌طور جدی بر دارایی کاربرانی که از آن پلتفرم استفاده می‌کنند تأثیر بگذارد.

نفوذ و آسیب‌پذیری (Exploits)
مانند سایر پروتکل‌های دیفای، اپلیکیشن‌های استیکینگ نقدی به قراردادهای هوشمند متکی هستند و بنابراین در معرض خطر هک و آسیب‌پذیری‌های فنی قرار دارند. کاربران باید قبل از استفاده از این پلتفرم‌ها، تحقیقات لازم را انجام دهند.

نوسان در سوددهی (Yield Volatility)
پاداش‌هایی که از مشتقات استیکینگ نقدی به دست می‌آیند ممکن است با توجه به شرایط بازار و نرخ‌های فعلی متغیر باشند که می‌تواند بر میزان سوددهی نهایی تاثیرگذار باشد.

مقایسه با سایر روش‌های کسب سود در DeFi

در ادامه یک جدول مقایسه‌ای بین لیکویید استیکینگ و سایر روش‌های کسب سود در دیفای را می‌بینید که شامل مزایا، معایب و مناسب‌ترین نوع کاربران برای هر روش است:

معرفی برترین پروتکل‌های لیکویید استیکینگ در سال ۲۰۲۵

اکنون که با نحوه عملکرد لیکویید استیکینگ آشنا شدید، بیایید به معرفی برترین پروتکل‌های لیکویید استیکینگ در سال ۲۰۲۵ بپردازیم.

لیدو فایننس Lido Finance (stETH)

Lido یکی از محبوب‌ترین پروتکل‌های لیکویید استیکینگ است. زمانی که ETH خود را با استفاده از Lido استیک می‌کنید، در ازای آن توکن stETH دریافت می‌کنید. این توکن قابلیت معامله دارد و می‌توان از آن در سایر پروژه‌های دیفای استفاده کرد.
Lido فرآیند استیکینگ را بسیار ساده و در دسترس حتی برای مبتدیان قرار می‌دهد.

راکت پول Rocket Pool (rETH)

Rocket Pool نیز یکی دیگر از گزینه‌های قدرتمند برای استیکینگ نقدی است. کاربران می‌توانند ETH استیک کنند و توکن rETH دریافت نمایند.
Rocket Pool به‌خاطر رویکرد غیرمتمرکز خود شناخته شده است، به این معنا که توسط جامعه‌ای از کاربران مدیریت می‌شود. این ویژگی، آن را به گزینه‌ای ایمن و قابل اعتماد برای استیکینگ تبدیل کرده است.

فراکس اتر Frax ETH (frxETH / sfrxETH)

Frax Ether یک پروتکل جدیدتر در حوزه استیکینگ نقدی است که به‌سرعت در حال محبوب شدن است. این پلتفرم به کاربران اجازه می‌دهد ETH خود را استیک کنند و در مقابل sfrxETH دریافت نمایند.
Frax Ether تمرکز ویژه‌ای بر بازدهی بالا دارد و رابط کاربری ساده و مناسبی ارائه می‌دهد، که آن را به گزینه‌ای عالی برای کاربران تازه‌کار و حرفه‌ای تبدیل کرده است.

مقایسه بین پروتکل های لیکویید استیکینگ

در ادامه مقایسه‌ای جامع بین سه پروتکل برتر لیکویید استیکینگ در سال ۲۰۲۵ شامل Lido Finance، Rocket Pool و Frax Ether ارائه می‌شود تا بتوانید انتخاب مناسبی بر اساس نیازهای خود داشته باشید:

جمع‌بندی:

• اگر سادگی، دسترسی بالا و پشتیبانی گسترده در دیفای برایتان مهم است، Lido انتخاب مناسبی است.
  
• اگر تمرکززدایی، امنیت و مشارکت جامعه برای شما اولویت دارد، به سراغ Rocket Pool بروید.
  
• اگر به دنبال بازده بالا و نوآوری هستید، Frax Ether انتخاب جذابی برایتان خواهد بود.

چطور با لیکویید استیکینگ شروع کنیم؟ (راهنمای قدم‌به‌قدم)

اگر قصد دارید از طریق لیکویید استیکینگ درآمد کسب کنید و در عین حال نقدشوندگی دارایی‌های خود را حفظ نمایید، تنها کافی است سه گام ساده و کاربردی زیر را دنبال کنید. این مراحل به شما کمک می‌کنند با اطمینان و آگاهی وارد این حوزه شوید و بیشترین بهره را از فرصت‌های موجود در دنیای دیفای ببرید:

انتخاب پروتکل مناسب

نخستین گام برای ورود به دنیای لیکویید استیکینگ، انتخاب یک پروتکل معتبر و سازگار با نیازهای شماست. هنگام انتخاب، به عواملی مانند نوع دارایی‌های پشتیبانی‌شده، میزان امنیت، اعتبار تیم توسعه‌دهنده و سطح غیرمتمرکز بودن آن توجه کنید. برخی پروتکل‌ها مانند Lido، Rocket Pool یا Frax Ether گزینه‌های محبوبی هستند. این پروسه می‌تواند از طریق پلتفرم‌های متمرکز مانند بایننس یا از طریق پروتکل‌های غیرمتمرکز مبتنی بر قرارداد هوشمند انجام شود.

مراحل انجام لیکویید استیکینگ

پس از انتخاب پروتکل، کیف پول دیجیتال سازگاری مانند MetaMask، Trust Wallet یا کیف پول‌های سخت‌افزاری مثل Ledger را آماده کنید. مطمئن شوید دارایی مورد نظر (مثلاً ETH) در کیف پولتان موجود است. سپس به وب‌سایت رسمی پروتکل بروید، کیف پول خود را متصل کنید و گزینه‌هایی مانند «Stake» یا «Start Staking» را انتخاب نمایید. مقدار توکن مورد نظر برای استیک کردن را وارد کنید و تراکنش را در کیف پول تأیید نمایید. پس از آن، توکن‌های لیکویید استیکینگ (LST) مانند stETH یا rETH به کیف پول شما ارسال می‌شوند. این توکن‌ها نماینده دارایی استیک‌شده شما هستند و قابلیت استفاده در پلتفرم‌های دیفای را دارند.

نکات ایمنی و کیف‌پول‌های پیشنهادی

امنیت یکی از مهم‌ترین جنبه‌های لیکویید استیکینگ است. از کیف پول‌های معتبر استفاده کنید و همیشه مطمئن شوید که فقط از وب‌سایت رسمی پروتکل‌ها استفاده می‌کنید. برای مبالغ بالا، استفاده از کیف پول سخت‌افزاری مانند Ledger یا Trezor توصیه می‌شود. همچنین، حتماً از کلیدهای خصوصی خود به‌خوبی محافظت کرده و مراقب لینک‌ها و پروژه‌های فیشینگ باشید. یک استراتژی مدیریت ریسک مناسب می‌تواند از دارایی‌های شما در برابر اتفاقات ناگهانی در فضای دیفای محافظت کند.

کاربرد لیکویید استیکینگ در دیفای و سرمایه‌گذاری حرفه‌ای

در دنیای دیفای، لیکویید استیکینگ تنها به دریافت پاداش محدود نمی‌شود؛ بلکه با استفاده از توکن‌های نقدشونده (LST)، فرصت‌های متنوعی برای سرمایه‌گذاری حرفه‌ای فراهم می‌شود. در ادامه با سه کاربرد مهم لیکویید استیکینگ در اکوسیستم دیفای آشنا می‌شوید:

استفاده در پروتکل‌های Yield Farming

با استفاده از توکن‌های لیکویید استیکینگ مانند stETH یا rETH، می‌توانید وارد استخرهای ییلد فارمینگ شوید و بازدهی بیشتری نسبت به استیکینگ ساده کسب کنید. این روش به شما اجازه می‌دهد هم‌زمان از پاداش‌های استیکینگ و سود حاصل از تأمین نقدینگی بهره‌مند شوید.

بهره‌برداری در معاملات لوریج‌دار

توکن‌های LST می‌توانند در پلتفرم‌های معاملاتی به‌عنوان دارایی پایه برای معاملات اهرمی (لوریج‌دار) استفاده شوند. این قابلیت به تریدرهای حرفه‌ای این امکان را می‌دهد تا با افزایش قدرت خرید، سود بالقوه خود را بیشتر کنند البته با در نظر گرفتن ریسک بالاتر.

استفاده به‌عنوان وثیقه در وام‌دهی

یکی از رایج‌ترین کاربردهای LST استفاده از آن‌ها به‌عنوان وثیقه برای دریافت وام در پروتکل‌هایی مانند Aave یا MakerDAO است. این کار به کاربران اجازه می‌دهد بدون نیاز به فروش دارایی‌های خود، به نقدینگی فوری دست پیدا کنند.

آینده لیکویید استیکینگ و روندهای بازار

با افزایش پذیرش فناوری‌های دیفای و استقبال گسترده کاربران از مدل‌های مالی غیرمتمرکز، انتظار می‌رود پلتفرم‌های لیکویید استیکینگ بیش از پیش توسعه یابند و سهم بیشتری از بازار را به خود اختصاص دهند. ادغام عمیق‌تر با پروتکل‌های وام‌دهی، ظهور توکن‌های مشتقه جدید و بهبود امنیت قراردادهای هوشمند از جمله روندهایی هستند که می‌توانند مسیر این حوزه را در سال‌های آینده شکل دهند. در مجموع، لیکویید استیکینگ در حال تبدیل شدن به یکی از ارکان اصلی اقتصاد دیفای است.

سوالات متداول درباره لیکویید استیکینگ