یونی سواپ v3 چیست و چه تفاوتی با سایر نسخه‌ها دارد؟

یونی سواپ (Uniswap) یکی از پیشگامان صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) در دنیای ارزهای دیجیتال است که امکان مبادله توکن‌های مبتنی بر اتریوم را بدون نیاز به واسطه‌های متمرکز فراهم می‌کند. با معرفی یونی سواپ نسخه ۳ (Uniswap V3)، این پلتفرم بهبودهای قابل توجهی در کارایی، انعطاف‌پذیری و سودآوری برای کاربران و تأمین‌کنندگان نقدینگی ارائه داده‌است. در این مطلب سعی داریم به بررسی جزئیات نسخه ۳ یونی سواپ و تفاوت‌های آن با نسخه‌های قبلی بپردازیم.

یونی سواپ ورژن ۳ چیست؟

یونی سواپ ورژن ۳ (Uniswap V3) جدیدترین نسخه از پروتکل یونی سواپ، یکی از محبوب‌ترین صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) است که در ماه می ۲۰۲۱ عرضه شد. این نسخه به منظور رفع محدودیت‌های نسخه‌های قبلی و بهبود تجربه کاربری در زمینه تأمین نقدینگی و معاملات طراحی شده‌است. یونی سواپ V3 با تمرکز بر افزایش کارایی سرمایه، کاهش هزینه‌ها و ارائه قابلیت‌های پیشرفته، یکی از نوآورانه‌ترین پروژه‌ها در اکوسیستم دیفای به‌شمار می‌رود.
در نسخه‌های قبلی، یکی از چالش‌های اساسی تأمین‌کنندگان نقدینگی (LPها) این بود که مجبور بودند نقدینگی خود را در کل محدوده قیمتی قرار دهند که به دلیل پراکندگی سرمایه، بازدهی پایینی ایجاد می‌کرد. یونی سواپ V3 با معرفی مفهوم نقدینگی متمرکز (Concentrated Liquidity) این مشکل را برطرف کرد. این ویژگی جدید به تأمین‌کنندگان اجازه می‌دهد تا نقدینگی خود را در محدوده‌های قیمتی خاصی که احتمال بیشتری برای انجام معاملات دارند، متمرکز کنند.
علاوه بر این، یونی سواپ V3 با استفاده از الگوریتم‌های پیشرفته، امکان پیش‌بینی بهتر قیمت‌ها را فراهم کرده است. این ویژگی که با عنوان پیش‌بینی قیمت بهبود یافته (Improved Price Discovery) شناخته می‌شود، معاملات را برای کاربران کارآمدتر و دقیق‌تر می‌کند. همچنین، ساختار کارمزدهای جدید این نسخه به LPها اجازه می‌دهد تا کاربران بر اساس سطح ریسک و نوع دارایی، از سه نرخ کارمزد ۰.۰۵٪، ۰.۳٪ یا ۱٪ استفاده کنند.
ویژگی دیگر یونی سواپ V3، سازگاری آن با راه‌حل‌های لایه دوم (Layer 2) مانند اپتیمیسم (Optimism) است. این قابلیت باعث شده تا هزینه‌های گس برای کاربران به طور قابل‌توجهی کاهش یابد و تجربه معاملاتی سریع‌تر و کم‌هزینه‌تری فراهم شود.

تغییرات ایجاد شده در یونی سواپ نسخه ۳

نقدینگی متمرکز

در نسخه‌های قبلی یونی سواپ، تامین‌کنندگان نقدینگی مجبور بودند سرمایه خود را در کل محدوده قیمتی (از ۰ تا بی‌نهایت) قرار دهند که منجر به کارایی پایین سرمایه می‌شد. در یونی سواپ V3، مفهوم نقدینگی متمرکز (Concentrated Liquidity) معرفی شده‌است که به LPها اجازه می‌دهد نقدینگی خود را در محدوده قیمتی خاصی متمرکز کنند.

این امر باعث می‌شود تا سرمایه‌ها به صورت بهینه‌تری استفاده و بازدهی بالاتری برای تامین‌کنندگان نقدینگی فراهم شود. به عنوان مثال، یک LP می‌تواند تصمیم بگیرد که نقدینگی خود را فقط در محدوده قیمتی ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ دلار برای یک جفت ارز خاص قرار دهد؛ این امر منجر به افزایش کارایی سرمایه و سودآوری بیشتر می‌شود.

پیش‌بینی قیمت بهتر

یونی سواپ V3 با بهبود الگوریتم‌های خود، امکان پیش‌بینی قیمت‌های متوسط متناسب با زمان (TWAP) را فراهم کرده‌است. این بهبودها باعث شده تا استفاده و ارتباط با این پیش‌بینی‌ها سریع‌تر و ارزان‌تر از قبل باشد. به عنوان مثال، در این نسخه، دسترسی به قیمت‌های متوسط در زنجیره بهبود یافته و امکان استفاده از اندیکاتورهای معاملاتی مانند میانگین متحرک نمایی (EMA) و میانگین متحرک ساده (SMA) فراهم شده‌است.

کارمزدهای بهینه

در نسخه‌های قبلی یونی سواپ، کارمزد ثابت ۰/۳٪ برای تمامی معاملات اعمال می‌شد. اما در یونی سواپ V3، ساختار کارمزدهای متغیر معرفی شده است که به تأمین‌کنندگان نقدینگی اجازه می‌دهد بر اساس سطح ریسک و نوع جفت ارز، یکی از سه سطح کارمزد ۰/۰۵٪، ۰/۳٪ یا ۱٪ را انتخاب کنند. این ساختار جدید به LPها امکان می‌دهد تا با توجه به نوسانات و ریسک‌های موجود، بهترین گزینه را برای حداکثر کردن سود خود انتخاب کنند.

مقایسه یونی سواپ ورژن ۳ با سایر نسخه‌ها

یونی سواپ، به‌عنوان یکی از پیشگامان صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX)، طی سال‌های اخیر با به‌روزرسانی‌های مداوم توانسته است جایگاه خود را در اکوسیستم دیفای تثبیت کند. معرفی نسخه‌های مختلف این پروتکل، هر بار با بهبود عملکرد و افزایش کارایی همراه بوده‌است. یونی سواپ ورژن ۳ (Uniswap V3) که در می ۲۰۲۱ معرفی شد، نقطه عطفی در توسعه این پروتکل بود. در این بخش به بررسی دقیق تفاوت‌ها و برتری‌های نسخه ۳ نسبت به نسخه‌های قبلی می‌پردازیم.

۱- نقدینگی متمرکز در مقابل نقدینگی گسترده

در نسخه‌های قبلی یونی سواپ، نقدینگی توسط تأمین‌کنندگان (LPها) به طور مساوی در کل محدوده قیمتی تخصیص داده می‌شد. این روش، اگرچه ساده و کارآمد بود، اما باعث هدررفت سرمایه در محدوده‌هایی می‌شد که احتمال انجام معامله در آن‌ها پایین بود.

یونی سواپ V3 با معرفی نقدینگی متمرکز (Concentrated Liquidity) این محدودیت را رفع کرد. در این نسخه، LPها می‌توانند نقدینگی خود را به محدوده‌های قیمتی خاصی که تقاضای بیشتری دارند، اختصاص دهند. این رویکرد نه‌تنها باعث افزایش بازدهی سرمایه شد، بلکه ریسک نقدینگی را نیز کاهش داد.

۲- پیش‌بینی قیمت بهبود یافته

یونی سواپ V3 از الگوریتم‌های پیشرفته‌تری برای پیش‌بینی قیمت (Price Discovery) استفاده می‌کند. این نسخه با بهره‌گیری از داده‌های دقیق‌تر و روش‌های بهینه‌تر، قیمت‌گذاری دارایی‌ها را برای کاربران دقیق‌تر کرده‌است. در نسخه‌های قبلی، دقت پیش‌بینی قیمت‌ها به دلیل پراکندگی نقدینگی محدود بود، اما در V3 با متمرکز کردن نقدینگی این مشکل دیگر وجود ندارد.

۳- ساختار کارمزدهای متنوع

یکی از مهم‌ترین بهبودهای یونی سواپ V3، معرفی کارمزدهای متغیر (Flexible Fee Tiers) بود. در حالی که نسخه‌های قبلی تنها یک نرخ ثابت کارمزد ارائه می‌دادند (۰/۳٪)، V3 به کاربران امکان انتخاب میان سه سطح کارمزد ۰/۰۵٪، ۰/۳٪ و ۱٪ را می‌دهد. این تغییر باعث شد تأمین‌کنندگان نقدینگی بتوانند استراتژی‌های متفاوتی را بر اساس نوع دارایی و میزان ریسک اتخاذ کنند.

۴- کاهش هزینه‌های تراکنش با پشتیبانی از لایه دوم

نسخه‌های قبلی یونی سواپ برای اجرای تراکنش‌ها از شبکه اصلی اتریوم استفاده می‌کردند که به دلیل هزینه‌های بالای گس (Gas Fees)، مشکلاتی برای کاربران ایجاد می‌کرد. یونی سواپ V3 با پشتیبانی از راه‌حل‌های لایه دوم (Layer 2) مانند اپتیمیسم (Optimism) این مشکل را برطرف کرده‌ و کاهش چشمگیر هزینه‌های تراکنش و افزایش سرعت تایید معاملات را به کاربران خود ارائه کرده‌است.

۵- انعطاف‌پذیری بیشتر برای کاربران

یونی سواپ V3 ابزارهای پیشرفته‌تری مانند تنظیم محدوده قیمت برای تأمین‌کنندگان نقدینگی و مدیریت بهتر ریسک ارائه می‌دهد. این ویژگی‌ها باعث شده‌اند که کاربران حرفه‌ای و سرمایه‌گذاران نهادی، از نسخه ۳ استقبال بیشتری کنند. در مقابل، نسخه‌های قبلی به دلیل سادگی بیشتر، بیشتر برای کاربران مبتدی مناسب بودند.

مزایای یونی سواپ ورژن ۳

۱– کارایی بالاتر سرمایه: با معرفی نقدینگی متمرکز، تأمین‌کنندگان نقدینگی می‌توانند سرمایه خود را در محدوده‌های قیمتی خاصی متمرکز کرده و بازدهی بالاتری کسب کنند. به عنوان مثال، در مقایسه با صرافی‌های متمرکز، یونی سواپ V3 امکان انجام معاملات با حجم بالا را با تأثیر قیمت کمتر فراهم می‌کند؛ به طوری که تأثیر قیمت برای یک معامله ۵ میلیون دلاری در یونی سواپ V3 حدود ۰.۵٪ است، در حالی که در صرافی‌هایی مانند کوین‌بیس این مقدار حدود ۱٪ می‌باشد.

۲- انعطاف‌پذیری بیشتر: با ارائه سطوح مختلف کارمزد و امکان تعیین محدوده‌های قیمتی خاص، کاربران می‌توانند استراتژی‌های متنوع‌تری را برای تأمین نقدینگی و معاملات خود انتخاب کنند.

۳- کاهش هزینه‌های تراکنش: با بهبود الگوریتم‌ها و استفاده از راه‌حل‌های لایه دوم مانند اپتیمیسم (Optimism)، هزینه‌های گس در یونی سواپ V3 به میزان قابل توجهی کاهش یافته‌است.

معایب یونی سواپ ورژن ۳

۱- پیچیدگی بیشتر: ویژگی‌های جدید مانند نقدینگی متمرکز و سطوح مختلف کارمزد ممکن است برای کاربران تازه‌کار پیچیده باشد و نیاز به آموزش بیشتری داشته‌باشد.

۲-ریسک ضرر ناپایدار (Impermanent Loss): با توجه به متمرکز کردن نقدینگی در محدوده‌های قیمتی خاص، ریسک ضرر ناپایدار برای تأمین‌کنندگان نقدینگی افزایش می‌یابد. به عنوان مثال، اگر قیمت دارایی‌ها به سرعت از محدوده تعیین‌شده خارج شود، LPها ممکن است ضرر ببینند.

۳-هزینه‌های مدیریت: در یونی سواپ V3، هر استخر نقدینگی قرارداد هوشمند مخصوص به خود را دارد که می‌تواند منجر به افزایش تعداد قراردادها و هزینه‌های مدیریت شود. 

یونی سواپ V3: تحولی بزرگ در دنیای دیفای با نقدینگی هوشمند و کارایی بی‌رقیب

یونی سواپ V3، به عنوان پیشرفته‌ترین نسخه از یکی از محبوب‌ترین صرافی‌های غیرمتمرکز، در می ۲۰۲۱ معرفی شد و به سرعت جایگاه خود را در صدر نوآوری‌های حوزه دیفای تثبیت کرد. این نسخه جدید با هدف رفع محدودیت‌های نسخه‌های قبلی و ارائه تجربه‌ای بهینه‌تر برای کاربران و تأمین‌کنندگان نقدینگی (LPها) طراحی شده‌است.
یونی سواپ V3 مفهوم نقدینگی متمرکز (Concentrated Liquidity) را معرفی کرد که امکان مدیریت هوشمند سرمایه را فراهم می‌کند. این ویژگی به LPها اجازه می‌دهد نقدینگی خود را در محدوده‌های قیمتی مشخص و پرمعامله متمرکز کنند و از بازدهی بالاتری برخوردار شوند.
علاوه بر این، این نسخه با پیش‌بینی قیمت بهینه‌شده (Improved Price Discovery) و الگوریتم‌های پیشرفته، دقت و کارایی معاملات را افزایش داده است. همچنین، با ساختار کارمزدهای متنوع، LPها می‌توانند با توجه به نوع دارایی و ریسک، از نرخ‌های کارمزد ۰/۰۵٪، ۰/۳٪ یا ۱٪ بهره ببرند.

پشتیبانی از راه‌حل‌های لایه دوم (Layer 2) مانند اپتیمیسم (Optimism) یکی دیگر از ویژگی‌های کلیدی این نسخه به‌شمار می‌رود که با کاهش چشمگیر هزینه‌های گس، تجربه کاربری را به سطحی جدید ارتقا داده‌است.
یونی سواپ V3 با این نوآوری‌ها نه‌تنها استانداردهای تازه‌ای را در حوزه دیفای تعریف کرده، بلکه به ابزاری ایده‌آل برای سرمایه‌گذاران و کاربران عادی تبدیل شده‌است و نشان می‌دهد که آینده معاملات غیرمتمرکز چقدر امیدوارکننده خواهد بود.