کریپتوکارنسی چیست؟ بهترین راهنمای بازار کریپتوکارنسی

کریپتوکارنسی (Cryptocurrency / Crypto) تا به امروز نام‌های گوناگونی را مثل رمزارز و ارز دیجیتال به خود دیده است. احتمالاً شما نیز با برخی از محبوب‌ترین انواع کریپتوکارنسی تحت عناوین بیت کوین (Bitcoin / BTC)، اتریوم (Ethereum / ETH)، لایت کوین (Litecoin / LTC) و . . . آشنا هستید.

کریپتوکارنسی نوعی از دارایی یا پول دیجیتال است که با استفاده از فناوری رمزنگاری طراحی و ایجاد می‌شود. برای مثال، هدف اصلی از ساخت بیت کوین استفاده از آن به‌عنوان یک پول و روش پرداخت است که تحت کنترل و مدیریت یک دولت خاص نباشد. اتریوم به توسعه‌دهندگان این اجازه را داده که اپلیکیشن‌هایی خودکار را در اکوسیستمی با نام امور مالی غیرمتمرکز یا همان دیفای (DeFi) ساخته و منتشر کنند. تتر (Tether / USDT) نیز به‌عنوان یک استیبل کوین (Stablecoin) در بازار کریپتوکارنسی فعالیت دارد که قیمت آن همیشه برابر با ۱ دلار آمریکا (USD) است و جهت تبدیل ارزها به یکدیگر و خرید و فروش ارزهای دیجیتال یا همان کریپتوکارنسی ها استفاده می‌شود.

مشاهده قیمت و خرید تتر

پادکست کریپتوکارنسی چیست؟

از کجا تتر بخریم؟

کریپتوکارنسی طی سال‌های اخیر به یک روش جایگزین محبوب برای پرداخت‌های آنلاین تبدیل شده است. اما پیش از آن‌که بدانید نحوه تبدیل ارزهای سنتی مانند دلار، یورو، تومان و . . . برای خرید بیت کوین یا سایر ارزها چگونه است، ابتدا باید بدانید که کریپتوکارنسی چیست و بازار این دارایی‌ها چگونه فعالیت می‌کند؟

از این رو، در این مقاله از بلاگ صرافی ارز دیجیتال او ام پی فینکس قصد داریم موارد زیر را برای شما شرح دهیم تا دید واضح‌تری نسبت به این حوزه پیدا کنید:

کریپتوکارنسی چیست؟

واژه کریپتوکارنسی به معنی رمز ارز بوده که امروزه به ارز دیجیتال یا کریپتو (Crypto) نیز شناخته می‌شود. ماهیت اصلی هر کریپتوکارنسی یک پول دیجیتال و غیرمتمرکز (Decentralized) بوده که با استفاده از فناوری رمزنگاری طراحی شده است. بیت کوین که در سال ۲۰۰۸ شروع به کار کرد، نخستین کریپتوکارنسی دنیا است و تا به امروز، به عنوان بزرگ‌ترین و مشهورترین کریپتوکارنسی دنیا با بیشترین اهمیت و اثرگذاری بر این بازار و صنعت فعالیت می‌کند.

اکنون با گذشت بیش از یک دهه، همچنان از بیت کوین و اتریوم به‌عنوان جایگزین‌های دیجیتال برای پول‌های صادره توسط دولت‌ها استفاده می‌شود. کریپتوکارنسی ها هرگز سکه یا اسکناسی ندارند و به‌صورت دیجیتال در سطح اینترنت نسل سوم (وب ۳) پخش شده‌اند. شما می‌توانید کریپتوکارنسی را مانند نشان‌ها یا توکن‌های دیجیتال (Token) فرض کنید که ارزش و قیمت آن‌ها بر اساس عوامل تاثیرگذار بر بازارهای مالی و قانون عرضه و تقاضا تعیین می‌شود.

شما می‌توانید از طریق کریپتوکارنسی بدون نیاز به یک واسطه مانند بانک‌ها یا شبکه‌های پرداختی، به سراسر دنیا، تقریباً به‌طور آنی و در تمام ساعات شبانه‌روز و با کمترین هزینه، اقدام به انتقال ارزش یا همان پول کنید. کریپتوکارنسی ها عموماً توسط نهادهای مرکزی یا دولت‌ها صادر یا کنترل نمی‌شوند و در عوض، مدیریت آن‌ها تحت شبکه‌های کامپیوتری همتا به همتا (Peer-to-Peer / P2P) انجام می‌شوند که نرم‌افزارهای اُپن سورس (متن باز / Open-Source) را به‌صورت رایگان اجرا می‌کنند.

به‌طور کل، برای هر شخصی که قصد مشارکت در این حوزه را داشته باشد محدودیتی وجود ندارد و سوال این‌جا است که با عدم حضور بانک‌ها و دولت‌ها، امنیت در دنیای کریپتوکارنسی چگونه تامین می‌شود؟ تراکنش‌ها در این صنعت نوظهور توسط یک فناوری تحت عنوان بلاک چین (Blockchain) بررسی می‌شوند که امنیت عملکرد شبکه نیز برعهده همین فناوری است.

یکی از روش‌های رایج تولید واحدهای جدید از یک کریپتوکارنسی، فرآیندی تحت عنوان استخراج یا ماینینگ (Mining) است که شبکه بیت کوین از آن استفاده می‌کند. استخراج بیت کوین فرآیندی با مصرف انرژی بالا است که طبق آن، کامپیوترهای حاضر در شبکه اقدام به حل مسائل پیچیده ریاضی می‌کنند و از این طریق، صحت تراکنش‌های انجام‌شده در شبکه مورد تایید قرار می‌گیرد. این کامپیوترها که به آن‌ها ماینر (استخراج‌کننده / Miner) گفته می‌شود، در ازای فعالیت خود کریپتوکارنسی های تازه تولید‌شده را به‌عنوان پاداش دریافت می‌کنند.

کسب درآمد از طریق ماینینگ بیت کوین

برخی دیگر از کریپتوکارنسی ها از شیوه‌هایی متفاوت جهت توزیع توکن‌‌های خود استفاده می‌کنند که آسیب کمتری به محیط‌زیست می‌زنند. به روش‌های ایجاد کریپتوکارنسی جدید و حفظ امنیت شبکه بلاک چین، مکانیزم یا الگوریتم اجماع (Consensus Algorithm) گفته می‌شود.

مردم عموماً سرمایه‌گذاری خود در کریپتوکارنسی ها را با این عقیده انجام می‌دهند که با افزایش تقاضا، قیمت آن کریپتوکارنسی نیز رشد پیدا می‌کند. بیایید یک مثال ساده از این نوع سرمایه ‌گذاری با بیت کوین را شرح دهیم؛ فرض کنیم کمپانی‌ها و مصرف‌کنندگان تجربه خرید بهتری را از طریق بیت کوین در مقایسه با دلار کسب می‌کنند؛ از این رو مردم در مصارف خود، دلار بیشتری را تبدیل به بیت کوین کرده و کمپانی‌ها نیز بیش از پیش از پرداخت‌های بیت کوینی استقبال و پشتیبانی می‌کنند.

زمانی که این شرایط در مقیاس بزرگ‎‌تری برقرار شود، تقاضا برای این کریپتوکارنسی افزایش یافته و متعاقباً قیمت بیت کوین نیز بالا می‌رود. به این ترتیب، شما بیت کوینی را که پیش از افزایش تقاضا برای آن خریداری کرده‌اید، فروخته و دلار بیشتری را نسبت به قیمت خرید خود به‌دست می‌آورید و این‌گونه اقدام به کسب سود می‌کنید.

بر اساس آمار وب‌سایت تحقیقاتی کوین‌مارکت‌کپ (CoinMarketCap)، هم‌اکنون بیش از ۲۲,۰۰۰ کریپتوکارنسی مختلف در بازارهای مربوطه معامله می‌شوند. این در حالی است که ارزش بازار (مارکت کپ / Market Capitalization) برخی از این کریپتوکارنسی ها بیش از صدها میلیارد دلار است و برخی از این پروژه‌ها عملاً بیهوده و بی ارزش هستند.

شت کوین چیست و بهترین شت کوین‌های ۲۰۲۳ کدام‌اند؟

بازار کریپتوکارنسی

نام چندین شخص در این صنعت خارق‌العاده وجود دارد که طی سال‌های اخیر، تاثیر به‌سزایی در تکامل و پیشرفت بازار کریپتوکارنسی داشته‌اند. ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto)، نام مستعار خالق یا گروه خالق بیت کوین، صنعت رمزارزها را به دنیا معرفی کرد.

رمز ارز چیست و چه کاربردها و انواعی دارد؟

ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) نیز اصلی‌ترین عامل طراحی و ساخت اتریوم است که در رشد رمزارزها تاکنون نقش بسیار مهمی را ایفا کرده است. با ظهور اتریوم، دنیایی از توکن‌های جدید با استاندارد ERC-20 این شبکه به بازار کریپتوکارنسی معرفی شدند.

مشاهده قیمت و خرید اتریوم

جد مک کِیلِب (Jed McCaleb) بود که کمک کرد آوازه برجستگی و برتری بیت کوین در روزهای آغازین این صنعت به گوش دنیا برسد؛ وی این کار را با ساخت یک پلتفرم دیجیتال جهت انجام معاملات بیت کوین تحت عنوان مت گاکس (Mt.Gox) انجام داد. البته ناگفته نماند که این صرافی کریپتوکارنسی در سال ۲۰۱۴ به اتهام کلاهبرداری و حملات سایبری دچار فروپاشی شد و این روزها مشغول بازپرداخت بیت کوین به خسارت‌دیدگان است.

چانگ‌پنگ ژائو (Changpeng Zhao / CZ) توانست سطح دسترسی مردم سراسر جهان به کریپتوکارنسی های مختلف را بهبود بخشد. او بنیان‌گذار اصلی پلتفرم بایننس (Binance) است که امروزه بزرگ‌ترین صرافی کریپتوکارنسی در جهان به‌شمار می‌آید. بایننس به یک مرجع قدرتمند برای مبادلات و همچنین آموزش کریپتوکارنسی تبدیل شده و اقدامات این صرافی و بنیان‌گذاران آن، تا حد زیادی بر کل بازار کریپتوکارنسی تاثیر می‌گذارد.

بازار کریپتوکارنسی دچار نوسانات قیمتی زیادی می‌شود که بخش بزرگی از آن، به‌دلیل نوظهور بودن این صنعت است. سرمایه‌گذاران زیادی به امید کسب سودهای نجومی در مدت زمان کوتاه به این بازار وارد می‌شوند و با پیداکردن بهترین سایت های تحلیل ارز دیجیتال، در بازار مشتقات (Derivatives) اقدام به پیش‌بینی قیمت این دارایی‌ها می‌کنند که بر کاهش یا افزایش آن‌ها نیز تاثیراتی می‌گذارد.

یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار بر قیمت در بازار کریپتوکارنسی، میزان کمیاب‌بودن آن دارایی است. این مسئله به مکانیزم محدودکننده عرضه هر کریپتوکارنسی بستگی دارد. برای مثال، پروتکل بیت کوین طوری طراحی شده که در مجموع تنها ۲۱ میلیون واحد از آن در بازار وجود خواهد داشت که ابتدا باید استخراج شود. از این رو، هرچه تعداد سرمایه‌گذاران در بازار کریپتوکارنسی افزایش یابد، سطح کمیابی بیت کوین نیز متعاقباً بیشتر می‌شود و تاثیر مستقیم بر رشد قیمت آن می‌گذارد. برخی از دیگر پروژه‌ها از مکانیزم‌هایی تحت عنوان توکن سوزی (Burn) استفاده می‌کنند و با از بین‌بردن بخشی از عرضه در گردش آن کریپتوکارنسی، سعی در افزایش ارزش و قیمت آن دارند.

در بازار کریپتوکارنسی حساب‌هایی که مقدار زیادی از یک کریپتو را دارند، زمانی که اقدام به فروش دارایی‌های خود می‌کنند، قیمت آن کریپتوکارنسی نیز کاهش می‌یابد. به دارندگان این حساب‌ها اصطلاحاً نهنگ (Whale) گفته می‌شود؛ چراکه حضور مهمی در بازار دارند و حتی گاهی اوقات سایر سرمایه‌گذاران از اقدامات آن‌ها پیروی می‌کنند.

صرافی کریپتوکارنسی چیست؟

ثبت‌نام و استفاده از یک صرافی کریپتوکارنسی، بهترین و رایج‌ترین روش خرید و فروش این دارایی‌ها به‌شمار می‌آید. صرافی کریپتوکارنسی عموماً یک پلتفرم خصوصی است که معامله رمزارزها را با یکدیگر و ارزهای فیات و NFT ها تسهیل می‌کند.

صرافی های کریپتوکارنسی در دو نوع متمرکز (Centralized / CEX) و غیرمتمرکز (Decentralized / DEX) فعالیت می‌کنند. صرافی کریپتوکارنسی متمرکز نقش یک واسطه را بین خریداران و فروشندگان ایفا می‌کند و درآمد خود را از طریق کمیسیون‌ها و کارمزد تراکنش‌ها به‌دست می‌آورد. این پلتفرم‌ها از یک تابلو سفارشات (Order Book) استفاده می‌کنند که سفارش‌های خرید و فروش کاربران را با نرخ‌های مربوطه نمایش می‌دهد. از بین برترین صرافی های کریپتوکارنسی متمرکز می‌توان به بایننس (Binance)، کوین‌بیس (Coinbase) و کوکوین (KuCoin) اشاره کرد.

تفاوت صرافی های غیرمتمرکز و متمرکز

صرافی کریپتوکارنسی غیرمتمرکز نوعی دیگر از صرافی است که تراکنش کاربران را به‌صورت همتا به همتا و مستقیم از کیف پول کاربر بدون دخالت واسطه‌ای پردازش می‌کند. این پلتفرم‌های غیرمتمرکز از برنامه‌هایی تحت عنوان قرارداد هوشمند (Smart Contract) استفاده می‌کنند که در واقع کدهایی خوداجرا بر بستر یک بلاک چین هستند. سطح حریم خصوصی در صرافی غیرمتمرکز بیشتر و کارمزدهای آن در برخی مواقع کمتر از نمونه‌های متمرکز است. از معتبرترین صرافی های کریپتوکارنسی غیرمتمرکز می‌توان پلتفرم‌های یونی سواپ (Uniswap)، پنکیک سوآپ (Pancakeswap)، دی وای دی اکس (dYdX) و کایبر (Kyber) را نام برد.

آموزش کار با صرافی پنکیک سوآپ

کیف پول کریپتوکارنسی چیست؟

کیف پول کریپتوکارنسی ابزاری برای ذخیره کلیدهای عمومی و خصوصی (Public & Private Keys) حساب کریپتویی شما است. کلید خصوصی در واقع همان رمز عبور برای دسترسی به موجودی حساب است که امکان انتقال کریپتوکارنسی ها را به شما می‌دهد و باید به‌صورت امن ذخیره شود. کلید عمومی همان آدرس حساب است که دریافت‌کننده در اختیار فرستنده قرار می‌دهد.

ادرس کانترکت ارزها چیست و چگونه به‌دست می‌آید؟

برخلاف کیف پول‌های عادی، کیف پول کریپتوکارنسی از لحاظ فنی اقدام به ذخیره موجودی حساب شما نمی‌کند. کریپتوکارنسی شما در شبکه بلاک چین مربوطه وجود دارد که تنها از طریق کلید خصوصی منحصربه‌فرد شما قابل دسترسی است. کلید خصوصی، مالکیت شما نسبت به آن کریپتوکارنسی را تایید می‌کند و در صورت از دست‌رفتن آن، پول شما نیز از بین خواهد رفت. از این رو، انتخاب بهترین کیف پول های ارز دیجیتال، استفاده از کیف پول‌های امن و ذخیره امن اطلاعات مربوطه در صنعت رمزارزها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

کیف پول کریپتوکارنسی یا همان ارز دیجیتال انواع گوناگونی دارد که می‌توان آن‌ها را در دو دسته سخت‌افزاری یا سرد (Hardware Wallet / Cold) و نرم‌افزاری یا گرم (Software Wallet / Hot) تقسیم‌بندی کرد. کیف پول‌های سخت‌افزاری کلیدهای حساب شما را در یک دستگاه کوچک ذخیره کرده و با اتصال به یک کامپیوتر می‌توان از آن‌ها استفاده کرد. این کیف پول‌ها بالاترین سطح امنیت را داشته و از مشهورترین نمونه‌های آن می‌توان به کیف پول‌های لجر (Ledger) و ترزور (Trezor) اشاره کرد.

کیف پول‌های نرم‌افزاری اپلیکیشن‌هایی هستند که در کامپیوتر و گوشی‌های هوشمند نصب می‌شوند. این نوع کیف پول کریپتوکارنسی برخلاف نمونه‌های سخت‌افزاری عموماً رایگان هستند و عملکردی مشابه با نرم‌افزارهای موبایل بانک دارند و همچنین برخی ویژگی‌های دیگر نظیر ارائه خدمات صرافی غیرمتمرکز را نیز در خود گنجانده‌اند. ناگفته نماند که امنیت این کیف پول‌ها به‌دلیل اتصال آنلاین به شبکه اینترنت، کمتر از کیف پول‌های سخت‌افزاری است. از بین برترین نمونه‌ها در این زمینه می‌توان به اکسودوس (Exodus) و کیف پول تراست ولت (TrustWallet) اشاره کرد.

هرکدام از این نوع کیف پول‌ها معایب و مزایای ویژه خود را دارند. امکان کلاهبرداری و سرقت از کیف پول‌های سخت‌افزاری به‌دلیل استفاده آفلاین از آن‌ها به‌شدت پایین است؛ اما معایبی از قبیل دسترسی محدود، عملکرد نسبتاً دشوار و تخصصی و همچنین امکان آسیب‌دیدگی دستگاه نیز دارند. کیف پول‌های نرم‌افزاری یا آنلاین مانند کیف پول صرافی های کریپتوکارنسی متمرکز، روش استفاده آسان‌تری داشته و دسترسی به آن‌ها رایگان است؛ اما همان‌طور که پیش‌تر گفته شد این نوع کیف پول‌ها در معرض حملات سایبری و هکرها نیز قرار دارند.

نقش بلاک چین در صنعت کریپتوکارنسی چیست؟

با این که فناوری بلاک چین مفهومی پیچیده به نظر می‌رسد، درک ماهیت اصلی آن بسیار ساده است. بلاک چین که در لغت به معنی زنجیره بلوکی است، می‌توان یک پایگاه داده (Database) و دفتر کل (Ledger) دیجیتال در نظر گرفت. برای درک بهتر این‌که نقش بلاک چین در کریپتوکارنسی چیست، بهتر است ابتدا با مفهوم پایگاه داده آشنا شوید؛ پایگاه داده مجموعه‌ای از اطلاعات ذخیره‌شده در یک سیستم کامپیوتری در قالبی الکترونیک است.

دفترکل توزیع شده (Distributed ledger technology / DLT) یک پایگاه داده غیرمتمرکز است که تعداد زیادی از مشارکت‌کنندگان در آن شبکه غیرمتمرکز، به مدیریت امور آن می‌پردازند. بلاک چین نوعی از یک دفترکل عمومی توزیع‌شده است که در آن، تراکنش‌ها توسط یک مقدارِ هش (Hash) ثبت و ذخیره می‌شوند. هش در واقع یک امضای رمزنگاری‌شده و غیر قابل تغییر است. این یعنی که اگر یک بلاک از بلاک چین دست‌خوش تغییرات شود، به‌سرعت شناسایی شده و فعالیت مخرب به‌طور واضح دیده می‌شوند.

کریپتوکارنسی ها نظیر بیت کوین و اتریوم تحت فناوری بلاک چین ساخته و اجرا شده‌اند. این شبکه‌های بلاک چین به‌طور مداوم در حال رشد و تولید بلاک‌های جدید هستند و به همین شکل، رفته رفته به سطح امنیت آن‌ها نیز افزوده می‌شود. پلتفرم‌های غیرمتمرکز که نیاز به یک کریپتوکارنسی دارند، باید از بلاک چین استفاده کنند. بلاک چین فناوری است که به شرکت‌کنندگان در آن شبکه اجازه رسیدن به توافق یا اجماع (Consensus) را می‌دهد. این شبکه قادر است از طریق مکانیزم‌های اجماع توزیع‌شده، اقدام به انتقال اطلاعات و ارزش و ردیابی تراکنش‌های مربوطه کند. به بیان ساده، کریپتوکارنسی نرم‌افزاری است که در بستر یک بلاک چین نصب و اجرا می‌شود.

بلاک چین را از دیدگاه تجاری، می‌توان در قالب نسل جدیدی از نرم‌افزارهای بهینه‌سازی فرآیندهای کسب‌وکار دید. کریپتوکارنسی ها، توکن‌هایی جهت انتقال ارزش و پرداخت تراکنش‌ها در یک شبکه بلاک چین هستند که برای این شبکه و فعالان آن نیز انگیزه‌های مالی ایجاد می‌کنند. به‌علاوه، کریپتوکارنسی را می‌توان به‌عنوان یک ابزار در یک بلاک چین در نظر گرفت که از آن می‌توان در قالب یک منبع، سرویس و یا حتی دیجیتالی کردن مالکیت یک دارایی استفاده کرد. لازم به ذکر است که در حال حاضر، طیف گسترده‌ای از بلاک چین‌ها و شبکه های انتقال ارز دیجیتال در این صنعت وجود دارند.

صنعت کریپتوکارنسی و بلاک چین مسیر پر فراز و نشیبی را طی ۱۵ سال اخیر پشت سر گذاشته و به جرأت می‌توان گفت با سرعت نور رشد و توسعه پیدا کرده است. از طریق این فناوری‌ها می‌توان اقدام به ذخیره ارزش، انتقال آن و ایجاد راهکارهای متنوع کرد که حوزه دیفای (DeFi) و DApp ها، یکی از بهترین مثال‌ها در این زمینه است.

DApp چیست و چگونه کار می‌کند؟

حتی برخی کمپانی‌های بزرگ از نقش بلاک چین در کریپتوکارنسی ها چشم بسته و از خود این فناوری به تنهایی در زمینه‌های بسیار زیادی نظیر زنجیره‌های تامین (Supply Chain) استفاده کرده‌اند. پس از این که ساتوشی ناکاموتو در سال ۲۰۰۸ از وایت پیپر بیت کوین رونمایی کرد، کریپتوکارنسی و بلاک چین رشد خیره‌کننده‌ای داشتند. در نتیجه می‌توان گفت بدون شک آینده روشنی پیش روی این صنایع انقلابی است.

پرسودترین ارز دیجیتال از نگاه کوین‌مارکت‌کپ در سال ۲۰۲۳

ناگفته نماند که سرمایه‌گذاری در این حوزه نیاز به آموزش و تحقیقات زیادی دارد و پیش از اقدام به هر کاری، ابتدا باید دانش خود را در این زمینه بالا ببرید. در صورتی که پرسش، پیشنهاد و یا انتقادی در مورد مطلب فوق داشتید، می‌توانید با ثبت نظر خود با ما در ارتباط باشید.

سوالات پرتکرار درباره ماهیت کریپتوکارنسی