رویداد رمزآتی و رونمایی از سند سیاست‌گذاری رمزارز؛ آینده روشن است!

امروز ۱۷ آذر، سالن همایش‌های بین‌المللی رایزن میزبان اولین روز از رویداد بزرگ رمزآتی بود؛ رویدادی که به‌عنوان یکی از مهم‌ترین گردهمایی‌های ملی در حوزه رمزارزها و فناوری‌های نوین مالی شناخته می‌شود. در این مراسم، جمعی از کارشناسان، مقامات و فعالان این حوزه گرد هم آمدند تا درباره مسیر پیش‌روی ارزهای دیجیتال و جایگاه آن در اقتصاد کشور به بحث و تبادل نظر بپردازند.

سخنرانی‌های برجسته‌ای نیز در این روز ارائه شد؛ از جمله دکتر «عبدالناصر همتی» وزیر امور اقتصادی و دارایی که به اهمیت سیاست‌گذاری‌های شفاف و نقش دولت در تنظیم بازارهای دیجیتال اشاره کرد، و خانم «نوش‌آفرین مؤمن‌واقفی» معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی، که درباره دیدگاه‌های بانک مرکزی در قبال رمزارزها صحبت کرد.

همچنین، در این رویداد که صرافی ارز دیجیتال او ام پی فینکس حامی آن بود، یک پنل تخصصی با حضور متخصصان و مدیران حوزه رمزارزها و با حضور مهندس «سامان بیرقی» رئیس هیات مدیره پلتفرم او ام پی فینکس برگزار شد؛ نشستی که فرصت ارزشمندی برای تبادل نظرات تخصصی و بررسی چالش‌ها و فرصت‌های این بازار در ایران فراهم کرد. در ادامه این گزارش به مرور جزئیات سخنرانی‌ها و مباحث مطرح‌شده در این روز خواهیم پرداخت:

وزیر امور اقتصادی و دارایی: از کمک رمزارزها به اقتصاد کشور حمایت می‌کنیم

عبدالناصر همتی به عنوان اولین سخنران این رویداد با استقبال از فعالیت رمزارزها در کشور، در ابتدا به شرایط فعلی کشور و تحمیل تحریم‌های ظالمانه غرب علیه کشورمان پرداخت و افزود: بدیهی است که این تحریم‌ها روی اقتصاد کشور تاثیرگذار هستند و زمانی که استفاده از واسطه‌های مالی برای انجام فعالیت‌های تجاری کشور کارساز نیست، ارزهای دیجیتال می‌توانند به ادامه فعالیت اقتصاد کمک کنند.  

اگر ارزهای دیجیتال بتوانند در راستای شکستن تحریم‌های ظالمانه علیه ایران موثر واقع شوند، خدمت شایان توجهی به کشور کرده‌اند. این امر واضح است که تحریم‌های یک‌طرفه علیه ایران قانونی نیست و از این رو، شکست آن نیز مقابله با سلطه محسوب می‌شود. بنابراین، اگر رمزارزها بتوانند در این راستا به کشور کمک کنند، ما از آن استقبال خواهیم کرد.

همتی با تاکید بر اینکه ارز دیجیتال یک محصول کلیدی حوزه فین تک است و نمی‌توان آن را نادیده گرفت افزود: وجود ذخایر بزرگ بیت کوین در شرکت‌های تجاری مهم، نشانگر اهمیت رمزارزها در جهان است و ما نیز باید به این امر توجه لازم را داشته باشیم. البته، ذات بازار رمزارزها با نوسانات و ریسک‌های زیادی همراه است و به دلیل اینکه تسلطی روی عرضه و تقاضا وجود ندارد، بهتر است که کاربران پس از آگاهی و با آموزش کافی به این بازار ورود کنند.   

هنوز هیچ‌کس نمی‌داند که با ادامه روند پیشرفت بازار ارزهای دیجیتال کیف پول های سنتی از بین خواهد رفت یا خیر یا این اتفاق چه زمانی رخ خواهد داد اما مشخص است که روند جدی است، بنابراین نمی توان از آن چشم‌پوشی کرد. از این رو، باید برای تغییرات جدید آماده باشیم. لازمه آمادگی این است که فعالان اصلی این حوزه برای خود اتحادیه‌ای تشکیل دهند و مانند همه اصناف دیگر، فعالیت کنند. تصمیمات نباید به صورت فردی گرفته شود وقتی که در قالب اتحادیه و جمعی تصمیمات نهایی می‌شود، نتیجه موثرتر خواهد بود. بنده به عنوان وزیر اقتصاد از تشکیل اتحادیه‌ای برای صنف فعالان رمزارز حمایت می‌کنم.

وی افزود: نکته بعدی که باید به آن تاکید شود این است که فعالان بازار باید درباره ریسک بالای ورود به معاملات رمزارزی به کاربران اطلاع‌رسانی کنند. در حال حاضر قشر جوان علاقه زیادی به بازار رمزارزها نشان می‌دهد و ما هم نمی‌توانیم مانع از ورود قشر جوان به این بازار شویم اما می توانیم درباره ریسک های بازار آگاهی رسانی‌های لازم را انجام دهیم.

وزیر امور اقتصادی و دارایی در ادامه به رونمایی از سندی برای سیاست‌گذاری رمزارز که توسط بانک مرکزی تهیه شده، اشاره کرد و گفت: بانک مرکزی دستورالعملی را تهیه کرده تا طبق آن فعالیت بازارهای ارز دیجیتال در ایران قانونمندتر شود. البته، در جریان پیاده‌سازی این سند احتمالا مانند هر دستورالعمل دیگری، نیاز به اصلاحات وجود خواهد داشت که  بانک مرکزی آن‌ها را بررسی کرده و پیگیری‌های لازم را برای بهبود این سند انجام خواهد داد.  

همتی همچنین، با اشاره به اهمیت آموزش برای آشنایی با دنیای ارز دیجیتال توضیح داد: موضوع آموزش حتما در دستور کار قرار بگیرد. شاید در این زمینه اتحادیه فعالان رمزارزی بتواند مسیر را برای آموزش هموار کند. همچنین، سازمان بورس و وزارت اقتصاد بانک مرکزی نیز می‌توانندگزینه‌های دیگری باشند که در آموزش نقش‌آفرینی می‌کنند.

بنابراین اگر بتوانیم آموزش کافی در این زمینه به جامعه ارائه دهیم، محدودیت را به بازار رمزارز تحمیل نکنیم و اتحادیه‌ای برای فعالان این عرصه ایجاد و ریسک ورود به این بازار را به شکل معقولانه اطلاع رسانی کنیم، می‌توانیم به گشایش‌های قابل توجهی در این عرصه دست پیدا کنیم. توجه به این نکته مهم است که موضوع محدودیت با نظارت دو مقوله کاملا جدا هستند. طبیعی است که ماهیت بازار ارزهای دیجیتال به گونه‌ای است که تمایلی به نظارت در آن وجود ندارد. ماهیت غیرمتمرکز صنعت کریپتو باعث می‌شود که امکان نظارت روی آن وجود نداشته باشد. با این وجود نباید فکرکنید که این بازار هیچ تاثیری روی اقتصاد ما ندارد. به عنوان مثال، یکی از مهم‌ترین مباحث که درباره ارزهای دیجیتال موجب نگرانی می‌شود، پولشویی و ریسک‌های مربوط به حمایت از فعالیت‌های تروریستی است که باید نهادهای نظارتی همچون مرکز اطلاعات مالی (FIU)  و بانک مرکزی روی آن حساس باشند و اقدامات لازم را درباره آن انجام دهند. البته، اینکه این نظارت چگونه باشد که فعالیت صرافی‌های رمزارز و توسعه آنها را محدود نکند نیز موضوع مهمی است که باید طبق تعاملی که بین اتحادیه رمزارزها، اف آی یو و بانک مرکزی انجام می‌شود، مورد بررسی قرار گیرد.

وزیر امور اقتصادی و دارایی در انتها با بیان اینکه مدیریت هدفمند فضای مجازی، از جمله دارایی‌های دیجیتال می‌تواند باعث توسعه و گسترش اقتصاد دیجیتال در کشور شود، تصریح کرد: مدیریت هدفمند به معنای فیلترینگ و محدودیت نیست زیرا فیلتر فضای مجازی ضربه‌های جبران ناپذیری را به صنعت اقتصاد دیجیتال وارد کرد و با رفع آن باید دوباره مسیر رشد را از سر بگیریم.  

رئیس سازمان بورس: نادیده گرفتن پدیده‌های نو، بدترین استراتژی است!

«حجت‌الله صیدی» رییس سازمان بورس و اوراق بهادار نیز به عنوان سخنران دوم، ضمن تاکید بر اینکه قرن بیست و یکم با قرن‌های گذشته بسیار متفاوت است گفت که تغییرات به سرعت اتفاق می‌افتد و معمولا افراد زیادی از آن عقب می‌افتد. این پدیده در تمام جوامع انسانی ریشه دوانده است. در جهان سیاست و روابط بین‌الملل جهان از یک‌قطبی، دو قطبی و حتی چند قطبی عبور کرده و به جهان پساقطبی رسیده‌است. به بیانی دیگر، مرکز قدرتمندی وجود ندارد بلکه تعداد بی‌شماری نقطه در تعامل و چالش با یکدیگر هستند و جهان را اداره می‌کنند.

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه با بیان اینکه اقتصاد و بازارهای جهانی نیز در همین راستا دچار تغییرات زیادی شده‌اند، بیان داشت که در عرصه اقتصاد و بازارهای مالی با پدیده جدید بلاک‌چین در فناوری مالی روبه‌رو هستیم. نظام‌های مالی کارآمد، هیچگاه منتظر نمی‌مانند تا یک پدیده نوپا به یک جایی برسد و بعد تنظیم‌گری کنند، بلکه از همان ابتدا به فکر قانون‌گذاری، مدیریت و استفاده از فرصت‌های آن هستند.  

بدترین و اشتباه‌ترین کار نادیده گرفتن پدیده‌های نو و یا ممنوع کردن آن است زیرا باعث عدم شفافیت در مسئله شده و به عنوان مثال در بازار رمزارزها باعث می‌شود فعالیت به صورت غیر رسمی انجام شود. بنابراین، باید در نظام حکمرانی تکلیف خود را با پدیده نو مانند رمزارز مشخص کنیم تا تهدیدها را به حداقل رسانده و حداکثر استفاده ممکن را از فرصت‌های آن داشته باشیم. در این زمینه، بازار پول و سرمایه باید این حوزه را مدیریت کند. در حوزه پولی، نهاد ناظر بانک مرکزی است باید میزان تطابق رمزارزها با پول را مشخص کند. همانطور که می‌دانید، پول سنتی نقش وسیله مبادله، واحد شمارش و ذخیره ارزش را دارد. با بررسی این موضوع، بانک مرکزی مشخص می‌کند که رمزارز چه نوع پولی است تا بتواند قوانین متناسب را تعیین کند.

به باور صیدی، از نگاه مبادلاتی، هم اکنون، بازرگانان و تجار در سراسر دنیا و نظام‌های تحریمی و غیرتحریمی از رمزارز برای مبادلات خود بهره می‌برند.

وی افزود: در زمینه واحد شمارش نیز باید گفت که بریکس هم در حال حاضر به دنبال ایجاد یک ارز واحد است تا یک واحد شمارش یکسانی را داشته‌باشد. در اجلاس اخیر نیز مباحثی دراین باره مطرح شد. بریکس با این هدف تشکیل شده که بتوانند نقش دلار را در مبادلات خود کم‌رنگ کند اما این‌که چقدر می‌تواند در این مسیر موفق عمل کند، بستگی به روش‌های اعمالی دارد.

موضوع مورد توجه سوم، بحث ذخیره ارزش بودن رمزارزها است. به این معنی که رمزارز به عنوان یک دارایی مناسب سرمایه‌گذاری تلقی شود. دراین باره باید اقدامات زیادی انجام شود. هر چند تاکنون فعالیت‌هایی در این باره صورت گرفته، اما این همایش فرصت خوبی برای تصمیم‌گیری درست است.

در بازار سرمایه و سازمان بورس و اوراق بهادار، جنبه دارایی بودن رمزارزها اهمیت زیادی برای نهاد ناظر دارد. روی این زمینه بحث‌های زیادی شده‌است.

صیدی با اشاره به اینکه ما در بازار سرمایه بر اساس قانون بازار اوراق بهادار وظیفه‌ تبدیل یک دارایی به اوراق بهادار یا اوراق بهادارسازی دارایی را داریم، توضیح داد: حال اگر آن دارایی پایه شبکه یا زنجیره‌ای باشد که دارایی را تولید می‌کند، ارزش‌گذاری اهمیت می‌یابد و ما هنوز در این زمینه به نتیجه دقیقی نرسیده‌ایم.

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار، با اشاره به اهمیت بحث ارزش‌گذاری اوراق بهادار طبق ارزش دارایی پایه اظهار کرد: اینکه اوراق بهادار باید پشتوانه داشته‌باشند یک موضوع جهانی است و این امر در کشورهای اسلامی شفاف‌تر بیان شده‌است.

وی ادامه داد: موضوع پشتوانه دارایی از سال ۲۰۰۸ میلادی در سایر بازارهای جهان هم اهمیت پیدا کرده‌است، کارشناسان زیادی معتقدند در موضوع رمز دارایی، باید پشتوانه شفاف‌تر و روشن‌تری وجود داشته‌باشد، زیرا در بحران ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ ارزش‌گذاری به درستی انجام نشد و بسیاری از نهادهای سرمایه‌گذاری را با چالش روبه‌رو کرد.

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با تاکید بر اینکه ارزش‌گذاری در فناوری بلاک‌چین بسیار مهم است، افزود: برخی اعتقاد دارند رمزارز اصلا دارایی نیست، اما امروز ارزهای دیجیتال خود را به عنوان دارایی اثبات کرده‌اند. از طرف دیگر، نیازی نیست که همه دارایی‌ها فیزیکی باشند.  اما نکته مهم قابل بحث این است که  زنجیره بلاکچین که رمرزارز بر پایه آن ایجاد می‌شود، چقدر قابل ارزش‌گذاری است تا بتوان اوراق آن را در بازار ارزش‌گذاری کرد؟

وی افزود: برای این مساله باید صندوق‌های رمزارز و رمزدارایی  ایجاد و مجوزهای لازم داده شود تا در اقتصاد فعالیت کنند. در این میان، شروع این موضوع با توکن‌سازی خواهد بود که روش درست‌تری است. به بیانی دیگر، دارایی‌های موجود طبق ارزشی که دارند توکنیزه شوند و به تدریج به سمت رمزدارایی حرکت کنیم.

صیدی در نهایت با اشاره به اینکه مرز بین اینکه به رمزارز به عنوان پول نگاه کنیم یا دارایی، بسیار باریک است و به همین دلیل، فعالان حوزه، متخصصان پولی و مالی و سازمان بورس و بانک مرکزی باید با همکاری با یکدیگر این مساله را مدیریت کنند.

رونمایی از سند سیاست‌گذاری رمزارزی توسط معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی

«نوش‌آفرین مومن واقفی» معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی در رویداد رمزآتی ضمن ارائه اصول سند حکمرانی رمزارزها گفت که استفاده از رمز ارزها به عنوان ابزار پرداخت در داخل کشور، به دلیل اهمیت حاکمیت ریال، همچنان ممنوع است. به گفته معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی، در پیش‌نویس این سند محدودیت‌‌های دیگری نیز وجود داشت که با توجه به بازخوردهایی که از صنعت دریافت شده بود، تغییر یافت تا امکان توسعه محوری در این حوزه وجود داشته‌باشد.

در این سند تنظیم‌گری‌هایی نیز برای دو نهاد صرافی‌های رمزارز و نهادهای امین یا کاستودی تعریف شد. این ۲ نهاد باید طبق دستورالعمل‌هایی که بعدا ارائه خواهند شد، مجوز دریافت کنند. در واقع، نهادهای مالی فعال در این حوزه باید از مجوزهای قانونی برخوردار شوند و یا تحت نظارت یک نهاد امین دیگر فعالیت کنند.

وی با اشاره به اینکه قبلا انتشار توکن‌های معاملاتی کلا ممنوع بود اما طبق این سند این محدودیت برداشته شده و فعالیت در این حوزه مجاز شمرده شده‌است. بنابراین، افراد و شرکت‌هایی که مایل به فعالیت در این حوزه هستند، اکنون مسیر قانونی و شفافی پیش روی خود دارند. حتی توکن‌های دارای پشتوانه نیز می‌توانند پس از طی کردن مراحل تنظیم‌گری، با مصوبه هیات عالی فعالیت داشته باشند.

یکی از مسائل مهم ریسک بازار است که باید اطلاع رسانی به مردم انجام شود تا بدانند ماهیت بازار نوسانی است و با آگاهی وارد معاملات شوند.

او همچنین به موضوع توکن‌های امنیتی اشاره کرد و توضیح داد که توکن‌های اوراق بهادار باید در بورس معامله شوند و چارچوب فعالیت آن‌ها مطابق قوانین کشور و الزامات بین‌المللی خواهد بود.