بیت کوین های گمشده و روش‌های پیشگیری از یک فاجعه
بیت‌کوین یک ارز محدود است که حداکثر تعداد سکه‌های آن به ۲۱ میلیون واحد می‌رسد. به‌لحاظ نظری، این کمبود باید منجر به افزایش مستمر ارزش بیت‌کوین شود، زیرا تقاضا برای سکه‌های باقیمانده افزایش پیدا میکند. اما بسیاری از افراد نمی‌دانند که بخش بزرگی از بیت‌کوین‌های استخراج‌شده امروزی، برای همیشه از دست رفته‌اند. این خسارت، که حدود ۱۷ تا ۲۵ درصد تخمین زده می‌شود، تأثیر پنهانی بر ارزش واقعی بیت‌کوین دارد.
فایل صوتی مقاله را اینجا گوش کنید:
در این مقاله از صرافی ارز دیجیتال او ام پی فینکس، سرنوشت این دارایی‌های ازدست‌رفته و تأثیر آن بر ارزش بیت‌کوین را بررسی خواهیم کرد. همچنین با ارائه راهکارهایی، به شما کمک می‌کنیم از چنین رخدادهایی در امان بمانید.
بیت کوین گمشده یعنی چه؟
وقتی بیت‌کوین گم می‌شود، قابل بازیابی نیست و برای همیشه غیرقابل استفاده می‌شود. بلاکچین همچنان این بیتکوینها را در یک آدرس خاص ثبت میکند، اما بدون کلید خصوصی، نمی‌توان آنها را جابجا یا خرج کرد. هرچند، این وجوه همچنان «وجود دارند»، اما عملاً برای همیشه از دسترس خارج شده‌اند. تعیین دقیق تعداد بیت کوین های گمشده، امری دشوار است. در روزهای اولیه عرضه بیت‌کوین، بیشتر مردم جهان نمی‌دانستند بیت کوین چیست و هولدرهای آن هم گمان نمی‌کردند روزی این دارایی، به سرمایه‌ای قابل‌توجه تبدیل شود. شاید به همین خاطر، با سهل‌انگاری دارایی خود را از دست دادند.
تعداد بیت کوین های گمشده تا به امروز چقدر است؟
هیچ راهی برای تعیین دقیق تعداد بیت کوین های گمشده وجود ندارد. در ابتدای راه‌اندازی بیت‌کوین، بسیاری از افراد از ارزش آینده آن بی‌اطلاع بودند. این بی‌توجهی، منجر به خسارات، سرقت‌ها و تراکنش‌های اشتباهی شد. تخمین زده می‌شود که حدود ۱.۵۷ میلیون بیت‌کوین تاکنون از دست رفته است، که سقف عرضه را از ۲۱ میلیون به تقریبا ۱۹.۵ میلیون کاهش میدهد.
اگر فرض کنیم که بیت‌کوین‌های ساتوشی برای همیشه غیرفعال خواهند ماند، سقف عرضه به حدود ۱۸ میلیون بیت‌کوین کاهش می‌یابد. البته توجه داشته باشید که رقم ۱.۵۷ میلیون، تخمینی است و عدد واقعی میتواند بیشتر از این هم باشد. ضمن اینکه، روزانه تراکنش‌های اشتباه زیادی انجام می‌شود و افراد زیادی نیز بعد از خرید بیت کوین، اطلاعات کیف پول خود را گم می‌کنند. این اتفاقات می‌توانند نشان‌دهنده افزایش مداوم این رقم باشند.
داستان هایی راجع به بیشترین بیت کوین های گمشده
در طول سال‌های فعالیت بیت‌کوین، بسیاری افراد خبر از گم‌شدن دارایی خود داده‌اند که برخی از این داستان‌ها شامل مبالغ سرسام‌آور است. در ادامه جنجالی‌ترین داستان‌های مربوط به بیت کوین های گمشده را می‌خوانید:
قضیه بیت کوین های گمشده ساتوشی ناکاماتو
سازنده ناشناس بیت‌کوین، در اوایل پیدایش این کلاس از دارایی، تعداد زیادی بیت‌کوین استخراج کرد. با این حال، فعالیت‌های ساتوشی به‌تدریج کاهش یافت و در حدود سال ۲۰۱۰، ارتباطات او به‌کلی قطع شد. این موضوع گمانه‌زنی‌های فراوانی را درباره هویت ساتوشی و سرنوشت بیت‌کوین‌های او به‌همراه داشت.
بخوانید: ساتوشی ناکاموتو، خالق بیت‌کوین کیست؟
رمز و رازی که پیرامون سرنوشت بیت‌کوین‌های ساتوشی وجود دارد، موجب افزایش گمانه‌زنی‌ها در جامعه کریپتو شده‌است. برخی معتقدند که ساتوشی به‌عمد تصمیم گرفت ناپدید شود و کنترل بیت‌کوین‌های خود را رها کند تا ماهیت غیرمتمرکز ارز دیجیتال حفظ شود. برخی دیگر گمان می‌کنند که بیت‌کوین‌های ساتوشی ممکن است هیچ‌گاه جابه‌جا نشوند و بهطور دائمی غیرفعال باقی بمانند. در هر صورت، فرض از دست رفتن کلیدهای خصوصی آدرس بیت‌کوین ساتوشی ناکاموتو بر رمز و راز پیرامون این شخصیت مرموز و روزهای اولیه خلق بیت‌کوین می‌افزاید.
۲۵۸ میلیون دلار بیت کوین گمشده جیمز هاولز
در سال ۲۰۱۳، جیمز هاولز (James Howells)، ساکن بریتانیا، بهطور تصادفی یک هارد دیسک حاوی ۷,۵۰۰ بیت‌کوین را که اکنون ارزشی بیش از ۲۵۸ میلیون دلار دارد، دور انداخت. با وجود تلاش‌های فراوان برای یافتن آن در یک محل دفن زباله در منطقه نیوپورت، کیف پول سخت‌افزاری جیمز هرگز پیدا نشد. تجربه هاولز به‌عنوان یادآوری دردناک از این حقیقت است که گنجی دیجیتالی به ارزش میلیون‌ها دلار جایی میان زباله‌ها آرام گرفته و دور از دسترس قرار دارد.
ماجرای جرالد کاتن
در دسامبر ۲۰۱۸، جرالد کاتن (Gerald Cotten)، مدیرعامل کوادرگا سی‌اکس (QuadrigaCX)، برای ماه عسل به هند سفر کرد؛ سفری که به یک تراژدی تبدیل شد. کاتن که از بیماری کرون رنج می‌برد، بر اثر عوارض این بیماری، در هند درگذشت و دنیای کریپتو را در شوک فرو برد. کاتن تنها فردی بود که به کلیدهای کیف پول کریپتویی کوادرگا سی‌اکس و میلیون‌ها دلار از وجوه مشتریان دسترسی داشت.
برخلاف سایر صرافی‌های رمزارز، کاتن هیچ مکانیسمی برای انتقال این دارایی‌ها به دیگران در صورت فوت خود تنظیم نکرده بود. به این ترتیب، پس از مرگ او، کاربران با وجوهی که در کیف پول‌های صرافی گیر افتاده بود، روبه‌رو شدند. خبر مرگ کاتن پس از ۳۶ روز، در ژانویه ۲۰۱۹ منتشر شد. پس از درگذشت او، کوادرگا سی‌اکس ضمن اذعان به وضعیت مالی بحرانی صرافی، برای حمایت از طلبکاران درخواست کمک کرد. بدهی‌های این پلتفرم به ۲۱۵ میلیون دلار و تعداد طلبکاران آن به حدود ۱۱۵ هزار نفر می‌رسید. حالا سرمایه‌گذاران که نگران سرمایه‌های خود بودند، با این واقعیت مواجه شدند که وجوهشان ممکن است بهطور غیرقابل برگشت از دست برود.
ماجرای ۶۹۰۰۰ بیت کوین گمشده
در سال ۲۰۱۸، هفتمین کیف پول بزرگ بیت‌کوین آن زمان با ۶۹,۰۰۰ بیت‌کوین، بهطور غیرمنتظره‌ای در گوشه‌ای کمتر شناخته‌شده از اینترنت کشف شد.
این بیتکوینها از آوریل ۲۰۱۳ غیرفعال بودند. منشأ کیف پول به بازار سیلک رود (Silk Road) در دارک‌نت برمی‌گشت. این بازار در اواخر ۲۰۱۳ به‌دلیل فعالیت‌های غیرقانونی تعطیل شد و بنیان‌گذار آن، راس اولبریکت (Ross Ulbricht)، در سال ۲۰۱۵ به دو بار حبس ابد به‌علاوه ۴۰ سال، بدون امکان آزادی مشروط، محکوم شد.
این وجوه پس از واریز اولیه برای سال‌ها بلااستفاده ماندند. اما در ۲۰۱۸، برای اولین بار پس از گذشت هفت سال، مقدار بسیار زیادی بیت‌کوین از آدرس 1HQ3Go3ggs8pFnXuHVHRytPCq5fGG8Hbhx جابه‌جا شد. به گفته تام رابینسون (Tom Robinson)، دانشمند ارشد و بنیان‌گذار الپتیک (Elliptic)، فایلی رمزگذاری‌شده از زمان کشف کیف پول در فروم‌های هکری منتشر شده بود که ظاهرا حاوی کلیدهای رمزنگاری لازم برای دسترسی به این بیتکوینها بود. در صورت صحت، شکستن رمز این فایل می‌توانست امکان جابجایی بیتکوینها را فراهم کند.
دلیل گم شدن بیت کوین چیست؟
دلایل مختلفی را می‌توان برای گم‌شدن بیت‌کوین متصور شد اما رایج‌ترین آنها موارد زیر هستند:
گم شدن کلیدهای خصوصی
یکی از دلایل اصلی گم شدن بیتکوینها، از دست رفتن کلیدهای خصوصی است. این کلیدها به‌عنوان تنها راه دسترسی به کیف پول‌های دیجیتال عمل می‌کنند. اگر کاربران کلیدهای خود را گم کنند یا دسترسی به آنها نداشته باشند، دیگر هیچ راهی برای بازیابی بیتکوینها وجود ندارد. در بسیاری از موارد، کاربران با عدم رعایت اصول امنیتی یا ذخیره‌سازی مناسب، این کلیدها را از دست می‌دهند.
مطالعه بیشتر: کلید خصوصی یا private key چیست؟
مرگ مالک بیت کوین بدون انتقال دارایی‌ها
در مواردی که مالکان بیت‌کوین فوت می‌کنند درحالی‌که هیچ برنامه‌ای برای انتقال دارایی‌هایشان نداشته‌اند، بیتکوینها گم میشوند. اگر مالکان به‌درستی کلیدهای خصوصی را به دیگران منتقل نکرده یا از مکانیزم‌های پشتیبان‌گیری استفاده نکنند، هیچ‌کس نمی‌تواند به این دارایی‌ها دسترسی پیدا کند. این مسئله باعث ازدست‌رفتن بخش بزرگی از بیتکوینها در طول زمان شده‌است.
کیف پول‌های دیجیتال غیرقابل دسترسی
برخی از افراد به دلیل نداشتن اطلاعات کافی درباره نحوه استفاده از کیف پول‌های دیجیتال، قادر به دسترسی به بیت‌کوین‌های خود نیستند. در صورتی که کاربران به‌درستی پشتیبانی از اطلاعات کیف پول خود را انجام ندهند یا اطلاعات مورد نیاز برای دسترسی به آنها را گم کنند، تمام دارایی‌های آنها از دست خواهد رفت. این مشکلات بیشتر در مراحل ابتدایی استفاده از بیت‌کوین مشاهده می‌شود.
راهی برای بازیابی بیت کوین های گمشده
با اینکه بازیابی بیت کوین های گمشده میتواند بسیار مشکل باشد، اما غیرممکن هم نیست. بسته به نوع کیف پول و علت گم‌شدن بیتکوینها، روش بازیابی بیت کوین های گمشده متفاوت است. موارد زیر اصلی‌ترین اقداماتی هستند که می‌توانید در راستای بازیابی دارایی ازدست‌رفته خود اتخاذ کنید:
- بررسی نسخه‌های پشتیبان کیف پول: اگر از کیف پول خود نسخه پشتیبان گرفته‌اید، می‌توانید از آن برای بازیابی بیت کوین های گمشده استفاده کنید. این نسخه‌ها شامل کلیدهای خصوصی و تنظیمات کیف پول هستند که دسترسی به دارایی‌ها را فراهم می‌کنند.
- استفاده از نرم‌افزارهای بازیابی: اگر فایل کیف پول را گم کرده‌اید یا دچار مشکلات فنی شده‌اید، نرم‌افزارهای بازیابی به شما کمک خواهند کرد. این نرم‌افزارها قادرند اطلاعات ازدست‌رفته را از هارد درایو یا دستگاه شما بازیابی کنند و دسترسی به کیف پول را ممکن سازند.
- کمک از متخصصین بازیابی دادهها: اگر نتوانستید بیتکوینها را بازیابی کنید، می‌توانید از متخصصین بازیابی دادهها کمک بگیرید. این افراد با استفاده از ابزارهای پیشرفته قادر به بازگرداندن بیت کوین های گمشده از دستگاه‌های خراب یا اطلاعات گمشده هستند.
راهکار موثر برای پیشگیری از گم شدن بیت کوین
با رعایت نکات امنیتی و استفاده از راهکارهای زیر، احتمال گم‌شدن دارایی خود را کاهش خواهید داد:
- ذخیره‌سازی صحیح کلیدهای خصوصی: کلیدهای خصوصی باید در مکان امن و قابل دسترسی ذخیره شوند. کیف پول‌های سخت‌افزاری گزینه‌ای موثر برای نگهداری این کلیدها هستند. همچنین، بهتر است کلیدها در مکان‌های فیزیکی امن مانند صندوق امانات قرار گیرند تا از گم شدن آنها جلوگیری شود.
- استفاده از عبارت بازیابی (Seed Phrase): عبارت بازیابی باید در جایی امن نگهداری شود تا درصورت گم‌شدن دستگاه یا مشکلات دیگر، امکان بازیابی دارایی‌ها وجود داشته باشد. این عبارت نباید آنلاین ذخیره شود. بهترین روش، نوشتن آن روی کاغذ و نگهداری در مکانی محرمانه است.
- فعال کردن تأیید هویت دو مرحله‌ای: تأیید هویت دو مرحله‌ای (2FA) باید روی حساب‌های مرتبط با بیت‌کوین فعال شود. این ویژگی از دسترسی غیرمجاز به کیف پول‌های دیجیتال جلوگیری میکند. حتی درصورت گم‌شدن رمز عبور، دسترسی به دارایی‌ها دشوار می‌شود.
- استفاده از کیف پول‌های چند امضایی: کیف پول‌های چند امضایی نیاز دارند تا چندین کلید برای دسترسی به دارایی‌ها مورد استفاده قرار گیرد. این روش امنیت را افزایش میدهد و احتمال گم شدن بیتکوینها، به دلیل ازدست‌دادن یک کلید را کاهش میدهد.
- استفاده از خدمات کاستدی: خدمات کاستدی به‌عنوان روشی مؤثر برای پیشگیری از گم شدن بیت‌کوین شناخته می‌شود. این خدمات با ذخیره‌سازی امن کلیدهای خصوصی، خطر ازدست‌رفتن دارایی‌ها را کاهش می‌دهند. همچنین، نظارت و بازیابی اطلاعات در صورت نیاز، از سرقت یا گم شدن سکهها جلوگیری میکند.
تاثیر بیت کوین گمشده بر بازار ارز دیجیتال
مفهوم کمیابی در اقتصاد و دنیای کریپتوکارنسی اهمیت زیادی دارد، زیرا ارزش یک دارایی به میزان در دسترس بودن آن بستگی دارد. در ارتباط با بیت‌کوین، کمیابی از طریق یک محدودیت الگوریتمی اعمال می‌شود که تعداد کل سکهها را به ۲۱ میلیون محدود میکند. این محدودیت مشابه دارایی‌های محدود دنیای واقعی، مثل فلزات گرانبها است که ارزش خود را حفظ کرده‌اند. بیت کوین های گمشده، کمیابی این ارز دیجیتال را تقویت می‌کنند. هنگامی که این کوینها از گردش خارج میشوند، عرضه فعال کاهش می‌یابد. در کنار تقاضای ثابت یا رو به افزایش، این کاهش عرضه باعث بالا رفتن قیمت سکه‌های باقیمانده می‌شود.
گم‌شدن بیت‌کوین بهایی برای امنیت بالا
همانطور که احتمالا بارها شنیده‌اید، شبکه بیت‌کوین از امنیت بالایی برخوردار است و دسترسی به وجوه سایر افراد، بسیار مشکل خواهد بود. بنابراین در دنیای پرنوسان ارزهای دیجیتال، حفاظت از دارایی‌ها یکی از اقدامات اصلی معامله‌گران است. داستان‌های گم‌شدن دارایی‌های بیت‌کوین نشان‌دهنده ضرورت اعمال تدابیر امنیتی قوی است. اولویت اصلی برای هر سرمایه‌گذار، حفظ دارایی‌ها و دسترسی به کلیدهای خصوصی است. اصلی‌ترین موارد در این زمینه، شامل استفاده از ارتباطات امن، پشتیبان‌گیری منظم و انتخاب کیف پول‌های مطمئن است. همچنین، فعال‌سازی احراز هویت دو مرحله‌ای (2FA) امنیت بیشتری فراهم میکند. توزیع دارایی‌ها در چندین کیف پول نیز از خطرات احتمالی جلوگیری خواهد کرد. همچنین باید در برابر حملات فیشینگ هوشیار بود و از آخرین روش‌های امنیتی آگاه شد.
سوالات متداول درباره بیت کوین های گمشده
- چرا بیت کوینها گم میشوند؟
بیت کوینها به دلایلی مانند گم شدن کلیدهای خصوصی، خراب شدن دستگاهها، یا فراموشی رمز عبور از دست میروند. همچنین، برخی بیتکوینها به دلیل اشتباهات انسانی یا عدم دسترسی به کیف پولها گم میشوند.
- آیا بیت کوین های گمشده قابل بازیابی هستند؟
در برخی موارد، بازیابی بیت کوین های گمشده ممکن است از طریق شرکتهای تخصصی که در زمینه بازیابی دادهها فعالیت دارند، امکانپذیر باشد. با این حال، اگر کلیدهای خصوصی بهطور دائمی از بین رفته باشند، بازیابی غیرممکن است.
- آیا گم شدن بیت کوینها بر قیمت آن تأثیر دارد؟
بله، گم شدن بیتکوینها عرضه کلی بازار را کاهش میدهد، که میتواند منجر به افزایش قیمت باقیمانده سکهها شود. این کاهش عرضه، همراه با تقاضای بالا، فشار زیادی بر بازار وارد میکند.
جالب بود نمی دانستم بیت کوین هم می تواند گم شود