دامیننس بیت کوین چیست؟ چگونه نمودار BTC.D را تحلیل کنیم

دامیننس بیت کوین به معنی میزان تسلط ارزش بازار بیت کوین نسبت به ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال است که اهمیت و تاثیر این رمزارز را بر کل رمزارزها می‌سنجد. یکی از کاربردهای اصلی دامیننس بیت کوین، در زمان تشکیل سبد سرمایه‌گذاری از انواع رمزارزها است. به‌عنوان‌مثال، وقتی می‌خواهید بخشی از سرمایه خود را به خرید دوج کوین یا هر آلت‌کوین دیگری اختصاص دهید، بهتر است وضعیت دامیننس بیت کوین را تحلیل کنید. سپس، بررسی کنید که آلت کوین‌ها در چه دوره‌ای قرار دارند، آیا آلت سیزن است یا خیر؟ اگرچه اغلب کاربران فقط با دامیننس بیت کوین آشنا هستند، اما لازم است توجه کنید که دامیننس برای تمامی رمزارزها قابل‌تعریف و محاسبه خواهدبود.

تریدر‌های بازار ارزهای دیجیتال برای افزایش نرخ سودآوری معاملات خود، باید نمودار «دامیننس بیت کوین» (Bitcoin Dominance) را در کنار سایر عوامل اصلی و تاثیر‌گذار بر قیمت رمزارزها زیر نظر داشته باشند. تیم ترید و تحلیل صرافی ارز دیجیتال او ام پی فینکس، در این مقاله علاوه بر تعریف جامعی از دامیننس بیت کوین و فرمول محاسبه آن، راهنمای کاملی از نحوه استفاده و تحلیل با دامیننس بیت کوین را توضیح داده است.

نمودار لحظه‌ای دامیننس بیت کوین (Bitcoin Dominance)

دامیننس بیت کوین به چه معناست؟

برای فهم ساده‌تر دامیننس بیت کوین، ابتدا باید به درکی از اصطلاح دامیننس در فضای رمزارزها برسید. به‌طور‌کلی، لغت دامیننس به معنای سلطه و غلبه است که در دنیای ارز‌های دیجیتال به میزان سلطه یک رمزارز بر کل بازار رمزارزها اشاره دارد. به‌عنوان نمونه، سهمی از کل ارزش بازار ارز‌های دیجیتال که بیت کوین به خود اختصاص می‌دهد را دامیننس بیت کوین می‎‌گویند و نمودار این شاخص با نماد BTC.D در پلتفرم‌های تحلیلی مانند تریدینگ ویو موجود است. با جزئیات بیشتر، اگر نمودار BTC.D عدد ۴۰ درصد را نشان دهد، به این مفهوم هست که بیت کوین ۴۰ درصد از کل ارزش بازار رمزارزها را در اختیار دارد.

دامیننس بیت کوین که گاهی اوقات به آن تسلط بیت کوین نیز می‌گویند، تاثیر زیادی بر احساسات کاربران نسبت به ارزهای دیجیتال و در کل صنعت بلاک‌چین دارد. افزایش سطح این شاخص نشان می‌دهد که معامله‌گران و سرمایه‌گذاران نسبت به این رمزارز به‌عنوان یک گزینه سرمایه‌گذاری و ذخیره ارزش قابل‌اعتماد، اطمینان بیشتری دارند. از طرف دیگر، کاهش تسلط بیت کوین می‌تواند نشان‌دهنده افزایش علاقه به سایر ارزهای دیجیتال (آلت کوین‌ها) باشد. در نتیجه می‌توان گفت، معیار BTC.D یکی از شاخص‌های بسیار مهم در بازار رمزارزها محسوب می‌شود.

اهمیت دامیننس بیت کوین در بازار رمزارزها

از آنجایی که عملکرد بیت کوین اغلب به‌عنوان یک معیار در سنجش سلامت تمامی بازارهای ارز دیجیتال استفاده می‌شود، تمام شاخص‌های وابسته به این رمزارز نیز اهمین بسزایی دارند. در واقع، دامیننس بیت کوین بر بیش از یک رمزارز اثر می‌گذارد و می‌تواند تفسیر جامعی از بازار رمزارزها باشد. در مجموع می‌توان گفت که دامیننس بیت کوین مهم است، زیرا خود بیت کوین به دلایلی از جمله موارد زیر اهمیت قابل‌توجهی دارد:

1. بیت کوین به دلیل نقش پیش‌گامی که به‌عنوان اولین ارز دیجیتال دارد، در آگاهی از صنعت رمزارزها و اعتماد به این حوزه، دارای یک جایگاه ویژه‌ است.
2. به دلیل ماهیت غیرمتمرکز و ویژگی‌های امنیتی قوی بیت کوین که توسط فناوری بلاک‌چین در هسته آن فراهم‌شده‌، امروزه عموم سرمایه‌گذاران و کاربران ارزهای دیجیتال به این رمزارز اعتماد زیادی دارند. در نتیجه، بیت کوین به‌عنوان یک رمزارز قابل‌اعتماد و امن شناسایی می‌شود.
3. بیت کوین به دلیل عرضه محدود و الگوریتم ضد تورمی آن، به‌عنوان یک دارایی دیجیتال کمیاب با رشد احتمالی ارزش در طول زمان، شناخته می‌شود.
4. همچنین به دلیل نقدینگی و دردسترس‌بودن بیت کوین در انواع پلتفرم‌های مبادلات ارزهای دیجیتال، سرمایه‌گذاری، تجارت و خرید‌وفروش این رمزارز ساده است.

وجود یک جامعه فعال و گسترده، محیط در حال توسعه، بستری برای بهبود مقیاس‌پذیری و قابلیت استفاده مداوم، موقعیت بیت کوین را به‌عنوان برترین و باارزش‌ترین رمزارز حفظ کرده است.

معاملات تعهدی

در بازارهای صعودی و نزولی ۱۰ برابر بیشتر سود کنید

معامله کنید

تاثیر دامیننس بیت کوین بر روی بازارهای خرسی و گاوی

تاثیر دامیننس بیت کوین (Bitcoin Dominance) بر بازارهای خرسی و گاوی بسیار قابل توجه است. در بازارهای گاوی (صعودی)، معمولا دامیننس بیت کوین کاهش می‌یابد، زیرا سرمایه‌گذاران به سمت خرید آلت کوین‌ها (ارزهای دیجیتال جایگزین) می‌روند تا از سود بیشتری بهره‌مند شوند. در مقابل، در بازارهای خرسی (نزولی)، دامیننس بیت کوین اغلب افزایش می‌یابد، زیرا سرمایه‌گذاران به دنبال دارایی‌های امن‌تر و با نوسانات کمتر هستند و بیت کوین به‌عنوان ارز دیجیتال پیشرو، این نقش را ایفا می‌کند. بنابراین، تسلط بیت کوین می‌تواند به عنوان یک شاخص مهم برای درک روند کلی بازار و رفتار سرمایه‌گذاران مورد استفاده قرار گیرد.

ابزارهای تحلیل دامیننس بیت کوین

تریدر‌های بازار ارزهای دیجیتال برای افزایش نرخ سودآوری معاملات خود، باید نمودار «دامیننس بیت کوین» (Bitcoin Dominance) را در کنار سایر عوامل اصلی و تاثیر‌گذار بر قیمت رمزارزها زیر نظر داشته باشند. تیم ترید و تحلیل صرافی ارز دیجیتال او ام پی فینکس، در این مقاله علاوه بر تعریف جامعی از دامیننس بیت کوین و فرمول محاسبه آن، راهنمای کاملی از نحوه استفاده و تحلیل بیت کوین با کمک دامیننس بیت کوین را توضیح داده است.

نحوه محاسبه تسلط بیت کوین

تسلط بیت کوین با تقسیم ارزش بازار این رمزارز بر کل ارزش بازار ارزهای دیجیتال و ضرب‌کردن نتیجه در ۱۰۰ (برای به‌دست‌آوردن درصد) محاسبه می‌شود. فرمول محاسبه دامیننس بیت کوین عبارت است از:

طبق فرمول بالا متوجه خواهیم شد که مقدار دامیننس بیت کوین با ارزش بازار آن رابطه مستقیم دارد.

دامیننس بیت کوین چگونه می‌تواند سیگنال خرید و فروش بدهد؟

دقت داشته‌باشید که با تجزیه و تحلیل معیار تسلط بیت کوین در کنار دیگر شاخص‌های مهم بازار رمزارزها، می‌توانید درک دقیقی از وضعیت فعلی بازار پیدا کنید. به‌عنوان مثال، مشاهده هم‌زمان افزایش قیمت بیت کوین و درصد دامیننس این رمزارز نشان‌دهنده واردشدن حجم بیشتر سرمایه‌ موجود در بازار رمزارزها به بیت کوین و افزایش حجم خرید بیت کوین و فروش آن است.

به‌عبارت‌دیگر استفاده از این شاخص در کنار بررسی وضعیت معیارهایی از جمله میزان موجودی تتر و به تبع آن، خرید تتر در صرافی‌ها و برخی از شاخص‌های آن چین می‌تواند بسیار مفید باشد و دیدگاه روشن‌تری از آینده بازار ارزهای دیجیتال را به سرمایه‌گذاران ارائه دهد؛ لذا با دیدن این شرایط، می‌توانید برای بیت کوین انتظار یک بازار صعودی قوی‌تری نسبت به دیگر رمزارزها داشته باشید که اصطلاحا به این دوره از بازار «بیت سیزن» گفته می‌شود. در مقابل بیت سیزن، عبارت «آلت سیزن» (Alt Season) را نیز داریم که در ادامه به تعریف آن پرداخته‌ایم.

رابطه میان دامیننس بیت کوین و آلتکوین‌ ها

دامیننس بیت کوین (که اغلب با نماد BTC.D نمایش داده می‌شود) نسبت ارزش بازار بیت کوین به کل ارزش بازار رمزارزهاست. علاوه بر موارد دیگر این شاخص معیاری مهم برای سنجش قدرت نسبی بیت کوین در برابر آلت‌کوین‌ها به شمار می‌آید.

به‌طور معمول، رابطه‌ای معکوس میان دامیننس بیت کوین و عملکرد آلت‌کوین‌ها وجود دارد:
وقتی سلطه بیت کوین افزایش می‌یابد، سرمایه‌ها از بازار آلت‌کوین‌ها به سمت بیت کوین حرکت می‌کنند. اما هنگامی که این سلطه یا همان دامیننس کاهش پیدا می‌کند، به معنای چرخش سرمایه از بازار بیت کوین به آلت کوین ها است

الگوهای کلیدی تاریخی که رخ داده‌اند

این رابطه میان دامیننس بیت کوین و آلت کوین‌ها در چرخه‌های قبلی مشهود است:

• در چرخه‌های گذشته بازار، کاهش چشمگیر دامیننس بیت کوین معمولا آغازگر فصل آلت‌کوین‌ها یا همان آلت سیزن (Altseason) بوده است؛ دوره‌ای که رمزارزهای میان‌رده و کوچک رشد قابل‌توجهی را تجربه کردند، در حالی‌که قیمت بیت کوین درجا می‌زد یا رشد محدودی داشت.
• در مقابل، در بازارهای نزولی یا دوره‌هایی که سرمایه‌گذاران از ریسک گریزان‌ هستند، معمولا سرمایه به‌عنوان پناهگاه امن به سمت بیت کوین بازمی‌گردد و دامیننس بیت کوین افزایش می‌یابد.
• با این حال، قدرت این رابطه در طول زمان تغییر کرده‌است. داده‌های اخیر نشان می‌دهد که همبستگی میان بیت کوین و آلت‌کوین‌ها در برخی بازه‌ها کاهش یافته و آلت‌کوین‌ها گاه به‌صورت مستقل‌تر از گذشته حرکت می‌کنند.

استفاده از دامیننس بیت کوین در تحلیل‌ها

دامیننس بیت کوین زمانی بیشترین کارایی را دارد که در کنار روند قیمتی، احساسات بازار و داده‌های خاص آلت‌کوین‌ها بررسی شود. در ادامه روش‌های کاربردی و نکاتی برای تحلیل موثرتر این شاخص را مرور می‌کنیم.

برای تحلیل دقیق‌تر بازار، لازم است هم‌پوشانی روندها و بررسی شتاب نسبی میان قیمت بیت کوین و دامیننس بیت کوین (BTC.D) مورد توجه قرار گیرد. در این روش، ابتدا نمودار دامیننس بیت کوین را در کنار نمودار قیمت آن ترسیم کنید تا بتوانید ارتباط میان این دو متغیر را بهتر درک نمایید.

اگر هم قیمت بیت کوین و هم دامیننس آن به‌صورت هم‌زمان در حال افزایش باشند، می‌توان نتیجه گرفت که بیت کوین نسبت به آلت‌کوین‌ها عملکرد قوی‌تری دارد و سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند سرمایه خود را در بیت کوین نگه‌دارند. شاخص دیگری نیز به اسم دامیننس تتر (USDT.D) داریم که می‌تواند حالت سومی را ایجاد کند که پول نه به سمت بیت کوین و نه به سمت آلت کوین‌ها می‌رود. رشد دامیننس تتر نشانه ریسک‌گریزی و احتیاط در بازار به حساب می‌آید زیرا سایر رمزارزها فروخته شده و به تتر تبدیل می‌شوند.

در این میان، شناسایی ناحیه‌های بازگشتی یا نقاط چرخش اهمیت ویژه‌ای دارد. معمولا دامیننس بیت کوین در محدوده‌های حمایتی و مقاومتی مشخصی نوسان می‌کند و نزدیک شدن به این سطوح می‌تواند نشانه‌ای از تغییر جهت سرمایه بین بیت کوین و آلت‌کوین‌ها باشد. چنین نقاطی اغلب آغازگر چرخش‌های مهم در ساختار بازار هستند.

تایید سیگنال‌ها و استفاده از فیلترهای منطقی

از سوی دیگر، تایید سیگنال‌ها و استفاده از فیلترهای منطقی برای جلوگیری از تحلیل اشتباه ضروری است. کاهش دامیننس به‌تنهایی سیگنال قطعی برای خرید آلت‌کوین‌ها نیست، مگر آن‌که با افزایش حجم معاملات و رشد قابل‌توجه در بازار آن‌ها همراه باشد. همچنین، بررسی تغییرات دامیننس در کنار شاخص‌های احساسات بازار مانند شاخص ترس و طمع (Fear & Greed Index) یا جریان‌های درون‌زنجیره‌ای (On-chain) می‌تواند دقت تحلیل را افزایش دهد.

باید مراقب شکست‌های کاذب (False Breakouts) نیز بود، چراکه ممکن است دامیننس برای مدتی کاهش یا افزایش یابد و سپس دوباره به مسیر قبلی بازگردد.

رابطه میان دامیننس بیت کوین و ارزش بازار

دامیننس بیت کوین ارتباط مستقیمی با ارزش کل بازار رمزارزها (Total Market Cap) دارد. تغییر در دامیننس می‌تواند ناشی از یکی از عوامل زیر باشد:

• تغییر ارزش بازار بیت کوین (افزایش یا کاهش قیمت)
• تغییر در ارزش کل بازار (مجموع بیت کوین و آلت‌کوین‌ها)
• یا ترکیبی از هر دو مورد

این ارتباط باعث می‌شود نمودار دامیننس بیت کوین امروز حتی در شرایطی که قیمت بیت کوین ثابت است، تغییر کند؛ زیرا حرکت آلت‌کوین‌ها نیز بر آن اثرگذار است.

حرکات ارزش بازار چه پیامی دارند؟

هنگام بررسی دامیننس بیت کوین این موارد را نیز زیرنظر بگیرید:

• افزایش ارزش کل بازار همراه با کاهش دامیننس بیت کوین: نشانه رشد فراگیر آلت‌کوین‌ها و گسترش بازار فراتر از بیت کوین است.
• کاهش ارزش کل بازار همراه با افزایش دامیننس بیت کوین: نشان‌دهنده خروج سرمایه از آلت‌کوین‌ها و تمرکز مجدد سرمایه در بیت کوین است. همچنین گاهی دامیننس تتر و استیبل کوین‌ها بیشتر می‌شود که به معنای کاهش دامیننس بیت کوین و آلتکوین‌ها و ریسک گریزی افراد است.
• افزایش هم‌زمان ارزش کل بازار و دامیننس بیت کوین: بیت کوین پیشتاز رشد بازار است و آلت‌کوین‌ها احتمالا عقب مانده‌اند.

ارتباط میان آلت سیزن و دامیننس بیت کوین چیست؟

باتوجه به تعریف آلت سیزن، واضح است که اگر قرار باشد رشد چشمگیری در ارزش آلت کوین‌ها صورت بگیرد، باید نسبت به بیت کوین حجم سرمایه‌ زیادی وارد این نوع رمزارزها شود. حال اگر بخواهیم این وضعیت را پیش‌بینی کنیم، یکی از راه‌حل‌ها این است که به دو معیار زیر توجه کرده و روند آن‌ها را بررسی کنیم:

1. ارزش کل بازار رمزارزها
2. مقدار دامیننس بیت کوین

اگر نمودار ارزش کل بازار رمزارزها در روندی صعودی قرار داشته باشد و نمودار دامیننس بیت کوین تقریبا ثابت یا نزولی باشد، می‌تواند بیانگر این سیگنال باشد که احتمالا وقوع فصل آلت سیزن نزدیک است. همچنین، اگر نمودار ارزش کل بازار رمزارزها در محدوده‌ای رنج قرار بگیرد و نمودار دامیننس بیت کوین در حال کاهش باشد یعنی سرمایه در بازار رمزارزها ثابت است ولی نقدینگی از بیت کوین خارج شده و به آلت کوین‌ها منتقل خواهد شد. این موضوع هم احتمالا بیانگر فصل رشد آلت کوین‌ها است.

منشا و تکامل دامیننس بیت کوین

تسلط بیت کوین در طول تاریخ خود، تغییر زیادی داشته است. در سال‌های اولیه که بیت کوین به‌عنوان اولین رمزارز ایجاد شد، مقدار BTC.D برابر با ۱۰۰درصد بوده و این رمزارز تسلط کامل بر بازار داشت. اما در ادامه این مقدار با رشد بازار، به‌وجودآمدن فورک‌های بیت کوین و ظهور دیگر ارز‌های دیجیتال تغییر یافت. سپس، تسلط بیت کوین به‌تدریج کاهش یافت به‌طوری‌که در ژانویه ۲۰۱۸ به کمترین مقدار خود در سطح تقریبا ۳۵.۵درصد رسید. در سال ۲۰۲۴، با توجه به رشد چشمگیر آلت کوین‌ها و توسعه پروژه‌های جدید در حوزه بلاک‌چین، تسلط بیت کوین در محدوده ۴۵ تا ۵۰درصد در نوسان است، که نشان‌دهنده حفظ جایگاه آن به‌عنوان ارز دیجیتال پیشرو، اما با رقابت فزاینده از سوی دیگر پروژه‌ها است.

البته تا لحظه نوشتن این مقاله، دامیننس بیت کوین دوباره افزایش‌یافته و در محدوده تقریبی ۵۲درصد قرار دارد. این موضوع بدان معنی است که باوجوداینکه طبق داده‌های سایت کوین مارکت کپ تقریبا بیش از ۲.۱ میلیون واحد ارز دیجیتال تا به امروز ایجاد شده‌اند، اما ۵۲درصد از کل سرمایه موجود در این همه ارز دیجیتال، فقط در بیت کوین سرمایه‌گذاری شده است.

چه عواملی روی کاهش و افزایش دامیننس بیت کوین تاثیر دارد؟

مهم است به‌خاطر داشته باشید که عوامل مختلفی از قبیل ترجیحات سرمایه‌گذاران و پذیرش گسترده‌تر بیت کوین، تغییر محدودیت‌های قانونی، توسعه فناوری‌های لایه‌دوم و رقابت فزاینده آلت کوین‌ها، توجه سرمایه‌گذاران نهادی و احساسات بازار بر تسلط بیت کوین تاثیر می‌گذارند. در ادامه، فرمول نحوه محاسبه این معیار را بیان می‌کنیم.

پیش‌بینی‌های کارشناسان در مورد روند و آینده دامیننس بیت کوین

کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که دامیننس بیت‌کوین در سال‌های آینده ممکن است در محدوده ۴۰ تا ۶۰درصد نوسان داشته‌باشد. از یک سو، افزایش پذیرش بیت کوین به‌عنوان یک دارایی ذخیره ارزش و ابزار «پوشش ریسک» (hedging) در برابر تورم، می‌تواند به حفظ یا حتی افزایش تسلط آن کمک کند. از سوی دیگر، رشد پروژه‌های نوآورانه در حوزه آلت کوین‌ها و افزایش رقابت ممکن است سهم بیت کوین از بازار را کاهش دهد. با این حال، بیت کوین به‌عنوان اولین و معتبرترین ارز دیجیتال، همچنان نقش محوری در بازار ایفا خواهد کرد و به‌عنوان «پادشاه رمزارزها» شناخته خواهد شد.

البته توجه به این نکته مهم است که برای تشخیص دقیق‌تر چرخه‌های آلت سیزن و بیت سیزن، باید به‌صورت پیش‌فرض نرخ رشد تعداد پروژه‌های جدید به بازار رمزارزها را نیز در نظر گرفت. به‌عبارت‌دیگر، در نظر داشته باشید که روز‌به‌روز به تعداد ارزهای دیجیتال اضافه می‌شود که ظهور پروژه‌های جدید به‌خودی‌خود سرمایه‌ای را وارد بازار ارزهای دیجیتال می‌کند؛ بنابراین، این حالت نیز وجود دارد که هم‌زمان ارزش کل بازار رشد کند، دامیننس بیت کوین ثابت یا کاهشی باشد و آلت سیزن رخ ندهد. در این مواقع می‌توانید طبق تحلیل دوره‌های دامیننس بیت کوین که در تصویر بالا آورده‌ایم، استفاده کنید.