لیسک چیست؟ معرفی کامل شبکه لیسک و ارز دیجیتال LSK

پلتفرم لیسک (Lisk) یکی از پروژه‌های متفاوت و کاربردی در فضای بلاک‌چین است که با تمرکز بر ساده‌سازی توسعه اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApps) توانسته‌است توجه بسیاری از توسعه‌دهندگان و علاقه‌مندان به فناوری‌های نوظهور را به خود جلب کند. درحالی‌که بسیاری از پلتفرم‌های بلاک‌چینی از زبان‌های برنامه‌نویسی تخصصی و محدود استفاده می‌کنند، شبکه لیسک با تکیه بر جاوااسکریپت—زبان آشنا برای میلیون‌ها توسعه‌دهنده وب—مسیر ورود به دنیای بلاک‌چین را هموارتر کرده‌است.

این پروژه که فعالیت خود را از سال ۲۰۱۶ آغاز کرد، با ارائه یک کیت توسعه نرم‌افزاری اختصاصی (Lisk SDK) و قابلیت ایجاد زنجیره‌های جانبی (sidechains)، بستری منعطف برای ساخت برنامه‌ها و شبکه‌های مستقل فراهم می‌کند. در کنار این زیرساخت، ارز دیجیتال LSK نیز به‌عنوان توکن بومی شبکه، در پردازش تراکنش‌ها، پرداخت کارمزدها و تعاملات داخلی نقش اساسی دارد. در ادامه این مقاله از بلاگ صرافی ارز دیجیتال او ام پی فینکس، نگاهی دقیق‌تر به شبکه لیسک، معماری فنی آن، مزایا و چالش‌های پیش‌رو و جایگاه توکن LSK در میان رمزارزهای فعال بازار خواهیم داشت.

شبکه لیسک چیست؟

شبکه لیسک (Lisk) یک پلتفرم بلاک‌چینی لایه اول و متن‌باز است که با هدف ساده‌سازی روند ساخت و توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) طراحی شده‌است. این شبکه به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد با استفاده از زبان‌های آشنایی مانند جاوا اسکریپت (JavaScript) و تایپ‌اسکریپت (TypeScript)، بلاک‌چین‌های جانبی مستقل و سفارشی خود را بسازند، بدون آنکه مستقیماً به قراردادهای هوشمند محدود شوند. این معماری ماژولار، علاوه بر کاهش پیچیدگی‌های فنی، به مقیاس‌پذیری بیشتر، کاهش کارمزدها و انعطاف‌پذیری بالا در طراحی اپلیکیشن‌ها منجر می‌شود.

 لیسک از الگوریتم اثبات سهام نمایندگی‌شده (DPoS) برای اجماع و امنیت شبکه بهره می‌برد. این مکانیزم، با رأی‌گیری کاربران، امکان مشارکت غیرمتمرکز آن‌ها در توسعه شبکه را فراهم می‌کند. همچنین از طریق کیت توسعه نرم‌افزاری Lisk SDK و توکن بومی LSK، ابزارهایی را در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهد تا بتوانند به‌راحتی اپلیکیشن‌های بلاک‌چینی کاربردی خود را بسازند. به‌طور خلاصه، لیسک پلی میان برنامه‌نویسی وب و دنیای بلاک‌چین است که نقش مهمی در دموکراتیک‌سازی توسعه بلاک‌چین ایفا می‌کند.

 لیسک چگونه متولد شد؟ معرفی بنیان‌گذاران و مسیر شکل‌گیری پروژه Lisk

کهکشان سلامت او‌ام‌پی فینکس

با نصب اپلیکیشن اوام‌پی فینکس، علاوه بر بهره‌مندی از امکانات متعدد برای خرید و فروش ارز دیجیتال، می‌توانید با قدم زدن، امتیاز باشگاه مشتریان کسب کرده و از جوایز این بخش استفاده کنید.

نصب اپلیکیشن اندروید

 پروژه لیسک (Lisk) در سال ۲۰۱۶ توسط دو توسعه‌دهنده باتجربه با نام مکس کوردک (Max Kordek) و الیور بدوز (Oliver Beddows)، با هدف ساده‌سازی فناوری بلاک‌چین و دسترس‌پذیر کردن آن برای توسعه‌دهندگان شکل گرفت. این دو که پیش‌تر در حوزه توسعه نرم‌افزارهای بلاک‌چینی فعال بودند، تصمیم گرفتند با استفاده از زبان برنامه‌نویسی محبوب و گسترده جاوااسکریپت، فرایند ساخت برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) را آسان‌تر کنند و موانع فنی را از پیش روی توسعه‌دهندگان بردارند.

 مکس و الیور با آگاهی از چالش‌های مهمی همچون مقیاس‌پذیری محدود و پیچیدگی‌های توسعه در بلاک‌چین‌های موجود، تیمی تخصصی تشکیل دادند و با ارائه کیت توسعه نرم‌افزاری Lisk SDK و ساختار منحصربه‌فرد زنجیره‌های جانبی یا همان سایدچین‌ها (sidechains)، بستری انعطاف‌پذیر و مقیاس‌پذیر برای توسعه اپلیکیشن‌های بلاک‌چینی فراهم کردند. این اقدامات باعث شد لیسک به یکی از پلتفرم‌های مطرح در حوزه بلاک‌چین تبدیل شود که با تمرکز بر کاربری ساده و ساختار فنی پیشرفته، سهم قابل‌توجهی از بازار ارزهای دیجیتال را به خود اختصاص داده‌است.

لیسک چگونه کار می‌کند؟ آشنایی با سازوکار شبکه لیسک (Lisk)

همان‌طور که اشاره کردیم، شبکه لیسک (Lisk) یک پلتفرم بلاک‌چین لایه اول است که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد به‌جای استفاده از قراردادهای هوشمند روی یک بلاک‌چین واحد، برای هر پروژه یک زنجیره جانبی (Sidechain) مجزا با قابلیت سفارشی‌سازی ایجاد کنند. این ساختار علاوه بر این‌که باعث افزایش مقیاس‌پذیری و کارایی شبکه می‌شود، امکان توسعه اپلیکیشن‌های مستقل با اهداف خاص را نیز فراهم می‌کند.

 نرم‌افزار اصلی شبکه موسوم به Lisk Core ، مسئول اجرای قوانین پروتکل و برقرارکردن هماهنگی میان تمام نودها (گره‌ها) است. توسعه‌دهندگان برای ساخت بلاک‌چین‌ها و اپلیکیشن‌های خود از Lisk SDK استفاده می‌کنند؛ مجموعه‌ای کامل از فریم‌ورک‌ها، کتابخانه‌ها و ابزارهای تعاملی که بر پایه جاوااسکریپت و تایپ‌اسکریپت طراحی شده‌است.

 شبکه لیسک برای تأمین امنیت و تأیید تراکنش‌های خود از الگوریتم اثبات سهام نمایندگی‌شده (DPoS) استفاده می‌کند. در این سیستم، کاربران می‌توانند با قفل‌کردن توکن‌های LSK، به انتخاب ۱۰۱ نماینده (Delegates) فعال رأی دهند. این نمایندگان به‌صورت دوره‌ای بلوک‌های جدید را تولید کرده و پاداش دریافت می‌کنند. البته بخشی از این پاداش‌ها به رأی‌دهندگان بازگردانده می‌شود که به‌نوبه‌خود باعث افزایش مشارکت کاربران و توزیع منصفانه‌تر پاداش‌ها خواهدشد.

 در مجموع، لیسک با ترکیب معماری ماژولار، ابزار توسعه حرفه‌ای و یک مکانیزم اجماع کارآمد، یکی از معدود پلتفرم‌هایی است که توسعه بلاک‌چین را برای برنامه‌نویسان آسان‌تر کرده و گزینه‌ای سریع و اقتصادی در اختیار کاربران نهایی قرار می‌دهد.

ویژگی‌های کلیدی و مزایای کاربردی پلتفرم Lisk

شبکه لیسک با تکیه بر معماری ماژولار، استفاده از زبان برنامه‌نویسی جاوااسکریپت و پشتیبانی از بلاک‌چین‌های جانبی، ویژگی‌ها و مزایای منحصربه‌فردی را در اختیار توسعه‌دهندگان و کاربران قرار می‌دهد که عبارتند از:

استفاده از زبان‌های آشنای JavaScript و  TypeScript

یکی از برجسته‌ترین مزایای شبکه لیسک (Lisk)، استفاده از زبان‌های جاوا اسکریپت و تایپ‌اسکریپت است. این ویژگی باعث شده توسعه اپلیکیشن‌های مبتنی بر بلاک‌چین برای برنامه‌نویسان وب بسیار ساده‌تر شود و نیازی به یادگیری زبان‌های جدید و تخصصی نداشته‌باشند.

کیت توسعه نرم‌افزاری  Lisk SDK

پلتفرم Lisk یک SDK قدرتمند ارائه می‌دهد که شامل ابزارها، فریم‌ورک و کتابخانه‌های لازم برای ساخت بلاک‌چین‌های اختصاصی است. این کیت به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد ساختار شبکه خود را مطابق با نیاز پروژه طراحی کنند.

پشتیبانی از سایدچین‌ها (Sidechains)

در پلتفرم لیسک، به‌جای استفاده از قراردادهای هوشمند روی یک زنجیره اصلی، هر اپلیکیشن روی یک زنجیره جانبی مستقل پیاده‌سازی می‌شود. این رویکرد افزایش مقیاس‌پذیری، کاهش ازدحام شبکه اصلی و بهبود عملکرد کلی آن را در پی دارد.

الگوریتم اجماع  Delegated Proof of Stake یا به‌اختصار DPoS

شبکه لیسک از الگوریتم اثبات سهام نمایندگی‌شده استفاده می‌کند. در این مدل، دارندگان توکن LSK می‌توانند با رأی‌دادن، نماینده مورد نظر خود را برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها و تولید بلوک جدید انتخاب کنند. این سازوکار هم موجب تمرکززدایی بیشتر می‌شود و هم به امنیت و سرعت بالای شبکه کمک می‌کند.

تجربه کاربری ساده و مستندات کامل

چه توسعه‌دهنده باشید و چه کاربر نهایی، تعامل با اکوسیستم Lisk برای شما آسان و لذت‌بخش خواهد بود. وجود مستندات دقیق، رابط کاربری ساده و ابزارهای کاربردی باعث شده‌است فرآیند توسعه و استفاده از اپلیکیشن‌ها بسیار روان و خوشایند باشد.

متن‌باز بودن پروژه

لیسک یک پروژه کاملاً متن‌باز است. کدهای آن در گیت‌هاب (GitHub) در دسترس هستند و توسعه‌دهندگان می‌توانند آزادانه به بررسی، مشارکت یا استفاده مجدد از این کدها بپردازند. این ویژگی به شفافیت، نوآوری و پایداری پروژه کمک می‌کند.

برای مطالعه بیشتر: متن باز (Open Source) چیست؟ معرفی برنامه های ارز دیجیتال متن باز

تمرکز بر تعاملات میان زنجیره‌ای  (Interoperability)

شبکه لیسک در حال توسعه قابلیت‌هایی است که امکان انتقال داده و دارایی میان سایدچین‌ها و شبکه‌های دیگر را فراهم می‌کند. این ویژگی در آینده می‌تواند باعث گسترش دامنه کاربردهای پروژه و اتصال آن به سایر اکوسیستم‌های بلاک‌چینی شود.

معایب و چالش‌های پروژه لیسک (Lisk)

اگرچه لیسک با اهدافی روشن و فناوری منحصربه‌فرد وارد دنیای بلاک‌چین شده‌است، برای رقابت در این بازار پویا، باید بر چالش‌های متعددی غلبه کند که می‌توانند بر روند رشد و پذیرش آن در دنیای بلاک‌چین تأثیرگذار باشند. در این بخش، به مهم‌ترین معایب و محدودیت‌های Lisk اشاره می‌کنیم:

عدم پشتیبانی از قراردادهای هوشمند سنتی

درحالی‌که بسیاری از شبکه‌های بلاک‌چین مانند اتریوم به‌صورت گسترده از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کنند، شبکه لیسک (Lisk)، به‌جای آن از معماری سایدچین استفاده می‌کند. این موضوع می‌تواند باعث شود برخی توسعه‌دهندگان که به کار با قراردادهای هوشمند عادت دارند، Lisk را گزینه مناسبی ندانند.

رقابت شدید با پروژه‌های بزرگ‌تر

پلتفرم‌هایی مانند اتریوم، پولکادات، آوالانچ و سولانا از نظر جامعه کاربری، توسعه‌دهندگان و سرمایه‌گذاران بسیار موفق‌تر از لیسک عمل کرده‌اند. شبکه لیسک برای موفقیت در این فضای رقابتی، باید مزایای منحصربه‌فرد خود را بیشتر کند.

محدودیت در مقیاس‌پذیری واقعی

اگرچه استفاده از سایدچین‌ها به تقویت مقیاس‌پذیری شبکه کمک می‌کند، اجرای مؤثر و هماهنگ سایدچین‌های متعدد نیازمند زیرساخت‌های پیشرفته و هماهنگی بالا میان زنجیره‌ها است. در حال حاضر این جنبه از شبکه لیسک به بلوغ کامل نرسیده‌است.

پذیرش پایین در میان کاربران نهایی

شبکه لیسک تمرکز اصلی خود را بر جذب توسعه‌دهندگان معطوف کرده و تاکنون موفقیت چشمگیری در میان کاربران نهایی یا اپلیکیشن‌های محبوب نداشته‌است. این موضوع ممکن است روی پذیرش عمومی پروژه تأثیر بگذارد.

توسعه نسبتاً کند و نقشه راه محافظه‌کارانه

به عقیده برخی از اعضای جامعه رمزارزها، تیم توسعه‌دهنده لیسک در ارائه ویژگی‌های جدید و اجرای سریع به‌روزرسانی‌ها نسبت به رقبای خود، عملکرد کندتری دارد. این موضوع می‌تواند باعث کاهش سرعت نوآوری پروژه شود.

پیچیدگی در طراحی رابط کاربری

اگرچه زبان برنامه‌نویسی در شبکه لیسک ساده است، اما طراحی رابط‌های کاربری جذاب و کاربرپسند برای برنامه‌های غیرمتمرکز همچنان چالشی مهم سر راه توسعه‌دهندگان محسوب می‌شود.

مقایسه شبکه لیسک (Lisk) با اتریوم و سایر شبکه‌های بلاک‌چین

شبکه لیسک (Lisk) با رویکردی متفاوت نسبت به پروژه‌هایی مانند اتریوم، تلاش می‌کند توسعه اپلیکیشن‌های بلاکچینی را تاحدامکان برای برنامه‌نویسان ساده‌تر کند. در ادامه، تفاوت‌ها و شباهت‌های کلیدی بین لیسک و پلتفرم‌هایی مانند اتریوم را بررسی می‌کنیم:

زبان برنامه‌نویسی

• Lisk: از جاوااسکریپت و تایپ‌اسکریپت پشتیبانی می‌کند؛ زبان‌هایی که در میان توسعه‌دهندگان وب بسیار رایج هستند. این ویژگی امکان توسعه سریع‌تر و راحت‌تر برنامه‌ها را برای برنامه‌نویسان تازه‌کار یا باتجربه در حوزه وب فراهم می‌سازد.
• اتریوم: از زبان خاصی به نام سالیدیتی (Solidity) برای توسعه قراردادهای هوشمند استفاده می‌کند که نیازمند دانش فنی کافی است.

برای مطالعه بیشتر: زبان برنامه نویسی سالیدیتی (Solidity) چیست؟

معماری شبکه

• Lisk: از ساختار سایدچین‌ها بهره می‌برد؛ یعنی هر اپلیکیشن می‌تواند بلاک‌چین اختصاصی خود را داشته باشد. نتیجه این ویژگی، افزایش مقیاس‌پذیری و کاهش ترافیک روی زنجیره اصلی است.
• اتریوم: همه برنامه‌ها روی یک بلاک‌چین اصلی (Mainnet) اجرا می‌شوند و رقابت شدیدی بر سر منابع وجود دارد.

الگوریتم اجماع

• Lisk: از مکانیزم اثبات سهام نمایندگی‌شده (DPoS) استفاده می‌کند؛ با رأی‌گیری کاربران، ۱۰۱ نماینده بلوک‌های جدید را تولید می‌کنند. این ویژگی مزیت نسبی سرعت بالاتر در تأیید تراکنش‌ها را برای لیسک به همراه دارد. ولی شبکه را در برابر متمرکزشدن آسیب‌پذیرتر می‌سازد.
• اتریوم: از الگوریتم اثبات سهام (PoS) استفاده می‌کند که در نسخه ۲.۰ جایگزین اثبات کار شد.

پذیرش و محبوبیت

• Lisk: هنوز به مقیاس جهانی و اپلیکیشن‌های پرکاربرد نرسیده‌است.
• اتریوم: دارای بزرگ‌ترین اکوسیستم در فضای دیفای (DeFi)، توکن‌های غیرمثلی (NFT) و قراردادهای هوشمند است و به واسطه شبکه‌ای بالغ با کاربردهای گسترده و جامعه‌ای بزرگ از توسعه‌دهندگان، نسبت به لیسک برتری دارد.

ابزار توسعه

• Lisk: از کیت توسعه نرم‌افزاری (Lisk SDK) برای ساخت بلاک‌چین‌های سفارشی با ماژول‌های قابل برنامه‌ریزی استفاده می‌شود. این ویژگی باعث برتری لیسک به‌لحاظ توسعه بلاکچین اختصاصی ساده‌تر و منعطف‌تر می‌شود.
• اتریوم: ابزارهای توسعه حرفه‌ای مانند Truffle، Remix و Hardhat برای توسعه قراردادهای هوشمند کاربرد دارند.

ارز دیجیتال LSK چیست؟

ارز دیجیتال LSK، توکن بومی و کاربردی شبکه لیسک (Lisk) است که در مرکز تعاملات فنی و اقتصادی این پلتفرم بلاک‌چینی قرار دارد. این رمزارز برای پرداخت کارمزدها، پردازش تراکنش‌ها و مشارکت در مکانیزم اجماع اثبات سهام نمایندگی‌شده (DPoS) مورد استفاده قرار می‌گیرد. دارندگان LSK می‌توانند با قفل‌کردن توکن‌های خود، به نمایندگان (Delegates) شبکه رأی دهند تا در تأمین امنیت، اعتبارسنجی تراکنش‌ها و تولید بلوک‌ها مشارکت کرده و در ازای آن پاداش دریافت کنند.

از دیگر کاربردهای مهم LSK می‌توان به نقش آن در توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) و ایجاد زنجیره‌های جانبی (Sidechains) اشاره کرد. همچنین با گسترش قابلیت‌های بین‌زنجیره‌ای در شبکه لیسک، این توکن در ثبت و هماهنگی پیام‌ها میان زنجیره‌های مختلف نیز به کار می‌رود.

ارز دیجیتال LSK در صرافی‌های معتبر قابل‌معامله است و اگرچه حداکثر عرضه ثابتی برای آن تعریف نشده‌است، نرخ انتشار آن به‌تدریج کاهش می‌یابد تا از تورم بیش‌ازحد جلوگیری شود. در مجموع، LSK نیروی محرکه اکوسیستم لیسک بوده و ابزاری کلیدی برای مشارکت کاربران و توسعه‌دهندگان در این پلتفرم به‌شمار می‌رود.

بهترین کیف پول برای نگهداری ارز لیسک (LSK)

برای ذخیره‌سازی و مدیریت امن ارز دیجیتال لیسک (LSK)، کیف پول‌های مختلفی با قابلیت‌ها و سطوح امنیتی گوناگون در دسترس است. در ادامه با بهترین کیف پول‌ها برای نگهداری امن رمزارز LSK آشنا می‌شویم:

کیف پول رسمی لیسک، نسخه دسکتاپ (Lisk Hub/Lisk Core)

کیف پول رسمی توسعه‌یافته توسط تیم لیسک است که نیازی به دانلود کامل بلاک‌چین ندارد و به‌صورت خودکار به نودهای اصلی شبکه متصل می‌شود. این کیف پول رابط کاربری ساده و کاربرپسندی دارد و امکان ارسال و دریافت LSK را به‌راحتی فراهم می‌کند. نسخه موبایلی این کیف پول (Lisk Mobile Wallet) برای مدیریت ساده رمزارز LSK در گوشی‌های هوشمند (اندروید، iOS) طراحی شده‌است.

اتمیک ولت

کیف پول نرم‌افزاری و غیرمتمرکز اتمیک ولت (Atomic Wallet) علاوه بر صدها رمزارز دیگر، از LSK نیز پیشتیبانی می‌کند و با رابط کاربری ساده خود، امکان تبادل درون‌برنامه‌ای بدون نیاز به صرافی خارجی را در نسخه‌های ویندوز، مک، لینوکس، اندروید و iOS فراهم می‌سازد.

گواردا ولت

گواردا ولت یک کیف پول غیرحضانتی (non-custodial) چندارزی است که علاوه بر دسکتاپ، در نسخه‌های موبایل و افزونه مرورگر نیز در دسترس قرار دارد. کیف پول گواردا امنیت بالا، کنترل کامل کلیدهای خصوصی توسط کاربر و امکاناتی مانند خرید، فروش، تبادل و استیکینگ ارزهای دیجیتال از جمله LSK را ارائه می‌دهد.

کیف پول‌های سخت‌افزاری

اگرچه کیف پول‌های سخت‌افزاری لجر (Ledger Nano X) و ترزور (Trezor) به‌طور مستقیم از LSK پشتیبانی نمی‌کنند، اما می‌توان از آن‌ها از طریق اپلیکیشن رسمی لیسک در Ledger Live یا کیف پول‌های واسط (مثل LiskishWallet) و نرم‌افزارهای مکمل برای افزایش امنیت ذخیره‌سازی توکن‌ها استفاده کرد. گفتنی است که اخیرا کیف پول لجر نانو اس (Ledger Nano S) پشتیبانی مستقیم از LSK را آغاز کرده‌است.

لیسک، پلی میان دنیای وب و بلاک‌چین

شبکه لیسک (Lisk) با تمرکز بر ساده‌سازی توسعه اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز و بهره‌گیری از زبان محبوب جاوااسکریپت، توانسته به بستری خلاقانه و کاربرپسند در میان پروژه‌های بلاک‌چینی تبدیل شود. این پلتفرم با استفاده از معماری سایدچین‌ها، الگوریتم اجماع DPoS و ابزار توسعه Lisk SDK، مسیر ورود توسعه‌دهندگان وب به دنیای بلاک‌چین را هموار کرده و درعین‌حال، چالش‌های مقیاس‌پذیری و امنیت را به‌طور هوشمندانه‌ای برطرف ساخته‌است.

با گسترش قابلیت‌های بین‌زنجیره‌ای و حرکت به‌سوی تعامل با اکوسیستم‌هایی مانند اتریوم، لیسک در مسیر تبدیل‌شدن به یکی از راهکارهای مؤثر لایه دوم قرار دارد. با این رویکرد، در دنیای وب ۳ (Web3) که مستلزم سادگی، سرعت و تعامل‌پذیری بیشتر است، لیسک آینده‌ای روشن و نقشی پیشرو خواهد داشت.

سوالات پرکاربرد درباره شبکه لیسک