الگوهای قیمتی در تحلیل تکنیکال؛ کلید شناسایی فرصت‌های طلایی بازار

نمودار قیمت شاید پر از خطوط و نوسان به‌نظر برسد، اما برای یک تریدر باتجربه هر حرکت پیامی دارد. الگوهای قیمتی در تحلیل تکنیکال این پیام‌ها را ترجمه و کمک می‌کنند قبل از بقیه، جهت بعدی بازار را حدس بزنید. اگر نمودارها را می‌بینید و نمی‌دانید از کجا باید شروع کنید، بهتر است با این الگوهای کاربردی آشنا شوید تا بتوانید ذهن خود را برای شروع معاملاتی حرفه‌ای مرتب کنید. الگوهایی که در روند قیمت یک دارایی شکل می‌گیرند، زبان مشترک خریدار و فروشنده هستند و از طریق آنها خواهید دانست که بازار قصد دارد روند قبلی را ادامه دهد یا مسیر خود را عوض خواهد کرد.

در این مقاله از صرافی ارز دیجیتال او ام پی فینکس، با تعریف روشن الگوها و شیوه دسته‌بندی آن‌ها آشنا می‌شوید. همچنین، بهترین راهکار برای ورود و خروج به‌موقع از بازار و نحوه استفاده از حد ضرر در معاملات نیز  به‌صورت ساده توضیح داده شده است. علاوه‌بر این، با خطاهای رایج در معامله‌گری نیز آشنا می‌شوید و در پایان می‌توانید با اطمینان بیشتری معامله کنید و از الگوها برای مدیریت ریسک و بهبود سود بهره ببرید.

منظور از الگوهای قیمتی چیست؟

الگوهای قیمتی در تحلیل تکنیکال، روندهای تکرارشونده‌ای هستند که طبق رفتار جمعی خریداران و فروشندگان و از کنار هم قرار گرفتن سقف، کف، کندل و حجم روی نمودار ظاهر می‌شوند. این الگوها تصویری واضح از تعادل نیروها میان خریداران و فروشندگان و احتمال ادامه یا تغییر مسیر قیمت ارائه می‌دهند.  

به زبان ساده، وقتی صدها معامله‌گر در یک بازه زمانی خاص خرید و فروش می‌کنند، نمودار قیمت شکل‌های خاصی به خود می‌گیرد. این شکل‌ها مثل نشانه‌هایی هستند که به ما می‌گویند احساسات بازار چگونه در حال تغییر است.

الگوهای قیمتی به تریدر کمک می‌کنند تا جهت احتمالی روند را حدس بزند و نقاط ورود و خروج منطقی تعریف کند. در واقع، شما با یادگیری این الگوها می‌توانید مثل یک کتاب باز، نمودار را بخوانید و بفهمید که قیمت احتمالا به کدام سمت حرکت خواهد کرد.

معاملات تعهدی

در بازارهای صعودی و نزولی ۱۰ برابر بیشتر سود کنید

معامله کنید

الگوهای قیمتی بر چه اساسی دسته بندی می‌شوند؟

الگوها به دو گروه اصلی بازگشتی و ادامه‌ دهنده تقسیم می‌شوند. الگوهای بازگشتی احتمال تغییر روند را نشان می‌دهند و معمولا در انتهای یک روند صعودی یا نزولی ظاهر می‌شوند. الگوهای ادامه‌ دهنده احتمال تداوم روند فعلی را نمایش می‌دهند و نشان‌دهنده استراحت موقت بازار هستند.

معیارهای کمکی برای تشخیص این الگوها شامل ساختار سقف و کف، زاویه شیب، طول دوره شکل‌گیری و حجم معاملات هستند که برای فیلتر کردن سیگنال‌های ضعیف و جلوگیری از اشتباهات به کار می‌روند. مثلا یک الگو که با حجم معاملات بالا شکسته شود، معمولا اعتبار بیشتری نسبت به شکستی با حجم پایین دارد.

انواع الگوهای بازگشتی کدامند؟

الگوهای بازگشتی در پایان روندها شکل می‌گیرند و هشدار تغییر فاز می‌دهند. این الگوها به مدیریت ریسک کمک می‌کنند و جلوی دنبال کردن کورکورانه روند را می‌گیرند.
اعتبار این الگوها با شکست ناحیه گردن یا خط الگو و با تایید حجم بیشتر می‌شود. به عبارت دیگر، زمانی که این الگوها کامل می‌شوند، باید شاهد افزایش حجم معاملات باشیم تا بتوانیم روی آن‌ها حساب کنیم.

الگوی سر و شانه

الگوی سر و  شانه (Head and Shoulders) از سه قله تشکیل می‌شود که قله میانی از دو قله کناری بلندتر است و خط گردن نیز بین دره‌ها کشیده می‌شود. شکست معتبر خط گردن نشانه تکمیل الگو محسوب می‌شود.

تصور کنید یک روند صعودی قوی داریم که به یک قله می‌رسد، سپس کمی عقب‌نشینی می‌کند، بعد دوباره سعی می‌کند به قله بالاتری برسد (سر) و بعد از آن دوباره عقب‌نشینی می‌کند و یک قله کوچک‌تر دیگر می‌سازد. این شکل مثل سر و دو شانه به نظر می‌رسد و نشان می‌دهد که قدرت خریداران در حال کاهش است.

هدف قیمتی تقریبا برابر فاصله سر تا خط گردن اندازه گیری می‌شود و حد ضرر معمولا بالای خط گردن یا بالای شانه راست قرار می‌گیرد. این یعنی اگر الگو شکسته شد، می‌توانید انتظار داشته باشید که قیمت به اندازه ارتفاع سر، پایین بیاید.

الگوی دو قله و دو دره

الگوی دوقله یا به عبارت دقیق‌تر سقف دوقلو (Double Top) شامل دو قله نزدیک به هم است که ناتوانی در عبور از مقاومت را نشان می‌دهد. شکست کف میانی تایید الگو است. در این الگو قیمت دو بار سعی می‌کند از یک سقف عبور کند اما موفق نمی‌شود که نشانه ضعف خریداران است.

الگوی دو دره یا کف دوقلو (Double Bottom) برعکس آن عمل می‌کند و با شکست سقف میانی تایید می‌شود. در این حالت، قیمت دو بار به یک کف می‌رسد و نمی‌تواند پایین‌تر برود که نشان‌دهنده قدرت خریداران و احتمال برگشت به سمت بالاست.

هدف قیمتی حدودا برابر فاصله قله تا کف میانی برآورد می‌شود. این الگوها از ساده‌ترین و پرکاربردترین الگوهای بازگشتی هستند که حتی تریدرهای مبتدی نیز می‌توانند به راحتی آن‌ها را تشخیص دهند.

الگوی کف و سقف گرد

الگوی کف گرد (Rounding Bottom) با شیب ملایم نزولی شروع می‌شود و سپس با شیب ملایم صعودی پایان می‌یابد و برگشت تدریجی تقاضا را نشان می‌دهد. این الگو شبیه یک کاسه یا حرف U است و نشان می‌دهد که فشار فروش به تدریج کاهش یافته و خریداران در حال ورود به بازار هستند.

الگوی سقف گرد (Rounding Top) برعکس عمل می‌کند و فرسایش تقاضا را نمایش می‌دهد. شکست لبه الگو سیگنال تایید محسوب می‌شود. این الگوها نسبت به سایر الگوها کمی زمان‌برتر هستند و معمولا در تایم‌فریم‌های بالاتر شکل می‌گیرند.

الگوی الماس

الگوی الماس (Diamond Pattern) پس از نوسان‌های گسترده و سپس فشرده شکل می‌گیرد و معمولا در انتهای روندهای قوی دیده می‌شود. این الگو نشان‌دهنده عدم قطعیت بالا در بازار است، جایی که خریداران و فروشندگان به شدت در حال نبرد هستند.

شکست ضلع پایانی در الگوی یاد شده جهت احتمالی روند را مشخص می‌کند و هدف تقریبی برابر بلندای بیشینه پهنای الگو اندازه‌گیری می‌شود. این الگو کمی پیچیده‌تر است و شناسایی آن نیاز به تمرین بیشتری دارد اما سیگنال‌های بسیار قوی ارائه می‌دهد.

نگاهی به انواع الگوهای ادامه دهنده

این الگوها وقفه‌ای کوتاه در میانه روند فعلی هستند و نشان می‌دهند که بازار در حال استراحت است. درست مانند یک دونده حرفه‌ای که در میانه مسابقه چند لحظه سرعت خود را برای تازه کردن نفس کاهش داده اما همچنان به مسیر خود ادامه می‌دهد.

پس از شکست سطح مقاومت یا حمایت، الگوی روند قبلی با احتمال بیشتر ادامه می‌یابد و حد ضرر پشت مرز مخالف الگو قرار می‌گیرد. این الگوها معمولا فرصت‌های عالی برای ورود یا افزودن به پوزیشن‌های موجود هستند.

الگوی پرچم

الگوی پرچم (Flag pattern) از یک میله شارپ و یک کانال کوچک خلاف جهت یا همسو تشکیل می‌شود و تایم کوتاه دارد. این الگو شبیه یک پرچم واقعی است که روی یک میله نصب شده باشد.

وقتی قیمت از محدوده پرچم بیرون می‌رود و حجم معاملات افزایش می‌یابد، اعتبار الگو تایید می‌شود. هدف قیمتی هم معمولا به اندازه طول میله اصلی از نقطه خروج در نظر گرفته می‌شود. الگوی پرچم یکی از دقیق‌ترین الگوها برای پیش‌بینی ادامه روند است و معمولا در روندهای قوی و پرسرعت ظاهر می‌شود.

الگوی کنج

الگوی کُنج (Wedge pattern) از دو خط همگرا تشکیل می‌شود که شیب آن خلاف جهت روند یا همسو با آن است. در این الگو، شیب ضعیف‌تر از پرچم عمل می‌کند. الگوی کنج شبیه یک مثلث است اما زاویه آن با سطح افقی یکی نیست.

 کنج افزایشی در روند نزولی و کنج کاهشی در روند صعودی بیشتر دیده می‌شود و شکست به سمت بیرون از ضلع کنج، سیگنال ورود می‌دهد. یک نکته جالب اینکه کنج معمولا خلاف جهت روند اصلی حرکت می‌کند که ممکن است برای تریدرهای مبتدی گیج‌کننده باشد.

انواع الگوهای مثلث 

الگوی مثلث متقارن (Symmetrical Triangle) از دو خط همگرا تشکیل می‌شود و شکست هر ضلع، جهت روند بعدی را مشخص می‌کند. این الگو نشان‌دهنده کاهش تدریجی نوسانات و رسیدن به نقطه تصمیم‌گیری است.

الگوی مثلث صعودی (Ascending Triangle) با خط مقاومت افقی و کف‌های بالارونده شناخته می‌شود و معمولا با شکست به سمت بالا، روند صعودی را ادامه می‌دهد. 

الگوی مثلث نزولی (Descending Triangle) با خط حمایت افقی و سقف‌های پایین‌رونده شناخته می‌شود و به طور معمول با شکست به سمت پایین، روند نزولی را ادامه می‌دهد.

هدف تقریبی به اندازه ارتفاع قاعده مثلث از نقطه شکست اندازه‌گیری می‌شود. مثلث‌ها از پرکاربردترین الگوهای ادامه‌دهنده هستند و در تمام بازارها و تایم‌فریم‌ها دیده می‌شوند.

الگوی مستطیل (رنج)

الگوی مستطیل (Rectangle pattern) زمانی تشکیل می‌شود که قیمت در یک محدوده افقی بین دو خط حمایت و مقاومت نوسان کند. این الگو نشان‌دهنده‌ زمانی است که بازار در حال تصمیم‌گیری است و منتظر شکست یکی از این مرزها برای تعیین جهت حرکت بعدی می‌باشد. در این الگو، قیمت مثل یک توپ تنیس بین دو دیوار بالا و پایین می‌پرد.

شکست مقاومت بالا ادامه روند صعودی را تقویت می‌کند و شکست حمایت ادامه روند نزولی را تقویت می‌کند و حد ضرر پشت مرز مخالف قرار می‌گیرد. الگوی مستطیل گاهی می‌تواند هم بازگشتی و هم ادامه‌دهنده باشد، بنابراین باید به روند قبلی آن توجه ویژه‌ای داشت.

چگونه از الگوهای قیمتی در معاملات مختلف استفاده کنیم؟

برای استفاده از الگوهای قیمتی در معاملات مختلف ابتدا روند غالب را با میانگین متحرک یا ساختار سقف و کف تشخیص بدهید و سپس الگو را در جهت همان روند اعمال کنید. یک قاعده طلایی در معامله‌گری این است که همیشه در جهت روند اصلی معامله کنید.

نقطه ورود را بر اساس شکست معتبر یا پولبک تنظیم کرده، حد ضرر را پشت مرز الگو بگذارید تا در صورت اشتباه، بیش از حد مشخصی از سرمایه خود را از دست ندهید.

یک نکته مهم این است که همیشه صبور باشید و منتظر تایید کامل الگو بمانید. بسیاری از تریدرهای مبتدی زودتر از موعد وارد معامله شده و متحمل ضرر می‌شوند.

الگوهای جعلی و معتبر را چگونه از یکدیگر تشخیص دهیم؟

الگوی معتبر معمولا زمانی تایید می‌شود که شکست به‌طور قاطع اتفاق بیفتد، کندل به‌طور کامل خارج از الگو بسته شود و حجم معاملات همسو با حرکت باشد. در این حالت، قیمت با قدرت به مسیر خود ادامه می‌دهد و بازگشت سریع به داخل الگو کمتر رخ می‌دهد.

الگوی جعلی (False Breakout) با سایه‌های بلند و شکست‌های بدون حجم و بازگشت سریع شناخته می‌شود. این نوع شکست‌ها معمولا به دلیل دستکاری بازار یا عدم علاقه واقعی خریداران یا فروشندگان رخ می‌دهد که با فیلتر کردن روند و استفاده از تایم فریم بالاتر می‌توان خطا را کاهش داد. یک ترفند خوب این است که منتظر بمانید یک کندل کامل در بیرون از الگو بسته شود تا مطمئن شوید شکست واقعی است.

ترکیب الگوهای قیمتی با سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال

تایید روند با دریافت تاییده از حجم و بررسی روی نواحی عرضه و تقاضا دقت تصمیم را بالاتر می‌برد و ریسک را کمتر می‌کند. تحلیل تکنیکال مثل پازل است و هر قطعه اطلاعات اضافی، تصویر کلی را واضح‌تر می‌کند.

می‌توانید از واگرایی در اندیکاتورها (مثل RSI یا MACD)، از فیبوناچی برای تعیین هدف و از میانگین متحرک برای فیلتر جهت روند استفاده کنید. ترکیب الگوهای قیمتی با سطوح حمایت و مقاومت کلیدی نیز می‌تواند اعتبار سیگنال‌ها را چندین برابر کند. همچنین توجه به اخبار و رویدادهای مهم بازار می‌تواند به شما کمک کند تا از معامله در زمان‌های پرریسک خودداری کنید.

خطاهای رایج در تشخیص الگوهای قیمتی و نحوه جلوگیری از آن

یکی از خطاهای رایجی که از معامله‌گران سر می‌زند، تکیه کردن به شکست‌ها بدون تایید حجمی است. بسیاری از تریدرها به محض دیدن شکست، بدون بررسی حجم معاملات وارد معامله می‌شوند که ضرر در معامله را به همراه دارد.

بزرگنمایی الگو در تایم خیلی پایین، بی‌توجهی به روند بالادستی و نبود حد ضرر از دیگر اشتباهات تکراری محسوب می‌شود که با داشتن برنامه معاملاتی دقیق قابل کنترل است. یادتان باشد که الگوها در تایم‌فریم‌های بالاتر معمولا اعتبار بیشتری دارند.

یک اشتباه دیگر این است که تریدرها الگوهایی را می‌بینند که وجود ندارند، یعنی سعی می‌کنند نمودار را به الگوی مورد نظر خود تطبیق دهند. همیشه بی‌طرف باشید و بگذارید بازار به شما بگوید چه اتفاقی می‌افتد.

مثال هایی از تشخیص الگوهای قیمتی روی بیت کوین و اتریوم

در روندهای صعودی بیت کوین تشکیل پرچم کوتاه مدت زیاد دیده می‌شود که شکست سقف پرچم ادامه مسیر را نشان می‌دهد. مثلا، در رالی‌های قوی بیت‌کوین، معمولا پس از هر جهش قیمتی، یک پرچم کوچک شکل می‌گیرد که فرصت خوبی برای ورود مجدد است.

 در اصلاح‌های اتریوم تشکیل مثلث متقارن رایج است و شکست ضلع همسو با روند قبلی احتمال ادامه مسیر را بالا می‌برد. در روند اتریوم به دلیل نوسانات بیشتر، الگوهای بازگشتی مثل سر و شانه نیز زیاد دیده می‌شود.

در سال ۲۰۲۱، بیت‌کوین پس از رسیدن به ۶۴ هزار دلار، یک الگوی سقف دوقلو تشکیل داد که پس از شکست، منجر به افت قابل توجه قیمت شد. این نمونه‌ای عالی از قدرت الگوهای بازگشتی است.

اهمیت تمرین و کسب تجربه در شناسایی الگوهای قیمتی

تشخیص سریع الگو با تمرین روی داده‌های گذشته و مرور سناریوها بهتر می‌شود و دقت تصمیم را افزایش می‌دهد. پیشنهاد می‌کنیم هر روز حداقل ۳۰ دقیقه نمودارهای گذشته را بررسی و الگوهای مختلف را روی آن‌ها علامت‌گذاری کنید.

علاوه بر این، ثبت معاملات، بررسی عکس نمودار و بازبینی دوره‌ای نیز حافظه بصری را تقویت و خطاها را کمتر می‌کند. داشتن یک دفترچه معاملاتی که در آن دلیل ورود، خروج و نتیجه هر معامله را یادداشت کنید، می‌تواند بهترین معلم شما باشد.

همچنین استفاده از حساب‌های دمو (آزمایشی) برای تمرین بدون ریسک واقعی توصیه می‌شود. با این روش می‌توانید  قبل از اینکه پول واقعی را وارد بازار کنید اعتماد به نفس خود را بسازید. برای تمرین بیشتر بدون درگیر کردن سرمایه می‌توانید از حساب دمو او ام پی فینکس استفاده کنید.

استفاده هوشمندانه از الگوهای قیمتی، راهی به سوی موفقیت در معاملات

الگوهای قیمتی تصویری ساده و کاربردی از نبرد عرضه و تقاضا می‌دهند و به تصمیم‌های منظم کمک می‌کنند. این ابزارها دستور العمل جادویی نیستند، بلکه راهنماهایی هستند که احتمالات را به نفع شما تغییر می‌دهند.

با رعایت جهت روند و تایید شکست و مدیریت ریسک می‌توانید کیفیت معاملات را بالاتر ببرید و از سرمایه خود بهتر محافظت کنید. به یاد داشته باشید که هیچ الگویی ۱۰۰٪ کار نمی‌کند اما با استفاده صحیح از این الگوها می‌توانید شانس موفقیت خود را به طور قابل توجهی افزایش دهید.

در نهایت، صبر، نظم و یادگیری مستمر کلید موفقیت در معامله‌گری است. الگوهای قیمتی در تحلیل تکنیکال تنها ابزار هستند اما استفاده درست از آن‌ها می‌تواند شما را از یک مبتدی به یک تریدر حرفه‌ای تبدیل کند.

سوالات متداول