آشنایی با ۱۲ تا از بهترین الگوهای پرایس اکشن

وقتی برای اولین بار به یک نمودار قیمتی نگاه میکنید، ممکن است همه چیز مثل یک آشفتگی بیمعنی به نظر برسد. کندلها بالا و پایین میروند، بدون اینکه قاعده خاصی داشته باشند. اما اگر کمی دقیقتر بررسی کنید، متوجه میشوید که این حرکات، الگوهای تکرارشوندهای دارند که رفتار بازار را آشکار میکنند.
این الگوها که به نام پرایس اکشن (Price Action) شناخته میشوند، کمک میکنند تا احساسات پشت قیمتها – مثل ترس، طمع یا تردید معاملهگران – را بفهمید و حرکت بعدی بازار را پیشبینی کنید. در این مقاله، ابتدا با این الگوها آشنا میشویم و در نهایت، به کاربرد عملیشان در ترید میپردازیم.
ماهیت پرایس اکشن
پرایس اکشن ساده است، اما قدرتمند عمل میکند، چون مستقیما از خود قیمتها الهام میگیرد و نیازی به اندیکاتورهای پیچیده ندارد. این الگوها اساسا به ۲ دسته تقسیم میشوند:
- الگوهای ادامهدهنده (Continuation Patterns)
- الگوهای بازگشتی (Reversal Patterns)
الگوهای ادامهدهنده نشان میدهند که بازار پس از یک مکث کوتاه، به روند قبلی خود ادامه میدهد، انگار که نفس تازهای کشیده و دوباره حرکت میکند. در مقابل، الگوهای بازگشتی هشدار میدهند که روند فعلی ممکن است پایان یابد و جهت بازار تغییر کند.
۱۲ الگوی کلیدی پرایس اکشن
الگوهای پرایس اکشن متنوع هستند، اما برخی از آنها به دلیل تکرار بالا و اعتبار قوی، بیشتر مورد استفاده قرار میگیرند. در ادامه، ۱۲ الگوی کلیدی را معرفی میکنیم که شامل ترکیبی از انواع الگوهای ادامهدهنده و بازگشتی میشوند.
۱. سر و شانه / سر و شانه معکوس (Head and Shoulders / Inverse Head and Shoulders)
این الگو یکی از معروفترین الگوهای بازگشتی است و اغلب در پایان روندهای صعودی یا نزولی ظاهر میشود. در نسخه اصلی سر و شانه، قیمت سه قله میسازد: قله وسطی (سر) بلندتر از دو قله کناری (شانهها) است. خطی که کفهای بین این قلهها را به هم وصل میکند، به عنوان خط گردن شناخته میشود. وقتی قیمت خط گردن را به سمت پایین میشکند، سیگنال بازگشت روند صعودی به نزولی صادر میشود.

در سر و شانه معکوس، ساختار مشابه اما با سه کف است: کف وسطی عمیقتر و خط گردن از قلههای بین کفها تشکیل میشود. شکست خط گردن به سمت بالا، نشاندهنده تغییر روند نزولی به صعودی است. این الگو معمولا با حجم معاملات بالا در لحظه شکست همراه است و هدف قیمتی آن برابر با فاصله سر تا خط گردن محاسبه میشود.
۲. کف دوقلو / سقف دوقلو (Double Top / Double Bottom)
الگوی سقف دوقلو یک ساختار بازگشتی ساده است که در روندهای صعودی دیده میشود. قیمت دو بار به یک سطح مقاومت برخورد میکند اما نمیتواند از آن عبور کند و بین این دو برخورد، یک کف تشکیل میدهد.
خطی که این کف را به عنوان حمایت در نظر میگیرد، نقطه کلیدی است. وقتی قیمت این خط را به سمت پایین میشکند، روند صعودی پایان مییابد و حرکت نزولی آغاز میشود.
الگوی کف دوقلو هم مشابه است، اما در روندهای نزولی رخ میدهد: قیمت دو بار به یک سطح حمایت برخورد میکند و نمیتواند پایینتر برود، سپس خط اتصال قلههای بین کفها شکسته میشود و روند به سمت صعودی تغییر میکند.
۳. سقف سه قلو / کف سه قلو (Triple Top / Triple Bottom)
این الگو نسخه قویتر کف دوقلو یا سقف دوقلو است و اعتبار بالاتری دارد. در سقف سه قلو، قیمت سه بار به یک مقاومت برخورد میکند اما موفق به عبور نمیشود و بین هر برخورد، کفهایی تشکیل میدهد که تقریبا همسطح هستند. شکست خط اتصال کفها به سمت پایین، سیگنال بازگشتی قدرتمندی میدهد.

کف سه قلو هم در روندهای نزولی ظاهر میشود: سه برخورد که شکست ناموفق دارند با حمایت و شکست خط قلهها به سمت بالا صورت میگیرد. این ساختار نشاندهنده ضعف جدی در روند فعلی است و معاملهگران اغلب منتظر سومین برخورد میمانند تا اطمینان بیشتری پیدا کنند.
مطالعه بیشتر: معرفی بهترین ابزارهای تحلیل تکنیکال ارز دیجیتال
۴. کف یا سقف گرد (Rounding Bottom / Rounding Top)
الگوی کف یا سقف گرد، یک ساختار بازگشتی آرام و تدریجی است. در سقف گرد، قیمت به جای تشکیل سقف تیز، یک منحنی نرم و رو به پایین میسازد. این الگو نشان میدهد که روند صعودی به آرامی انرژی خود را از دست میدهد و فروشندگان کنترل را به دست میگیرند. شکست حمایت در پایین منحنی، تایید بازگشت روند است.

کف گرد هم مشابه است، اما در روندهای نزولی، یک منحنی نرم رو به بالا مثل یک کاسه که نشاندهنده خرید خریداران و تغییر به روند صعودی است. این الگوها معمولا بدون هیجان زیاد ظاهر میشوند و برای معاملهگران صبور مناسب هستند.
۵. فنجان و دسته (Cup and Handle)
این الگو یک ساختار ادامهدهنده صعودی است که اغلب پس از یک روند نزولی ظاهر میشود. ابتدا قیمت یک کف گرد میسازد که شکل فنجان را تداعی میکند و نشاندهنده تغییر تدریجی از فروش به خرید است. سپس، یک اصلاح کوچک و محدود به سمت پایین رخ میدهد که نقش دسته را ایفا میکند. شکست مقاومت در بالای دسته، الگو را تکمیل میکند و قیمت حرکت صعودی قویتری را آغاز مینماید. هدف قیمتی معمولا برابر با عمق فنجان است.

این الگو نمونه معکوس نیز دارد که بیانگر تبدیل روند صعودی به نزولی به حساب میآید.
۶. مثلث صعودی (Ascending Triangle)
مثلث صعودی یک الگوی ادامهدهنده است که در روندهای صعودی دیده میشود. در این ساختار، سقفها تقریبا همسطح هستند (مقاومت افقی)، اما کفها به تدریج بالاتر میآیند که نشاندهنده قدرت خریداران است. قیمت درون مثلث فشرده میشود و حجم معاملات کاهش مییابد. شکست مقاومت به سمت بالا، ادامه روند صعودی را تایید میکند و اغلب با افزایش حجم همراه است. این الگو نشان میدهد که بازار در حال استراحت بوده و آماده حرکت بعدی میشود.
مطالعه بیشتر: آشنایی با ۹ تا از بهترین استراتژی معاملاتی ارزهای دیجیتال

۷. مثلث نزولی (Descending Triangle)
این الگو برعکس مثلث صعودی عمل میکند و ادامهدهنده روند نزولی است. کفها تقریبا همسطح (حمایت افقی) هستند، اما سقفها پایینتر میآیند که فشار فروشندگان را نشان میدهد. فشردگی قیمت درون مثلث رخ داده و شکست حمایت به سمت پایین، حرکت نزولی را ادامه خواهد داد. حجم معاملات در لحظه شکست افزایش مییابد و این الگو در بازارهای نزولی اعتبار بالایی دارد.
۸. مثلث متقارن (Symmetrical Triangle)
مثلث متقارن یک الگوی ادامهدهنده خنثی است که میتواند در هر روندی ظاهر شود. سقفها پایینتر و کفها بالاتر میآیند و قیمت به نقطهای همگرا میرسد. این ساختار نشاندهنده تردید بازار است و جهت شکست تعیینکننده مسیر آینده میشود. اگر شکست در جهت روند قبلی باشد، ادامهدهنده عمل میکند. حجم کم درون مثلث و افزایش در شکست، نشانه اعتبار است.

۹. پرچم (Flag)
پرچم یک الگوی ادامهدهنده است. قیمت در یک کانال کوچک و مخالف روند اصلی اصلاح میکند که شبیه به یک پرچم آویزان است. شکست کانال در جهت حرکت اولیه و تایید، ادامه روند قبلی را نشان میدهد.

مطالعه بیشتر: نحوه تشخیص روند از اصلاح قیمت در بازارهای مالی
۱۰. پرچم سهگوش (Pennant)
کنج یا پرچم سهگوش شبیه پرچم است اما به شکل مثلث کوچک خواهد بود. پس از حرکت قوی، قیمت در یک ساختار همگرا اصلاح میشود. شکست در جهت قبلی، ادامه روند را نشان میدهد. این الگو ادامهدهنده است و برای شناسایی استراحتهای کوتاه قیمت مفید عمل میکند. داخل الگوی پرچم یا فلگ یک مثلث معمولی وجود دارد و در الگوی پرچم سهگوش یک مثلث متقارنی است.

۱۱. کنج صعودی / نزولی (Rising Wedge / Falling Wedge)
الگوهای کنج یا گُوه بازگشتی به حساب میآیند. در کنج صعودی، هر دو خط همگرا رو به بالا هستند، اما اغلب در پایان روند صعودی ظاهر میشود و شکست به سمت پایین رخ میدهد. کنج نزولی برعکس است: خطوط رو به پایین و شکست به سمت بالا خواهد بود.

۱۲. مستطیل یا رنج (Rectangle / Trading Range)
مستطیل یک الگوی ادامهدهنده یا بازگشتی است که قیمت بین حمایت و مقاومت افقی نوسان میکند. این محدوده جانبی نشاندهنده تعادل است. شکست به سمت بالا یا پایین، حرکت قدرتمندی ایجاد خواهد کرد و جهت آن بستگی به روند قبلی دارد.

چگونه از الگوهای پرایس اکشن در ترید استفاده کنیم؟
شناخت الگوها فقط شروع کار است؛ کاربرد واقعیشان در بازار اهمیت دارد. ابتدا همیشه روند اصلی بازار را بررسی کنید، چون الگوها بدون روند بیمعنا میشوند. مثلا یک مثلث صعودی بدون روند صعودی قبلی، اعتبار ندارد. صبر برای تایید ضروری است. منتظر شکست خطوط کلیدی باشید، حجم معاملات را چک کنید تا فیک نباشد.
الگوها را با عوامل دیگر مانند حمایت و مقاومت، حجم و اخبار ترکیب کنید. تمرین روی چارتهای واقعی، مهارت را افزایش میدهد و تحلیل را دقیقتر میکند. در نهایت، پرایس اکشن بازار را قابل پیشبینی میکند، اما همیشه با مدیریت ریسک پیش بروید.
سوالات متداول درباره الگوهای پرایس اکشن
- آیا میتوان فقط با پرایس اکشن و بدون هیچ اندیکاتوری معامله کرد؟
بله، خیلی از معاملهگران حرفهای فقط با پرایس اکشن و سطوح کلیدی کار میکنند؛ چون قیمت همه چیز را در خودش دارد ولی بهتر است با ابزار دیگر تاییدیه هم بگیرید.
- کدام الگو از همه معتبرتر و قابلاعتمادتر است؟
الگوی سر و شانه (Head and Shoulders) به دلیل ساختار شفاف، حجم مشخص در شکست و هدف قیمتی واضح، در اکثر بازارها معتبرترین الگوی بازگشتی شناخته میشود.
- چرا گاهی الگوها شکست میخورند یا «فیک» میشوند؟
معمولا به خاطر نبود روند قوی قبلی، حجم پایین معاملات هنگام شکست، قرار گرفتن الگو در تایمفریم خیلی پایین یا نزدیک بودن به اخبار مهم اقتصادی این اتفاق میافتد.
- بهترین تایمفریم برای شکار الگوهای پرایس اکشن کدام است؟
تایمفریمهای روزانه (Daily) و ۴ ساعته بهترین تعادل بین اعتبار الگو و تعداد سیگنال را دارند؛ الگوها در این تایمفریمها کمتر فیک میشوند و هدفهای بزرگتری میدهند.



