وایت پیپر لونا چیست؟ بررسی پروژه لونا ترا
وایت‌پیپرها به عنوان مستندات فنی و تخصصی، اطلاعات مهمی درباره ارزهای دیجیتال ارائه می‌دهند. آن‌ها شامل توضیحات دقیقی درباره عملکرد و تکنولوژی هر ارز دیجیتال، تحلیل‌هایی درباره اهداف تیم توسعه‌دهنده، مسائل امنیتی و فنی و کاربردهای هر پروژه هستند. این مستندات به سرمایه‌گذاران و علاقه‌مندان به دنیای ارزهای دیجیتال کمک می‌کنند تا با معماری و قابلیت‌های هر ارز آشنا شوند و تصمیمات بهتری برای سرمایه‌گذاری یا مشارکت در پروژه‌های مرتبط با این ارزها بگیرند. در این مقاله از صرافی ارز دیجیتال او ام پی فینکس به بررسی وایت پیپر لونا می‌پردازیم.
پادکست وایت پیپر لونا و دلیل شکست این پروژه
وایت پیپر لونا
ارز دیجیتال لونا متعلق به شرکت ترا است به همین دلیل به آن لونا ترا نیز گفته می‌شود. مطالعه وایت پیپر لونا می‌تواند دید خوبی به سرمایه‌گذاران بدهد تا بتوانند هنگام خرید لونا و بررسی قیمت آن، با توجه به کارکرد و هدفی که دارد آن را برای سرمایه‌گذاری و ترید انتخاب کنند. وایت پیپر لونا در ۱۶ صفحه نوشته شده است که شامل چهار بخش معرفی، سیاست پولی، سیاست مالی رشد محور و نتیجه‌گیری است که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
بخش معرفی در وایت پیپر لونا
اولین بخش در وایت پیپر لونا، معرفی است که به صورت کلی این پروژه را معرفی می‌کند. پراکندگی قیمتی رمزارزها یک مسئله مهم در بازار کریپتو است. پراکندگی قیمتی بیت‌کوین، مانع اصلی برای تبدیل آن به وسیله‌ای برای معامله یا ذخیره ارزش است. هیچ کس دوست ندارد دریافت‌ها و پرداخت‌های مالی با ارزی انجام شود که ارزش آن در چند روز چندین برابر افزایش یا کاهش پیدا کند. در شرایطی که یک معامله به زمان بیشتری نیاز داشته باشد مانند پرداخت‌های معوق وام‌های مسکن یا قراردادهای کاری، مشکلات بیشتر خود را نشان می‌دهند زیرا پراکندگی قیمتی می‌تواند به شدت به یک طرف قرارداد آسیب بزند.
راه‌حل ترا برای حل این مشکلات، ایده‌ای است که یک رمزارز با سیاست پولی ارتجاعی و حفظ قیمت پایدار، آن را برای استفاده در معاملات روزمره قابل استفاده سازد؛ اما تنها پایداری قیمت برای پذیرش گسترده یک رمزارز کافی نیست.
اعتقاد ما این است که در حالی که یک سیاست پولی ارتجاعی راه حل مشکل ثبات است، یک سیاست مالی کارآمد می تواند منجر به پذیرش عمومی آن شود. علاوه بر این، پروتکل Terra انگیزه‌های قوی برای کاربران فراهم می‌کند تا با هزینه‌های مالی کارآمد، که توسط خزانه‌داری مدیریت می‌شود، به شبکه بپیوندند، جایی که برنامه‌های محرک متعدد برای تامین مالی رقابت می‌کنند. یعنی، پیشنهادات شرکت‌کنندگان در جامعه توسط بقیه اکوسیستم بررسی می‌شود و هنگام تایید، با هدف افزایش پذیرش و گسترش موارد استفاده بالقوه، تأمین مالی خواهند شد. پروتکل Terra با تعادل بین تقویت ثبات و پذیرش، مکمل معناداری برای ارزهای فیات به عنوان وسیله پرداخت و ذخیره ارزش است.
بخش دوم سیاست پولی وابسته به چند ارز مختلف
در بخش دوم وایت پیپر لونا به سیاست پولی وابسته به چند ارز می‌پردازیم. یک مکانیزم ارز پایدار یا همان استیبل کوین باید به سه سوال زیر پاسخ دهد:
• پایداری قیمت چگونه تعریف می‌شود؟
• پایداری قیمت چگونه اندازه‌گیری می‌شود؟
• چگونه می‌توان به پایداری قیمت رسید؟
پاسخ سوالات بالا را وایت پیپر لونا در ۵ بخش به کاربران ارائه می‌دهد.
تعریف ثبات در برابر ارزهای فیات منطقه‌ای
هدف یک استیبل کوین، حفظ قدرت خرید است. ایجاد ارزهای دیجیتالی که ارزش ارزهای محلی را ردیابی می‌کنند، به علت مصرف بیشتر کالاها و خدمات، حائز اهمیت است. ترا با تمرکز بر پول و منطقه‌ای بودنش، به دنبال ایجاد خانواده‌ای از ارزهای دیجیتال است که بتواند با ارزهای اصلی جهان ارتباط داشته باشد. با این حال، برای ارزهای Terra مهم است که به نقدینگی مشترک نیز دسترسی داشته باشند. به همین دلیل، این سیستم، از مبادلات بین ارزهای پشتیبانی می‌کند. کاربر می‌تواند TerraKRW را با TerraUSD خیلی سریع با نرخ مبادله موثر KRW/USD مبادله کند. این موضوع به همه ارزهای Terra اجازه می‌دهد تا نقدینگی را به اشتراک بگذارند.
اندازه گیری پایداری با اوراکل‌های ماینر
از آنجایی که قیمت ارزهای Terra در بازارهای ثانویه به بلاک چین وابسته نیست، سیستم باید برای تخمین نرخ واقعی ارز بر یک اوراکل قیمت غیرمتمرکز تکیه کند. چندین مسئله در اجرای اوراکل‌های غیرمتمرکز مطرح شده است، اما مهم‌ترین آن‌ها امکان برای سودجویی رای‌دهندگان از طریق هماهنگی بر یک رأی قیمت غلط است. محدود کردن رأی به یک زیرمجموعه خاص از کاربران با منافع قوی در سیستم، یعنی ماینرها، می‌تواند احتمال چنین هماهنگی‌هایی را به شدت کاهش دهد.
رویداد هماهنگی موفق در اوراکل قیمت منجر به از دست دادن بسیار بیشتر ارزش سهام ماینرها نسبت به هر گونه سود ممکن خواهد شد، زیرا سهام Luna به سیستم محدود زمانی وابسته است. اوراکل همچنین می‌تواند در افزودن و کاهش ارزش ارزهای Terra نقش داشته باشد. پروتکل ترا ممکن است هنگامی که اوراکل به آن رای داد و آستانه ارسال را برآورده کرد، از یک ارز Terra جدید حمایت کند. به طور مشابه، عدم دریافت تعداد کافی آرای اوراکل برای چندین دوره می‌تواند باعث کاهش ارزش ارز ترا شود.
دستیابی به ثبات با پاداش‌های استخراج مداوم
هنگامی که سیستم ترا متوجه شود قیمت ارز ترا از مقدار دارایی متصل شده به آن منحرف شده است، باید فشارهایی را برای نرمال‌سازی قیمت اعمال کند. مانند هر بازار دیگر، بازار پول ترا قوانین ساده عرضه و تقاضا را دنبال می‌کند.
- کاهش عرضه پول، در شرایطی که همه چیز ثابت باشد، منجر به افزایش سطح نسبی قیمت ارز می‌شود. به عبارت دیگر، زمانی که سطح قیمت‌ها زیر هدف قرار می‌گیرد، کاهش عرضه پول به میزان کافی بازگشت سطح قیمت‌ها را به حالت عادی می‌آورد.
- افزایش عرضه پول، در شرایطی که همه چیز ثابت باشد، منجر به کاهش سطح نسبی قیمت ارز می‌شود. به عبارت دیگر، زمانی که سطح قیمت‌ها بالاتر از هدف می‌رود، افزایش عرضه پول به میزان کافی بازگشت سطح قیمت‌ها را به حالت عادی می‌آورد.
البته، قرارداد عرضه پول رایگان نیست. مانند هر دارایی دیگری، پول باید از بازار خریداری شود. بانک‌های مرکزی و دولت‌ها هزینه‌های کاهشی را برای سیستم‌های فیاتی متصل به ارز از طریق مکانیسم‌های مختلفی از جمله مداخله، صدور اوراق قرضه و ابزارهای کوتاه مدت (باند)، در نتیجه پرداخت هزینه‌های بهره‌ای، افزایش نرخ بازار پول و افزایش ضریب رزرو به حساب می‌آورند، که منجر به از دست دادن درآمد می‌شود.
به عبارت دیگر، بانک‌های مرکزی و دولت‌ها نوسانات ارزهای ثابتی که منتشر می‌کنند را کنترل می‌کنند. به طور مشابه، ماینرهای Terra نوسانات عرضه Terra را جذب می‌کنند. ماینرها در مدت کوتاه هزینه‌های نوسانات ترا را تحمل می‌کنند، در حالی که در طولانی مدت جبران خواهد شد. نسبت به کاربران عادی، ماینرها علاقه بیشتری به پایداری سیستم دارند.
ماینرها نوسانات کوتاه مدت Terra را جذب می‌کنند
پروتکل ترا روی یک بلاک چین از طریق الگوریتم PoS اجرا می‌شود، جایی که ماینرها برای استخراج تراکنش‌های ترا، باید ارز دیجیتال محلی لونا را به صورت وثیقه قرار دهند. در هر دوره بلاک، پروتکل یک تولیدکننده بلاک را از میان ماینرهای وثیقه‌گذار انتخاب می‌کند، که مسئولیت کارهای مورد نیاز برای تولید بلاک بعدی را بر عهده دارد، از جمع‌آوری تراکنش‌ها گرفته تا دستیابی به توافق میان ماینرها و اطمینان از ارسال درست پیام‌ها در یک بازه زمانی کوتاه با تحمل خطای بالا. انتخاب تولیدکننده بلاک بر اساس وزن دارایی سهام لونا از سوی ماینرهای فعال انجام می‌شود.
بنابراین، لونا نمایانگر قدرت ماینینگ در شبکه ترا است. مشابه قدرت هش یک ماینر بیت‌کوین که نسبت مستقیمی با احتمال تولید بلاک‌های بیت‌کوین دارد، سهام لونا نیز نسبت مستقیمی از احتمال تولید بلاک‌های ترا را نشان می‌دهد. همچنین، لونا به عنوان یک راه حل فوری در برابر نوسانات قیمت ترا عمل می‌کند.
ماینرها با پاداش‌های پایدار بلندمدت فعال می‌مانند
ماینرها نقش اساسی در امنیت و پایداری ترا دارند. آن‌ها با شرکت در مکانیسم اجماع اثبات سهام یا همان الگوریتم PoS نقش اولیه را فراهم می‌کنند. آن‌ها با جذب نوسانات کوتاه‌مدت در تقاضای ترا، پایداری را فراهم می‌کنند. تقاضای پایدار برای ماینینگ یک نیاز اساسی برای امنیت و پایداری است. برای دستیابی به این هدف، پروتکل به دنبال ارائه پاداش‌های پایدار و پیش‌بینی‌شده در تمام شرایط اقتصادی، همچنین در دوره‌های رشد و افول است. تا زمانی که شبکه به طور مداوم به نودهای خود پاداش دهد، بهترین عملکرد را خواهد داشت.
بخش سوم سیاست مالی رشد محور
سیاست مالی رشد محور بخش سوم در وایت پیپر لونا است که آن را بررسی خواهیم کرد. با وجود پتانسیل بسیار زیاد، قراردادهای هوشمند به دلیل نوسانات قیمت ارز اصلی خود با موانعی در پذیرش مواجه شده‌اند. نوسانات قیمت، قراردادهای هوشمند را برای اکثر افراد غیرقابل استفاده می‌کند.
Terra یک پلتفرم dApp با ثبات برای ساخت برنامه‌های مالی ارائه می‌دهد که از Terra به عنوان ارز اصلی خود استفاده می‌کند. بنابراین به قراردادهای هوشمند اجازه می‌دهد تا به زیرساخت مفیدی برای مشاغل اصلی تبدیل شوند. Terra Platform DApps به شما کمک خواهد کرد با تنوع بخشیدن به کاربردها، باعث رشد و تثبیت خانواده ارزهای Terra شود.
بخش نتیجه گیری در وایت پیپر لونا
در آخرین بخش از وایت پیپر لونا یک نتیجه‌گیری کلی انجام می‌شود. ترا طراحی شده تا هم ارزهای فیات و هم ارزهای دیجیتال موجود را به عنوان راهی برای انجام تراکنش و ذخیره ارزش به کار بگیرد. Terra در پاسخ به تغییرات تقاضا برای ثابت نگه داشتن قیمت خود، پروتکل عرضه را تنظیم می‌کند. این کار با استفاده از ارز لونا انجام می‌شود تا نوسانات ناشی از چرخه‌های اقتصادی متغیر را کنترل کند. ارز ترا به کمک مکانیسم توزیع شفاف، به اپلیکیشن‌های توسعه‌یافته (dApps) قدرت می‌دهد تا با بهره‌گیری از رشد اقتصادی ترا، کاربران را جذب و حفظ کنند.
سقوط و کلاهبرداری لونا
اگرچه یک پروژه وایت پیپر خوبی را ارائه دهد اما می‌تواند کلاهبرداری باشد یا حتی در صورت اسکم نبودن نتواند به اهداف مورد نظر برسد و سرمایه‌گذاران بخشی از سرمایه خود را از دست بدهند. اتفاقی که برای لونا افتاد و قیمت آن از ۶۱ دلار به تقریبا صفر رسید. در ادامه به بررسی دلایل شکت لونا می‌پردازیم.
نحوه سقوط لونا
پروتکل ترا وظیفه دارد ارزش UST را حفظ کند، حفظ این ارزش به کمک توکن بومی لونا صورت می‌گیرد. در واقع ترا از روش ضرب و سوزاندن توکن‌های دوگانه استفاده می‌کند. هنگامی که ارزش UST از دلار فاصله بگیرد، دارندگان UST با سوزاندن توکن‌های خود توکن لونا دریافت می‌کنند. زمانی که ارزش UST از دلار بیشتر شود دارندگان لونا با سوزاندن توکن‌های خود می‌توانند UST دریافت کنند. به این شکل تعادل برقرار می‌شود و شبکه می‌تواند ارزش UST را به ارزش یک دلار ثابت نگه دارد.
مشکل از جایی آغاز می‌شود که با افزایش تدریجی عرضه لونا، قیمت UST کاهش می‌یابد و این امر به گره خوردن کلی زنجیره اقتصادی منجر می‌شود. هرچه عرضه UST بیشتر شود، ارزش لونا کاهش پیدا می‌کند و موجب کاهش قیمت UST می‌شود. به عبارت دیگر، اگر تعداد زیادی از UST به بازار عرضه شود، ناگزیر ارزش لونا کاهش می‌یابد و که افت قابل توجهی در قیمت لونا را به همراه دارد.
به گزارش وب‌سایت‌های خبری، یک نهنگ استیبل کوین ترا در روز ۷ می ۲۰۲۲ (۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۱) شروع به دامپ ۲۸۵ میلیون توکن UST کرد که این عمل در کنار چندین عامل دیگر موجب کاهش ارزش آن و در نهایت سقوط ارز لونا شد.
عوامل سقوط لونا
عامل اول فروش سنگینی بود که در بالا به آن اشاره شد و به اعتقاد بسیاری از افراد عمدی و برنامه‌ریزی‌شده بود که منجر به کاهش قیمت UST به زیر یک دلار در مدت زمان کمی شد. با وجود حجم بالای USTهایی که به فروش رفته بود، در ابتدا کسی این اتفاق را به عنوان یک تهدید جدی در نظر نمی‌گرفت و بسیاری انتظار داشتند معامله‌گران با تبدیل USTهای خود به لونا در شبکه ترا، این فشار فروش را به تدریج کاهش دهند.
عامل دوم این بود که طراحی الگوریتم شبکه ترا، حداکثر توانایی معامله کاربران را محدود کرده بود به این شکل که آن‌ها هر ۲۴ ساعت امکان معامله مبلغ معینی از UST در مقابل لوناهای تازه ضرب شده وجود داشت.
عامل سوم هولدرهای UST بود که به دلیل ترس از افت بیشتر ارزش این ارز پایدار، توکن‌های خود را به فروش گذاشته و این امر باعث سرعت بیشتری در کاهش قیمت UST شد.
به منظور ترمیم اکوسیستم ترا و جبران خسارت‌های کاربران، شبکه و رمزارز ترا ۲ و لونا ۲ به کار گرفته شدند. تعداد زیادی پیش‌بینی درباره آینده قیمت لونا ۲ وجود دارد و برخی از طرفداران این اکوسیستم معتقدند که افزایش قیمت لونا ۲ ممکن است در آینده‌ای نه چندان دور، خسارت کاربران را جبران کند. اما این مسئله که آیا سرمایه‌گذاران دوباره به این پروژه اعتماد می‌کنند یا نه در بهبود و گسترش لونا ۲ بسیار اهمیت دارد.
