شبکه لایتنینگ چیست و چگونه کار می کند؟

در سال ۲۰۰۸ ساتوشی ناکاموتو برای اولین بار طرح اولیه بیت کوین را مطرح کرد. شخصی به نام جیمز دونالد در رابطه با این طرح سوالی چالش برانگیز مطرح کرد. این شخص عنوان داشت که طرح ساتوشی ناکاموتو به اندازه کافی مقیاس‌پذیر نیست. در حال حاضر اصلی­‌ترین مشکل بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال، مقیاس پذیری است. شبکه لایتنینگ راه حلی کاربردی برای رفع این مشکل است. سوال این‌جاست که شبکه لایتنینگ چیست و چگونه عمل می‌کند؟

صاعقه یا شبکه لایتنینگ تراکنش­هایی سریع و کم هزینه را برای بلاک چین به ارمغان می‌­آورد. در واقع شبکه لایتنینگ سیستمی است که از طریق آن می‌­توان بدون نیاز به تایید، بر روی بلاکچین بیت کوین تراکنش انجام داد. این شبکه با هدف افزایش سرعت تایید تراکنش‌­ها و انجام همزمان چند تراکنش با یکدیگر طراحی شده است. این دو مسئله نقش زیادی در حل مشکلات مربوط به بیت کوین یعنی سرعت پایین تراکنش‌­ها و هزینه بالای کارمزد هر تراکنش دارد. با ما در بلاگ صرافی او ام پی فینکس همراه باشید تا به صورت دقیق­‌تری بررسی کنیم که شبکه لایتنینگ چیست؟ عملکرد آن به چه صورت است؟

مشکل مقیاس‌پذیری بیت‌ کوین

کارمزد بالا برای انتقال مبالغ پایین و انتظار طولانی‌مدت در صف تأیید، از مشکلات اساسی تراکنش‌های بیت کوین در شبکه اصلی محسوب می‌شوند. لایتنینگ با تمرکز بر روی این مشکلات، شرایط انجام تراکنش‌های سریع و کم هزینه را با بیت‌کوین فراهم کرده است. قربانی کردن مقیاس پذیری یکی از معضلات شبکه بلاک چین است که با هدف حفظ غیرمتمرکز بودن بیت کوین انجام می‌شود. به‌طور مثال شبکه بیت کوین تنها می‌تواند ۷ تراکنش در ثانیه انجام دهد؛ اگرچه این مقدار در سال‌های اولیه کافی بود اما امروزه به مشکلی جدی برای دستیابی به پذیرش جهانی تبدیل شده است.

مقیاس‌ پذیری در بلاک چین را می‌توان حفظ عملکرد طبیعی شبکه با افزایش تعداد کاربران و میزان تراکنش‌ها دانست. حال اگر بیت کوین قصد دارد سیستم پرداختی اول دنیا باشد، باید امکان رقابت با سایر رقیبان خود را داشته باشد؛ در حالی‌که فاصله زیادی با آن‌ها دارد. یکی از راه‌های پیشنهادی برای بهبود این وضعیت، ایده شبکه لایتنینگ است که هنوز در مرحله آزمایش می‌باشد. البته تاکنون افراد زیادی از این شبکه برای انجام معاملات کوچک خود استفاده کرده‌­اند که قابلیت‌­های آن براساس بازخورد کاربران رضایت‌­بخش بوده است؛ به طوری­‌که تعداد طرفداران این شبکه روزبه‌­روز در حال افزایش است.

ساتوشی چیست و چه تاثیری در خرید و فروش بیت کوین دارد؟

تاریخچه شبکه لایتنینگ چیست؟

جالب است بدانید که لایتنینگ، یکی از مفاهیمی است که از همان ابتدای ظهور بیت کوین وجود داشته است؛ به طوری‌که هدف ساخت کانال‌هایی برای مبادله بیت کوین بین دو نفر بوده است؛ با این شرط که نیازی به اطلاع دیگران از این تراکنش و تایید آن‌ها نباشد. اما ایده اصلی طراحی شبکه لایتنینگ اولین بار در سال ۲۰۱۵ توسط جوزف پون و تادئوس دریجا مطرح شد. سه سال بعد، در سال ۲۰۱۸ بلاک استریم بر مبنای این ایده شبکه لایتنینگ را راه‌اندازی کرد. در حال حاضر شرکت‌های بلاک استریم، ACINQ و لایتنینگ لبز وظیفه توسعه شبکه لایتنینگ را بر عهده دارند. این توسعه بر مبنای بازخورد کاربران شبکه بیت کوین انجام می‌شود.

شبکه لایتنینگ(lightning network) چیست؟

ثبت تراکنش‌ها و اطلاعات مربوط به آن بر روی بلاک ها، یکی از اصلی‌ترین مشکلات شبکه بلاک چین است و افزایش زمان تأیید تراکنش‌ها و کارمزدها را به‌دنبال دارد. اما در شبکه لایتنینگ با توجه به اینکه تراکنش‌ها به خارج از زنجیره اصلی انتقال می‌یابند، نیازی به ثبت آن‌ها در شبکه بلاکچین نیست. به‌عبارتی دیگر، براساس ایده اصلی شبکه لایتنینگ بیت کوین، نیازی به ثبت تمامی تراکنش‌ها در بلاکچین وجود ندارد؛ در عوض این شبکه با افزودن لایه‌ای دیگر برروی بلاکچین بیت کوین، به کاربران فرصت می‌دهد تا کانال‌های پرداختی دونفره خود را ایجاد کنند. این کانال‌ها تا هنگامی‌که به آن‌ها نیاز است وجود دارند و تنها زمانی به‌صورت عمومی در بلاکچین منتشر می‌شوند که هر دو فرد کانال پرداختی مشترک را ببندند.

همین مسئله باعث پرداخت آنی تراکنش‌ها با حداقل هزینه در شبکه لایتنینگ می‌شود. اساس کار در شبکه لایتنینگ استفاده از سیاهه یا اینویس است که تمامی موارد ضروری با هدف انجام یک تراکنش توسط کاربر را دربردارد.

شبکه لایتنینگ چگونه کار می‌کند؟

کانال‌های پرداختی، یکی از ابزارهای برون زنجیره‌ای هستند که موازی با بلاک چین اصلی کار می‌کنند. در این کانال‌ها می‌توان براساس قراردادهای هوشمند دو نفره و بدون احتیاج به ثبت تراکنش‌های جزئی روی بلاکچین اصلی، تعداد نامحدودی تراکنش انجام داد. توجه داشته باشید برون زنجیره‌ای به معنی خروج تراکنش‌های شما از ساختار بلاکچین نیست بلکه بیت کوین های شما تا زمان باز ماندن کانال‌های پرداختی، در یک آدرس چند امضایی ثبت و در شبکه بلاکچین قرار دارند. اما این امکان تا زمانی وجود دارد که دو کاربر خواستار ادامه مبادلات با یکدیگر باشند؛ چنانچه دو کاربر قصد خاتمه ارتباط را داشته باشند با بستن کانال، تراکنشی را به بلاکچین ارسال می‌کنند و پس از آن آخرین موجودی حساب هر دو فرد در بلاکچین ثبت می‌شود. همچنین در زمان ایجاد کانال مشترک، تراکنشی ثبت می‌شود که در آن میزان قرارگرفته شده از سوی هر فرد مشخص است.

مراحل عملکرد شبکه لایتنینگ

ایجاد کانال پرداختی

اولین گام جهت باز کردن یک کانال ارتباطی در شبکه لایتنینگ این است که دو کاربری که قصد ارتباط با یکدیگر را دارند، در یک کیف پول چند امضایی مقدار مشخصی وجه به‌عنوان ودیعه قرار دهند. این کار، نوعی تراکنش معمولی در بلاکچین اصلی‌ محسوب می‌شود و پس از انتشار آدرس کیف پول ارز دیجیتال و تأیید تراکنش‌ها توسط ماینر، کانال پرداختی به صورت رسمی ایجاد می‌گردد. توجه داشته باشید که تا هنگامی‌که کانال پرداختی باز است امکان برداشت ودیعه موجود در کیف پول وجود ندارد. استفاده از آدرس‌های چند امضایی در شبکه لایتنینگ باعث می‌شود که برای انجام تراکنش‌ها به کلید خصوصی هر دو کاربر نیاز باشد و با توجه به اینکه هر یک از کاربران دارای کلید خصوصی منحصر به فرد برای کیف پول چند امضایی است، در هنگام تأیید و امضاء کلیه تراکنش‌ها باید از آن استفاده کند.

آغاز تراکنش‌ها

پس از ایجاد کانال، این فرصت برای هریک از طرفین وجود دارد که به‌صورت نامحدود با یکدیگر معامله کنند. همه‌ی تراکنش‌ها نیازمند امضاء دیجیتال کاربران از طریق کلیدهای خصوصیشان در کیف پول چند امضایی است. پس از تراکنش انجام شده، هر دو فرد باید یک ترازنامه به‌روزرسانی شده را امضا کنند تا باقی‌مانده حساب هر یک از طرفین در کیف پول نمایش داده شود. پس از اتمام این فرآیند به هر یک از کاربران یک کپی از این ترازنامه داده می‌شود. همان‌طور که گفته شد این کانال ارتباطی تا زمانی که دو طرف موافق باشند، باز می‌ماند.

بستن کانال پرداختی

هر زمان که معاملات دو کاربر تمام شد می‌توانند کانال پرداختی مشترک را ببندند. در این صورت باید هر دو فرد تراکنش نهایی را با استفاده از کلید خصوصی خود تأیید کنند؛ پس از آن موجودی نهایی آن‌ها در بلاکچین اصلی ثبت می‌گردد. در صورت بروز هر مشکل یا اختلاف نظری میان طرفین می‌توان به ترازنامه‌ها و اطلاعات موجود در کانال پرداختی مراجعه و حساب‌ها را به صورت صحیح به‌روزرسانی کرد.

دسترسی به شبکه لایتنینگ و استفاده از آن به چه صورت است؟

اگر شخصی قصد استفاده از شبکه لایتنینگ را دارد، لازم است یک node لایتنینگ راه‌اندازی کند. راه‌اندازی نود لایتنینگ نیازمند مقدار زیادی فضای حافظه خالی جهت دانلود تاریخچه تمامی تراکنش‌های بیت کوین است. کسی که قصد دارد نود لایتنینگ را راه‌اندازی کند باید به منابع الکترونیکی و محاسباتی زیادی دسترسی داشته باشد. این راه‌اندازی برای افراد متخصص هم کمی سخت و پیچیده است؛ به همین دلیل است که تنها عده اندکی از این شبکه استفاده می‌کنند.

بدون شک استفاده از کیف پول‌های لایتنینگ بیت کوین راه‌حل ساده‌تری برای بهره‌مندی از شبکه لایتنینگ است. اگرچه این کیف پول‌ها در مرحله اولیه توسعه هستند اما با توجه به کارمزدهای پایین شبکه و سرعت بالای آن، استفاده از این کیف پول ها در میان کاربران ارز دیجیتال بسیار رایج و متداول است. درحال حاضر  اسپارک، اکلیر و زپ را می‌توان به‌عنوان بهترین کیف پول های لایتنینگ معرفی کرد؛ در ادامه موارد بیشتری از کیف پول های لایتنینگ را معرفی خواهیم کرد.

کارمزد شبکه بلاک چین چگونه تعیین می شود؟

معرفی دو مورد از کیف پول‌های لایتنینگ

Blue Wallet

این کیف پول در ابتدا تنها به بیت‌کوین اختصاص داشت و تقریبا پس از گذشت دو سال از شروع فعالیتش به ارائه خدمات شبکه لایتنینگ نیز پرداخت. اگر شما از کاربران این اپلیکیشن باشید می‌توانید به طور هم‌زمان از ۳ کیف پول استفاده کنید؛ کیف پول بیت‌کوین (Bitcoin wallet)، کیف پول با ایمنی بالا برای مقدار زیادی بیت‌کوین (Bitcoin Vault) و کیف پول لایتنینگ (Lightnineg wallet).

از مزایای بلو ولت این است که امنیت بسیار بالایی دارد و به کاربران حرفه‌ای اجازه می‌دهد به نود شخصی متصل شوند. همچنین این والت از زبان فارسی و در منوی ارزهای فیات از ریال پشتیبانی می‌کند. با این وجود ممکن است برای استفاده از آن به تغییر آی‌پی نیاز داشته باشید.

Wallet of Satoshi

این کیف پول اختصاصی شبکه لایتنینگ در سال ۲۰۱۸ ارائه شد. ولت آو ساتوشی با داشتن رابط کاربری ساده، مورد پسند کاربران زیادی قرار گرفته است. کابران تازه وارد به راحتی می‌توانند از خدمات این کیف پول استفاده کنند. برای شروع می‌توانید از قسمت buy Bitcoin اقدام به خرید بیت‌کوین کنید. هرچند کاربران ایرانی به خدمات moonpay دسترسی ندارند و نمی‌توانند به صورت مستقیم بیت‌کوین خریداری کنند، اما این ولت از زبان فارسی و ریال پشتیبانی می‌کند.

نقش نودهای واسط در شبکه لایتنینگ چیست؟

یکی از اصلی‌ترین بخش‌های شبکه لایتنینگ این است که کاربران می‌توانند بدون ساخت کانال پرداختی جدید با هر شخصی که متصل به کانال‌های پرداختی آن‌هاست، ارتباط داشته باشند. به‌طور مثال اگر دو فرد قصد ارتباط با یکدیگر را داشته باشند اما کانال پرداختی مشترکی نداشته باشند می‌توانند از طریق یکی از کانال‌های پرداختی خود، با فرد مورد نظرشان به صورت غیرمستقیم ارتباط برقرار کنند. به بیانی ساده، استفاده از یک فرد واسط در معاملات کانال‌های پرداختی می‌تواند منجر به ارتباط افراد مختلف با یکدیگر شود.

با توجه به اینکه شبکه لایتنینگ یک ساز و کار درونی بر مبنای قراردادهای هوشمند به نام قراردادهای زمان دار هش شده دارد، این فرصت را در اختیار کاربران قرار می‌دهد تا در صورتی که یکی از نودهای واسط دچار مشکلی شد بتوانند به‌صورت یک‌طرفه کانال پرداختی را ببندند. همچنین قراردادها دارای ارزش زمانی هستند و اگر یکی از نودها آفلاین باشد، نود دیگر می‌تواند پس از گذشت یک باره زمانی مشخص، بیت کوین‌هایش را پس بگیرد.

امنیت شبکه لایتنینگ به چه صورت است؟

پس از پاسخ به این سوال که شبکه لایتنینگ چیست و چگونه کار می‌کند باید از امنیت آن پرسید؛ زیرا امنیت نقش به‌سزایی در سیستم ارزهای دیجیتال ایفا می‌کند. اگرچه شبکه لایتنینگ بر روی بلاکچین قرار دارد اما در بحث امنیت تفاوت بسیار زیادی با بلاکچین دارد؛ به همین دلیل بهتر است از این شبکه برای انجام معاملات کوچک استفاده شود و انتقالات بزرگ‌تر روی لایه اصلی انجام شوند.

یکی دیگر از ویژگی‌های شبکه لایتنینگ که در حال حاضر در دست آزمایش است، مبادله اتمی بین زنجیره‌ای است‌ که امکان انتقال توکن میان بلاکچین‌های مختلف را ایجاد می‌کند. براساس این روش می‌توان بدون نیاز به صرافی‌های ارز دیجیتال، ارزهای دیجیتال را به ارز دیگری تبدیل کرد.

مبادله اتمی یا اتمیک سوآپ چیست و چه نقشی در بلاک‌چین دارد؟

در نهایت ممکن است این فناوری بتواند مبادلات مربوط به ارزهای دیجیتال متمرکز و چالش‌ها و مشکلات مربوط به تجارت با آن‌ها را از بین ببرد. تاکنون اولین آزمایش مبادله رمز ارزها میان بلاکچین های لایت کوین و بیت کوین به اثبات رسیده است.

علت استفاده از شبکه لایتنینگ چیست؟

شاید باید این نکته را در نظر گرفت که شبکه لایتنینگ تنها راه‌حل مشکل مقیاس‌پذیری بیت کوین نیست و بیت کوین کش یکی از رقیبان او در این حوزه است. میان طرفداران بیت کوین کش و طرفداران شبکه لایتنینگ رقابت بسیار زیادی وجود دارد و این مسئله ممکن است همزیستی آن‌ها را به‌دنبال داشته باشد. قابلیت‌های این شبکه نظیر پرداخت‌های فوری، ناشناس بودن و کارمزدهای نزدیک به صفر  باعث شده‌است از آن به‌عنوان یک شبکه هیجان‌انگیز یاد شود.

توجه داشته باشید که پیش از استفاده از شبکه لایتنینگ باید هدف خود را از سرمایه‌گذاری بیت کوین بشناسید؛ مثلا اگر ارز بیت کوین را برای سرمایه‌گذاری های طولانی‌مدت انتخاب کرده‌اید، احتیاجی به شبکه لایتنینگ نخواهید داشت، زیرا درحال حاضر استفاده از این شبکه برای معاملات با حجم زیادی از دارایی توصیه نمی‌شود؛ اما اگر هدف شما استفاده از بیت کوین به‌عنوان یک روش جایگزین برای پرداخت است، استفاده از شبکه لایتنینگ امری ضروری است و می‌تواند تأثیر زیادی در سرعت تراکنش‌ها یا کاهش کارمزدهای روزانه شما داشته باشد.

آموزش خرید ارز دیجیتال از صفر تا صد

مزایا و معایب شبکه لایتنینگ

مزایا

• سرعت بالای انجام تراکنش‌ها از طریق کانال‌های پرداختی دو طرفه
• افزایش مقیاس پذیری به دلیل استفاده از ساختار برون زنجیره‌ای
• ایده‌آل برای انجام معاملات کوچک
• کاهش هزینه کارمزدها

معایب

• برای انتقال وجه در مبالغ بالا مناسب نیست
• اگر فردی آفلاین باشد نمی‌تواند مبلغ ارسالی را دریافت نماید.
• دارای شفافیت کمتری نسبت به  شبکه بلاکچین اصلی است.
• امنیت کمتری دارد به طوری که افراد باید به صورت پیوسته بلاکچین بیت کوین را رصد کنند تا از سرقت آن جلوگیری نمایند.

عدم مقیاس‌پذیری یکی از بزرگ‌ترین مشکلات بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال محسوب می‌شود که از همان ابتدای ظهور آن وجود داشته است. شبکه لایتنینگ با ایجاد بستری در لایه دوم و به شکل برون زنجیره‌ای، نقش زیادی در برطرف سازی این مشکل داشته است و تاکنون در افزایش سرعت تراکنش‌ها و کاهش کارمزدهای بسیار مؤثر عمل کرده است. البته به دلیل پیچیدگی ساختار لایتنینگ و عدم آگاهی افراد از این شبکه، استفاده از آن تنها توسط افراد محدودی قابل مشاهده است.