عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز (IDO) چیست و چگونه در آن شرکت کنیم؟

عرضه اولیه ارزهای دیجیتال معمولا فرصت‌های خاصی در بازار هستند که بعضی از آن‌ها سودهای جذابی را به دنبال دارند؛ البته به شرطی که بتوانید زودتر از دیگران در آن شرکت کنید. حال  عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز (IDO)، دریچه‌ای تازه به روی سرمایه‌گذاران باز کرده‌است؛ فرصتی که می‌تواند شما را از آغاز مسیر رشد یک پروژه آینده‌دار، وارد بازی کند. 

IDO روشی جذاب برای دریافت توکن‌های تازه‌نفس بازار است، بدون نیاز به تاییدیه‌های پیچیده یا انتظار برای لیست شدن رسمی توکن در صرافی‌ها؛ اما چطور در IDO شرکت کنیم؟

عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز چیست؟

IDO یا Initial DEX Offering نوعی روش جمع‌آوری سرمایه است که پروژه‌های بلاکچینی از آن برای فروش اولیه توکن‌های خود استفاده می‌کنند. این روش، مشابه سایر انواع عرضه اولیه است با این تفاوت که برخلاف مدل رایجی که می‌شناسید، نیاز به واسطه یا نظارت یک نهاد متمرکز ندارد و در پلتفرم‌های غیرمتمرکز انجام می‌شود.

در IDO تمام فرآیند عرضه، خرید و لیست شدن توکن، در صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) انجام می‌شود. در این مدل، سرمایه‌گذاران می‌توانند با اتصال کیف پول خود به پلتفرمی مشخص، در لحظه عرضه اولیه توکن را خریداری کرده و بدون نیاز به احراز هویت یا تاییدیه‌های رسمی، جزو سرمایه‌گذاران آن پروژه شوند. 

تفاوت IDO با ICO 

در نگاه اول، هدف همه مدل‌های عرضه اولیه نظیر ICO ،IEO و IDO یکسان است: جذب سرمایه برای پروژه‌های بلاکچینی پیش از لیست شدن توکن آن‌ها در بازار آزاد؛ اما تفاوت در شیوه اجرا، میزان نظارت، سطح اعتمادسازی و نقش پلتفرم‌های واسطه، آن‌ها را از هم متمایز می‌کند. 

پل کهکشانی او ام پی فینکس

دیگه نیازی نیست رمزارزهات رو نقد کنی! پل کهکشانی اوام‌پی فینکس، از رمزارزات کم می‌کنه و تراکنش ریالی انجام می‌ده

همین حالا سفارش بده

ICOها اولین نسل از جمع‌آوری سرمایه در حوزه کریپتو بودند که در آن‌ها توکن‌ها به‌طور مستقیم به سرمایه‌گذاران فروخته می‌شدند. در این مدل، به دلیل این که هیچ واسطه‌ای برای ارزیابی فنی یا اقتصادی پروژه وجود نداشت، احتمال ایجاد پروژه‌های کلاهبرداری بسیار بالا بود.

پس از این، IEOها در مرحله بعد آمدند و با فروش توکن‌ها از طریق صرافی متمرکز، پلتفرم امن‌تری برای جمع‌آوری سرمایه ارائه دادند. در نهایت، جدیدترین نوع عرضه اولیه IDOها هستند که به صورت غیرمتمرکز و با شفافیت بیشتر فعالیت می‌کنند. در IDO همچنین به دلیل این که همه چیز  غیرمتمرکز است امنیت عرضه اولیه افزایش می‌یابد و عدالت و شفافیت نیز به حداکثر می‌رسد.

مزایای عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز

IDO به طور کلی، مزایای بیشتری نسبت به نوع قدیمی عرضه اولیه یعنی ICO یا IEO دارد؛ همین امر باعث شده تا این روش ایردراپ در مدت کم محبوبیت بسیاری میان سرمایه‌گذاران پیدا کند. در ادامه، به انواع مزایایی که عرضه اولیه در صرافی غیرمتمرکز را خاص می‌کند می‌پردازیم. 

نقدشوندگی آنی بلافاصله پس از لیست‌شدن

امکان نقدشوندگی، بلافاصله پس از لیست‌شدن توکن یکی از مهم‌ترین مزایای IDO است. در این مدل عرضه اولیه، سرمایه‌گذاران می‌توانند بلافاصله پس از راه‌اندازی پروژه، بدون انتظار برای لیست شدن در یک صرافی متمرکز، توکن‌ها را معامله کنند. این امر امکان دسترسی سریع‌تر به توکن‌ها و امکان پاسخگویی سریع به حرکات اولیه بازار را فراهم می‌کند و به طور بالقوه فرصت‌های سرمایه‌گذاری را به حداکثر می‌رساند.

هزینه‌های کمتر

معاملات IDO نیاز به واسطه‌هایی مانند صرافی‌های متمرکز و پلتفرم‌های شخص ثالث را از بین می‌برند و هزینه‌های مرتبط را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهند. این ساختار کم‌هزینه به پروژه‌ها اجازه می‌دهد تا به جای این که هزینه‌های سنگینی برای لیست شدن در صرافی بپردازند، منابع بیشتری را به توسعه و بازاریابی یک پروژه اختصاص دهند.

دسترسی عادلانه و جهانی 

هرکسی از هر کجای جهان می‌تواند به IDOها دسترسی داشته‌باشد. این رویکرد فراگیر تضمین می‌کند که جامعه وسیع‌تر فرصت بهره‌مندی از راه‌اندازی توکن‌های جدید را داشته‌باشد و مشارکت گسترده‌تر در پروژه را به دنبال دارد.

معایب عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز 

در کنار تمام مزایایی که IDO برای پروژه‌ها و سرمایه‌گذاران دارد، این مدل همچنان با چالش‌ها و ریسک‌هایی همراه است که باید به دقت مورد توجه قرار گیرد. 

نبود نظارت مرکزی

از آنجایی که در IDOها نهاد مرکزی خاصی حضور ندارد، پروژه‌ها می‌توانند بدون بررسی دقیق یا اعتبارسنجی عرضه شوند، که این موضوع ریسک پروژه‌های کلاهبرداری را افزایش می‌دهد. 

نوسان شدید قیمت پس از لیست

به‌دلیل تقاضای بالا و نبود مکانیزم‌های کنترلی، توکن‌های IDO اغلب پس از لیست شدن، دچار نوسانات شدید قیمتی می‌شوند که می‌تواند برای سرمایه‌گذاران کم‌تجربه زیان‌آور باشد.

دستکاری توسط ربات‌ها و نهنگ‌ها

در نبود نهاد نظارتی مناسب، برخی کاربران با استفاده از ربات‌های خرید یا سرمایه‌های بزرگ می‌توانند عرضه اولیه را به نفع خود مصادره کرده و مانع از دسترسی عادلانه دیگران شوند.

نیاز به دانش فنی بیشتر

برخلاف خرید توکن در صرافی‌های متمرکز، شرکت در IDO نیازمند استفاده از کیف پول‌های غیرمتمرکز، تعامل با قراردادهای هوشمند و پرداخت کارمزد شبکه است؛ این موارد می‌تواند برای تازه‌واردها چالش‌برانگیز باشد.

برای شرکت در عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز باید چیکار کنیم؟

برخلاف تصور بسیاری، شرکت در IDOها بسیار ساده است و شما تنها از طریق یک کیف پول غیرمتمرکز می‌توانید در آن‌ها شرکت کنید. برای شرکت در عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز: 

1. تهیه کیف پول غیرمتمرکز: ابتدا یک کیف پول غیرحضانتی مانند تراست ولت (Trust Wallet) یا متامسک (MetaMask) نصب کنید که قابلیت اتصال به پلتفرم‌های دیفای را دارد.
2. شارژ کیف پول با رمزارز مورد نیاز: بسته به بلاکچین میزبان IDO (مثلا BNB Chain، Ethereum یا Solana)، کیف پول خود را با توکن بومی همان شبکه شارژ تا بتوانید کارمزدها را پرداخت کنید.
3. بررسی پلتفرم IDO: پروژه‌ها معمولا IDO خود را روی پلتفرم‌هایی مثل DAO Maker ،PinkSale ،CoinList یا سایر لانچ‌پدها برگزار می‌کنند. وارد سایت رسمی شوید و اطلاعات کامل پروژه، تاریخ فروش و شرایط شرکت را بررسی کنید.
4. اتصال کیف پول و تایید مشارکت: در زمان شروع IDO، کیف پول خود را به پلتفرم متصل کرده و مقدار مشخصی از توکن را برای خرید اولیه اختصاص دهید. برای این کار معمولا باید یک تراکنش تایید روی بلاکچین انجام دهید.
5. دریافت توکن و نگهداری: پس از پایان مرحله خرید، توکن‌های جدید به‌صورت خودکار یا دستی به کیف پول شما واریز می‌شوند. برخی پروژه‌ها توکن‌ها را بلافاصله عرضه و برخی دیگر آن‌ها را در یک تاریخ مشخص آزاد می‌کنند.

توجه داشته‌باشید که برخی از پروژها ممکن است برای اطمینان از رعایت قوانین، از شما بخواهند که بررسی‌های KYC/AML را پشت سر بگذارید.

پروژه‌های موفقی که با مدل IDO راه‌اندازی شدند

با وجود نوظهور بودن مدل عرضه اولیه در صرافی غیرمتمرکز (IDO)، پروژه‌های قابل‌توجهی توانسته‌اند با استفاده از این روش جذب سرمایه کنند و به موفقیت چشمگیری برسند. در ادامه، به چند نمونه از پروژه‌هایی که از دل IDO شکل گرفتند اشاره می‌کنیم:

Raven Protocol

پروتکل ریون (Raven)، یکی از اولین پروژه‌هایی بود که در ژوئن ۲۰۱۹ از طریق IDO روی صرافی غیرمتمرکز بایننس (Binance DEX) راه‌اندازی شد. این پروژه با هدف متحول‌کردن حوزه هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی، از فناوری بلاکچین برای ایجاد یک پروتکل غیرمتمرکز آموزش مدل‌های یادگیری عمیق استفاده می‌کند. Raven با کمک IDO توانست سرمایه اولیه را جذب کرده و در میان جامعه فعالان بلاک‌چین دیده شود.

(Universal Market Access (UMA

پروتکل UMA با هدف ایجاد دارایی‌های مصنوعی (Synthetic Assets) روی شبکه اتریوم، نیز مسیر IDO را برای جذب سرمایه انتخاب کرد. هرچند این پروژه در مراحل اولیه عرضه با برخی چالش‌ها روبه‌رو شد، اما با پشت‌سر گذاشتن این موانع، به‌تدریج رشد کرد و اکنون یکی از پروژه‌های شناخته‌شده در حوزه دیفای محسوب می‌شود. توکن UMA نیز در مدت‌زمانی کوتاه توانست توجه کاربران و توسعه‌دهندگان را به خود جلب کند.

SushiSwap

یکی از برجسته‌ترین نمونه‌ها، صرافی غیرمتمرکز SushiSwap است که با مدل IDO وارد بازار شد و در مدت کوتاهی به رقیب جدی یونی‌سواپ تبدیل شد. این پروژه امکان انتقال بیش از ۱/۱۴ میلیارد دلار دارایی از یونی‌سواپ به پلتفرم خود را فراهم کرد. ساختار توزیع توکن‌ها در SushiSwap بدون جانبداری از سرمایه‌گذاران اولیه انجام شد، که نمونه‌ای موفق از تخصیص منصفانه توکن‌ها در IDOها به شمار می‌رود.

آینده عرضه اولیه در صرافی‌های غیرمتمرکز (IDO)؛ مسیر روشن یا نیازمند بازنگری؟

عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز (IDO) یکی از جدیدترین روش‌های جذب سرمایه در اکوسیستم رمزارزهاست که با شفافیت، سرعت و حذف واسطه‌ها، تحول مهمی در دنیای دیفای ایجاد کرده است. با این حال، نبود مکانیزم‌های کنترلی مشخص، پیچیدگی کار با پلتفرم‌های دیفای و ناآگاهی بخشی از کاربران، از چالش‌های اصلی آن محسوب می‌شوند.

در حال حاضر، پروژه‌های دیفای بیشترین بهره را از IDO می‌برند، اما برای گسترش آن به دیگر حوزه‌ها، آموزش و آگاهی‌رسانی ضروری است. اگرچه صرافی‌های متمرکز همچنان قدرت زیادی دارند، روندها نشان می‌دهند با رشد اعتماد کاربران به DEXها، IDOها می‌توانند سهم بیشتری از بازار تأمین مالی را به خود اختصاص دهند.

در نهایت، موفقیت آینده IDO به سه عامل بستگی دارد: ارتقای زیرساخت، افزایش آموزش، و جذب کاربران جدید. اگر این مسیر با دقت طی شود، IDO می‌تواند مدل اصلی جذب سرمایه در آینده رمزارزها باشد.

سوالات متداول درباره عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز