اصلیترین کاربرد بیت کوین، عملکرد بهعنوان یک ارز دیجیتال و منبع ذخیره ارزش است. در برخی نقاط دنیا میتوان برای خرید کالا و خدمات، بهجای ارزهای سنتی کوین پرداخت کرد. هر شخصی با داشتن اینترنت میتواند بیت کوین را ارسال و یا دریافت کند و ماهیت دیجیتال این ارز، باعث شده که بتوان بیت کوین را به هر فردی در هر نقطه از دنیا انتقال داد. هرچه سطح استفاده از این رمزارز بیشتر شود، ارزش و قیمت بیت کوین نیز بالاتر میرود. برخی افراد این رمزارز را بهمنظور یک سرمایهگذاری بلندمدت میخرند و صبر میکنند تا قیمت بیت کوین رشد پیدا کند. بیت کوین مشابه با طلا و کالاها بهصورت محدود در بازارها عرضه شده و با ویژگی غیرمتمرکز خود، به یکی از داراییهای محبوب فعالان بازارهای مالی تبدیل شد. مسئلهای که تاثیر مستقیم بر قیمت بیت کوین گذاشته است.
عرضه کل ارز دیجیتال بیت کوین 21 میلیون واحد تنظیم و در پروتکل این رمزارز کدنویسی شده است؛ این یعنی که هرگز بیشتر از 21 میلیون واحد BTC به گردش در بازار ارزهای دیجیتال در نمیآید که رابطه مستقیم با جلوگیری از تورم این رمزارز دارد. هر یک بیت کوین را میتوان به واحدهای کوچکتری بهنام ساتوشی (Satoshi) تقسیم کرد و ارزش هر یک ساتوشی برابر با 100 میلیونم یک بیت کوین است؛ اگر قیمت یک واحد بیت کوین برای فردی زیاد باشد، میتواند بخشهای کوچکتری از این رمزارز را بخرد و یا برای کاربری دیگر ارسال کند. این ویژگی باعث شده تقریباً همه مردم جهان حتی با سرمایه کم بتوانند به بیت کوین دسترسی پیدا کنند و تراکنشهای کوچکتر از یک واحد بیت کوین امکانپذیر باشد. یکی از نقاط قوت قیمت ارز دیجیتال بیت کوین، دسترسی آسان به این دارایی در عین کمیاببودن است.
با افزایش محبوبیت بیت کوین، سرمایهگذاران و معاملهگران بسیاری توجهشان به این رمزارز جلب شد؛ بهطوری که بین سالهای 2009 تا 2017، صرافیهای ارز دیجیتال متعددی در سراسر دنیا پدید آمدند و امکان خرید و فروش بیت کوین را برای کاربران خود ایجاد کردند. طی همین سالها بود که قیمت ارز بیت کوین روند رو به رشد خود را آغاز و در سال 2017 از مرز 1,000 دلار عبور کرد. بسیاری از مردم پیشبینی کردند که قیمت بیت کوین مرتباً افزایش خواهد یافت و در نتیجه، به خرید بیت کوین و نگهداری آن روی آوردند. معاملهگران نیز در صرافیها شروع به خرید و فروش بیت کوین در بازههای کوتاهمدت کردند و در نهایت، بازار بیت کوین به شکوفایی رسید.
قیمت لحظه ای بیت کوین
درست مثل هر کالا یا ارزی، قیمت لحظه ای بیت کوین تحت تاثیر قانون عرضه و تقاضا قرار دارد. هرچه افراد بیشتری تراکنشهای مالی خود را از طریق بیت کوین انجام دهند یا در این رمزارز سرمایهگذاری کنند، تقاضا برای ارز دیجیتال BTC بیشتر شده که رابطه مستقیم با نرخ لحظه ای بیت کوین به دلار دارد. به همین شکل، در صورتی که بیت کوین با کاهش تقاضا در بازار روبرو شود، قیمت نیز دچار کاهش میشود.
همانطور که در بالا به آن اشاره شد، کل بیت کوینهای موجود در بازار به حداکثر 21 میلیون واحد خواهد رسید که یعنی عرضه رمز ارز BTC محدود است. مسئولیت تولید و استخراج بیت کوین های جدید تا سقف 21 میلیون واحد بر عهده ماینرهای این بلاک چین (Blockchain) است و رفته رفته، فرآیند تولید کوینهای جدید در شبکه سختتر میشود. بیت کوین در برنامه خود یک رویداد تحت عنوان هاوینگ (Halving) دارد که هر چهار سال یکبار اتفاق میافتد و طی این رویداد، نرخ تولید بیت کوین های جدید تا 50 درصد کاهش و نصف میشود. این مسئله رابطه مستقیم با عرضه رمز ارز بیت کوین در بازارها دارد و متعاقباً، قیمت لحظه ای بیت کوین را تحت تاثیر مثبت خود قرار میدهد.
انتشار اخبار و اظهارات کارشناسان حوزه رمزارزها و اقتصاد کلان، تا حد زیادی بر ذهنیت و تمایلات سرمایهگذاران اثر گذاشته و قیمت بیت کوین به دلار را نیز دچار نوسان میکند. برای مثال، انتشار اخبار مثبت نظیر خرید بیت کوین توسط سازمانهای بزرگ یا قانونگذاریهای مطلوب بر صنعت رمزارزها، میتوانند به رشد قیمت لحظه ای ارز دیجیتال بیت کوین کمک کنند؛ از طرفی دیگر، اخبار منفی مثل کلاهبرداری، هک بلاک چین یا قوانین محدودکننده ممکن است منجر به فروش دستهجمعی سرمایهگذاران شود و قیمت لحظه ای بیت کوین را پایین بیاورند.
احساسات معاملهگران و سرمایهگذاران نیز، یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر قیمت ارز بیت کوین است؛ از بین این احساسات، ترس و طمع میتوانند واکنش افراطی فعالان بازار را در پی داشته باشند و در نمودار لحظه ای قیمت بیت کوین، نوسانات شدیدی را رقم زنند. زمانی که بازار با خوشبینی و طمع سرمایهگذاران همراه باشد، مردم بیت کوین بیشتری را میخرند و قیمت ارز دیجیتال BTC افزایش پیدا میکند؛ اما هنگام بدبینی و ترس، سرمایهگذاران برای فروش بیت کوین هجوم آورده و قیمت بیت کوین به دلار در بازارهای جهانی، دچار کاهشی شدید و ناگهانی میشود. سازمانهای بزرگ مانند بانکها، صندوقهای معاملهگری و سایر سازمانهای مالی نیز میتوانند با فعالیتهای خود تاثیر قابل توجهی بر قیمت لحظه ای بیت کوین بگذارند. هرچه سازمانهای بیشتری به خرید بیت کوین روی آورند، سطح تقاضا و اعتبار این رمزارز بهعنوان یک دارایی بالاتر رفته و در نهایت، قیمت در نمودار بیت کوین مسیری صعودی را طی میکند.
دولتها و آژانسهای قانونی و نظارتی نیز، نقش تایینکنندهای در آینده بیت کوین و قیمت این رمزارز ایفا میکنند. قانونگذاریهای مثبت، تنظیم صحیح بازار ارز دیجیتال یا تصویب BTC بهعنوان ارز قانونی، منجر به پذیرش گسترده این دارایی و رشد قیمت آنلاین بیت کوین میشود. از سویی دیگر، تعیین قوانین سختگیرانه یا ممنوعیت ارزهای دیجیتال در کشورها، روند رشد را متوقف کرده و اثر منفی بر قیمت لحظه ای بیت کوین میگذارند. تحولات ژئوپلیتیکی، بحرانهای مالی و سیاسی یا تنشهای جهانی نیز از دیگر عوامل تاثیرگذار بر قیمت ارز دیجیتال بیتکوین بهشمار میآیند؛ سرمایهگذاران در شرایط آشفته ممکن است بهمنظور پوشش در برابر ریسکهای موجود، خرید بیت کوین را در دستور کار خود قرار دهند و بالعکس، رویدادهای مرتبط با اقتصاد در سطح کلان و جهانی، میتوانند داراییهای پرریسک مانند رمزارزها را تحت فشار قرار دهند.
یکی از چالشهایی که بلاک چین بیت کوین با آن روبرو است، عملکرد خوب شبکه هنگام افزایش تعداد تراکنشها است. در اینجا، راهکارهای مقیاسپذیری (Scalability) مانند شبکه لایتنینگ بیت کوین (Bitcoin Lightning Network)، میتوانند تراکنشهای بیشتری را با سرعت بالاتر پردازش کنند. با رشد و تکامل این راهکارها، میزان استفاده کاربران از این بلاک چین و رمزارز بیشتر شده که مستقیاً بر قیمت لحظه ای بیت کوین تاثیر مثبت میگذارد. اقدامات امنیتی و بهبود فناوری بیت کوین، سطح اعتماد و اعتبار این رمزارز را بالا برده که باعث افزایش تقاضا و رشد قیمت بیت کوین میشود.
لازم به ذکر است شما کاربران عزیز در بالای همین صفحه، نمودار قیمت لحظه ای بیت کوین به دلار را در اختیار دارید. همچنین با مراجعه به صفحه «معامله» BTC از بخش «بازارها»، میتوانید علاوه بر نمودار لحظه ای قیمت بیت کوین در تایم فریم های 1 روزه، ساعتی، هفتگی و . . .، به ابزارهای تحلیل تکنیکال بیت کوین و انواع سفارش خرید و فروش بیت کوین دسترسی داشته باشید.
خرید بیت کوین
در صورتی که استخراج بیت کوین در برنامه مالی شما نیست، میتوانید از طریق یک صرافی ارز دیجیتال اقدام به خرید بیت کوین کنید. اکثر سرمایهگذاران بهدلیل بالا بودن قیمت ارز بیت کوین، توانایی خرید یک واحد کامل آن را ندارند و از طریق صرافیها، بخشی از یک واحد را خریداری میکنند. صرافیهای بسیار زیادی در سراسر دنیا برای خرید بیت کوین وجود دارند که برای ورود به بازار بهعنوان یک تازهکار، بهتر است پلتفرمی را انتخاب کنید که ویژگیهای اولیه نظیر راحتی استفاده، کارمزدهای کم و امنیت و اعتبار خوبی را دارند. صرافی خرید بیت کوین در واقع یک بازار دیجیتال بوده که سرمایهگذاران در آن به خرید و فروش بیت کوین و آلت کوینها (ارزهای دیجیتال به غیر از بیت کوین) با استفاده از ارزهای فیات (دلار، یورو، تومان و . . .) میپردازند. صرافی ارز دیجیتال مانند پلی است که نقش واسطه میان خریداران و فروشندگان ارزهای دیجیتال را ایفا میکند.
سرمایهگذاران برای خرید بیت کوین از صرافی ها میتوانند سفارشهای مختلفی را نیز ثبت کنند. برای شروع، کاربر باید در یک صرافی ثبت نام و فرآیند احراز هویت را طی کند که با ارائه اطلاعات و کارت شناسایی صورت میگیرد. در صورت تایید اطلاعات، کاربر برای خرید بیت کوین باید حساب صرافی خود را با ارزهایی مانند دلار، تتر (USDT) یا تومان شارژ کند و سپس برای خرید ارز دیجیتال اقدام کند.
نکتهای که شامل حال کاربران ارز دیجیتال در ایران میشود، استفاده از صرافیهای خارجی جهت خرید بیت کوین یا سایر رمزارزها است؛ کاربران ایرانی هنگام خرید و فروش بیت کوین از طریق صرافیهای خارجی، ممکن است دچار چالشهایی نظیر زبان انگلیسی پلتفرم، پیچیدگی برخی فرآیندها، محدودیت در پرداختها و از همه مهمتر، تحریمهای بینالمللی شوند. از این رو، پیشنهاد میشود ابتدا در مورد صرافی های ارز دیجیتال ایرانی تحقیقات خود را کامل کنید و در یک پلتفرم ایرانی معتبر جهت خرید بیت کوین ثبت نام کنید. لازم به ذکر است کارشناسان واحد پشتیبانی صرافی ارز دیجیتال او ام پی فینکس، بهصورت 24 ساعته از طریق چت آنلاین و تماس تلفنی، پاسخگوی سوالات شما در رابطه موارد فوق هستند.
خرید ارزان بیت کوین
چنانچه قصد خرید ارزان بیت کوین را دارید، توصیه میشود به تحلیل تکنیکال ارز بیت کوین و بررسی عوامل فاندامنتال مربوطه بپردازید تا بتوانید بهترین نقطه ورود در قیمت BTC را پیدا کنید. کاربران در صرافی او ام پی فینکس، ابزارهای معاملاتی مهم، انواع سفارشگذاری و نمودار بیت کوین را در اختیار دارند تا بتوانند پس از انجام تحلیل و بررسی، به خرید ارزان بیت کوین طبق صلاحدید و در سطح قیمت دلخواه خود بپردازند.
پس از ایجاد حساب کاربری و تکمیل احراز هویت، امکان خرید و فروش بیت کوین با کمترین مبلغ برای شما امکانپذیر خواهد بود. همچنین در تایم فریمهای مختلف، قیمت بیت کوین با معادل تومان و تتری آن قابل مشاهده بوده و از طریق هر یک از ارزهای مذکور، امکان خرید بیت کوین برای شما فراهم شده است.
خرید بیت کوین در او ام پی فینکس
برای خرید بیت کوین در او ام پی فینکس، باید یک حساب کاربری ساخته و مراحل احراز هویت را تکمیل کنید. حساب کاربری شما تنها با یک شماره همراه ایجاد شده و فرآیند احراز هویت نیز، در کمتر از چند دقیقه با آپلود یک کارت شناسایی و با حضور کارشناسان او ام پی فینکس انجام میشود. به این ترتیب، حساب کاربری شما برای خرید بیت کوین در او ام پی فینکس آماده خواهد شد. در مرحله بعدی، حساب کاربری نیاز به شارژ خواهد داشت که میتوانید با پرداخت تومان از درگاههای بانکی و یا ارسال رمزارزهایی مانند تتر (USDT) به کیف پول خود در پلتفرم، این عملیات را انجام دهید. سپس برای خرید بیت کوین در او ام پی فینکس، میتوانید یکی از روشهای زیر را به صلاحدید خود انتخاب کنید:
معامله سریع: چنانچه نیازی به تحلیل تکنیکال و استفاده از نمودار قیمت بیت کوین برای معامله خرید ندارید، میتوانید در صفحه «داشبورد» به بخش «معامله سریع» رفته و با انتخاب تومان یا تتر در فیلد ارز پرداختی و BTC برای ارز دریافتی، مقادیر لازم را جهت خرید وارد کنید. سپس تنها کافی است تا روی دکمه «تبدیل» زده تا سفارش خرید بیت کوین با قیمت لحظه ای بازار و بهصورت آنی تکمیل شود.
معامله در بازار: در صورتی که قصد تحلیل تکنیکال بیت کوین و پیدا کردن نقطه ورود دقیق برای خرید BTC را دارید، پیشنهاد میشود به بخش «معامله» این رمزارز از صفحه «بازارها» رجوع کنید. در صفحه معامله، نمودار لحظه ای قیمت بیت کوین برای شما نمایش داده شده و میتوانید از طریق ثبت سفارش بازار (Market)، سفارش محدود (Limit)، سفارش با حد ضرر (Stop Limit) و سفارش حد ضرر با قیمت بازار (Stop Market)، به خرید بیت کوین در او ام پی فینکس بپردازید. در صورت داشتن هرگونه سوال میتوانید با واحد پشتیبانی تماس برقرار کنید.
فروش بیت کوین
فروش بیت کوین در صرافی او ام پی فینکس، تفاوتی با عملیات خرید این رمزارز ندارد؛ به این معنی که شما میتوانید از طریق «معامله سریع» یا «معامله در بازارها»، برای فروش بیت کوین سفارش بگذارید. در بخش معامله سریع، ارز پرداختی را BTC و ارز دریافتی را تومان یا تتر (UDST) انتخاب کرده و پس از واردکردن مقادیر مد نظر، دکمه «تبدیل» را زده تا سفارش فروش بیت کوین با قیمت لحظه ای بازار تکمیل شود.
به همین ترتیب، میتوانید در صفحه «معامله» این رمزارز از طریق سفارشهای بازار، سفارش محدود، سفارش با حد ضرر و سفارش حد ضرر با قیمت بازار، فروش بیت کوین را با قیمت مد نظر خود انجام دهید.
کیف پول ارز دیجیتال بیت کوین
کیف پول ارز دیجیتال بیت کوین یک نرمافزار یا دستگاه دیجیتال است که موجودی بیت کوین یا هر ارز دیجیتال شما را ذخیره میکند. این کیف پول دیجیتال در واقع کلیدهای رمزنگاریشده حساب بیت کوین شما را ذخیره میکند که از طریق آنها به موجودی خود دسترسی پیدا میکنید و عملیات ارسال یا دریافت بیت کوین را انجام میدهید. بهطور دقیق باید گفت کیف پول ارز دیجیتال بیت کوین در پنج نوع موبایلی، تحت وب، دسکتاپ، دستگاه سختافزاری و کاغذی موجود است؛ اما در کل، کیف پولهای کریپتویی در دوسته سختافزاری یا سرد (Hardware / Cold Wallet) و نرمافزاری یا گرم (Software / Hot Wallet) قرار میگیرند.
کیف پول بیت کوین علاوهبر ذخیره ارز دیجیتال شما، از طریق یک رمز منحصربهفرد که تحت عنوان کلید خصوصی (Private Key) شناخته میشود، امنیت کیف پول را شما را تامین میکند. کلید خصوصی تنها در اختیار مالک کیف پول قرار دارد و بدون داشتن آن، دسترسی به بیت کوینها امکانپذیر نخواهد بود. از برخی کیف پولها فقط میتوان برای ارسال و دریافت بیت کوین استفاده کرد و برخی دیگر، قابلیت استفاده از اپلیکیشنهای بلاک چینی مختلف را در خود تعبیه کردهاند.
هنگام ساخت کیف پول ارز دیجیتال بیت کوین، یک کلید خصوصی و یک کلید عمومی (Public Key) در اختیار شما قرار میگیرد. کلید عمومی مشابه با شماره کارت یا حساب بانکی شما بوده که برای دریافت بیت کوین آن را با دیگران به اشتراک میگذارید؛ اما کلید خصوصی، حکم رمز شماره کارت بانکی شما را دارد که بههیچ عنوان نباید آن را با دیگران به اشتراک بگذارید و حتماً باید از آن نسخه پشتیبان تهیه کنید. چنانچه کلید خصوص کیف پول بیت کوین شما در اختیار فرد دیگری قرار گیرد، دسترسی کامل به کیف پول شما پیدا خواهد کرد. همچنین، درصورتی که کلید خصوصی کیف پول خود را گم کنید، هیچ روشی برای بازیابی آن وجود ندارد و سرمایه ارز دیجیتال شما برای همیشه از دست میرود.
بیت کوین نخستین و برترین رمزارز دنیا است و به همین دلیل، پیداکردن کیف پول ارز دیجیتال بیت کوین کار دشواری نخواهد بود. کیف پولهای سختافزاری که بهترین نمونههای فعلی آن برندهای لجر (Ledger) و ترزور (Trezor) هستند، بهدلیل قابلیت عملکرد آنها بهصورت آفلاین، بالاترین سطح امنیت را دارند و در طراحی آنها، از استانداردهای امنیتی نظامی استفاده میشود. اما برای داشتن آنها باید هزینه مربوطه را پیش از خرید در نظر گیرید و یک تجربه نسبی در بازار ارزهای دیجیتال داشته باشید. کیف پول ارز دیجیتال بیت کوین از نوع سرد یا سختافزاری، برای افراد با تجربه، سرمایههای سنگین و نگهداری بیت کوین در بلندمدت مناسب است.
اما گزینه آسانتر و عموماً رایگان برای کاربران کمتجربه، کیف پولهای نرمافزاری هستند. این نرمافزارها قابلیت دانلود و نصب رایگان بر روی گوشیهای هوشمند و کامپیوتر را دارند و از میان برترین نمونههای آن، میتوان به تراست ولت (Trust Wallet) و اکسودوس (Exodus) اشاره کرد. در این نوع کیف پول ارز دیجیتال بیت کوین، رابط کاربری و فرآیند ارسال و دریافت رمزارز راحتتر بوده و ویژگیهایی نظیر صرافی غیرمتمرکز (DEX) را در خود دارند؛ اما در مقایسه با کیف پولهای سرد، بهدلیل اتصال آنلاین به اینترنت امنیت کمتری دارند و مناسب افراد کمتجربه با سرمایه کمتر و نگهداری در کوتاهمدت هستند. تقریباً تمام کیف پول های ارز دیجیتال از بیت کوین پشتیبانی میکنند، اما بدون شک انتخاب از میان آنها نیاز به تحقیقات کامل دارد و توصیه میشود از هر کیف پولی برای نگهداری بیت کوین خود استفاده نکنید.
کارمزد خرید و فروش بیت کوین
کارمزد خرید و فروش بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال در او ام پی فینکس، بر اساس سطح کاربری شما تعیین میشود. برای مثال در سطح کاربری «آبی»، خرید بیت کوین با کمترین کارمزد در سطح 0.0035 درصد از حجم سفارش شما انجام میشود.
لازم به ذکر است کارمزد خرید و فروش بیت کوین از طریق ربات معامله گر او ام پی فینکس، 0.1 درصد در نظر گرفته میشود و فعالسازی ربات معاملهگر شامل هیچ هزینهای نمیشود. با مراجعه به صفحه «کارمزدها»، میتوانید کارمزد خرید و فروش بیت کوین در تمام سطوح کاربری و همچنین کارمزد انتقال این رمزارز از طریق شبکههای مختلف را مشاهده فرمایید.
بیت کوین چیست؟
بیت کوین یک رمزارز یا ارز دیجیتال با نماد اختصاری BTC است که طوری طراحی شده تا بدون نیاز به مدیریت شخص یا نهادی، بهعنوان پول و یک روش پرداختی استفاده شود و برای انجام تراکنشهای مالی نیازی به یک واسطه شخص ثالث نداشته باشد. ارز دیجیتال بیت کوین در سال 2008 توسط شخص یا گروهی ناشناس با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) معرفی شد و کار خود را بهعنوان اولین و برترین رمزارز دنیا آغاز کرد. محبوبیت بسیار زیاد بیت کوین باعث شد که هزاران ارز دیجیتال دیگر به تقلید و با هدف بهبود بیت کوین وارد بازار ارزهای دیجیتال شوند و عنوان آلت کوین (Altcoin) را بهخود گیرند.
با استفاده از بیت کوین میتوان بهصورت دیجیتال (اینترنتی) پول را ارسال و دریافت کرد. مهمترین ویژگیهایی که محبوبیت بالای بیت کوین را رقم زدهاند، عدم امکان سانسورکردن تراکنشهای این ارز (محدودکردن دسترسی کاربر)، عدم توانایی در دوبار خرج کردن آن (Double-Spending) و انجام تراکنش بیت کوین در هر زمان و مکانی است. در ادامه ویژگیهایی که معیارهای اصلی ارزشمندی بیت کوین محسوب میشوند را بررسی میکنیم.
تمرکززدایی (Decentralization): برنامه، نرم افزار یا پروتکل بیت کوین بر روی یک بلاک چین عمومی (Public Blockchain) اجرا شده که بلاک چین، در واقع یک نوع پایگاه داده (Database) دیجیتال و غیرمتمرکز است؛ به این معنی که هیچ نهاد یا دفتر مرکزی برای مدیریت آن وجود ندارد و بهصورت خودکار فعالیت میکند. در عوض، شبکهای گسترده از کامپیوترها تحت عنوان نود (Node) در این بلاک چین فعالیت میکنند که وظیفه آنها پردازش و تایید تراکنشهای بیت کوین است. هر فردی اجازه فعالیت بهعنوان نود در شبکه بیت کوین را دارد.
بدون نیاز به مجوز (Permissionless): این ویژگی بیت کوین یعنی هر کسی بدون نیاز به دریافت مجوز از یک دفتر مرکزی و تنها با اتصال به اینترنت، میتواند در این شبکه فعالیت داشته باشد و از بیت کوین استفاده کند. کاربران با خرید بیت کوین یا استخراج آن میتوانند به هر فردی که میخواهند، ارز دیجیتال BTC را ارسال یا آن را دریافت کنند و انجام این فعالیتها به هویت یا ملیت طرفین تراکنش محدود نمیشود. این ویژگی باعث شده ارز بیت کوین در مناطقی که دسترسی آنها به سیستمهای مالی و بانکی امکانپذیر نبوده یا محدود است، محبوبیت بسیار زیادی پیدا کند.
عرضه محدود (Limited Supply): از ارز دیجیتال بیت کوین تنها 21 میلیون واحد در بازارها وجود دارد و این میزان هرگز افزایش نخواهد یافت و بیت کوین دچار تورم نخواهد شد. این ویژگی رابطه مستقیم با کمیاببودن یک دارایی و متعاقباً بالارفتن ارزش و قیمت آن دارد. تا واسط سال 2023، نزدیک به 8 درصد یا 1.5 میلیون واحد بیت کوین هنوز به گردش در بازارها در نیامده است.
شفافیت امور (Transparency): تمام تراکنشهای بیت کوین در یک دفتر کل عمومی (Public Ledger) که همان بلاک چین بیت کوین باشد، ثبت میشوند و تمام کاربران در سراسر دنیا میتوانند از طریق پلتفرمی که بهعنوان مرورگر بلاک چین (Blockchain Explorer) شناخته میشود، این تراکنشها و جزئیات آنها را مشاهده کنند. در مرورگر بلاک چین بیت کوین مواردی نظیر تراکنشهای انجامشده، حجم بیت کوین در هر تراکنش و آدرس حساب فرستنده و گیرنده قابل مشاهده هستند. در دنیای امور مالی سنتی، تراکنشهای مردم توسط بانکها و موسسات مالی ثبت میشوند و اطلاعات آنها در دسترس عموم قرار ندارد. در عوض، مردم به این نهادها اعتماد کرده تا یک تاریخچه دقیق از تراکنشها را ذخیره کنند.
قابلیت تقسیم هر واحد و انجام تراکنشهای خرد (Divisibility): هر یک بیت کوین به واحدهای کوچکتری بهنام ساتوشی (Satoshi) قابل تقسیم است و هر ساتوشی 0.000000001 بیت کوین قیمت دارد. این یعنی که با وجود قیمت بالای بیت کوین، مردم باز هم میتواند به خرید و فروش آن و انجام تراکنشهای بیت کوین در مقادیر بسیار کم بپردازند. این ویژگی باعث شده افرادی که توان مالی خوبی نیز ندارند، بتوانند به نوآورانهترین فناوری حال حاضر دنیا دسترسی آسان داشته باشند.
به بیان ساده ماهیت یک تراکنش بیت کوین به این شکل است؛ فرض کنیم علی یک تراکنش بیت کوین را با بابک انجام میدهد. فرآیند انتقال پول در اینجا مشابه با کارت به کارت الکترونیکی بین حسابهای بانکی نیست؛ بیشتر شبیه به این است که علی روی یک برگ کاغذ (قابل مشاهده برای عموم) نوشته که «من یک بیت کوین به بابک دادم». زمانی که بابک بخواهد این یک بیت کوین را مثلاً به پوریا ارسال کند، پوریا میتواند از روی کاغذ نوشتهشده قبلی ببیند که بابک این وجه یا بیت کوین را در اختیار دارد. این کاغذها در واقع همان پایگاه داده و محل ثبت اطلاعات بهنام بلاک چین است. به این شکل، تمام تراکنشها و نقل و انتقالات بیت کوین در بلاک چین ثبت شده و نودها که مسئول پردازش، تایید و ثبت تراکنشهای بیت کوین هستند، هرکدام یک نسخه مشابه از بلاک چین را در کامپیوترهای خود دانلود و ذخیره کردهاند و فعالیت و همکاری مشترک نودها با یکدیگر، با همگامسازی (Synchronization) اطلاعات فعلی بلاک چین صورت میگیرد.
هر بلاک چین از جمله بیت کوین، تکنیکی ویژه جهت برقراری امنیت و یکپارچگی شبکه برای خود دارد که تحت عنوان مکانیزم یا الگوریتم اجماع (Consensus Algorithm) شناخته میشود. الگوریتم اجماع بیت کوین اثبات کار (Proof of Work) یا به اختصار “PoW” نام دارد. هنگامی که کاربر یک پرداخت یا تراکنش را در شبکه انجام میدهد، اطلاعات تراکنش میان نودها منتشر میشود و نودهایی که مسئولیت تایید تراکنشها را برعهده دارند، تحت عنوان ماینر (Miner) بهمعنی «استخراجکننده» شناخته میشوند. ماینرهای بلاک چین با استفاده از پردازندههای کامپیوتری قدرتمند خود، برای حل یک سری معادلات ریاضی پیچیده با یکدیگر رقابت میکنند تا بتوانند جواب معادلات که به هش هدف (Target Hash) معروف است را هرچه سریعتر بهدست آورنده و برنده این رقابت شوند. ماینر برنده اجازه دارد تا یک بلوک (Block) جدید را جهت ذخیره تراکنشها در آن، به بلاک چین اضافه کند و مجموع این فرآیندها، اثبات کار نام دارد.
جهت ایجاد انگیزه بهمنظور فعالیت صحیح هر ماینر در بلاک چین، یک پاداش مالی در قالب ارز دیجیتال بیت کوین برای ماینر برنده در نظر گرفته میشود. این پاداش که به پاداش بلوک (Block Reward) معروف است شامل دو بخش میشود: کارمزدها تراکنشهایی که در بلوک جدید ذخیره میشوند و پاداش تولید بلوک جدید یا همان پیداکردن هش هدف. با ساخت یا استخراج هر بلوک، بیت کوینهای جدید آزاده شده، به ماینر مربوطه تعلق گرفته و در واقع به عرضه در گردش بازار اضافه میشوند. مکانیزم اثبات کار بیت کوین طوری طراحی شده تا استخراج یک بلوک جدید گرانقیمت، اما هزینه تایید آن ارزان باشد. از این طریق، درصورتی که یک ماینر قصد تقلب و ایجاد یک بلوک نامعتبر را داشته باشد، سایر ماینرهای شبکه بهراحتی و بهسرعت عدم اعتبار بلوک را تشخیص داده و فعالیت ماینر و بلوک آن در شبکه ثبت نمیشود و در نتیجه، ماینر متقلب پولی بهدست نمیآورد.
در ژانویه 2009 (دی 1387) و با راهاندازی پروتکل و بلاک چین بیت کوین، نخستین تراکنش این ارز دیجیتال بین ساتوشی ناکاموتو و یکی از برجستهترین برنامهنویسان تاریخ بهنام هال فینی (Hal Finney) انجام شد. طی این تراکنش 10 واحد بیت کوین از ناکاموتو به فینی ارسال شد. بعد از این تراکنش افراد بیشتری با بیت کوین آشنا شدند و در این بلاک چین شروع به فعالیت کردند. در ابتدا بیت کوین میان جوامع علاقهمند به فناوریهای جدید محبوبیت خود را پیدا کرد که نقطه قوت آن، عدم کنترل توسط دولتها یا هر نهاد دیگری بود. هویت واقعی گروه یا شخص ساتوشی ناکاموتو تا به امروز ناشناخته باقی مانده است. این نام اصلیت ژاپنی دارد، اما مهارت ساتوشی ناکاموتو در استفاده از زبان انگلیسی باعث شده که خیلی از مردم این فرد یا گروه را متولد یک کشور انگلیسیزبان بدانند.
در رابطه با عرضه محدود 21 میلیون واحدی بیت کوین و 8 درصد باقیمانده این رمزارز برای ورود به بازار، بهتر است بدانید که بیش از 100 سال دیگر زمان لازم است تا تمام بیت کوینها به گردش در بازار درآیند. این مسئله بهدلیل وجود رویدادی تحت عنوان هاوینگ (Halving) است که طی هر رویداد، پاداش بلوک بیت کوین نصف میشود. در هر رویداد هاوینگ بیت کوین، تعداد کوینهای جدیدی که از فرآیند استخراج تولید میشوند نصف شده و با توجه به اینکه هر بلوک در بلاک چین بیت کوین تقریباً هر 10 دقیقه ساخته میشود، رویدادهای هاوینگ هر 4 سال یکبار رخ میدهند و طبق محاسبات، پیشبینی شده سال 2140 میلادی استخراج بیت کوین به پایان برسد.
هاوینگ بعدی بیت کوین قرار است در سال 2024 انجام شود و رویداد قبلی آن در می 2020 (اردیبهشت 1399) بود. در حال حاضر، پاداش استخراج هر بلوک 6.25 واحد بیت کوین است. هاوینگ بیت کوین هسته مرکزی مدل اقتصادی این ارز دیجیتال را تشکیل میدهد و طبق آن، اطمینان حاصل میشود که کوینهای جدید BTC طی یک روند پایدار و مشخص صادر شده و دریافت آنها با یک نرخ قابل پیشبینی، رفته رفته سختتر میشود. این مکانیزم کنترل نرخ تورم بیت کوین، یکی از مشخصههای اصلی این ارز دیجیتال در برابر ارزهای سنتی است که اساساً عرضه نامحدود دارند.
مسئله مهم دیگر در رابطه با بیت کوین، شبکه لایتنینگ (Lightning Network) است. لایتنینگ در واقع یک راهکار جهت تقویت مقیاس عملکرد و توان عملیاتی شبکه بیت کوین (مقیاسپذیری) است. این نوع شبکهها در دنیای بلاک چین و ارز دیجیتال، اصطلاحاً بلاک چین لایه 2 (Layer-2) یا سایدچین (زنجیره فرعی / Sidechain) نامیده شده و بر روی لایه اصلی یک بلاک چین پیادهسازی میشوند. لایتنینگ بیت کوین یک راهکار مقیاسپذیری آفچین (Off-Chain) است؛ به این معنی که بخشی از بار عملیاتی شبکه و پردازش اطلاعات را از لایه اصلی خارج کرده و پس از پردازش و تایید آنها، به آن برمیگرداند. شبکه لایتنینگ بیت کوین قابلیت اجرای قراردادهای هوشمند (Smart Contract) را دارد و از این طریق، سطح تمرکززدایی و مقیاسپذیری خود را تقویت کرده است.
لایتنینگ دارای چندین کانال ویژه پرداختها است که برای طرفین یک تراکنش باز و بسته میشوند و سپس تراکنش مربوطه را در شبکه اصلی ثبت میکنند. البته زمانی که یک کانال برای دو کاربر باز میشود، با توجه به میزان بیت کوینی که در آن کانال واریز شده، میتوانند به هر تعداد دلخواه بهصورت خصوصی و خارج از بلاک چین اصلی بیت کوین تراکنش انجام دهند. از این رو، شبکه لایتنینگ مناسب ریزپرداختها و تراکنشها پرتکرار بیت کوین بوده و لایه اصلی شبکه بیت کوین، با سرعت و کارمزد کمتر برای نقل و انتقالات سنگین بیت کوین مورد استفاده قرار میگیرد که نسبت به شبکههای پرداختی سنتی، بهمراتب کمهزینهتر و سریعتر است.
وایت پیپر بیت کوین
وایت پیپر (Whitepaper) یک سند با هدف اطلاعرسانی در مورد یک پروژه است که توسط کمپانی مربوطه صادر و منتشر میشود. در دنیای ارز دیجیتال، وایت پیپر شامل یک توضیح کلی در مورد پروژه، تیم توسعهدهنده و اهداف آینده آن است و همچنین، پروتکل بلاک چین و ارز دیجیتال و نحوه عملکرد و ویژگیهای آنها، در وایت پیپر توضیح داده میشوند. در ادامه، توضیحات چند بخش مهم از وایت پیپر بیت کوین را برای شما ارائه میکنیم.
وایت پیپر بیت کوین در مقدمه و چکیده معرفی پروژه، بیت کوین را یک نسخه تماماً همتاه به همتا (Peer-to-Peer / P2P) از یک سیستم پولی الکترونیک تعریف کرده که امکان انجام پرداختهای آنلاین از یک طرف به طرفی دیگر را، بهطور مستقیم و بدون نیاز به یک موسسه مالی ایجاد کرده است. بخشی از این راهکار از طریق امضاهای دیجیتال صورت میگیرد، اما اگر این سیستم پولی بهمنظور جلوگیری از حملات دابل اسپندینگ (دو بار خرج کردن / Double Spending) باز هم به یک نهاد معتمد شخص ثالث نیاز داشته باشد، مزایا و ویژگیهای مهم آن بیهوده خواهند بود. از این رو، این شبکه همتا به همتا توسعه یافته تا راهکاری برای رفع این چالش باشد.
شبکه بیت کوین به هر تراکنش یک برچسب زمانی (Timestamp) زده و برای هرکدام یک عدد هش (Hash) تعیین میکند؛ سپس طی فرآیند اثبات کار (PoW)، تراکنشها بهترتیب در یک زنجیره که دائماً در حال رشد است ثبت میشوند، و تنها در صورتی میتوان در آنها تغییر ایجاد کرد که فرآیند اثبات کار آنها را مجدداً انجام داد. در این بین شاید افراد خرابکار تلاش کنند زنجیرههایی دیگر را ایجاد کنند اما همیشه، طویلترین زنجیره است که اثباتی برای وقایع ثبتشده حقیقی و صحیح است و همچنین اثبات میکند که این زنجریه طویل، توسط اکثریت ماینرها و نیروی پردازنده (CPU) آنها ایجاد شده است. مادامی که اکثریت نیروی پردازشگر موجود تحت کنترل نودهای درستکار شبکه باشد، طویلترین زنجیره ساخته شده و هکرها توانایی رسیدن و حمله به آن را نخواهند داشت. پیامهای درون شبکه طبق مدل «بهترین تلاش» (Best Effort) منتشر میشوند و نودها مختاراند در هر لحظه که میخواهند به شبکه ملحق و یا از آن خارج شوند و هنگام ورود مجدد به شبکه، طویلترین زنجیره اثبات کار را دریافت و تایید میکنند.
وایت پیپر بیت کوین، مراحل فعالیت نودها در برابر تراکنشها را به این شکل توضیح داده است:
تراکنشهای جدید بین تمام نودها منتشر میشوند.
هر نود تراکنشهای جدید را در یک بلوک جمعآوری میکند.
هر نود برای پیداکردن هش بلوک، فرآیند اثبات کار خود را آغاز میکند.
زمانی که یک نود هش یا پاسخ فرآیند اثبات کار را پیدا کرد، بلوک را برای تمام نودها ارسال میکند.
سایر نودها تنها در صورتی بلوک را میپذیرند که تمام تراکنشهای آن معتبر و قبلاً خرج نشده باشند.
نودها با ادامه فعالیت خود جهت تشکیل بلوک بعدی در شبکه و استفاده از هش بلوکی که دریافت کردهاند، پذیرش خود نسبت به بلوک دریافتشده را ابراز میکنند.
به این ترتیب، نودهای بلاک چین بیت کوین همیشه طویلترین زنجیره بلوکها را بهعنوان اطلاعات صحیح شبکه در نظر گرفته و با هدف ادامهدادن آن فعالیت خود را پیش میبرند.در صورتی که دو نود نسخهای متفاوت از بلوک بعدی را بهطور همزمان منتشر کنند، سایر نودها یکی از این دو نسخه را دریافت میکنند؛ سپس بر روی بلوکی که دریافت کردهاند کار خود را ادامه داده و بلوک و شاخه دیگر زنجیره را محض احتیاط ذخیره میکنند. این شرایط تا زمانی ادامه پیدا میکند که بلوک بعدی ساخته شود و یکی از این زنجیرهها طویلتر شود. سپس نودهایی که بر روی زنجیره کوتاهتر کار میکردند، ادامه فعالیتهای خود را به زنجیره طولانیتر منتقل میکنند.
وایت پیپر بیت کوین در رابطه با مسائل پیرامون حریم خصوصی، این سیستم پولی را با نظامهای اقتصادی سنتی مقایسه کرده است. نظام بانکداری سنتی از طریق محدودکردن دسترسی طرفین تراکنش و شخص ثالث واسطه به اطلاعات موجود، حریم خصوصی را ایجاد و حفظ میکند. ضرورت انتشار عمومی تراکنشهای شبکه با چنین رویکردی در تضاد است، اما حریم خصوصی را میتوان با شکست جریان اطلاعات موجود برقرار کرد که در اینجا، بیت کوین کلیدهای عمومی کیف پولها (آدرسهای ارسال و دریافت) را بهصورت ناشناس ارائه میکند. مردم میتوانند ببیند که فردی برای فردی دیگر مقداری وجه ارسال میکند، اما اطلاعاتی در رابطه با هویت طرفین تراکنش در دسترس نخواهند داشت. بهمنظور ارتقای سطح حریم خصوصی، یک جفتکلید برای هر تراکنش لحاظ شده تا تراکنشهای هر صاحب کیف پول قابل تفکیک باشند. البته تراکنشهای متعدد از یک کیف پول که ورودی مشابهی پیدا میکنند، مشخص خواهند کرد که این تراکنشها متعلق به یک مالک است. ریسک موجود در اینجا است که چنانچه هویت مالک کیف پول یا همان کلید عمومی حساب فاش شود، تراکنشهای دیگری که آن مالک انجام داده نیز شناسایی میشوند.
در وایت پیپر بیت کوین، سناریوی حمله و هک شبکه نیز توضیح داده شده است؛ در این سناریو، مهاجم در نظر دارد زنجیره (بلوکهای تراکنش) مد نظر خود را سریعتر از زنجیره صحیح و حقیقی موجود تشکیل دهد. سیستم حتی در صورت موفقیت مهاجم، اجازه هرگونه دستکاری مانند ایجاد توکن قیمتدار بدون پایه و اساس و خارجکردن سرمایه موجود را به وی نمیدهد. نودهای شبکه، تراکنشهای نامعتبر را بهعنوان پرداخت نشناخته و تایید نمیکنند و بلوکهایی که حاوی چنین تراکنشهایی هستند را نمیپذیرند. مهاجم تنها ممکن است بتواند تراکنشهای خرجشده خود را بازگرداند.
رقابت بین زنجیره صحیح و زنجیره مهاجم شبیه به فرضیه گام تصادفی دو جملهای (Binominal Random Walk) است. این رقابت زمانی موفقیتآمیز در نظر گرفته میشود که که زنجیره صحیح یک بلوک از زنجیره مهاجم جلو بیفتد و شکاف بین دو زنجیره را به 1- برساند. در اینجا، احتمال اینکه مهاجم بتواند این شکاف را جبران کند مشابه با مسئله ورشکستگی یا پاکباختگی قمارباز (Gambler’s Ruin Problem) خواهد شد. فرض کنید یک فرد در یک بازی قمار، بهصورت نامحدود اعتبار (Credit) داشته باشد و بازی خود را با یک کسری (1-) شروع کند و بینهایت فرصت داشته باشد تا بتواند کسری خود را جبران کند و به مرحله سربهسر شدن و تعادل برسد. رسیدن قمارباز به مرحله سربهسر و جبران کسری، مانند رسیدن مهاجم به تعداد بلوکهای زنجیره صحیح است. با ثبت تراکنشهای جدید و متعاقباً افزایش تعداد بلوکهای زنجیره صحیح، احتمال موفقیت مهاجم بهصورت تصاعدی کاهش پیدا میکند. در این سناریو که مهاجم شانس بسیار کمی برای پیروزی دارد، اگر نتواند در همان ابتدای کار عملکرد بهتری از خود نشان دهد، شانس او برای پیروزی کم و کمتر و به صفر نزدیک خواهد شد.
در راستای سناریوی حمله به شبکه، وایت پیپر بیت کوین نوشته در صورتی که مهاجم بتواند نیروی محاسباتی (CPU) بیشتری را نسبت به تمام ماینرها و نودهای درستکار شبکه فراهم کند، باید تصمیم بگیرد که که از آن برای کلاهبرداری از مردم و برداشت موجودی تراکنشهای آنها استفاده کند یا به تولید کوینهای جدید بپردازد. برای او بهتر است که طبق اصول صحیح شبکه عمل کند، چرا که از این طریق بیت کوینهای بیشتری بهدست خواهد آورد؛ به این معنی که زمانی که سرمایهگذاران بیت کوین متوجه حمله به بلاک چین شوند، بیت کوینهای خود را فروخته و از شبکه خارج میشوند و در نهایت، قیمت بیت کوین به صفر نزدیک میشود و عملاً زحمات مهاجم بیفایده خواهد شد.
سیستم پاداشدهی در وایت پیپر بیت کوین اینگونه شرح داده شده که اولین تراکنش یک بلوک جدید، انتقال پاداش بلوک به سازنده و برنده آن است. از این طریق برای نودهای شبکه انگیزه مالی ایجاد شده و همچنین شیوهای برای ورود کوینهای جدید به شبکه، بدون نیاز به یک نهاد مرکزی، پیادهسازی شده است. فرآیند اضافهشدن مداوم کوینهای جدید به بازار بر اساس یک نرخ ثابت، تا حدی شبیه به معدنکاری طلا است که طی آن با خرجکردن منابع و انجام استخراج، طلای جدید به بازار جهانی اضافه میشود. در رابطه با بیت کوین، منابع مصرفی مدتزمان استفاده از پردازندههای کامپیوتری و برق است. انگیزه مالی نودها علاوهبر پاداش تولید بلوک جدید، کارمزد تراکنشها نیز خواهد بود. زمانی که تعداد مشخص کوینهای BTC بهطور کامل وارد بازار شوند، انگیزه مالی موجود فقط کارمزد تراکنشها خواهد بود و نودها فعالیت خود در شبکه را ادامه خواهند داد.
آینده بیت کوین
بیت کوین بهعنوان یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز، طی سالهای اخیر محبوبیت بسیار زیادی پیدا کرده است. هدف اصلی این فناوری، ارائه یک راهکار جایگزین برای نظام اقتصادی و امور مالی سنتی است که بر پایه شبکهای همتا به همتا (بلاک چین)، بدون هیچگونه واسطهای فعالیت میکند. با وجود اینکه بیت کوین فناوری نسبتاً نوظهوری است، توانسته در تعریف پول و سیستمهای اقتصادی انقلابی جهانی را رقم زند. با رشد و بلوغ صنعت ارزهای دیجیتال، آینده بیت کوین امیدوارکننده به نظر میرسد.
فناوری بیت کوین دائماً در حال پیشرفت و تحولات مثبت است. ساختار این بلاک چین و ارز دیجیتال با مفاهیمی پیچیدهای که به دنیا معرفی کردهاند، باید پایداری و عملکرد خود را ثابت کند و به اهداف عنوانشده جامه عمل بپوشاند. یکی از جنبههای موفقیت آینده بیت کوین، توسعه و بهبود شبکه لایتنینگ است که هر سرمایهگذار باید آن را زیر نظر داشته باشد؛ چرا که با هدف اصلی بیت کوین و عملکرد آن بهعنوان یک سیستم پرداختی همتا به همتا مستقیماً در ارتباط است. یکی دیگر از قابلیتهای مهم بیت کوین، امضاهای اشنور (Schnorr Signatures) هستند که در سال 2019 در پروتکل این رمزارز پیادهسازی شد. این نوع امضاهای دیجیتال، در حال حاضر بهترین تکنیک رمزنگاری طی سالهای جاری شناخته میشوند.
شاید بتوان گفت که آینده بیت کوین طی 10 سال آینده کاملاً مشخص خواهد شد. سرمایهگذاران علاوهبر انقلابی که بیت کوین در زمینه امور مالی رقم زده، بهتر است برخی جوانب دیگر این فناوری را نیز در نظر داشته باشند. به بیان ساده، رمزارزها در برههای قرار دارند که بر سر عملکرد آنها بهعنوان یک منبع ذخیره ارزش یا وسیلهای برای انجام تراکنشها، بحث و جدل است. برخی دولتها نظیر ژاپن ارزهای دیجیتال را یک ابزار کارآمد برای پرداخت هزینه کالا و خدمات میشناسند و سازمانهای مالی، بهشدت علاقهمند به معامله آنها و کسب سود از طریق نوسانگیری قیمت ارزهای دیجیتال هستند. گرچه چالش بزرگ این فناوری که مقیاسپذیری و امنیت است، بهنوعی بر سر راه هر دوی این کاربردهای بیت کوین و کل صنعت رمزارزها قرار گرفته است که با بهبود آنها، شرایط پذیرش این نوع داراییها وضعیت بهتری پیدا خواهد کرد.
بیت کوین مشابه با هر فناوری جدید، با سختگیری نهادهای نظارتی و قانونگذار جهانی دستوپنجه نرم میکند. دولت فعلی بایدن در ایالات متحده، مشغول بررسی و اعمال قوانین و مقررات برای بیت کوین هستند و در عین حال، در تلاش است تا صنعت رمزارزها را دچار رشد و نمو اقتصادی نکند. یکی از مهمترین عوامل منفی در عملکرد آینده بیت کوین، قانونگذاری دولتها در جهت خلاف مسیر رشد ارزهای دیجیتال است.
تاریخچه بیت کوین بهعنوان یک بازار مالی، کوتاه با نوسانات بسیار شدید است. بررسی آینده بیت کوین و سرمایهگذاری در آن، در نهایت تماماً به اهداف سرمایهگذاری، کارنامه مالی و میزان تحمل ریسک شخص شما بستگی دارد و بهتر است همیشه پیش از انجام هرگونه سرمایهگذاری، از یک کارشناس معتبر در حوزه مربوطه مشورت بگیرید. کارشناسان و مشاوران مالی، بیت کوین را شبیه به سهام یک کمپانی میبینند و معتقدند اختصاصدادن همه یا بخش بزرگی از سرمایه تنها به یک دارایی، حرکت معقولانهای نخواهد بود و بهتر است حداقل در ابتدای کار، 1 تا 10 درصد از سرمایه خود را به خرید بیت کوین اختصاص دهید. ناگفته نماند که این یک توصیه برای خرید و سرمایهگذاری نیست و تصمیم نهایی بر عهده شما و بر اساس اصول شخصی شما باید گرفته شود.
سرمایه گذاران شخصی و حقوقی بیت کوین
بیت کوین بزرگترین دارایی دیجیتال مبتنی بر فناوری بلاک چین با بالاترین ارزش بازار (Market Capitalization) است. سرمایه گذاران شخصی و حقوقی بیت کوین بیشمار بوده و بهشدت میان فعالان بازارهای مالی، دارایی جذاب و محبوبی است. تا به امروز، کمپانیها و کارآفرینان بزرگی در ارز دیجیتال بیت کوین سرمایهگذاری کردهاند. با بررسی گزارشات مالی موجود، منابع بلاک چینی و اخبار رسانهها، نام چند تن از برترین سرمایه گذاران شخصی و حقوقی بیت کوین را برای شما آوردهایم.
بری سیلبرت (Barry Silbert)، بنیانگذار دیجیتال کارنسی گروپ (Digital Currency Group / DCG) است که تمرکز فعالیتهای خود را بر سرمایهگذاری در ارزهای دیجیتال و کمپانیهای بلاک چینی برتر دنیا قرار داده است. دیجیتال کارنسی گروپ خود بهعنوان یک کمپانی سرمایهگذاری، در شرکت سرمایهگذاری بزرگ گریاسکیل (Greyscale) نیز فعالیت میکند؛ گریاسکیل یک صندوق سرمایهگذاری بیت کوین تحت عنوان گریاسکیل بیت کوین تراست یا به اختصار “GBTC” راهاندازی کرده که حجم بیت کوین موجود در این صندوق تا فوریه 2023 (بهمن 1401)، نزدیک به 16 میلیارد دلار برآورد شده است.
مایکل سیلور (Michael Saylor)، مدیرعامل کمپانی تولید نرمافزار مایکرواستراتژی (MicroStrategy)، نیز یکی از سرمایه گذاران و حامیان پر و پار قرص بیت کوین است. این کمپانی به رهبری سیلور، بخشی از سهام خود را فروخته و به بیت کوین تبدیل کرده است که تا فوریه 2023، تعداد بیت کوینهای متعلق به این کمپانی 132,500 واحد برآورد شده است.
از دیگر سرمایه گذاران شخصی و حقوقی بیت کوین، کامرون و تایلر وینکِلواس (Winklevoss Brothers) هستند که بهعنوان نخستین میلیاردرهای بیت کوین در جهان شناخته میشوند و گزارشات نشان میدهند که این دو برادر، مالک 70,000 واحد بیت کوین هستند.
ایلان ماسک (Elon Musk)، شخصیت تاثیرگذار دنیای ارزهای دیجیتال و مالک کمپانیهای اسپیساکس (SapceX) و تسلا (Tesla)، در سال 2021 اقدام به خرید 1.5 میلیارد دلار بیت کوین کرد و آن را به داراییهای تحت مالکیت تسلا افزود. البته بعدها بخشی از این بیت کوینها فروخته شد.
مایکل نووُگرتز (Michael Novogratz)، کمپانی گلکسی دیجیتال هلدینگز (Galaxy Digital Holdings) را پایهگذاری کرد که محوریت فعالیت آن، کارگزاری معاملات و مدیریت سرمایه ارز دیجیتال است. طبق گزارش سه ماهه سوم 2022 این کمپانی (تابستان 1401)، نزدیک به 2 میلیارد دلار ارز دیجیتال تحت پوشش گلکسی دیجیتال قرار دارد و 875 میلیون دلار آن، به صندوقهای سرمایهگذاری اختصاص داده شده است. در نهایت در رابطه با سرمایه گذاران شخصی و حقوقی بیت کوین باید گفت که این دارایی طبق آخرین گزارشات، بیش از 460 میلیون آدرس کیف پول حاوی بیت کوین دارد.
تیم توسعه دهنده بیت کوین
بیت کوین مشابه با هر نرمافزاری، نیاز به تعمیر و نگهداری و بهروزرسانی منظم پروتکل خود دارد. از جایی که کد بیت کوین بهصورت اپن سورس (متن باز / Open Source) بوده و یک پروتکل غیرمتمرکز است، برقراری عملکرد صحیح نرمافزار آن کمی چالش برانگیز میشود. همانطور که میدانید بیت کوین تحت مدیریت یک شرکت یا دفتر مرکزی نیست و تیم توسعه دهنده بیت کوین متشکل از برنامهنویسانی که بهصورت مشترک و با توافق جمعی بر روی پروتکل آن کار میکنند. در صورتی که یک تغییر یا بهروزرسانی در کد بیت کوین مورد توافق جامعه توسعهدهندگان آن قرار نگیرد، احتمالاً در پروتکل فعلی آن پیادهسازی نشود.
در همین راستا، جامعه یا تیم توسعه دهنده بیت کوین همیشه در تلاشاند تا فعالیتهای خود را با محوریت اصول بنیادی این فناوری یعنی تمرکززدایی و توافق جمعی انجام دهند. در کل، بیت کوین یک تیم با اعضای مشخص برای توسعه ندارد و مجموعهای از صدها توسعهدهنده و برنامهنویس برجسته دنیا، بر روی این ارز دیجیتال در راستای حفظ عملکرد صحیح آن کار میکنند.
بیت کوین کُر که تحت عنوان هسته بیت کوین (Bitcoin Core) شناخته میشود، رایجترین نرمافزار کلاینت (Client) است که فعالیتهایی از جمله ساخت نودها، ذخیره کوینها، اجرای تراکنشها و سایر عملیات در بلاک چین بیت کوین، از طریق آن انجام میشوند. این نرمافزار شبیه به یک رابط کاربری یا درگاه بوده که نحوه فعالیت کاربران در بلاک چین بیت کوین را مشخص میکند. شاید بتوان نرم افزار هسته بیت کوین را به مرورگر گوگل کروم تشبیه کرد که به کاربران قابلیتهای لازم جهت ارتباط با دنیای اینترنت و گشت و گذار در آن را ارائه میدهد.
تیم توسعه دهنده هسته بیت کوین اعضای بسیار زیادی دارد و از این رو، نمیتوان تک تک آنها را معرفی کرد. لازم به ذکر است برای تبدیل شدن به یک توسعه دهنده بیت کوین، هیچ محدودیتی برای هیچ فردی وجود ندارد و انتخاب زمان ورود و خروج به این جامعه و حتی زمینه فعالیت کاری در آن، به اختیار خود شخص است. توسعهدهندگان پیش از واجد شرایطشدن برای فعالیت بهعنوان توسعه دهنده بیت کوین، حتی نیازی به افشای هویت خود ندارند. اما در میان جامعه توسعه دهندگان بیت کوین، 5 تیم شناختهشده وجود دارند که تمام تمرکز خود را بر روی بیت کوین گذاشتهاند.
اسکوئر کریپتو (Square Crypto) یک تیم تحقیقاتی مستقل، تشکیلشده توسط کمپانی اسکوئر است که هدف اصلی آنها بهبود عملکرد نرمافزار بیت کوین است. چنکد (Chancode) یک سازمان تحقیقاتی کریپتویی در نیویورک است که فعالیت خود را متمرکز بر بهبود عملکرد بلاک چین بیت کوین گذاشته است. واحد ارزهای دیجیتال ام آی تی میدیا لبز (MIT DCI) نیز یکی دیگر از سازمانهای توسعه و تحقیقات رمزارزی است که علاوهبر تیم توسعه دهنده بیت کوین خود، به توسعهدهندگان مستقل کمک مالی و پاداش ارائه میدهد. بلاکاستریم (Blockstream) یک شرکت بلاک چینی با حضور سرمایهگذارن بزرگ است که برجستهترین توسعه دهندگان هسته بیت کوین از جمله گرِگوری مکسول (Gregory Maxwell)، جورج تیمون (Jorge Timon)، مت کورالو (Matt Corallo)، پیتر وویل (Pieter Wuille) و مارک فرایدنباخ (Mark Friedenbach) آن را پایهگذاری کردهاند. هدف اصلی بلاکاستریم ساخت یک شبکه فرعی یا سایدچین (Sidechain) برای بیت کوین است تا بتواند با دیگر شبکههای بلاک چین تعامل برقرار کند.
در نهایت میتوان به صرافی ارز دیجیتال جِمِنای (Gemini) اشاره کرد که در راستای تعهدات خود به ارتقای سطح کارایی شبکه بیت کوین، طرحی را راهاندازی کرده که در آن، کمکهای مالی لازم را به توسعه دهندگان هسته بیت کوین ارائه میدهد. به همین شکل، صرافی بیتمکس (BitMEX) نیز منابع مورد نیاز توسعهدهندگان بیت کوین را تامین میکند. صندوق سرمایه هاردکور (Hardcore Fund) هم کمکهای مالی دریافتی خود را میان توسعه دهندگان بیت کوین توزیع میکند.